Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Chinolina : metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem chromatografii gazowej

Kowalska Joanna

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2020

|

Nr 3 (105)

125--141

PL

Chinolina jest cieczą o charakterystycznym, nieprzyjemnym zapachu. Substancja została zaklasyfikowana do grupy substancji rakotwórczych. Celem prac badawczych było opracowanie i walidacja metody oznaczania chinoliny w powietrzu na stanowiskach pracy. Opracowana metoda oznaczania chinoliny polega na: przepuszczeniu powietrza zawierającego chinolinę przez rurkę pochłaniającą wypełnioną sorbentem XAD-4 (80 mg/40 mg), ekstrakcji octanem etylu i analizie otrzymanego roztworu z wykorzystaniem techniki chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią mas (GC-MS). Do badań stosowano kolumnę HP-5silMS o długości 30 m, średnicy wewnętrznej 0,25 mm i grubości filmu 0,25 µm. Opracowana metoda jest liniowa w zakresie stężeń 2,1 ÷ 43,7 µg/ml, co odpowiada zakresowi 0,06 ÷ 1,2 mg/m³ dla próbki powietrza o objętości 36 l. Opracowana metoda analityczna umożliwia oznaczanie chinoliny w powietrzu na stanowiskach pracy w obecności substancji współwystępujących. Metoda charakteryzuje się dobrą precyzją i dokładnością, spełnia wymagania zawarte w normie europejskiej PN-EN 482 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych. Metoda może być wykorzystana do oceny narażenia zawodowego na chinolinę w powietrzu na stanowiskach pracy. Opracowana metoda oznaczania chinoliny została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

Quinoline is a substance classified into the group of carcinogens. The aim of this study was to develop and validate a method for determining concentrations of quinoline in workplace air. The determination method was based on the adsorption of quinoline on sorbent tubes filled with XAD-4 (80mg/40mg), extraction with ethyl acetate and the analysis of the resulting solution with gas chromatography with mass spectrometry (GC-MS). A capillary column with HP-5silMS (30 m × 0.25 mm, i.d. × 0.25 µm film thickness) was used. The method is linear within the working range 2.1 - 43.7 µg/ml, which is equivalent to air concentrations from 0.06 to 1.2 mg/m³ for a 36-L air sample. The analytical method described in this paper makes it possible to selectively determine quinoline in workplace air in the presence of coexisting substances. The method is precise, accurate and it meets the criteria for procedures for measuring chemical agents listed in Standard No. EN 482. The method can be used for assessing occupational exposure to quinoline and associated risk to workers’ health. The developed method of determining quinoline has been recorded as an analytical procedure (see appendix). This article discusses problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

2

Heksachlorobenzen : metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy

Kowalska Joanna

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2019

|

Nr 1 (99)

45--60

PL

Celem pracy było opracowanie i walidacja metody oznaczania frakcji wdychalnej heksachlorobenzenu (HCB) w powietrzu na stanowiskach pracy. Opracowana metoda oznaczania heksachlorobenzenu polega na: przepuszczeniu powietrza zawierającego heksachlorobenzen przez filtr polipropylenowy, ekstrakcji heksanem i analizie otrzymanego roztworu z wykorzystaniem techniki chromatografii gazowej z detekcją wychwytu elektronów (GC-ECD). Do badań stosowano kolumnę HP-5 o długości 30 m, średnicy wewnętrznej 0,32 mm i o grubości filmu 0,25 µm. Opracowana metoda jest liniowa w zakresie stężeń 0,018 ÷ 0,375 µg/ml, co odpowiada zakresowi 0,0003 ÷ 0,006 mg/m3 dla próbki powietrza o objętości 120 l. Opracowana metoda analityczna umożliwia oznaczanie heksachlorobenzenu w powietrzu na stanowiskach pracy w obecności substancji współwystępujących. Metoda charakteryzuje się dobrą precyzją i dokładnością, spełnia wymagania zawarte w normie europejskiej PN-EN 482 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych. Metoda może być wykorzystana do oceny narażenia zawodowego na heksachlorobenzen w powietrzu na stanowiskach pracy. Opracowana metoda oznaczania heksachlorobenzenu została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

The aim of this study was to develop and validate a method for determining of inhalable fraction of hexachlorobenzene in workplace air. The determination method is based on the adsorption of hexachlorobenzene on a polypropylene filter, extraction with hexane and an analysis of the resulting solution with gas chromatography with electron capture detection (GC-ECD). A capillary column with HP-5 (30 m × 0.32 mm, i.d. × 0.25 μm film thickness) was used. The method is linear within the working range from 0.018 µg/ml to 0.375 µg/ml, which is equivalent to air concentrations from 0.0003 to 0.006 mg/m3 for a 120-L air sample. The analytical method described in this paper enables selective determination of analytes in workplace air in the presence of coexisting substances. The method is precise, accurate and it meets the criteria for procedures for measuring chemical agents listed in Standard No. EN 482. This method can be used for assessing occupational exposure to hexachlorobenzene and the associated risk to workers’ health. The developed method of determining hexachlorobenzene has been recorded as an analytical procedure (see appendix). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

