Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Właściwości geologiczno-inżynierskie glin zwałowych z północnej części Wrocławia

Hawrysz M., Stróżyk J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

nr 446 (2)

315--320

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań geologiczno-inżynierskich gliny zwałowej z północnej części Wrocławia. Przeprowadzono badania podstawowych parametrów geotechnicznych: gęstości, wilgotności, granic Atterberga oraz parametrów mechanicznych gruntów: ściśliwości i wytrzymałości na ścinanie. Badania wykazały, że gliny te występują zwykle w konsystencji bardzo zwartej i zwartej. Stan skonsolidowania glin określono jako normalny – NC. Na podstawie wartości wskaźnika ściśliwości Cc oceniono, że grunty te charakteryzują się średnią ściśliwością.

EN

The results of engineering-geological tests on the tills from Wroclaw area are presented in the paper. The basic geotechnical parameters, such as density, water content, Atterberg limits and mechanical parameters: compressibility and strength parameters have been determined in the research. The tests have shown that the consistency of the tills is usually very stiff or stiff. The consolidation state has been estimated as normally consolidated — NC. The value of compressibility index Cc allowed classifying the analyzed soils as of average compressibility.

2

Wpływ techniki sadzenia na efekty rekultywacji składowiska popiołów elektrownianych

Gilewska M., Otremba K.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2010

|

Nr 137 (17)

86-93

PL

Praca dotyczy badań nad rekultywacją biologiczną składowiska popiołów elektrowni Adamów. Wyniki wskazują, że wykorzystanie gliny zwałowej szarej zlodowacenia środkowopolskiego i osadów ściekowych tylko do zaprawiania dołków wykopanych w skale popiołowej jest skuteczną techniką sadzenia. Jest metodą znacznie tańszą niż pokrywanie całej powierzchni warstwą tych materiałów.

EN

The paper considers the researches of biological reclamation of incineration ash disposal site of Adamów power station. The results indicates that application of gray boulder clay of Middle Poland glaciation and sewage sludge to dressing of holes dug in ash rock is an effective method. The more so this method is much cheaper than covering all of the area by these materials.

3

Stanowisko interglacjału eemskiego w Radówku (Pojezierze Łagowskie, zachodnia Polska) i jego implikacje dla litostratygrafii glin zwałowych

Urbański K., Winter H.

Przegląd Geologiczny

|

2005

|

Vol. 53, nr 5

418--424

EN

The borehole at Radówek (Łagów Lakeland, western Poland) was made during cartographic works for the Detailed Geological Map of Poland in 1 : 50 000 scale (sheet Słubice upon Odra). Deposits of 200 m thickness were drilled. Till and lacustrine — boggy sediments have been investigated by lithopetrographical investiga-tions and by pollen analysis. This series consists of laminated gyttja with clayey laminas with shells of mollusks and floral detritus and a layer of brown-black peat. The profile of the interglacial deposits ended with finely laminated sands with organic substance. According to palynological data, the sediments in the depth 23,30 to 18,75 m belong to the Upper Warthanian Glaciation, the Eemian Interglacial and the Early Vistulian Glaciation. The described sequence lies above a 18,5 m thick layer of till correlated with lithotype till Karolewo and Naratow. This indicates its Wartanian Glaciation age. The sandy till at the top of the profile was assigned to till of Maliniec type recognized in Poznań region that is considered to be of the Early Vistulian deposits.

4

Złoże Werblinia - przykład wielogenetycznego złoża i kopaliny ilastej

Karger M., Wyrwicki R.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2004

|

R. 46, nr 3/4

74-79

PL

W okolicy Werblini (rys.l) udokumentowano w obrębie jednej kry dwa złoża eoceńskich mułków i występujących na nich czwartorzędowych regolitów (rys. 2). Skład granulometryczny średnio 2 m grubych regolitów jest bardzo podobny do składu mułków (tab. 1 i 3), natomiast skład chemiczny (tab. 2) - różny. W obu kopalinach głównym składnikiem jest detrytyczny kwarc. Różnią się składem pozostałych składników. Regolity zawierają głównie smektyt i kaolinit (rys.3), goethyt (do2%) i jarosyt (rys. 4) Mułki zawierają głównie chloryty i illit (rys. 5), 1 - 2% substancji organicznej (czarna barwa) i do 2% pirytu. Obie kopaliny różnią się też właściwościami ceramicznymi (rys. 7 i 8; tab. 5). Regolity różnią się od gliny zwałowej (za jaką były uważane) zarówno składem granulometrycznym (tab.4) jak i mineralnym (rys. 6). Eoceńskie mułki są pochodzenia morskiego, regolity - wietrzeniowego - w holocenie a złoża zostały uformowane siłami glacigenicznymi w czwartorzędzie - w plejstocenie.

