Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The Late Devonian (Frasnian/Famenian) mass extinction : a proposed test of the glaciation hypothesis

Mc-Ghee G. R.

Geological Quarterly

|

2014

|

Vol. 58, No. 2

263--268

EN

It is argued in this paper that late Frasnian global cooling was the first step in the onset of the Late Palaeozoic Ice Age, and that the late Frasnian extinctions are analogous to the early Oligocene (Oi-1) extinctions that took place in the first step in the onset of the Cenozoic Ice Age. It is argued that the physical evidence for the existence of late Frasnian glaciation, like the Oi-1 glaciation, is largely geochemical: the sharp increases in δ18O values and positive δ13C anomalies that occurred in the late Frasnian and earliest Famennian. In addition to the geochemical evidence, also like the Oi-1 glaciation, stratigraphic calculations indicate a major sea-level fall occurred during the late Frasnian and early Famennian, a sea-level fall that is argued to have been glacially produced. It is here proposed that the best possible independent physical evidence for the existence of late Frasnian glaciation, other than the geochemical and sea-level evidence, would be the discovery of ice-rafted debris in marine sediments of late Frasnian age similar to the ice-rafted debris found in Oi-1 marine sediments (Zachos et al., 1992; Ehrmann and Mackensen, 1992).

2

Późnoordowickie zlodowacenie Gondwany : zapis zmian środowiskowych w sukcesji osadowej obniżenia bałtyckiego

Podhalańska T.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2009

|

T. 193

1--132

PL

Przeprowadzono badania litofacjalne, paleontologiczne i geochemiczne osadów ordowiku górnego i niższego landoweru, pochodzących ze wszystkich stref facjalnych polskiej części paleobasenu bałtyckiego. Strefy te, od skańskiej na zachodzie poprzez centralnobałtoskańską, do litewskiej na wschodzie, reprezentują przekrój środowisk sedymentacji od górnego skłonu i szelfu zewnętrznego do środowisk płytkonerytycznych szelfu wewnętrznego. Stwierdzono znaczące zmiany w środowisku abiotycznym i biotycznym związane z globalnymi zmianami paleośrodowiskowymi, wywołanymi ochłodzeniem klimatycznym i zlodowaceniem Gondwany w późnym ordowiku. Po globalnej destabilizacji ekosystemów nastąpiło ocieplenie klimatyczne, szybka transgresja i postępująca anoksja. Badania litofacjalne potwierdziły regresywny charakter osadowej sukcesji od katu do niższego hirnantu. Maksimum regresji określono na wyższą część starszego hirnantu. Początek transgresji miał miejsce w późnym hirnancie. Stwierdzono spójność zmian litofacjalnych oraz krzywych względnego poziomu morza badanego obszaru z innymi obszarami Bałtoskandii. Spójność ta implikuje, podobnie jak to jest w innych obszarach tego rejonu, że zmiany poziomu morza w późnym ordowiku mają w dużej mierze charakter zmian eustatycznych. Analiza paleontologiczna potwierdziła wpływ globalnych zmian klimatycznych i eustatycznych na przebudowę zespołów biotycznych w późnym ordowiku i wczesnym landowerze. Obecność fauny Hirnantia dokumentuje, podobnie jak w wielu innych rejonach świata, okres ochłodzenia klimatycznego i regresji; jednocześnie datując go na wczesny hirnant. Na podstawie zapisu kopalnego stwierdzono kryzys faunistyczny w późnym ordowiku oraz wyróżniono fazy ewolucyjne graptolitów, związane z późnoordowicko-wczesnosylurską przebudową zespołów. Udokumentowano współwystępowanie graptolitów i skamieniałości śladowych w strefie pogranicza ordowiku i syluru, wskazujące na stopniowo postępującą anoksję środowisk sedymentacji w okresie ocieplenia klimatycznego i transgresji w późnym hirnancie i najwcześniejszym rhuddanie. Badania geochemiczne pozwoliły na określenie zmienności składu mineralnego i chemicznego (w zakresie składników głównych i śladowych) utworów wszystkich stref facjalnych na tle abiotycznych i biotycznych zmian środowiskowych. Do analizy paleośrodowiskowej wykorzystano geochemiczne wskaźniki produktywności, ilości i pochodzenia materiału detrytycznego oraz warunków redoks. Badania te pozwoliły na rekonstrukcje warunków środowiskowych i ich zmian w czasie i przestrzeni. Przeanalizowano skład izotopowy węgla i tlenu w węglanach. Wyniki tych badań oraz porównania z obszarami sąsiednimi wykazały zgodne odchylenia wartości δ13C oraz przeważnie δ18O w kierunku wyższych wartości. Tym samym, potwierdzone zostały zmiany oceanograficzne i ekologiczne w hirnancie wiązane z okresem chłodnym i zlodowaceniem Gondwany. Wykazano, że analogiczny trend zmian izotopowych występuje na całym obszarze basenu bałtyckiego, w zgodności z danymi biostratygraficznymi, co potwierdza chronostratygraficzny potencjał uzyskanych profili izotopowych. Skorelowano wahania poziomu morza, krzywe składu izotopowego węgla i tlenu w węglanach oraz wydarzenia biotyczne w basenie bałtyckim z globalnymi zmianami środowiskowymi późnego ordowiku i wczesnego syluru. Przebudowa zespołów biotycznych i zjawiska abiotyczne zarejestrowane w osadach obniżenia bałtyckiego umożliwiają korelację z innymi obszarami Bałtyki i innych paleokontynentów. Zmiany litofacjalne, paleontologiczne i geochemiczne (w tym izotopowe), obserwowane w osadach z rozległego i zróżnicowanego facjalnie basenu bałtyckiego, stanowią ważne uzupełnienie zapisu zdarzeń późnego ordowiku i wczesnego landoweru. Przeprowadzone badania potwierdzają dużą skalę zmian środowiskowych na Bałtyce, które dobrze wiążą się z globalnymi wydarzeniami klimatycznymi, eustatycznymi i ekologicznymi.

