Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ zanieczyszczenia olejem napędowym na uziarnienie i plastyczność mad z rejonu Warszawa-Siekierki

Izdebska-Mucha Dorota, Trzciński Jerzy, Klein Marta

Przegląd Geologiczny

|

2021

|

Vol. 69, nr 12

800-810

EN

The paper presents the results of testing flood facies sediments - muds. The term “‘muds” refers to a genetic type of deposits, regardless of their variability in particle size composition and organic matter content. Due to the poor geological engineering properties, such as, high lithological variability, low degree of diagenesis, as well as high moisture content and organic matter content, muds are classified as weak soils and river valleys are the areas of complicated ground conditions. The paper presents lithological, physical and chemical properties of muds from the floodplain of the Vistula River valley in the area of Warsaw-Siekierki. A series of mud samples contaminated with diesel fuel in the range of 2-16%wereprepared. The microaggregate analyses as well as the plastic and liquid limit tests showed a significant effect of contamination on the soil index properties. The increase in diesel fuel content resulted in the loss of soil plasticity and cohesion. The aggregation of clay particles and the increase in the silt fraction content was observed. The most significant changes of properties were obtained for the mud samples containing 6-16% of diesel fuel. The research of soils contaminated with petroleum products is of great importance in determining the geological engineering conditions of the subsoil for foundation purposes.

2

Ocena zawartości niklu w aluwialnych glebach uprawnych wytworzonych na gytiach równiny biogennej

Bartkowiak A.

Proceedings of ECOpole

|

2012

|

Vol. 6, No. 2

677--681

PL

Położone w dolinach rzecznych aluwia stanowią zróżnicowaną pokrywę glebową, na którą składają się zarówno gleby mineralne, mineralno-organiczne, jak i organiczne o bardzo zróżnicowanych właściwościach fizykochemicznych. Przedmiotem badań było określenie zawartości niklu w glebach aluwialnych wytworzonych na gytiach równiny biogenicznej Basenu Unisławskiego. Próbki glebowe pobrano z 7 profili glebowych, w których oznaczono wybrane właściwości fizykochemiczne metodami powszechnie stosowanymi w laboratoriach gleboznawczych. W analizowanych próbkach dokonano pomiaru całkowitej zawartości niklu po mineralizacji w mieszaninie kwasów HF + HClO4 metodą Crocka i Seversona oraz jego form łatwo przyswajalnych, ekstrahowanych DTPA, wg Lindsaya i Norvella. Zawartość całkowitą oraz formy mobilne oznaczono przy zastosowaniu metody atomowej spektroskopii absorpcyjnej na spektrometrze PU 9100X (Philips). Całkowita zawartość niklu mieściła się w zakresie od 0,6 do 18,04 mg · kg–1. Najwyższe zawartości tego pierwiastka odnotowano w poziomach powierzchniowych i podpowierzchniowych oraz w poziomach wzbogaconych w materię organiczną. W badanych próbkach glebowych stwierdzone całkowite zawartości niklu były zbliżone do zawartości tła geochemicznego. Natomiast zawartości form mobilnych była niższa od wartości uznanych za toksyczne. W badanych glebach zawartości form ekstrahowanych DTPA kształtowały się w zakresie 0,14÷2,09 mg · kg–1.

EN

Alluvial soils located in river valleys are a diverse cover, which consists the mineral as well as mineral-organic and organic soils, with different physicochemical properties. The subject of this study was to determine the nickel content in alluvial soils formed from gyttia of biogenic plain of Unislawski Basin. Soil samples were collected from seven soil profiles, the selected physicochemical properties of the methods commonly used in soil science laboratories were determined. In the analyzed samples the total nickel content was determined after mineralization in a mixture of acids HF + HClO4 and its forms of easily available, DTPA extracted, according to Lindsay and Norvell. The content of total and mobile forms was determined using the atomic absorption spectrophotometry method on PU 9100X spectrometer (Philips). The total content of nickel ranged from 0.6 to 18.04 mg · kg–1. The highest content of this element was observed in surface and subsurface horizons and the enrichment horizons of organic matter. In the studied soil samples determined total nickel content was similar to the geochemical background level. While the content of mobile forms of this element was lower than the values considered as toxic. In analyzed soils the content of DTPA extractable forms ranged from 0.14 to 2.09 mg ·kg–1.