EN

In the vicinity of Werblina (Drawing 1) two deposits of Eocene clay deposits and overlaying Quaternary regoliths (Drawing 2) were documented within one floe. Grain size analysis, of on average 2m thick regoliths, is very similar to those of clays (Tab. 1 and 3), while its chemical composition (Tab. 2) is different. In both rock types detritial quarts is a main component. However, the other components differ. Regoliths contain mostly steatite and kaolinite (Draw. 3), geothite (up to 2%), and jarosite (Draw. 4). Clays are composed of chlorites and Mites (Draw. 5), 1-2% of organic matter (black in color), and up to 2% of pirite. Both rocks differ also in its ceramic properties (Draw. 7 and 8). Rhegolites differ from boulder clay (however they were formerly treated as it) both in its grain size analyses (Tab. 4) as well as in its mineral compositions (Draw. 6). Eocene clays originated in sea, while rhegolites are Holocene-weathering products. However, glacier forces in Pleistocene formed both deposits.

5

Attempt of lithostratigraphic correlation of tills in northeastern Poland and southern Lithuania

Lisicki S.

Kwartalnik Geologiczny

|

1998

|

Vol. 42, nr 2

161-172

EN

Six boreholes have been completed in the Polish-Lithuanian borderland. Samples of tills were collected to petrographic analysis of gravels 5-10 mm in diameter. Petrographic characteristics of tills were compared with lithotypes from central part of the Mazury lakeland and the Augustów Lowland. Stratigraphic position of tills has been defined and then, the results were recalculated with application of the Lithuanian petrographic method. Comparative study indicated that there is no stratigraphic correlation between tills in southern Lithuania and northeastern Poland.