EN

The paper deals with lithofacies, palaeontological and geochemical investigations of Upper Ordovician and lowermost Silurian deposits of all facies zones from the Polish sector of the Baltic Palaeobasin. The zones, from Scanian in the west through Central Baltoscandian to Lithuanian in the cast, represent an array of sedimentary environments from the continental slope and outer shelf to shallow-neritic environments of the inner shelf. The integrated lithofacics, palaeontological and geochemical studies supported the occurrence of changes in abiotic and biotic environments of the Upper Ordovician and lower Llandovery with regard to palacoenvironmcntal changes related to a global climatic cooling and the Gondwanan glaciation, which was followed by a warming and fast marine transgression accompanied by progressing anoxia conditions. Lithofacies studies confirmed the regressive character of the Katian and lower Hirnantian dcpositional succession. The peak regression occurred in the late early Hirnantian. The marine transgression commenced in the late Hirnantian, followed by deposition of deeper marine sediments. The uppermost Hirnantian and Rhuddanian deposits represent a new transgressive-regressive cycle. There is a coherency in the lithofacies changes between the study area and other regions of Baltoscandia. Local relative sea-level curves, constructed for Upper Ordovician and lowermost Silurian sections of the Polish part of the Baltic Depression, well correspond to the sea-level curve proposed for Baltoscandia, thus confirming the trend of relative sea-level changes throughout the Baltic Basin. Therefore, the Late Ordovician-early Llandovery relative sea-level changes in the Polish part of the Baltic Depression can be considered, like in the other regions of Baltoscandia, to have been induced largely by glacioeustatic changes. Sedimentary continuity and gradual facies and ecological changes at the Ordovician/Silurian boundary were proved in some sections in the western part of the Baltic Depression. Palaeontological analysis confirmed the influence of global climatic and custatic changes on the restructuring of biotic assemblages in Late Ordovician to early Silurian times. A faunal crisis is recorded to have occurred in Late Ordovician times. The occurrence of the Hirnantia fauna in borehole sections of both the western and eastern parts of the Baltic Depression reflects, like elsewhere in the world, a glaciocustatic sea-level drop in the early Hirnantian. The research results confirm the presence of evolutionary phases related to the Late Ordovician-early Llandovery restructuring of graptolite assemblages. Chemical composition (TOC, main and trace components) of the deposits and values of geochemical proxies show that geochemistry of the deposits from the western part of the Baltic Basin is more variable as compared to the eastern part of the study area. The docunented variations in redox conditions of the Baltic Basin well correlate with the end-Ordovician global events: better oceanic circulation and bottom water oxygenation in the early Hirnantian, and progressing transgression/anoxia accompanied by a climatic warming in the late Hirnantian and early Rhuddanian. The results of carbon and oxygen isotopic composition analysis in carbonates show a shift in δl3C and most of δ18O values towards higher values. It was proved that a similar trend of C and O isotopic composition changes occurs in| the whole Baltic Depression and, moreover, it is in conformity with biostratigraphic data. This conformity confirms that the isotopic profiles have chronostratigraphic significance. It well corresponds to the oceanographic and ecological changes observed in the Hirnantian, linked with a cool period and the Gondwanan glaciation. The results of research on carbon and oxygen isotopic composition of deposits from the Scanian facies zone arc the first results obtained from deposits of the distal shelf of Baltica. The research results were the basis for correlations of the relative sea-level changes, carbon and oxygen isotopic composition curves in carbonates, and biotic events in the Baltic Basin with global environmental changes of Late Ordovician and early Llandovery times. Thus, the results proved the influence of Late Ordovician climatic fluctuation (climatic cooling and Gondwanan glaciation followed by a climate warming), and related eustatic and ecological changes on the facies, palaeontological and geochemical record of environmental changes in the deposits of the Polish part of the Baltic Depression.