3

Total Contents and Available Forms of Nickel in Agricultural Alluvial Soils

Bartkowiak A.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2012

|

Vol. 19, nr 4-5

341-351

EN

Alluvial soils located in river valleys constitute a diverse cover, which consists of mineral as well as mineral-organic and organic soils, with very different physicochemical properties. The subject of this study was to determine the nickel content in alluvial soils formed from gyttia of the biogenic plain of the Unislawski Basin. Soil samples were collected from seven soil profiles. Selectd physicochemical properties were determined aplying the methods commonly used in soil science laboratories. In the samples analysed the total nickel content was defined after mineralization in a mixture of acids HF + HClO4 and its easily available DTPA-extracted forms. The content of total and mobile forms was reported using the atomic absorption spectrophotometry method using the PU 9100X spectrometer (Philips). The total content of nickel ranged from 0.6 mg kg–1 to 18.04 mg kg–1.The highest content of this element was noted in surface and subsurface horizons and the enrichment horizons of organic matter. In the soil samples the total nickel content was similar to the geochemical background level, while the content of mobile forms of this element was lower than the values considered toxic. In the soils analysed the content of DTPA-extractable forms ranged from 0.14 mg kg–1 to 2.09 mg kg–1.

PL

Położone w dolinach rzecznych aluwia stanowią zróżnicowaną pokrywę glebową, na którą składają się zarówno gleby mineralne, mineralno-organiczne, jak i organiczne o bardzo zróżnicowanych właściwościach fizykochemicznych. Przedmiotem badań było określenie zawartości niklu w glebach aluwialnych wytworzonych na gytiach równiny biogennej Basenu Unisławskiego. Próbki glebowe pobrano z 7 profili glebowych, w których oznaczono wybrane właściwości fizykochemiczne metodami powszechnie stosowanymi w laboratoriach gleboznawczych. W analizowanych próbkach dokonano pomiaru całkowitej zawartości niklu po mineralizacji w mieszaninie kwasów HF + HClO4 oraz jego form łatwo przyswajalnych, ekstrahowanych 1 M kwasem dietylenotriaminopentaoctowym (DTPA). Zawartość całkowitą oraz formy mbilne oznaczono przy zastosowaniu metody atomowej spektroskopii absorpcyjnej (AAS) na spektrometrze PU 9100X (Philips). Całkowita zawartość niklu mieściła się w zakresie (0,6; 18,04) mg kg-1. Największe zawartości tego pierwiastka odnotowano w poziomach powierzchniowych i podpowierzchniowych oraz w poziomach wzbogaconych w materię organiczną. W badanych próbkach glebowych stwierdzone całkowite zawartości niklu były zbliżone do zawartości tła geochemicznego. Natomiast zawartości form mobilnych była niższa od wartości uznanych za toksyczne. W badanych glebach zawartości form ekstrahowanych DTPA kształtowały się w zakresie (0,14; 2,09) mg kg-1.

4

Selected Trace Elements in Soil and Plants from Marshy Meadows of the San River Valley

Kud K., Woźniak L.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2012

|

Vol. 19, nr 1-2

97-104

EN

The research was conducted out on meadows located on floodplain terrains in the San River valley. The subject of the study was Ni, Mn and Co content in soils and plants marshy ecosystems. The total content of analyzed elements and the contents their soluble forms in 1 mol HCl dm–3 were estimated in collected soils. Alluvial soils and turf layer were characterized by natural content of these elements. Fresh alluvial were rich in CaCO3 and other studied elements.