3

Chlorobenzen : metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy

Jeżewska Anna, Woźnica Agnieszka

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2019

|

Nr 1 (99)

19--28

PL

Chlorobenzen jest bezbarwną łatwopalną cieczą o lekkim zapachu migdałów. W przemyśle jest stosowany jako rozpuszczalnik: żywic, farb i tłuszczów, surowiec do produkcji tworzyw sztucznych, a także do produkcji fenolu, aniliny i nitrobenzenu. Chlorobenzen działa drażniąco na skórę i szkodliwie w następstwie wdychania. Długotrwałe narażenie wpływa na ośrodkowy układ nerwowy. Celem pracy była nowelizacja normy PN-Z-04022- -03:2001 przeprowadzona zgodnie z wymaganiami zawartymi w normie europejskiej PN-EN 482. Metoda została opracowana w zakresie stężeń od 1/10 do 2 wartości NDS. Badania wykonano, stosując chromatograf gazowy (GC) z detektorem płomieniowo-jonizacyjnym (FID) wyposażony w kolumnę kapilarną HP-5 (30 m × 0,32 mm, 0,25 µm). Metoda polega na: adsorpcji par chlorobenzenu na węglu aktywnym, desorpcji disiarczkiem węgla i analizie chromatograficznej otrzymanego roztworu. Zastosowanie do analizy kolumny HP-5 pozwala na selektywne oznaczanie chlorobenzenu w obecności: disiarczku węgla, aniliny, fenolu i nitrobenzenu. Zakres pomiarowy wynosi 2,3 ÷ 46 mg/m3 dla próbki powietrza o objętości 15 l. Granica wykrywalności (LOD) tej metody wynosi 6,75 ng/ml, a granica oznaczalności (LOQ) – 20,25 ng/ml. Metoda charakteryzuje się dobrą precyzją i dokładnością, spełnia wymagania zawarte w normie europejskiej PN-EN 482 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych. Opracowana metoda oznaczania chlorobenzenu została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

Chlorobenzene is a colorless, flammable liquid that has an almond-like odor. It is used in industry as a solvent: resins, paints and fats, raw material for the production of plastics, as well as for the production of phenol, aniline and nitrobenzene. Occupational exposure to chlorobenzene vapors can occur through inhalation, absorption through the skin or ingestion. Harmful if inhaled, it causes skin irritation. Long-term exposure affects the central nervous system. The study aimed to amend Standard No. PN-Z-04022-03:2001 withdrawn from the Polish set of standards, and to validate the method for determining concentrations of chlorobenzene in workplace air in the range from 1/10 to 2 MAC values, in accordance with the requirements of Standard No. PN-EN 482. The study was performed using a gas chromatograph (GC) with a flame ionization detector (FID) equipped with a capillary column HP-5 (30 m × 0.32 mm, 0.25 µm). This method is based on the adsorption of chlorobenzene vapors on activated charcoal, desorption with carbon disulfide, and analyzed by GC-FID. Application of HP-5 column allows selective determination of chlorobenzene in the presence of carbon disulfide, aniline, phenol and nitrobenzene. The measurement range was 2.3–46 mg/m3 for a 15-L air sample. Limit of detection: 6.75 ng/ml and limit of quantification: 20.25 ng/ml. The analytical method described in this paper enables selective determination of chlorobenzene in workplace atmosphere in the presence of other solvents at concentrations from 2.3 mg/m3 (1/10 MAC value). The method is characterized by good precision and accuracy and it meets the criteria for the performance of procedures for measuring chemical agents, listed in Standard No. EN 482. The method may be used for assessing occupational exposure to chlorobenzene and the associated risk to workers’ health. The developed method of determining chlorobenzene has been recorded as an analytical procedure (see Appendix). This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

4

Buta-1,3-dien : metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy

Kowalska J.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2018

|

Nr 1 (95)

