Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Transport conditions of mountain-surging glaciers as recorded in the micromorphology of quartz grains (Medvezhiy Glacier, West Pamir)

Muzińska A.

Geologos

|

2015

|

Vol. 21, No. 2

127--138

EN

In order to reproduce the conditions under which sediments were transported in surging glaciers, samples were taken from the margin and foreland of the surge Medvezhiy Glacier situated in West Pamir (Tajikistan). They were subjected to an analysis of rounding and frosting of quartz sand grains (0.8–1.0 mm) and of grain surface micromorphology under scanning electron microscope (SEM). Results obtained showed intense chemical weathering occurred in the majority of quartz grain surfaces, marked in the form of etching and precipitation. Frequencies of microstructures of glacial origin were low; individual microstructures were visible on single grains. A predominance of the crushing process over abrasion in transformation of quartz grains was noted. The commonest microstructures connected with a surge-glacier environment were large and small conchoidal fractures. However, grains with primary features not connected with a glacial environment were equally common. The majority of the grains examined showed features of multiple cycles of mechanical and chemical weathering forming a microtexture under various conditions (overprinting). Common features of grains from surging glaciers are also breakage blocks of >10μm, which depend of the phase of separation of the grain from the rock or on thermal changes in the glacier’s foreland.

2

Zastosowanie wskaźnika urzeźbienia powierzchni sandrowych jako informacji o charakterze drenażu lądolodu Wisły na Pomorzu

Szafraniec J.

Landform Analysis

|

2010

|

Vol. 13

117-128

PL

Wskaźnik urzeźbienia pozwala opisywać stopieńurozmaicenia rzeźby młodoglacjalnej. Umożliwia wstępne rozpoznawanie obrazu morfometrycznego form strefy marginalnej. Ponadto można wykorzystać go do analizy porównawczej analogicznych form w różnych szerokościach geograficznych oraz niezależnie od przyjętego pola odniesienia modelu. Wskaźnik ten zastosowano do analizy morfometrycznej sandrów Pomorza. Na bazie analogii do współczesnych form, procesów i prawidłowości wyróżniono 4 typy powierzchni sandrowych. Każdy z nich jest informacją o rodzaju odpływu wód lodowcowych i ma ścisły związek ze stanem dynamicznym lądolodu oraz charakterem deglacjacji obszaru. Wszystkie typy stanowią schemat rozwoju powierzchni sandrowych w odpowiedzi na wygasanie zlodowacenia. Najlepiej opisuje to model ewolucji lodowców spitsbergeńskich w odpowiedzi na zmiany klimatu. Elementem tego modelu są lodowce szarżujące. Również dla terenu Pomorza na bazie wielu przesłanek geologicznych i geomorfologicznych przyjęto jako wielce prawdopodobną hipotezę, że wyprowadzające loby skraju lądolodu Wisły miały charakter szarżujących jęzorów. Przyspieszyły one zanik zlodowacenia tam, gdzie recesja lądolodu odbywała się skokowo, przerywana epizodami transgresji w czasie fazy aktywnej szarży.

EN

The relief intensity coefficient allows describing the mark of the young-glacial relief diversity. It enables preliminary pattern recognition of forms of the marginal zone. Moreover it is possible to use it for the comparative analysis of analogous forms in different latitudes, irrespective of the used model resolution. The coefficient was used for the morphometric analysis of the Pomeranian outwash plains. On the basis of the observed contemporary forms and processes (Spitsbergen, Iceland) four types of outwash plain surfaces were distinguished. Each of them informs about the meltwater runoff nature. All types could be considered as a scheme of the outwash surfaces development and seem to be the response for the glaciation termination. The model of the Spitsbergen glaciers evolution due to climate changes is also the best description for Pomerania. Surging glaciers are the element of this model. It is possible to consider the hypothesis that outlet lobes of the vistula ice sheet edge also could be surging tongues. They accelerated the deglaciation and the ice sheet recession was progressing interrupted by advance episodes during the active phase of the surge.

3

Próba oszacowania maksymalnych przepływów wód lodowcowych lądolodu Wisły na Pomorzu

Szafraniec J.

Landform Analysis

|

2010

|

Vol. 13

107-115

PL

Zgodnie z zasadą aktualizmu geologicznego, postawiono hipotezę, że początek formowania się wielu powierzchni sandrowych Pomorza był związany z fazą aktywną szarży lodowcowej. Istotnym etapem tego procesu było nacinanie wału moren czołowych i powstawanie przełomów. Dla 168 takich miejsc na bazie cyfrowego modelu wysokościowego opracowano profile poprzeczne, dla których pomierzono i obliczono różne parametry hydrauliczne, m.in. prędkość płynięcia wody oraz wielkość przepływu. Obliczenia te wskazują, że ekstremalne przepływy wód lodowcowych na Pomorzu podczas buchnięcia spowodowanego przejściem niestabilnego drenażu subglacjalnego z powrotem w system tunelowy mogły być rzędu 5×103 do 1×105 m3 /s.

EN

According to the concept of uniformity in geological processes it was assumed a hypothesis that the beginning of the Pomeranian outwash fans accumulation was controlled by the active phase of the glacier surge when processes of the end moraine ridges incision and the canyon formation started. There were prepared cross sections used for different hydraulic parameters measurements and calculations (e.g. flow velocity and discharges) for 168 canyons on the basis of the DEM. The transition of the instability subglacial drainage system into the tunnel drainage caused violent outburst floods. Estimations suggest the extreme character of the Pomeranian meltwater discharges with a scale of 5×103 to 1×105 m 3 /s.