Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wydobycie i produkcja kruszyw piaskowo-żwirowych w strefie środkowej

Kozioł Wiesław

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2020

|

Nr 2-3

62--68

PL

Strefa środkowa złóż żwirów i piasków obejmuje środkową i południową część Niżu Polskiego, do której zaliczono 6 województw. Spośród trzech stref jest największa powierzchniowo (44,3% powierzchni kraju) i ludnościowo (43,7% ludności), jednak udokumentowane zasoby żwirów i piasków w tej strefie są najmniejsze i wynoszą 26,7% krajowych zasobów bilansowych i 27,5% zasobów przemysłowych. Udział wydobycia tej strefy w wydobyciu krajowym w 2018 r. wyniósł 28,4%.

2

Extraction, Production and Consumption of Gravel and Sand Aggregates in Poland – an Attempt to Assess National and Regional Balances

Kozioł Wiesław, Baic Ireneusz

Inżynieria Mineralna

|

2019

|

R. 21, nr 1/2

65--74

EN

Natural aggregates are the basic group of extracted minerals. In Poland, their share in the extraction of solid minerals over 30 years (1989–2018) increased from about 24% to 54%. Current aggregate production is about 300 million Mg and in 2019 it will probably exceed the record volume of 2011 – over 330 million Mg. In the extraction and production of aggregates in Poland, there is a decisive preponderance of gravel and sand aggregates – their share in the total production of natural aggregates amounts to 70–75%. The remaining part consists of crushed-stone aggregates produced from compact and moderately compact rocks of magma origin (basalts, granites, gabbro and diabases, melaphyres, porphyry, syenites, etc.), sedimentary rocks (dolomites, limestones, sandstones, etc.), and metamorphic rocks (amphibolites, migamatites, gneisses, serpentinites, etc.). A gradual deterioration in the quality of the raw material base of gravel and sands as well as a simultaneous increase in the demand of the construction industry for the best quality thick aggregate fractions (5/8mm, 8/11, etc.) has a significant impact on the rise in the amount of hard to sell and unsalable (waste) fractions of aggregates produced in Poland. This applies especially to gravel and sand aggregates in whose deposit the share of fine fractions (below 2 mm) is systematically increasing, while the demand for them in the construction sector is limited and they are often treated as useless (waste) material. Since it is practically unknown what is the production and consumption of these aggregates, an attempt was made to assess the amount of extracted and produced sand and gravel fractions of natural aggregates in Poland. The deficit of natural aggregates in many countries and regions as well as the limited aggregate resources in Poland and increasing difficulties in obtaining licenses for their extraction indicate the need for selective storage of sand aggregate assortments instead of “melting” them in post-mining excavation pits. The presented research results should contribute to the development of more accurate market forecasts regarding the demand for and production of natural aggregates in Poland and in individual regions, especially when it comes to gravel and sand aggregates, including also fine fractions.

PL

Kruszywa naturalne są podstawową grupą wydobywanych kopalin. W Polsce ich udział w wydobyciu kopalin stałych w ciągu 30 lat (1989–2018) zwiększył się z ok. 24 do 54%. Obecne wydobycie kruszyw wynosi około 300 mln Mg i w 2019 r prawdopodobnie przekroczy rekordową wielkość z roku 2011 – ponad 330 mln Mg. W wydobyciu i produkcji kruszyw w Polsce zdecydowana przewagę mają kruszywa żwirowo- piaskowe, ich udział w produkcji kruszyw naturalnych ogółem stanowi 70–75%. Pozostałą część stanowią kruszywa łamane produkowane ze skał zwięzłych i średnio zwięzłych pochodzenia magmowego (bazalty, granity, gabra-diabazy, melafiry, porfiry, sjenity i in.), osadowego (dolomity, wapienie, piaskowce i in.) i metamorficznego (amfibolity, migmatyty, gnejsy, serpentynity i in.). Stopniowe pogarszanie się jakości bazy surowcowej żwirów i piasków i równocześnie wzrost zapotrzebowania budownictwa na najlepsze jakościowo grube frakcje kruszyw (5/8mm, 8/11, itd.), ma duży wpływ na wzrost frakcji trudno zbywalnych i niezbywalnych (odpadowych) produkowanych kruszyw. Dotyczy to szczególnie kruszyw żwirowo – piaskowych w zasobach których systematycznie wzrasta udział frakcji drobnych (poniżej 2 mm), na które jest ograniczone zapotrzebowanie budownictwa i często traktowane są jako materiał nieużyteczny (odpadowy). Ponieważ praktycznie nie wiadomo jaka jest produkcja i zużycie tych kruszyw podjęto próbę oceny w skali kraju i poszczególnych regionów (województw, stref regionalnych) ilości wydobywanych i produkowanych frakcji piaskowych i żwirowych kruszyw naturalnych w Polsce. Deficyt kruszyw naturalnych w wielu krajach i regionach oraz ograniczone zasoby kruszyw w Polsce i coraz większe trudności z uzyskaniem koncesji na ich wydobycie wskazują na potrzebę selektywnego składowania piaskowych asortymentów kruszyw zamiast ich „topienia” w wyrobiskach poeksploatacyjnych. Wyniki badań powinny przyczynić się do opracowania w następnych latach dokładniejszych prognoz rynkowych zapotrzebowania i produkcji w Polsce i w poszczególnych regionach kruszyw naturalnych w tym szczególnie kruszyw żwirowo – piaskowych z uwzględnieniem również frakcji drobnych.