73--85

PL

Buta-1,3-dien jest bezbarwnym gazem o łagodnym, aromatycznym zapachu produkowanym na całym świecie na znaczną skalę przemysłową. Celem pracy było opracowanie i walidacja metody oznaczania buta-1,3-dienu w powietrzu na stanowiskach pracy. Opracowana metoda oznaczania buta-1,3-dienu polega na: przepuszczeniu powietrza zawierającego buta-1,3-dien przez rurkę pochłaniającą zawierającą dwie warstwy węgla aktywnego (200/50 mg), desorpcji disiarczkiem węgla i analizie otrzymanego roztworu z wykorzystaniem techniki chromatografii gazowej z detekcją płomieniowo-jonizacyjną (GC-FID). Do analizy chromatograficznej stosowano kolumnę Rtx-5ms o długości 60 m, średnicy wewnętrznej 0,32 mm i o grubości filmu 0,25 µm. Opracowana metoda jest liniowa w zakresie stężeń 0,98 ÷ 19,6 µg/ml, co odpowiada zakresowi 0,22 ÷ 4,36 mg/m3 dla próbki powietrza o objętości 4,5 l. Zastosowana metoda pobierania próbek umożliwia ilościowe zatrzymanie analitów podczas przepuszczania badanego powietrza przez rurkę pochłaniającą. Opracowana metoda analityczna umożliwia oznaczanie buta-1,3-dienu w powietrzu na stanowiskach pracy w obecności substancji współwystępujących. Metoda charakteryzuje się dobrą precyzją i dokładnością, spełnia wymagania zawarte w normie europejskiej PN-EN 482 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych. Metoda może być wykorzystana do oceny narażenia zawodowego na buta-1,3- -dien w powietrzu na stanowiskach pracy. Opracowana metoda oznaczania buta-1,3-dienu została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku.

EN

1,3-Butadiene is a colorless gas with a mild, aromatic odor. It is produced worldwide on a large industrial scale. The aim of this study was to develop and validate a method for determining concentrations of 1,3- -butadiene in workplace air. The determination method is based on the adsorption of 1,3-butadiene on activated charcoal (200/50 mg sections), desorption with carbon disulfide and the analysis of the resulting solution with gas chromatography with flame ionization detection (GC-FID). A capillary column Rtx-5ms (60 m × 0.32 mm, i.d. × 0.25 μm film thickness) was used. The method is linear within the working range from 0.98 µg/ml to 19.6 µg/ml, which is equivalent to air concentrations from 0.22 to 4.36 mg/m3 for a 4.5-L air sample. The analytical method described in this paper enables selective determination of analytes in workplace air in presence of coexisting substances. The method is precise, accurate and it meets the criteria for procedures for measuring chemical agents listed in Standard No. EN 482. The method can be used for assessing occupational exposure to 1,3-butadiene and associated risk to workers’ health. The developed method of determining 1,3-butadiene has been recorded as an analytical procedure (see appendix).

5

Octan n-butylu i jego izomery– octan izobutylu i octan sec-butylu : oznaczanie w powietrzu na stanowiskach pracy

Kowalska J.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2017

|

Nr 1 (91)

151--165

PL

Octan n-butylu i jego izomery (octan izobutylu i octan sec-butylu) są bezbarwnymi, palnymi cieczami o owocowym zapachu. Ze względu na swoje właściwości fizykochemiczne są powszechnie stosowane jako rozpuszczalniki organiczne oraz składniki mieszanek rozpuszczalnikowych w różnych gałęziach przemysłu. Celem pracy było opracowanie i walidacja metody oznaczania: octanu n-butylu, octanu izobutylu i octanu sec-butylu, która umożliwi jednoczesne oznaczanie stężeń tych substancji w powietrzu na stanowiskach pracy. Opracowana metoda oznaczania polega na: przepuszczeniu powietrza zawierającego octan n-butylu i jego izomery przez rurkę pochłaniającą zawierającą dwie warstwy węgla aktywnego (100/50 mg), desorpcji disiarczkiem węgla i analizie otrzymanego roztworu z wykorzystaniem techniki chromatografii gazowej z detekcją płomieniowo-jonizacyjną (GC-FID). Do rozdzielenia izomerów stosowano kolumnę HP-FFAP o długości 50 m, średnicy wewnętrznej 0,32 mm i o grubości filmu 0,50 µm. Opracowana metoda jest liniowa w zakresie stężeń 0,24 ÷ 4,8 mg/ml, co odpowiada zakresowi 24 ÷ 480 mg/m3 dla próbki powietrza o objętości 10 l. Zastosowana metoda pobierania próbek umożliwia ilościowe zatrzymanie analitów podczas przepuszczania badanego powietrza przez rurkę pochłaniającą. Opracowana metoda analityczna umożliwia oznaczanie octanu n-butylu i jego izomerów (octanu izobutylu i octanu sec-butylu) w powietrzu na stanowiskach pracy w obecności substancji współwystępujących. Metoda charakteryzuje się dobrą precyzją i dokładnością, spełnia wymagania zawarte w normie europejskiej PN-EN 482 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych. Metoda może być wykorzystana do oceny narażenia zawodowego na: octan n-butylu, octan izobutylu i octan sec-butylu w powietrzu na stanowiskach pracy. Opracowana metoda oznaczania octanu n-butylu i jego izomerów (octanu izobutylu i octanu sec-butylu) została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku.

