Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Gleby wydm śródtorfowych w Kotlinie Biebrzańskiej i w dolinie Narwii

Czubaszek R.

Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. Inżynieria Środowiska

|

2006

|

Z. 17

41-62

PL

Badania prowadzono na ośmiu wydmach śródtorfowych, czterech w Kotlinie Biebrzańskiej i czterech w dolinie Narwi. Do badań włączono również cztery profile gleb wykształconych na polach wydmowych w Kotlinie Biebrzańskiej. Celem badań była bliższa charakterystyka gleb wykształconych na wydmach śródtorfowych. Gleby na wydmach śródtorfowych stanowią siedlisko o charakterze wybitnie mezotroficznym, a w niektórych przypadkach nawet eutroficznym. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono występowanie wielu cech wyróżniających gleby położone na grądzikach w stosunku do gleb pól wydmowych. Ich budowa profilowa sugeruje przynależność do gleb rdzawych, ale wyniki oznaczeń różnych form żelaza i glinu wyraźnie wskazują na obecność procesu bielicowania. Zanik poziomu eluwialnego spowodowany został jego wymieszaniem z poziomem próchnicznym podczas uprawy gleb na wydmach.

EN

The investigations were performed on the eight dunes surrounded by peatlands. Four of them were located in the Biebrza River Valley and the other four in the Narew River Valley. Additionally, four soils developed on the dune fields in the Biebrza River Valley were included in the studies. The more detailed description of the soils developed on the inpeatland dunes was the aim of the studies. Studied soils form the mesotrophic or even eutrophic habitats. As the result of the investigations, many distinctive features of the soils developed on the inpeatland dunes were found. Their profile structure is typical of rusty soils, but the results of the determination of the various forms of iron and aluminum indicate the presence of the podzolization process. The eluvial horizon disappearance is an effect of its mixing with humus horizon during ploughing.

2

Buffer properties of soils with regard to their vulnerability to degradation

Jaworska H., Dąbkowska-Naskręt H., Malczyk P.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 3

231-239

EN

The study was undertaken for the estimation of buffer equilibria in soils of different typology nom the selected regions of Poland with regard to their vulnerability to degradation. Several different soils have been chosen for the investigation: (Tulibowo - Luvisols, Szadłowice - Phaeozems, Włocławek - Podzols); (acc. to WRB). The soil profiles were located in the area of industrial emission (Włocławek) and beyond the anthropogenic influence (Tulibowo, Szadłowice). The soil buffer capacity was determined for each soil horizon using modified Arrhenius method. The buffer surface areas in the diagrams were calculated using computer program JAO-ATR. It was stated that the most vulnerable on soil pH changes was forest, podzol soil in its mineral horizons. The buffer curves have different shape for the organic and mineral horizons for this soil. Luvisols, is between the Phaeozems and the Podzols in terms of the buffer capacity. The alkaline range for the lessive soil is broader, compared with acidic range with the surface area of buffering 3.46 cm2 for C horizon and 4.31 cm2 for AEes and Bt horizons. The highest buffer capacity, particularly in acidic range, have samples from the black earth, due to their composition i.e. relatively high content of organic matter and clay minerals. This is related to the highest surface area under the buffering curve i.e. 4.45 cm2 in A horizon and 3.17 cm2 in patent material of the soil.