PL

Badania prowadzono na terenie użytków zielonych zlokalizowanych na obszarach zalewowych doliny Sanu. Badano zawartość Ni, Mn i Co w glebach oraz roślinności ekosystemów łęgowych. W badanych glebach oznaczono całkowitą zawartość badanych pierwiastków oraz zawartość ich form rozpuszczalnych w 1 mol HCl dm–3. Gleby aluwialne i ruń łąkowa charakteryzowały się naturalną zawartością badanych pierwiastków. Swieże namuły były zasobne w badane pierwiastki oraz węglan wapnia.

5

Application of sorption tests to estimate selected properties of alluvial soils in Żuławy Elbląskie

Olchawa A., Terlikowski J.

Journal of Water and Land Development

|

2011

|

no. 15

167-177

EN

The specific surface area and hence the sorption or desorption moisture at constant water vapour pressure will increase with increasing content of humus and clay fraction in soils. Adopting such an assumption, preliminary experimental studies were performed to assess the possibility of using sorption/desorption tests to determine some features of alluvial soils from Żuławy such as cation exchange capacity CEC and the specific external surface area Se. Results of the sorption tests were compared with the analyses of the same soil properties determined with standard methods to evaluate the usefulness of the former. Preliminary studies showed a high similarity in the determination of CEC and Se with both methods. Confirmed usefulness of sorption/desorption methods for determination of the specific surface area of mineral soil particles and particularly for analyses of cation exchange capacity would bring a significant simplification of studies and a possibility of their dissemination due to the ease of such analyses. Determination of the specific surface area with the sorption and desorption method does not require sophisticated equipment and laborious and costly preliminary procedures. Dissemination of this method and recognition it as a reference one would, however, need further studies on various soil types.

PL

Celem podjętych badań była próba określenia związków korelacyjnych pomiędzy pojemnością wymiany kationowej (CEC) a wilgotnością desorpcyjną - WD(0,5) wybranych gleb na obszarze Żuław Elbląskich. Badania przeprowadzono na madach: bardzo ciężkiej i średniej o zawartości od 6,9 do 14,5% materii organicznej. Badane gleby były położone na kompleksie zbożowo-pastewnym mocnym. Ponadto w pracy przedstawiono wyniki badań pomiaru zewnętrznej powierzchni właściwej mineralnej części fazy stałej gleby na podstawie wilgotności sorpcyjnej WS(0,5) i pojemności sorpcyjnej błękitu metylenowego - MBC. Pojemność wymiany kationowej oznaczono metodą standardową zgodnie z metodyką opisaną szczegółowo w PN-ISO 13536/2002. Wilgotność desorpcyjną gleb oznaczono po zakończeniu procesu ich desorpcji w warunkach względnej prężności pary wodnej p:po = 0,5 w temperaturze 283 K. Analiza statystyczna wartości pojemności wymiany kationowej i gleb oraz ich wilgotności desorpcyjnych wykazała istnienie funkcyjnej zależności: CEC = 0,0061WD(0,5) - 0,0248. Wartość współczynnika determinacji funkcji R² = 90,8%. Oznacza to, że wilgotność sorpcyjna może być parametrem do oszacowania wartości pojemności wymiany kationowej. Do uogólnienia i aplikacji tej zależności wymagana jest większa liczba oznaczeń. Zewnętrzną powierzchnię właściwą mineralnej części fazy stałej gleb wykonano na materiale uprzednio prażonym w temperaturze 873 K. Zabieg taki zapewnia utlenienie materii organicznej oraz nieodwracalną kontrakcję sieci krystalicznej co oznacza, że wszelkie zjawiska powierzchniowe mogą zachodzić jedynie na powierzchni zewnętrznej. Zewnętrzną powierzchnię właściwą oznaczono na podstawie pojemności sorpcyjnej błękitu metylenowego wg PN-88/BB-04481 i porównano ją z wartościami obliczonymi na podstawie wilgotności sorpcyjnej w warunkach względnej prężności pary p:po = 0,5. Na podstawie analizy statystycznej wartości zewnętrznych powierzchni właściwych obliczonych na podstawie wilgotności sorpcyjnej - WD(0,5) i pojemności sorpcyjnej błękitu metylenowego - MBC stwierdzono, że istnieje zależność funkcyjna: Se(MBC) = 0,987Se(WS(0,95)) - 0,12. Wartość współczynnika determinacji funkcji R² = 92,6%. Zależność funkcyjna wskazuje, że wartości powierzchni właściwych, oznaczone obydwiema metodami, są porównywalne. Wykorzystane w pracach eksperymentalnych właściwości sorpcyjne i desorpcyjne gleb są łatwe do oznaczanie w każdym gleboznawczym lub gruntoznawczym laboratorium. Uzyskane wyniki umożliwiają oszacowanie pojemności wymiany kationowej oraz obliczenie zewnętrznej powierzchni właściwej. Zasadniczą zaletą jest łatwość wykonania oznaczenia i brak konieczności stosowania specjalistycznej aparatury, a wadą - czasochłonność, bowiem czas desorpcji/sorpcji może trwać do 2 tygodni.