EN

n-Butyl acetate and its isomers, isobutyl acetate and sec-butyl acetate, are colorless, flammable liquids with a fruity odour. Because of their physicochemical properties they are commonly used as organic solvents and compounds of solvent mixtures in various industries. The aim of this study was to develop and validate a method for determining concentrations of n-butyl acetate, isobutyl acetate and sec-butyl acetate in workplace air. The determination method is based on the adsorption of n-butyl acetate and its isomers on activated charcoal (100/50 mg sections), desorption with carbon disulfide and the analysis of the resulting solution with gas chromatography with flame ionization detection (GC-FID). A capillary column with HP-FFAP (50 m × 0.32 mm, i.d. × 0.50 μm film thickness) was used. The method is linear within the working range from 0.24 mg/ml to 4.8 mg/ml, which is equivalent to air concentrations from 24 to 480 mg/m3 for a 10-L air sample. The analytical method described in this paper enables selective determination of analytes in workplace air in presence of coexisting substances. The method is precise, accurate and it meets the criteria for procedures for measuring chemical agents listed in Standard No. EN 482. The method can be used for assessing occupational exposure to n-butyl acetate, isobutyl acetate and sec-butyl acetate and associated risk to workers’ health. The developed method of determining n-butyl acetate and its isomers (isobutyl acetate, sec-butyl acetate) has been recorded as an analytical procedure (see appendix).

6

2-Etyloheksan-1-ol : oznaczanie w powietrzu środowiska pracy

Jeżewska A.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2017

|

Nr 2 (92)

149--160

PL

2-Etyloheksan-1-ol (2-EH) jest bezbarwną cieczą, słabo rozpuszczalną w wodzie, jednak dobrze mieszającą się z większością rozpuszczalników organicznych. Na skalę przemysłową jest produkowany z butyraldehydu. Związek jest głównie stosowany do produkcji plastyfikowanego poli(chlorku winylu), (PCW) oraz w procesach przetwórstwa plastyfikowanego PCW. 2-Etyloheksan-1-ol jest substancją drażniącą. Celem pracy było opracowanie metody oznaczania 2-etyloheksan-1-olu w powietrzu na stanowiskach pracy w zakresie stężeń od 0,54 - 10,8 mg/m3, zgodnie z wymaganiami zawartymi w normie europejskiej PN-EN 482. Badania wykonano, stosując chromatograf gazowy (GC) z detektorem płomieniowo-jonizacyjnym (FID), wyposażony w kolumnę kapilarną Stabilwax (60 m x 0,32 mm, 0,5 µm). Metoda polega na: adsorpcji par 2-etyloheksan-1-olu na węglu aktywnym, desorpcji dichlorometanem i analizie chromatograficznej otrzymanego roztworu. Zastosowanie do analizy kolumny Stabilwax pozwala na selektywne oznaczenie 2-etyloheksan-1-olu w obecności innych substancji. Uzyskane krzywe kalibracyjne charakteryzują się wysoką wartością współczynnika korelacji (r = 0,9998), który świadczy o liniowości wskazań detektora FID w zakresie stężeń 0,013 ÷ 0,26 mg/ml dla próbki powietrza o objętości 24 l. Granica wykrywalności (LOD) tej metody wynosi 8,05 ng/ml, a granica oznaczalności (LOQ) – 24,14 ng/ml. Metoda charakteryzuje się dobrą precyzją i dokładnością, spełnia wymagania zawarte w normie europejskiej PN-EN 482 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych. Metoda może być stosowana do wykonywania pomiarów stężeń 2-etyloheksan-1-olu w powietrzu na stanowiskach pracy w celu oceny narażenia zawodowego, stwarzanego przez tę substancję. Opracowaną metodę oznaczania 2-etyloheksan-1-olu zapisano w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku.

EN

2-Ethylhexan-1-ol (2-EH) is a colorless liquid that is poorly soluble in water but soluble in most organic solvents. On an industrial scale, 2-Ethylhexanol is produced in the aldol condensation of n-butyraldehyde. It is mainly used as an alcohol component in manufacturing ester plasticizers for soft poly(vinyl chloride) (PVC). The aim of this study was to develop a method for determining concentrations of 2-ethylhexan-1-ol in workplace air in the range from 0.54 to 10.8 mg/m3 , in accordance with the requirements of Standard No. EN 482. The study was performed using a gas chromatograph (GC) with a flame ionization detector (FID) equipped with a capillary column Stabilwax (60 m × 0.32 mm, 0.5 µm). The method is based on the adsorption of 2-ethylhexan-1-ol vapours on activated charcoal, desorption with dichloromethane and GC-FID analysis. The use of Stabilwax column enabled selective determination of 2-ethylhexan-1-ol in the presence of other substances. The measurement range was from 0.013 to 0.26 mg/ml for a 24-L air sample. The limit of detection was 8.05 ng/ml and the limit of quantification was 24.14 ng/ml. This method is precise, accurate and it meets the criteria for procedures for measuring chemical agents listed in Standard No. EN 482. The method can be used for assessing occupational exposure to 2-ethylhexan-1-ol and associated risk to workers’ health. The developed method of determining 2-ethylhexan-1-ol has been recorded as an analytical procedure (see appendix).