3

Changes of glaciation in the Sagarmatha National Park (Nepal) during the last 30 years

Midriak R.

Landform Analysis

|

2009

|

Vol. 10

85-94

EN

Author, as a scientific participant of the first Czech-Slovak Expedition to the Mt. Everest in 1984, focuses on the glaciation in the Sagarmatha National Park (the Central Himalayas, Nepal) in 1978 (Fig. 1 and Table 1) and compares it with the present-day state. Despite overwhelming majority of the papers bearing data on the fastest retreat of the Mt. Everest’s glaciers it can be stated that obvious changes of the covering glaciers were not recorded in the Sagarmatha National Park (34.2% in the year of 1978 and 39.8% in the year of 2009). At present, for 59 sections of 18 valley glaciers (Nangpa, Melung, Lunag, Chhule, Sumna, Langmoche, Ngozumpa, Gyubanar, Lungsampa, Khumbu, Lobuche, Changri Shar, Imja, Nuptse, Lhotse Nup, Lhotse, Lhotse Shar andAma Dablam) their length of retreat during 30 years was recorded: at 5 sections from 267 m to 1,804m (the width of retreat on 24sections being from 1 m to 224m), while for 7 sections an increase in length from 12 m to 741 m was noted (the increase of glacier width at 23 sections being from 1 m to 198 m). More important than changes in length and/or width of valley glaciers are both the depletion of ice mass and an intensive growth of the number lakes: small supraglacial ponds, as well as dam moraine lakes situated below the snowline (289 lakes compared to 165 lakes in the year of 1978).

4

East-Siberian coregonid fishes: their occurrence, evolution and present status

Yakhnenko V. M., Mamontov A. M., Luczynski M.

Environmental Biotechnology

|

2008

|

Vol. 4, No. 2

41-53

EN

Coregonid fishes (coregonids) (Salmonidae, Coregoninae) of Siberia show immense morphological and ecological variability, what is reflected in their complex interspecific and intraspecific structure: i.e. occurrence of numerous species, forms and endemic species. Studies of the coregonids of Siberia is crucially important for understanding of their origin, taxonomy and evolution. We have analysed electrophoretically some 13 enzyme systems from over 20 samples of East-Siberian coregonids. This paper was intended as an introduction to a number of primary papers that are planned that will describe the biological and genetic characteristics of studied populations.

5

Atrakcje geoturystyczne Nowej Zelandii

Latocha A.