6

Influence of Alluvial Processes on the Circulation of Manganese and Lithium in Riparian Environments

Kud K.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 9-10

1279-1286

EN

Lithium and manganese are indispensable for proper functioning of all living organisms including plants, animals and human beings. However, if these elements occur in excessive amounts, they might prove poisonous. The studies have been carried out on riparian meadows of the San River Valley. The set of research tasks involved examining some stages in the circulation of chemical elements in the environment including alluvial soils, fresh alluvium rejuvenating soil profiles and riparian plant communities. The results of the studies have confirmed the crucial importance of alluvial processes for lithium and manganese circulation in a riparian environment. These processes could prove useful in the balance of chemical elements as well as in an increase of their availability to plants.

PL

Lit i mangan są mikroelementami niezbędnymi do prawidłowego funkcjonowania organizmów roślinnych, zwierzęcych, jak i samego człowieka. Mimo to, są to pierwiastki, które występując w nadmiarze, mają działanie toksyczne. Badania przeprowadzono na terenach łąk łęgowych w dolinie rzeki San. Badano określone elementy obiegu pierwiastków w środowisku, obejmującym gleby aluwialne, świeże namuły odmładzające profile glebowe oraz roślinność łąk łęgowych. Przeprowadzone badania potwierdzają ważną rolę procesu namulania w obiegu litu i manganu w środowisku łęgowym. Proces ten może być brany pod uwagę jako jeden z elementów bilansu tych pierwiastków oraz kształtowania ich dostępności dla roślin.

7

Mineralization of Organic Nitrogen Compounds in Alluvial and Deluvial Soils of Morainic, Riverine and Delta Landscapes

Orzechowski M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2009

|

Vol. 16, nr 8

971-981

EN

The process of mineralization of organic nitrogen compounds in alluvial and deluvial soils of morainic, riverine and delta landscapes was studied. The research was carried out in autumn 2008, after growing season. Inorganic nitrogen compounds were determined by adding l % K2SO4 after incubation of soil samples. Furthermore, the redox potential (Eh) and the oxygen diffusion rate (ODR) were measured and rH factor was calculated. The results show that the most beneficial soil-site conditions for the mineralization of organic nitrogen compounds are in deluvial soils in the landscape of lakeland hills. In these soils the amount of nitrogen compounds converted to inorganic forms was the highest and the content of N-NO3 was low and medium according to the established standards. The value of Eh potential amounted to 390 mV and the oxygen diffusion rate to 74.2 ug m-2 s-1. The N-NO3:N-NH4 ratio exceeded l .0. In surface horizons of alluvial soils of riverine and delta landscapes, despite higher quantities of organic matter and total nitrogen than in deluvial soils, the amounts of inorganic nitrogen compounds were similar. In subsurface horizons of alluvial soils, small amounts of inorganic nitrogen compounds were released and the N-NO3:N-NH4 ratio was below one. Different site conditions, in which process of mineralization of organic nitrogen compounds took place, led to statistically significant differences between deluvial and alluvial soils, taking into consideration the content of N-N03 and the sum of N-N03 and N-NH4.