7

2,2’-Oksydietanol : oznaczanie w powietrzu na stanowiskach pracy

Jeżewska A.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2017

|

Nr 2 (92)

161--171

PL

2,2’-Oksydietanol (DEG) jest bezbarwną, oleistą cieczą otrzymywaną jako produkt uboczny podczas syntezy glikolu etylenowego. 2,2’-Oksydietanol jest stosowany do produkcji: żywic poliestrowych i akrylowych, poliuretanów i plastyfikatorów. 2,2’-Oksydietanol jest substancją słabo drażniącą. Celem pracy było opracowanie metody oznaczania frakcji wdychalnej 2,2’-oksydietanolu, która umożliwi oznaczanie stężeń 2,2’-oksydietanolu w powietrzu na stanowiskach pracy w zakresie od 1/10 do 2 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS). Badania wykonano, stosując chromatograf gazowy (GC) z detektorem płomieniowo-jonizacyjnym (FID), wyposażony w kolumnę kapilarną Stabilwax (60 m x 0,32 mm, 0,5 μm). Metoda polega na: adsorpcji 2,2’-oksydietanolu na filtrze polipropylenowym, ekstrakcji metanolem i analizie chromatograficznej otrzymanego roztworu. Walidację metody przeprowadzono zgodnie z wymaganiami zawartymi w normie europejskiej PN-EN 482. Metoda umożliwia oznaczanie 2,2’-oksydietanolu w zakresie stężeń 1 ÷ 20 mg/m3 dla próbki powietrza o objętości 720 l. Uzyskano następujące parametry walidacyjne:- granica wykrywalności: 0,5 μg/ml - granica oznaczalności: 1,5 μg/ml - całkowita precyzja badania: 5,25% - względna niepewność całkowita: 11,5%. Opracowana metoda analityczna umożliwia selektywne oznaczanie 2,2’-oksydietanolu w powietrzu na stanowiskach pracy w stężeniach od 1 mg/m3, czyli od 1/10 wartości NDS w obecności innych alkoholi. Metoda charakteryzuje się dobrą precyzją i dokładnością, spełnia wymagania zawarte w normie europejskiej PN-EN 482 dla procedur oznaczania czynników chemicznych. Opracowaną metodę oznaczania 2,2’-oksydietanolu zapisano w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku.

EN

2,2’-Oxydiethanol (DEG) is a colorless and oily liquid. 2,2’-Oxydiethanol is a by-product of ethylene glycol production. 2,2’-Oxydiethanol is used in the production of unsaturated polyester resins, plasticizers, acrylate and methacrylate resins, and urethanes. 2,2’-Oxydiethanol is a mild irritant. The aim of this study was to develop a method for determining concentrations of 2,2’-Oxydiethanol (inhalable fraction) in workplace air in the range from 1/10 to 2 MAC values. The study was performed using a gas chromatograph (GC) with a flame ionization detector (FID) equipped with a capillary column Stabilwax (60 m × 0.32 mm, 0.5 µm). This method is based on the adsorption of 2,2’-oxydiethanol on a polypropylene filter, extraction with methanol and chromatographic analysis of the obtained solution. The measurement range was from 1 to 20 mg/m3 for a 720-L air sample. Validation of the method was performed in accordance with Standard No. EN 482. The following validation parameters were determined: detection limit – 0.5 µg/ml, determination limit – 1.5 µg/ml, the overall accuracy of the method – 5.25%, the relative total uncertainty of the method – 11.5%. This analytical method enables selective determination of 2,2’-Oxydiethanol in workplace air in the presence of other alcohols at concentrations from 1 mg/m³ (1/10 MAC value). The method is precise, accurate and it meets the criteria for procedures for measuring chemical agents listed in Standard No. EN 482. The developed method of determining 2,2’-oxydiethanol has been recorded as an analytical procedure (see appendix).