Geoturystyka

|

2006

|

nr 3

3-14

PL

Artykuł prezentuje wybrane atrakcje geoturystyczne Nowej Zelandii. Są one podstawą do omówienia głównych aspektów budowy geologicznej oraz procesów rzeźbotwórczych, przeszłych i współczesnych, kształtujących krajobraz tego kraju. Zaprezentowano zarówno zjawiska wielkoskalowe - wulkaniczne i geotermalne procesy i formy Wyspy Północnej, charakterystykę genezy oraz współczesnej morfodynamiki Alp Południowych, współczesne i plejstoceńskie przekształcenia rzeźby w wyniku zlodowaceń, jak i zjawiska w skali lokalnej - formy krasowe i selektywne wietrzenie w Skałach Naleśnikowych oraz występowanie septarii - wielkich konkrecji - Głazy Moeraki.

EN

The article presents selected geotourist attractions of New Zealand. They form a basis to discuss the main geological features and past and present morphological processes shaping New Zealand's landscape. Large-scale phenomena are presented, such a volcanic and geothermal processes and landforms of the North Island, genesis and morphodynamics of the Southern Alps, present and Pleistocene landscape changes due to glaciations, as well as phenomena of local-scale, such as karst and selective weathering of the Pancake Rocks and occurrence of large septarian concretions, the Moeraki Boulders.

6

Pleistocene river valleys and ice sheet limits in the Southern Mazovian Lowland, central Poland

Żarski M.

Geological Quarterly

|

2002

|

Vol. 46, No 2

147-164

EN

The buried and present-day Vistula valleys has developed along tectonic linear structures of NW-SE trend. The Vistula river valley and its tributaries essentialy maintained their courses during the Małopolanian, Ferdynandovian, Mazovian and Eemian interglacials. During the Małopolanian, Mazovian, Ferdynandovian interglacials the gradient of the buried Vistula valley was 0.57?, while during the Eemian Interglacial and during deposition of Vistulian terraces and Holocene flood plain deposits it was about 0.34?, due to from tectonic movements. The width of the buried Vistula valley was the greatest during the Eemian Interglacial (15 km) and during the Vistulian (17 km) when strong lateral erosion occurred. The stratigraphy of the Quaternary deposits is based on palynologically documented sites of the Ferdynandovian, Mazovian and Eemian interglacials. This region was covered by ice sheets of the Nidanian, Sanian, Wilgian, Liviecian, Odranian and Wartanian glaciations during eight advances. Liviecian and Wartanian Glaciation maximum limits were determined in the study area. Interstadial fluvial deposits, between the premaximum and maximum stadials of the Odranian Glaciation, were recognised and termed sediments of the Gniewosznian Interstadial. The deposits of the Wartanian Glaciation have been TL dated at 146-203 ka BP and the Odranian at 212-280 ka BP.

7

Glaciotectonics of Belar

Karabanov A.

Geological Quarterly

|

2000

|

Vol. 44, Nr 1

1-7

EN

Different glaciotectonic structures and landforms occur in the territory of Belarus: folded dislocations, glacial depressions, rafts and injective features. The largest folded glaciodislocation is 30 km long and 8-11 km wide, and glacial rafts are up to 1.5 km long and 20-25 m thick. Many glaciotectonic structures are clearly expressed in landscape. Most large folded glaciodislocations were formed during the Sozh (Warthe) Stage of the Dnieper Glaciation.

8

Parametry geotechniczne węgla brunatnego rejonu Zielonej Góry

Kotowski J., Kraiński A.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Politechnika Zielonogórska

|

1998

|

z. 115(29)

123-134

PL

Na podstawie badań laboratoryjnych wykonanych dla północnego skłonu Wału Zielonogórskiego wybrano z dokumentacji archiwalnych wyniki dotyczące pokładu brunatnego HENRYK. Jest to, licząc od góry, drugi po CHROBRYM pokład węgla brunatnego w tym terenia. Wyniki badań laboratoryjnych węgla brunatnego zaprezentowano w tabeli 1 Zaprezentowano na rys. 6 badania dotyczące określenia współczynnika prekonsolidacji (OCR), które wynosi 4,9. Wartość ta pozwala wnosić, że węgiel brunatny był konsolidowany, zdaniem autorów co najmniej dwukrotnie,. tj. podczas zlodowacenia południowopolskiego i środkowopolskiego. W okresie interglacjału wielkiego był on odprężany. Przyjmuje się, żę pierwsze (starsze) obciążenie związane ze zlodowaceniem południowopolskim wynosi ok. 5MPa. Natomiast obciążenie związane ze zlodowaceniem młodszym (środkowopolskim) wynosi około 10 MPa. Czas trwania obciążeń wynosi po kilkadziesiąt tysięcy lat.