PL

W glebach deluwialnych i aluwialnych w krajobrazie morenowym, dolin rzecznych i deltowych badano przebieg procesu mineralizacji organicznych związków azotu. Badania prowadzono jesienią 2008 r. po zakończeniu wegetacji. Azot mineralny oznaczono po inkubacji w wyciągu glebowym l % K2SOt Ponadto wykonano pomiar potencjału redoks (Eh), natężenia dyfuzji tlenu (ODR) i obliczono wskaźnik rH. Wyniki badań wskazują, że najkorzystniejsze warunki siedliskowo-glebowe do przebiegu proces. mineralizacji organicznych związków azotu występowały w glebach deluwialnych w krajobrazie pagórkowatym pojeziernym. W glebach tych uwalniało się najwięcej azotu mineralnego, według przyjętych nora zawartość azotu N-NO3 była mała i średnia. Wartość potencjału Eh dochodziła do 390 mV, a natężenia dyfuzji tlenu do 74.2 u.g o m-2 o s-1. Stosunek azotu N-NO3:N-NH4 kształtował się powyżej jedności. W poziomach powierzchniowych gleb aluwialnych w krajobrazie dolin rzecznych i deltowym pomimo większej zawartej materii organicznej i N-ogólnego niż glebach deluwialnych, ilości uwalnianych mineralnych form azotu były zbliżone. W poziomach podpowierzchniowych gleb aluwialnych uwalniały się bardzo małe ilości azotu mineralnego, a stosunek azotu azotanowego do amonowego nie przekraczał jedności. Zróżnicowane warunki siedliskowe, w których przebiegały procesy mineralizacji związków azotu, spowodowały, że między glebach deluwialnych i aluwialnych wstępują statystycznie istotne różnice w zawartość azotu N-NO3 oraz sumy N-N03 + N-NH4.

8

Wpływ odkrywki węgla brunatnego "Koźmin" na pokrywę glebową wsi Kobuzów i Podłużyce

Owczarzak W., Mocek A., Kaczmarek Z.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2007

|

nr 133 (13)

348-355

PL

W pracy analizowano zmiany w typach gospodarki wodnej gleb aluwialnych występujących w pradolinie rzeki Warty, na terenie wsi Kozubów i Podłużyce, w strefie odwadniającego oddziaływania odkrywki węgla brunatnego Koźmin. W tym obszarze badania gleboznawcze przeprowadzono 2-krotnie w 1991 i 2006 r. W okresie 15 lat zaobserwowano istotne zmiany w zaleganiu wód gruntowych, co spowodowało zmiany w typach gospodarki wodnej gleb. Na aktualny stan stosunków powietrzno-wodnych gleb aluwialnych miało wpływ kilka czynników, które zachodziły z równą intensywnością już od lat 60-tych ubiegłego stulecia. W pierwszym etapie były to czynniki naturalne (geologiczne), wynikające z intensyfikacji produkcji rolniczej, a także zmieniających się w niekorzystnym kierunku warunków klimatycznych. W ostatnich 15-tu latach, na te naturalne czynniki nałożyło się niekorzystne oddziaływanie czynników antropogenicznych takich, jak zmniejszenie przepływów w rzece Warcie w wyniku wybudowania zbiornika Jeziorko czy zasięg leja depresji odkrywki Koźmin. W końcowym efekcie gospodarka wodna gleb uległa stopniowym przekształceniom, od typowej dla tych gleb gospodarki gruntowo-wodnej do przemiennej, a na większości terenu nawet do gospodarki opadowowodnej.