8

Tetrahydrofuran : oznaczanie w powietrzu środowiska pracy metodą chromatografii gazowej

Jeżewska A.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2015

|

Nr 4 (86)

191--202

PL

Tetrahydrofuran (THF) jest bezbarwną, wysoce łatwo palną cieczą o zapachu przypominającym eter. W przemyśle jest stosowany jako rozpuszczalnik: żywic, tworzyw sztucznych i elastomerów oraz jako klej do łączenia części z tworzyw sztucznych. Tetrahydrofuran może wnikać do organizmu przez układ oddechowy i pokarmowy, a także przez skórę. Jest substancjądrażniącą, w dużych stężeniach działa depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy. Celem pracy była nowelizacja normy PN-Z--04230-02:1993 wycofanej z polskiego zbioru norm oraz przeprowadzenie walidacji metody oznaczania stężeń tetrahydrofuranu w powietrzu na stanowiskach pracy w zakresie 1/10 ÷ 2 wartości NDS zgodnie z wymaganiami zawartymi w normie europejskiej PN-EN 482. Badania wykonano, stosując chromatograf gazo-wy (GC) z detektorem płomieniowo-jonizacyj-nym (FID), wyposażony w kolumnę kapilarną HP-INNOWAX (60 m x 0,25 mm, 0,15 μm).Metoda polega na: adsorpcji par tetrahydrofuranu na węglu aktywnym, desorpcji disiarczkiem węgla i analizie chromatograficznej otrzymanego roztworu. Zastosowanie do analizy kolumny HP-INNO-WAX pozwala na selektywne oznaczenie tetrahydrofuranu w obecności innych rozpuszczalników. Średnia wydajność desorpcji tetrady drofuranu z węgla aktywnego wyniosła 104%. Uzyskane krzywe kalibracyjne charakteryzują się wysoką wartością współczynnika korelacji (R2= 0,9998), który świadczy o liniowości wskazań detektora FID w zakresie stężeń0,075 ÷ 1,5 mg/ml, co od-powiada zakresowi 15 ÷ 300 mg/m3dla próbki powietrza o objętości 5 l. Granica wykrywalności (LOD) tej metody wynosi 0,18 μg/ml, a granica oznaczalności (LOQ) – 0,55 μg/ml. Metoda analityczna umożliwia selektywne oznaczanie tetrahydrofuranu w powietrzu na stanowiskach pracy (w obecności innych rozpuszczalników) w zakresie stężeń od 15 mg/m3(1/10 wartości NDS). Metoda charakteryzuje się dobrą precyzją i dokładnością, spełnia wymagania zawarte w normie europejskiej PN-EN 482 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych. Opracowana metoda oznaczania tetrahydrofuranu została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku.

EN

Tetrahydrofuran (THF) is a colorless and highly flammable liquid with an ether-like odor. It is used in industry as a solvent for a variety of resins, plastics and elastomers, and as an adhesive for joining plastic parts. Occupational exposure to THF vapors can occur through inhalation, absorption through the skin or ingestion. The aim of this study was to amend PN-Z-04230-02:1993 withdrawn from Polish standards and validate method for determining concentrations of THF in workplace air in the range from 1/10 to 2 MAC values, in accordance with the requirements of Standard PN-EN 482.The study was performed using a gas chromatograph (GC) with a flame ionization detector (FID) equipped with a capillary column HP-INNOWAX (60 m × 0.25 mm × 0.15 μm).This method is based on the adsorption of tetrahydrofuran vapors on activated charcoal, desorption with carbon disulfide and GC-FID analysis. The average desorption efficiency of THF from activated charcoal was 104%. The use of HP-INNOWAX column enabled selectivedetermination of THF in a presence of other solvents. The measurement range was 15– 300 mg/m3for a 5-L air sample. The limit of detection is 0.18 μg/ml and the limit of quantification is 0.55 μg/ml.The analytical method described in this paper enables selective determination of THF in workplace air in the presence of other solvents at concentrations from 15 mg/m3(1/10 MAC value). The method is precise, accurate and it meets the criteria for procedures for measuring chemical agents listed in EN 482. The method can be used for assessing occupational exposure to THF and associated risk to workers’ health.The developed method of determining THF has been recorded as an analytical procedure (see Appendix).

9

Metanol. Chromatograficzne oznaczanie w powietrzu środowiska pracy

Jeżewska A., Woźnica A.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2014

|

Nr 3 (81)

89--101

PL

Na podstawie wyników przeprowadzonych badań opracowano metodę oznaczania metanolu w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem chromatografii gazowej z detektorem pło- rnieruowo-jonizacyjnym (GC-FID). Metoda polega na adsorpcji metanolu na węglu aktywnym i desorpcji mieszaniną rozpuszczalników (disiarczek węgla, N,N-dimetyloformamid). Uzyskany roztwór jest analizowany chromatograficznie. Metoda umożliwia oznaczanie metanolu w zakresie stężeń 10 -s- 200 mg/m-’ dla próbki powietrza o objętości 5 1. Opracowaną metodę oznaczania metanolu zapisano w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w Załączniku. .

EN

This article presents a method for analysing methanol with gas chromatography with flame ionization detection (GC-FID). This method is based on adsorbing methanol vapors on active charcoal and desorbing the solvent mixture (carbon disulfide, N,N-dimethylformamide). The obtained solution is analysed with gas chroma-tography. The working range is 10 to 200 mg/ m3 for a 5-L air sample. The developed method of determining methanol has been recorded as an analytical procedure, which is available in the Appendix.

