Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Hydrogeological settings and origin of groundwater composition in the southern part of the Gorce Mts, Kowaniec Mały catchment

Żaczek J., Porowski A.

Annales Societatis Geologorum Poloniae

|

2017

|

Vol. 87, No. 2

183--197

EN

The Gorce Mts of southern Poland occur in a natural upland area that is viewed as valuable and is protected. It has an inadequate and irregular network of long-term monitoring points at the national level with regard to groundwater quality and vulnerability to contamination. The paper discusses the results of an investigation of groundwater in the Kowaniec Mały drainage basin, in the southern part of the Gorce Massif. It provides new hydrogeochemical data that shed light on the origin and evolution of groundwater chemistry in this region. On the basis of a hydrogeological survey of 33 natural springs, trends in the spatial and temporal variation of the physicochemical properties of the groundwater are presented. Three hydrochemical types of water were distinguished, namely HCO3-Ca, HCO3-Ca-Mg and HCO3-SO4-Ca. The detailed analysis of ionic ratios shows that the dissolution of carbonates (mainly calcite) and aluminosilicates (mainly albite) played a fundamental role in the formation of the chemical composition of the groundwater in the study area. These processes are responsible for the presence of the dominant ions, such as HCO3- and Ca2+, as well as SiO2 and in part Na+ and K+. Chloride–sodium mineralization is connected first of all with recharge by rain water and the direct dissolution of halite, contained in the aquifer rocks or formed during the evaporation of the water. The most probable sources of dissolved SO42- are the atmospheric sulphates contained in recharge meteoric waters in the case of springs located at higher altitudes and the reduced inorganic sulphur compounds dispersed in fine-grained sedimentary rocks, mostly as pyrite, which undergoes oxidation during rock weathering. Ion exchange processes involving clay minerals also were present and affected mainly the concentrations of Na+ + K+ and Ca2+.

2

Wpływ nawożenia łąki pobagiennej obornikiem i NPK na jej produkcyjność i skład chemiczny wód gruntowych

Wesołowski P.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2011

|

T. 11, z. 2

181-187

PL

Badania przeprowadzono w latach 1996-2002 na łące torfowo-murszowej we wsi Modrzewie w woj. zachodniopomorskim. Porównywano w nich stosowanie w różnych terminach obornika bydlęcego i NPK na plonowanie runi łąkowej oraz ich wpływ na środowisko. Największe średnie plony siana z lat 1996-2002 uzyskano, gdy stosowano obornik w dawce 30 t·ha-¹ jesienią i wiosną, a mniejsze, gdy stosowano obornik w terminie zimowym i letnim. Zawartość składników chemicznych w wodzie gruntowej - odciekającej z profili glebowych z dwóch głębokości 25 i 45 cm nie przekraczała granicznych wartości norm dla wody do picia i na potrzeby gospodarcze z wyjątkiem obiektu, na którym stosowano obornik zimą.

EN

The study was carried out in a meadow on peat-moorsh soil in the village of Modrzewie in zachodniopomorskie province in the years 1996-2002. The effect of different terms of manuring and NPK fertilisation on hay yield and environmental quality was analysed. The highest hay yield in the study years was found when 30 t of manure were applied in autumn and spring, lower when manure was applied in winter or summer. Concentration of nutrients in groundwater collected from soil profiles at two depths of 25 and 45 cm did not exceed standards for drinking water with the exception of the object, where manure was applied in winter.

3

Metoda biplot w interpretacji danych złożonych (CDA) w geologii

Labus K., Labus M.

Przegląd Geologiczny

|

2010

|

Vol. 58, nr 5

436-442

EN

Compositional data consist of compositions of parts summing to some whole (e.g.: 100%, 1). Such "closed" data are very popular in geochemistry, sedimentology, hydrogeology and environmetrics. This paper presents the data visualization method by means of the biplot method - a statistical technique widely applied in Compositional Data Analysis. This method enables a graphical display of observations and variables on the same chart, in a way that approximates their correlation. In a biplot the observations are marked with points, and variables - by rays emanating from the origin. Both their lengths and directions are important to the interpretation. The paper presents two examples of implementation of biplots in analysis of hydrogeological and petrological data. The first example concerns petrological data set for pores and skeleton grains of different Polish sandstones. The biplot visualization unveiled a possible independence of subcompositions of transitional pores (T) and macropores (R), as well as submacropores (S) and skeleton grains (Re). The use of this method made it also possible to demonstrate the rule according to which the share of transitive pores decreases at the advantage of real macropores from younger to older rocks, what is related to diagenesis processes. The second example concerns interpretation of hydrological data on chemistry of mine water of the "Rydułtowy" coal mine. In this case the graphical interpretation of biplot revealed large relative variation between HCO3 –-Cl–, HCO3–-I – and HCO3–-Na+. Besides, on the same basis, possible independence between the ion couples: HCO3--Br–, Ca2+-Na+, HCO3–-Cl–, Br-Na+, HCO3–-Cl–and Ca2+-K+ was identified and consequently verified using statistical tests. Additionally, taking into account geometrical features of the relevant biplot, a formula was proposed for defining relationships between shares of ions: Ca2+, Mg2+, Na+ and Cl–<.sup>, SO42–, HCO>sub>3–. These relationships are most apparent for poly-ion groundwater of the active exchange zone, where the ratios of the above mentioned components are similar to each other, despite a slight predominance of SO42– and HCO3– fractions.