3

Sedimentary environment and tectonic controls of the Snochowice Beds (Lower Jurassic, western margin of the Holy Cross Mountains, Poland)

Kozłowska M.

Geological Quarterly

|

2012

|

Vol. 56, No 2

299-314

EN

The Snochowice Beds represent the lowermost part of the Lower Jurassic succession in the western part of the Mesozoic margin of the Holy Cross Mountains (Central Poland). This thick, gravelly has a different lithological character to other Lower Jurassic sandy and fine-grained deposits. Eight lithofacies have been distinguished, mainly gravelly and sandy, grouped into four genetic associations: M – massive gravels, interpreted as clast-rich debris flow deposits, G – horizontally to cross-stratified gravels, interpreted as gravelly bars and bedforms, S – cross-stratified and massive sandstones, interpreted as sandy bars and bedforms and F – massive mudstones and claystones, generally fine-grained deposits, interpreted as overbank deposits. Analysis of depositional geometry and lithofacies successions allowed reconstruction of the sedimentary environment: landforms of alluvial fan type, formed mainly by braided river processes and rarely by sediment gravity flows. A decrease in the thickness and content of gravelly lithofacies towards the north and north-east is documented. Analysis of transport directions has revealed that the clastic material was transported toward the north and north-east, perpendicular to the main faults fringing the basin. Depositional geometry facies and palaeocurrent patterns of the Snochowice Beds indicate that sedimentation was controlled by tectonic activity.

4

Petrografia warstw snochowickich (dolna jura, zachodnie obrzeżenie mezozoiczne Gór Świętokrzyskich)

Kozłowska M.

Przegląd Geologiczny

|

2011

|

Vol. 59, nr 7

523-534

EN

The Snochowice Beds – the Lower Jurassic gravels and conglomerates – are composed of the fragments of the most resistant rocks: the vein quartz, quartzites, quartzite sandstones and conglomerates, lydites and jaspers. The results of performed investigations allowed to modification of the existing opinion about the source areas. The results of petrographical analysis also allow to compare the group of the Snochowice Beds pebbles to the pebbles of the Lower and Upper Triassic rocks from the Mesozoic margin of the Holy Cross Mountains and the Inner Carpathians. The similarity of the main components: the pebbles of quartzites, lydites and jaspers of the Carpathian Triassic rocks and the Lower Jurassic gravels was the basis to identifying the Bohemian Massif as the source area, which was build mainly of the Paleozoic metamorphic and sedimentary rocks. In the Snochowice Beds pebbles were recognized also parts of rocks similar to the Cambrian rocks underlying the Jurassic rocks on the Upper Silesia Block.

5

Transport kruszyw jako intensyfikacja przewozów towarowych na Dolnym Śląsku

Mazurkiewicz R.

Zeszyty Naukowo-Techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie. Seria: Materiały Konferencyjne

|

2010

|

Nr 95, z. 154

425--437

PL

Dolny Śląsk jest rezerwuarem wydobywczym surowców skalnych dla całego kraju. Wzrost zapotrzebowania na kruszywa spowodował pogłębienie się negatywnych zjawisk towarzyszących przewozowi kopalin samochodami ciężarowymi. W artykule scharakteryzowano kopalnie o największej wielkości wydobycia surowców skalnych w skali regionu. Przedstawiono praktykowane sposoby transportu urobku z pogłębieniem charakterystyk wywozów koleją. Wskazano na duży potencjał i możliwości większego wykorzystania sieci kolejowej w przewozach kruszyw, przy jednoczesnym odciążeniu systemu dróg samochodowych ruchem ciężkich pojazdów z surowcami skalnymi. Podano przykłady kilku nieczynnych linii kolejowych, które po rewitalizacji i wznowieniu przewozów mogłyby pełnić istotną rolę w transporcie kruszyw.

EN

The Lower Silesia is a place where mining of rocky materials, important for the country, is concentrated. The growing demand of aggregates has caused enforcement of negative events associated with road transport of aggregates. The mines of the highest volume of rocky materials production have been characterised. The ways of rocky materials transportation, in particular by railway transport, have been presented. The large potential and the possibilities of more extensive railway transport use for rocky materials conveyance and giving, by the way, the possibility to deload road transport system from trucks with rocky materials have been discussed. Some examples of closed railway lines that after reconstruction could be used to transport rocky material have been given.