10

4-Chloro-3-metylofenol. Oznaczanie w powietrzu na stanowiskach pracy

Jeżewska A.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2014

|

Nr 4 (82)

143--153

PL

W artykule przedstawiono metodę oznaczania 4-chloro-3-metylofenolu w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem chromatografii gazowej z detektorem płomieniowo-jonizacyjnym (GC-FID). Metoda polega na: adsorpcji 4-chloro-3-metylofenolu na filtrze polipropylenowym, ekstrakcji acetonitrylem i analizie chromatograficznej otrzymanego roztworu. Metoda umożliwia oznaczanie 4-chloro-3-metylofenolu w zakresie stężeń 0,5 - 10 mg/m³ dla próbki powietrza o objętości 90 l. Opracowaną metodę oznaczania 4-chloro-3-metylofenolu zapisano w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w Załączniku.

EN

A method for the analysis of 4-chloro~3-methyl- phenol by gas chromatography with flame ionization detector (GC-FID) was described. This method is based on the adsorption of 4-chloro-3- -methylphenol on a polypropylene filter, extraction with acetonitrile and chromatographic analysis of the obtained solution. The working range is 0,5 to 10 mg/m3 for a 90 1 air sample. The developed method of determining 4-chloro-3-methylphenol has been recorded as an analytical procedure, which is available in the Appendix.

11

1,1- Dichloroeten. Oznaczanie w powietrzu środowiska pracy metodą chromatografii gazowej

Woźnica A.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2014

|

Nr 2 (80)

145--157

PL

Na podstawie wyników przeprowadzonych badań opracowano czułą i selektywną metodę oznaczania 1,1-dichloroetenu w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem chromatografii gazowej. Metoda polega na: adsorpcji 1,1-dichloroetenu na węglu aktywnym, desorpcji oznaczanej sub-stancji disiarczkiem węgla i analizie chromatograficznej otrzymanego roztworu. Metoda umożliwia oznaczanie 1,1-dichloroetenu w zakresie stężeń 0,8 - 16,0 mg/m3. Granica oznaczalności (LOQ) metody wynosi 11,1 ug/m3. Opracowaną metodę oznaczania 1,1-dichloroetenu zapisano w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w Załączniku.

EN

A new procedure has been developed for determining 1,1-dichIoroethene with gas chromatography with a flame ionisation detector. This method is based on the adsorption of l,l-dichloroethene on active charcoal, desorption with carbon disulfide and chromatographic analysis of the obtained solution. The working range is 0.8 to 16.0 mg/m3 for a 12-L air sample. Limit of quantification: 11.1 ug/nv. The developed method of determining 1,1-dichloroethene has been recorded as an analytical procedure, which is available in the Appendix.

12

Zastosowanie chromatografii gazowej z detektorem wychwytu elektronów w analizie heksachlorocyklopentadienu w próbkach powietrza

Kowalska J.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2013

|

Nr 1 (75)

153--163

PL

Na podstawie wyników badań opracowano metodę oznaczania heksachlorocyklopentadienu w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem chromatografii gazowej z detektorem wychwytu elektronów (GC/ECD). Metoda umożliwia oznaczanie heksachlorocyklopentadienu w zakresie stężeń 0,008 ÷ 0,23 mg/m-3. Zastosowanie kolumny kapilarnej RTX-5MS (30 m _ 0,25 mm ID _ grubość warstwy 0,25 μm) pozwala zidentyfikować heksachlorocyklopentadien w mieszaninie związków chlorowcoorganicznych. Rurki pochłaniające zawierające żywicę Porapak T zapewniają ilościowe wyodrębnienie par heksachlorocyklopentadienu z badanego powietrza na poziomie około 99% wydajności. Opracowana metoda oznaczania heksachlorocyklopentadienu została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w Załączniku.

EN

This article describes a fully validated methodology for analysing hexachlorocyclopentadiene with gas chromatography with electron capture detection (GC/ECD). Hexachlorocyclopentadiene can be determined in workplace air at the concentration range from 0.008 to 0.23 mg•m-3.The use of Rtx-5ms capillary column (30 m x 0.25 mm i.d. x 0.25 μm film thickness) makes it possible to determine HCCP. Samples of air for determining HCCP can be taken with a sorbent tube filled with Porapak T. Hexane was used for desorption of HCCP with an efficiency value of about 99%. The developed method of determining hexachlorocyclopentadiene has been recorded as an analytical procedure, which is available in the Appendix.