4

Formowanie składu chemicznego wód podziemnych w warstwach miocenu i plejstocenu rejonie występowania głębokiej doliny kopalnej w pobliżu Wysokiej (Pojezierze Krajeńskie)

Kotowski T., Kachnic M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2007

|

nr 427

47-59

PL

W pracy przedstawiono analizę zmienności składu chemicznego wód podziemnych poziomu mioceńskiego na drodze przepływu przez obszar plejstoceńskiej doliny kopalnej. Teren badań znajduje się w północnej Wielkopolsce, gdzie na znacznym obszarze występuje jednorodnie wykształcony mioceński poziom wodonośny. W rejonie Wysokiej poziom ten jest rozcięty głęboką erozyjną doliną kopalną, sąsiadującą z obecną doliną Noteci. Mioceński poziom wodonośny i głęboki poziom plejstoceński występują w strefie doliny w łączności hydraulicznej. Uwzględniając odmienne warunki kształtowania się środowiska hydrogeochemicznego wód podziemnych, wydzielono trzy strefy: poziom mioceński przed doliną kopalną (strefa A), głęboki poziom plejstoceński w obrębie doliny kopalnej (strefa B) i poziom mioceński poza doliną kopalną (strefa C). W obrębie doliny kopalnej w wodach głębokiego poziomu plejstoceńskiego (strefa B) stwierdzono wysokie zawartości jonów Cl/- i SO2-/4. Dla jonów Cl/- i SO2-/4 wykonano mapy stężeń bez zastosowania interpolacji metodą krigingu punktowego. Wzrost zawartości jonów Cl/- i SO2-/4 w strefie B jest związany z ascenzją wód z poziomów mezozoicznych. Zmiany twardości, zasadowości i zawartości jonów wapnia, obserwowane w wodach głębokiego poziomu plejstocenu, najprawdopodobniej są związane ze zmianą warunków utleniająco-redukcyjnych i rozkładem materii organicznej. W wyniku analizy czynnikowej wyróżniono trzy czynniki kształtujące skład chemiczny wód podziemnych: F 1, F2 i F3. Wyróżnione procesy formowania składu chemicznego wód poziomów mioceńskiego i głębokiego plejstoceńskiego mają charakter geogeniczny i są uwarunkowane obecnym systemem krążenia wód.

EN

The analysis of chemical composition variability of the Miocene aquifer groundwater during the groundwater flow through the buried Pleistocene valley is presented in the paper. The study area is located in northern Wielkopolska, where the homogeneous Miocene aquifer was found over a wide area. This aquifer is intersected by the buried valley located in the vicinity of Wysoka. The deep Pleistocene and Miocene aquifers are found in hydraulic connection within the buried valley area. Taking into account the dissimilar formation conditions of the hydrogeochemical environment, three zones were distinguished: the Miocene aquifer preceded the buried valley (A zone), the deep Pleistocene aquifer within the limits of the buried valley area (B zone), and the Miocene aquifer beyond the buried valley (C zone). The deep Pleistocene aquifer groundwater (zone B) within the buried valley area was found to contain evidently high concentrations of chloride and sulphate ions. Maps of Cl- and SO2-/4 concentrations were made without interpolation using the point kriging method. The incerease of the concentrations in the deep Pleistocene aquifer (zone B) is due to an ascent from the Mesozoic aquifers. The changes in water hardness and alkalinity of the deep Pleistocene aquifer in the research area may be related to the change in redox potential conditions and decomposition of organic matters. A set of factors (F 1, F2 and F3) affecting the chemical composition of groundwaters was distinguished as a result of the factor analysis. The identified processes which affected the chemical composition of the Miocene and deep Pleistocene aquifers are of natural geological character and are associated with the current groundwater flow system.