9

Charakterystyka gruntów spoistych tarasów kemowych rejonu Zielona Góra - Przylep - Łężyce (Wał Zielonogórski)

Kotowski J., Kraiński A.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Politechnika Zielonogórska

|

1998

|

z. 119(31)

27-46

PL

W pracy analizowane są trzy poziomy tarasów kemowych położone na charakterystycznych rzędnych 120, 105 i 90 m. n.p.m. Tarasy kemowe powstały podczas recesyjnych etapów glacifazy leszczyńskiej zlodowacenia północnopolskiego na północnym skłonie Wału Zielonogórskiego m.in. pomiędzy Zieloną Górą - Przylepem a Łężycami. Tarasy te ciągną się w kierunku na wschód i zachód od terenu badań. Z badań geologicznych wynika, że geneza osadów budujących tarasy kemowe jest ustalona. Są to osady wodnolodowcowe (piaski i żwiry) przewarstwione osadami zastoiskowymi (gliny, pyły i iły). Cechą najbardziej charakterystyczną analizowanych tarasów jest to, że idąc w kierunku na północ, w gruntach spoistych wzrasta zawartość frakcji piaskowej przy równoczesnym zmniejszeniu się zawartości frakcji pyłowej. [...]

EN

The aper presents analysis of three levels of kame terraces located on characteristic ordinates of 120, 105, 90 over the sea level. The kame terraces were formed during recessive stages of the Leszczyńska Glacial Phase of Nort-Polish Glaciation on the northen slope of the Zielona Góra Line, for example in the area between Zielona Góra, Przylep and Łężyce. These terraces spread out east and west of the area where the exploration is being carried out. Geological examination proves that the genesis of the deposits forming kame terraces is stabilized. These are aqueoglacial deposits (sands and gravels) interbedded with stagnant deposits (claaaays and dusts). The most significant feature of the terraces under analysis is fact that going noorth of the area of examination the lower location of kame terracescauses an increaseof sand fraction in cohesive soils, whereas the dust fraction decreases.

10

Research history on the Tatra Mountains glaciations

Kłapeta P., Zasadni J.

Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica

|

2017/2018

|

Vol. 51/52

43--85

EN

In this paper, we provide a brief history of glacial geomorphologic research in the Tatra Mountains with a special focus on glacial chronologies. We provide critical comments on previously published glacial chronologies and identify relevant gaps in knowledge on Tatra mountain glaciations suggesting future challenges and the focus of scientific research. Distinct differences in applied methodologies, presented conceptions, and research paradigms over 160 years of research enable us to distinguish four phases of scientific research on Tatra mountain glaciation (pioneer phase, mapping phase, geochronological phase and meta-analysis phase). These four phases follow the universal sequence of glacial geomorphologic research history defined by P.D. Hughes et al. (2006) and P.D. Hughes and J.C. Woodward (2016) for Mediterranean mountain areas. In the last two phases, the glacial chronology was substantially supported with radiometric dating of landforms and sediments as well as paleobotanical data obtained from intra-moraine sites. The current meta-analysis phase of research provides dating techniques using terrestrial cosmogenic nuclide (TCN) exposure ages and glacier-climate modeling. The present-day TCN dataset for the Tatra Mountains includes 300 individual ages (10Be and 36Cl together). We underscore the fact that this dataset has substantially verified many key issues in the glacier geochronology of the Tatra Mountains. This is particularly true of the Last Glacial Maximum (LGM) – the Lateglacial chronology for which abundant datings are currently available and their number is still increasing. However, it is challenging to evidence the chronology and extent of the most extensive glaciation(s) (MEG).