EN

In the paper there were analyzed changes in water regime in alluvial soils located in the pra-valley of the River Warta, in Kozubów and Podłużyce villages, in the area under the influence of Koźmin lignite exposure. In this area, the research was conducted twice - in the 1997 and 2006. During a 15-year period, significant changes of ground water lingering were observed, which led to changes in the types of water regime of these soils. A few factors, which have occurred with varying intensity since the 60s, had an impact on the current state of alluvial soils' dir-water relation. Firstly, they were natural (geological) factors resulting from the intensification of agricultural production as well as the climate conditions becoming worse and worse. For the last 15 years these natural factors were supported by anthropogenic factors, such as cutting down the number of fuxes in the River Warta due to the creation of Jeziorsko water tank as well as the scope of depression funnel around Koźmin exposure. As a final effect, gradual reshaping of soils' water regime occur and it changes from the typical for such soils ground-water regime to the changing one and, in the majority of areas, even to precipitation-water regime.

9

Dependencies between the lead and cadmium contents in soil and plants of permanent meadows of the San river valley

Woźniak L., Kud K.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 3

317-322

EN

The research was carried out on the San River Valley permanent meadows. Special attention was paid to the contents of lead and cadmium in the soils and meadow sward. Generally the alluvial soils are characterized by neutral or alkaline pH reaction, they have very differentiated texture and they are characterized by very high content of CaCO3 and low contents of Pb and Cd. Most of the investigated meadow swards of the San Valley are characterized by low contents of Pb and Cd.

PL

Obszary łęgowe należą do bardzo specyficznych ekosystemów. Równowaga biologiczna i duża żyzność gleb utrzymywana jest dzięki cyklicznemu występowaniu zalewów powodziowych. Badania przeprowadzono na trwałych użytkach zielonych doliny Sanu. Na obszarze tym dominują gleby aluwialne, które często użytkowane są jako łąki trwałe. Określono zawartość ołowiu i kadmu w warstwie darniowej (0-10 cm) i poddarniowej (10-30 cm) oraz w runi łąkowej. W ich wyniku można stwierdzić, że mady nadsańskie są wyjątkowo cennym obszarem rolniczym i ekologicznym, na którym użytki zielone są naturalnym i właściwym sposobem zagospodarowania. Gleby te nie są zanieczyszczone ołowiem i kadmem, a ruń łąkowa nie gromadzi nadmiernych ilości tych pierwiastków.

10

Content of Lead and Cadmium and Factors Influencing on These Elements Distribution in Alluvial Soils of San Valley

Kud K., Woźniak L.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2003

|

Vol. 10, nr 9

915-920

EN

The research was carried out on the San Valley river alluvial soils of the lower and middle course of the San River. Special attention was paid to the content of lead and cadmium in the soils. Following physical and chemical properties of alluvial soils also were estimated: granulometric composition, pH, content of [formula] and organic-C content. The total content of lead ranged from [formula] in the investigated alluvial soils and the average was [formula]. The total content of cadmium ranged from [formula] and the average was [formula] The analysed soils are not distinctly contamined with lead and cadmium, although the content of these elements in particular alluvial soils horizons was very differentiated, and greater in surface horizons than in deepest ones.

PL

Badania prowadzono na glebach aluwialnych środkowego i dolnego odcinka doliny Sanu. Szczególną uwagę zwrócono na zawartość w badanych glebach ołowiu i kadmu. Oznaczano następujące fizyczne i chemiczne właściwości gleb: skład granulometryczny, pH, zawartość [wzór], węgla organicznego, ogólną zawartość kadmu i ołowiu. Całkowita zawartość ołowiu w badanych glebach aluwialnych mieściła się w zakresie od [wzór], średnio wynosząc [wzór]. Całkowita zawartość kadmu mieściła się w przedziale od [wzór], a średnio wynosiła [wzór]. Analizowane gleby aluwialne nie są wyraźnie zanieczyszczone kadmem i ołowiem, aczkolwiek zawartość obu pierwiastków, mimo iż bardzo zróżnicowana, była prawie zawsze większa w poziomach powierzchniowych.