PL

W Polsce i na Litwie stosuje się od lat podobną metodykę oceny cech diagnostycznych osadów morenowych będących podstawą korelacji litostratygraficznej plejstocenu. Dla potrzeb realizacji Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000 wykonuje się standardowe badania litologiczno-petrograficzne osadów plejstoceńskich, pobieranych z rdzeni wiertniczych. Metodyka takich badań została opracowana w Polsce przez J. Rzechowskiego (1971, 1974), a na Litwie przez A.I. Gaigalasa (1979). Najbardziej przydatnymi do określania litostratygrafii osadów morenowych, a tym samym do konstrukcji schematów stratygraficznych plejstocenu, są wyniki analizy składu petrograficznego żwirów glin zwałowych. Dla analizy składu petrograficznego żwirów (próbki zawierające min. 100 ziaren o średnicy 5-10 mm) z glin zwałowych, stosowanej w Polsce, oblicza się zawartość procentową różnych grup skał skandynawskich (północno-paleozoicznych i starszych oraz bardzo rzadko spotykanych na terenie Polski skał triasowych i jurajskich): skały krystaliczne, wapienie , dolomity, piaskowce i kwarcyty, kwarc oraz lokalnych (trzeciorzędowych i kredowych) : wapienie i margle, piaskowce oraz mułowce i iłowce. Następnie oblicza się wskaźniki petrograficzne charakteryzujące zależności między udziałem różnych grup skał skandynawskich (północnych) w żwirach glin zwałowych, Stosowana na Litwie analiza składu petrograficznego żwirów (próbki zawierające ok. 300 ziaren o średnicy 5-10 mm) z glin zwałowych obejmuje: skały krystaliczne, kwarc północny, skalenie i podrzędnie kwarcyty (w przybliżeniu odpowiadające w polskiej metodzie sumie skał krystalicznych i kwarcu północnego); jotnickie, paleozoiczne i mezozoiczne piaskowce, rzadko mułowce (w polskiej metodzie piaskowce północne); dewońskie dolomity (w polskiej metodzie dolomity północne); wapienie organogeniczne ordowiku i syluru oraz pozostałe wapienie paleozoiczne, triasowe i jurajskie (w polskiej metodzie łącznie wapienie północne); a także kredowe margle (w polskiej metodzie w przybliżeniu wszystkie skały lokalne - głównie, trudne do rozdzielenia, wapienie i margle kredowe i paleoceńskie). W opracowaniach litewskich zawartość procentową tych skał przedstawia się w formie słupkowej. Wartość 100% słupka dopełniają, podobnie jak w metodzie polskiej, krzemienie, lidyty, fosforyty i in. A.I. Gaigalas (1979) prezentuje wyniki badań petrograficznych również w postaci histogramu ukazującego różnice w zawartości żwirów różnych skał dla poszczególnych kompleksów glin zwałowych w stosunku do średniej zawartości tych żwirów obliczonych dla wszystkich glin z wielu profilów danego regionu. Histogram taki został przekazany stronie polskiej w 1995 r. Przedstawia on uśredniona charakterystykę petrograficzną glin zwałowych z rejonu Vistytis. Identyczną metodą wykonano uśrednienie dla analizowanych w niniejszym opracowaniu glin zwałowych. Materiał geologiczny pochodzi z sześciu otworów wiertniczych zlokalizowanych na pograniczu polsko-litewsko-rosyjskim w rejonie Wiżajn. Pięć otworów (Żytkiejmy Nadleśnictwo,Żytkiejmy, Bolcie, Stankuny i Poszeszupie) wykonano po stronie polskiej, w ramach realizacji arkuszy SMGP: Żytkiejmy, Wiżajny i Poszeszupie. Po stronie litewskiej wykonano otwór Norvydai, któregoprofil był badany w ramach współpracy polsko-litewskiej. W analizowanych profilach wyróżniono osady ośmiu zlodowaceń i określono ich pozycję stratygraficzną. Nawiązano do wyników badań i klasyfikacji litostratygraficznej z centralnej części Pojezierza Mazurskiego i Niziny Augustowskiej. Przyjęta korelacja litostratygraficzna glin wałowych Polski północno-wschodniej i południowej Litwy przedstawia się następująco: ˇ gliny kompleksu Dzukija odpowiadają glinie starszego stadiału zlodowacenia nidy; ˇ gliny kompleksu Dainava odpowiadają glinie młodszego stadiału zlodowacenia nidy ˇ gliny kompleksu Żemaitija , charakteryzujące się maksymalną zawartością dolomitów, odpowiadają glinie zlodowacenia wilgi i zlodowacenia liwca, być może również glinie zlodowacenia sanu; ˇ gliny kompleksu Medininkai to nie gliny zlodowacenia warty, ale gliny zlodowacenia odry; ˇ gliny kompleksu Gruda odpowiadają glinie starszego stadiału (świecia) zlodowacenia wisły; ˇ gliny kompleksu Baltija odpowiadają glinie młodszego stadiału (leszczyńsko-pomorskiego) zlodowacenia wisły. ˇ Korelację litostratygraficzną skonstruowano na bazie korelacji stratygraficznej plejstocenu Polski i Litwy według J. Satkunasa i in. (1996). W tabeli brak litewskich odpowiedników zlodowacenia narwi, sanu i warty. Brak glin zwałowych zlodowacenia narwi można tłumaczyć brakiem tego kompleksu w rejonie Vistytis (południowa Litwa). Rzadko wystepujące na Pojerzierzu Suwalskim gliny zwałowe zlodowacenia sanu cechuje zbliżona do glin kompleksu Żemaitija charakterystyka petrograficzna, choć te pierwsze wykazują nieco podwyższoną zawartość skał krystalicznych. To podobieństwo być może spowodowało włączenie glin zlodowacenia sanu do kompleksu litostratygraficznego żemaitija, który odpowiada prawdopodobnie glinom zlodowacenia wilgi i liwca. Gliny zwałowe zlodowacenia warty są cienkie (do kilku metrów grubości) i przeważnie występują wśród miąższego kompleksu piaszczysto-żwirowego rozdzielającego poziomy morenowe zlodowacenia odry i wisły. Być może słabe wykształcenie glin zlodowacenia warty w rejonie pogranicza polsko-litewskiego spowodowało pominiecie ich po stronie litewskiej w charakterystyce petrograficznej i litostratygraficznej. Geolodzy litewscy niesłusznie włączyli cały kompleks piaszczysto-żwirowy do zlodowacenia wisły (Nemunas). Przedstawiony materiał upoważnia do sformułowania następujących wnisków: 1. Wydzielone przez A.I.Gaigalasa kompleksy litostratygraficzne pleistocenu rejonu Vistytis odpowiadają niektórym poziomom litostratygraficznym wydzielonym w rejonie Wiżajn. 2. Południowolitewskie kompleksy litostratygraficzne o określonej od lat pozycji stratygraficznej wiekowo często nie odpowiadają przyporządkowanym im poziomom litostratygraficznym na terenie Polski. 3. Do przedstawionego schematu podziału stratygraficznego Polski i Litwy nie pasuje schemat litostratygraficzny opracowany przez A.I. Gaigalasa dla rejonu południowej Litwy. Kompleksy: dainava, Żemaitija, Medininkai nie odpowiadają wyróżnionym piętrom chronostratygraficznym o takiej samej nazwie. Wydaje się ponadto, że kompleks Żemaitija może korelować z glinami zlodowacenia liwca (lub) wilgi , a może nawet zlodowacenia sanu. W Polsce północno-wschodniej gliny zwałowe zlodowacenia wilgi i liwca rozdzielają zbadane palinologicznie osady interglacjału mazowieckiego. Na terenie południowej Litwy nie wyróżniono kompleksów litostratygraficznych odpowiadających zlodowaceniom narwi, sanu i warty. 4. Określenie pozycji stratygraficznej glin zwałowych południowej Litwy jest dyskusyjne. Zdaje się świadczyć o tym również pogląd A.I. Gaigalasa mowiący o różnym, regionalnym wykształceniu petrograficznym równowiekowych kompleksów glacjalnych Litwy. Pogląd ten jest sprzeczny z rysującym się dość jednolitym obrazem petrograficznym równowiekowych glin zwałowych Polski północno-wschodniej. Być może ponowna, przestrzenna korelacja kompleksów glin zwałowych Litwy doprowadzi do większego ujednolicenia ich obrazu petrograficznego, a tym samym do pełnej zgodności litostratygraficznej i stratygraficznej osadów plejstoceńskich na obszarze Litwy i Polski północno-wschodniej.