PL

Buforowość gleb definiowana jest jako zdolność gleby do przeciwstawiania się jej zakwaszaniu lub alkalizacji. Najczęściej właściwości buforowe gleb związane są z sorpcją i adsorpcją jonów, ze zobojętnieniem i wytrąceniem składników wprowadzonych do gleby, procesami przechodzenia związków w formy jonowe lub molekularne, co wpływa na odporność gleb na oddziaływanie czynników degradujących. Wyznaczenie stopnia zbuforowania gleby ma duże znaczenie dla określenia właściwego poziomu nawożenia. Właściwości buforowe gleb można wykorzystać także do prognozowania i oceny stopnia degradacji środowiska przyrodniczego, a w praktyce rolniczej do wyznaczania potrzeb wapnowania gleb. Podjęte badania miały na celu ocenę właściwości buforowych wybranych profili gleb zróżnicowanych typologicznie, pochodzących z następujących mezoregionów: Pojezierza Chełmińsko-Dobrzyńskiego, Równiny Inowrocławskiej oraz Kotliny Płockiej w aspekcie ich podatności na degradację. Materiał badawczy stanowiły trzy profile glebowe (płowa typowa, czarna ziemia właściwa, bielicowo" rdzawa) o charakterze reprezentatywnym dla wytypowanych do badań obszarów. Dla oceny właściwości buforowych gleb zastosowano metodę Arrheniusa w modyfikacji Malczyka. Do analizy użyto 0,1 mol. dm[do -3] roztwory HCl i NaOH oraz 1 g odważki próbek glebowych. Wyniki pomiarów posłużyły do wykreślenia krzywych buforowych. Wykresy zostały wykonane za pomocą programu komputerowego Excel 7,0. Powierzchnie buforowania policzono korzystając z programu komputerowego JAO-ATR. Obliczono stosunki powierzchni buforowania w zakresie zasadowym (P[NaOH]) do powierzchni buforowania w zakresie kwasowym (P[HCl]). Analizowane profile glebowe różnią się między sobą przynależnością typologiczną, wykazują zróżnicowanie właściwości fizykochemicznych, chemicznych i buforowych. Najmniejszą odpornością na zmiany pH odznaczał się profil gleby leśnej w jej części mineralnej, co jest charakterystyczne dla gleb bielicowo-rdzawych wytworzonych z piasków aluwialnych. Natomiast gleba płowa typowa stanowi pod względem właściwości buforowych formę pośrednią między czarnymi ziemiami a typem gleb rdzawych. Czarne ziemie właściwe odznaczają się największymi zdolnościami buforowymi, co należy wiązać z ich uziarnieniem i zawartością koloidów organicznych i mineralnych. Gleby te wyróżniają się większą koloidów organicznych i mineralnych. Gleby te wyróżniają się większą zawartością frakcji o średnicy mniejszej od 0,02 mm i obecnością węglanu wapnia. Warunki te sprawiają, że cechują się one w odróżnieniu od dwóch poprzednich profili, mniejszą podatnością na degradację pod wpływem różnych czynników naturalnych, czy też wynikających z działalności antropogennej. Badane profile glebowe cechowały się zróżnicowanymi właściwościami buforowymi, co wiązać należy z niejednakowym rozkładem różnych buforów, wynikającym z odmiennych procesów glebotwórczych je kształtujących. W pracy podjęto próbę omówienia mechanizmów działania procesów buforowania gleb na podstawie ich składu.

3

Określenie relacji wskaźnika bonitacyjnego terenów bezglebowych do jednostek klasyfikacji gleb

Trafas M., Gruszczyński S.

Inżynieria Środowiska / Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie

|

2001

|

T. 6, z. 1

161-169

PL

Zgodnie z metodyką zaproponowaną we wcześniejszej pracy Autorów obliczono wartości wskaźnika bonitacyjnego WB dla szeregu profili glebowych wymienionych jako przykładowe w Komentarzu do Tabeli Klas, wykorzystywanym w trakcie wykonywania klasyfikacji bonitacyjnej gleb w Polsce. Wzięto przy tym pod uwagę gleby zaliczone do typu bielicowych i brunatnych m.in. dlatego, że ich klasyfikacja jest najbardziej rozbudowana. Ponadto, inicjalne gleby tworzące się na terenach bezglebowych podlegających rekultywacji najłatwiej mogą znaleźć odpowiedniki w tej właśnie grupie gleb. Uzyskane wyniki wskazują, że wartości WB dobrze oddają związki pomiędzy usytuowaniem gleb w szeregu bonitacyjnym a charakterem utworów, z których powstały. Różnice wskaźnika WB, szczególnie w przypadku najniższych klas, są istotne. Analizowano także kształtowanie się wskaźnika WB w przypadku kompleksów przydatności rolniczej. Również i tutaj wystąpiły wyraźne różnice pomiędzy wartościami WB w grupach kompleksów pszennych, żytnich i zbożowo-pastewnych. Wyniki przeprowadzonej analizy wskazują, że zaproponowana metodyka obliczania WB umożliwia poprawną ocenę jakości utworów na terenach bezglebowych.

EN

According to the methods proposed in the Authors' earlier paper the values of bonitation index (WB) for a range of soil profiles, mentioned as examples in The Commentary for the Class Table and used during the soil bonitation classification in Poland, were measured. Soils of a podsol type and brown soils were taken into account, because their classificacion is the most complex. Also it is the easiest way to find the equivalents of initial soils formed on soilless areas subdued to reclamation. The obtained results indicate that the values of WB adequately present the relationships between the situation of soils in the bonitation range and the character of formations from which they originate. The differences in the bonitation index, especially in case of the lowest classes are significant. The formation of bonitation index in land capability units was also analysed. Also there significant differences between the values of BI existed in groups of wheat units, rye units and cereals and pasture plants mixed units. The results of the analysis indicate that the programmed method of the calculation of WB makes it possible to assess correctly the quality of formations in soilless areas.