13

Triazotan(V)-propano-1,2,3-triylu. Zastosowanie chromatografii gazowej z detektorem wychwytu elektronów w analizie próbek powietrza

Kowalska J.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2013

|

Nr 4 (78)

135--148

PL

W artykule przedstawiono zwalidowaną metodę oznaczania triazotanu(V)-propano-1,2,3-triylu (triazotanu(V) glicerolu, TNG, nitrogliceryny) z zastosowaniem chromatografii gazowej z detektorem wychwytu elektronów (GC/ECD). Najmniejsze stężenie triazotanu(V)-propano-1,2,3- u, jakie można oznaczyć przy stosowaniu tej metody, wynosi 0,007 mg/m Zastosowanie w tej metodzie kolumny kapilarnej RTX-5MS pozwala oznaczyć triazotan(V)-propario-1,2,3-triylu w obecności diazotanu(V) glikolu etylenowego (nitro glikolu). Metoda polega na pobraniu triazotanu(V)-pro pano-1,2,3-triylu na rurki pochłaniające zawierające żel krzemionkowy.Opracowaną metodę oznaczania triazotanu(V) -propano-1,2,3-triylu zapisaną w postaci proce dury analitycznej zamieszczono w Załączniku.

EN

This paper describes a fully validated method for analyzing glyceryl trinitrate (nitroglycerin) with gas chromatography with electron capture detection (GC/ECD). The lowest concentration of glyceryl trinitrate, which can be determined with this method is 0.007 mg/m The use of RTX-5M capillary column makes it possible to determine glyceryl trinitrate in the presence of ethylene glycol dinitrate. This method is based on collecting glyceryl trinitrate on a sorbent tube filled with silica gel. The method of determining glyceryl trinitrate has been recorded as an analytical procedure, which is available in the Appendix.

14

Nitropropan. Oznaczanie w powietrzu na stanowiskach pracy metodą chromatografii gazowej

Jeżewska A.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2013

|

Nr 2 (76)

155--170

PL

W wyniku przeprowadzonych badań opracowano metodę oznaczania mieszaniny izomerów nitropropanu w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem chromatografii gazowej z detekcją płomieniowo-jonizacyjną. Metoda polega na adsorpcji par nitropropanu na węglu Carbosieve S-III, ekstrakcji chloroformem oraz analizie chromatograficznej otrzymanego roztworu. Metoda umożliwia oznaczanie 1-nitro- propanu i/lub 2-nitropropanu w zakresie stężeń 360 mg/m3 dla próbki powietrza o objętości 12 1 i w zakresie stężeń 0,36 mg/ m3 dla próbki powietrza o objętości 120 1. Opracowana metoda oznaczania nitropropanu została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w Załączniku.

EN

A new procedure has been developed for the assay of 1-nitropropane and 2-nitropropane with gas chromatography with a flame ionization detector. This method is based on the adsorption of nitropropane vapors on Carbosieve S-III, desorption with chloroform and chromatographic analysis of the obtained solution. The working range is 3 to 60 mg/m3 for a 12-L air sample and 0.3 to 6 mg/m3 for a 120-L air sample. The developed method of determining 1- nitropropane and 2-nitropropane has been recorded as an analytical procedure, which is available in the Appendix.

15

Chromatograficzne oznaczanie tetrametylosukcynonitrylu w powietrzu na stanowiskach pracy

Woźnica A.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2013

|

Nr 1 (75)

79--88

PL

W wyniku badań opracowano czułą i selektywną metodę oznaczania tetrametylosukcynonitrylu w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem chromatografii gazowej. Metoda polega na adsorpcji tetrametylosukcynonitrylu na żelu krzemionkowym, desorpcji oznaczanej substancji metanolem i analizie chromatograficznej otrzymanego roztworu. Metoda umożliwia oznaczanie tetrametylosukcynonitrylu w zakresie stężeń 0,26 ÷ 5,2 mg/m3. Granica oznaczalności (LOQ) tej metody wynosi 0,14 μg/m3. Opracowana metoda oznaczania tetrametylosukcynonitrylu w powietrzu środowiska pracy została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w Załączniku.

EN

A new procedure has been developed for the determination of tetramethylsuccinonitrile using gas chromatography with a flame ionisation detector. This method is based on the adsorption of tetramethylsuccinonitrile on silica gel, desorption with methanol and chromatographic analysis of the obtained solution. The working range is 0.26 to 5.2 mg/m3 for a 40-L air sample. Limit of quantification: 0.14 μg/m3. The developed method of determining tetramethylsuccinonitrile has been recorded as an analytical procedure, which is available in the Appendix.

16

Nitroetan – metoda oznaczania

Woźnica A., Jeżewska A.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2012

|

Nr 1 (71)

117--121

PL

Metoda polega na pobieraniu zawartego w powietrzu nitroetanu na węgiel aktywny, desorpcji octanem etylu i analizie chromatograficznej otrzymanego roztworu. Oznaczalność metody wynosi 7,5 mg/m3.

EN

A worker’s exposure to airborne nitroethane is determined by using an active charcoal tube (100/50 mg sections). Samples are collected at a maximum flow rate of 5 L/h until a maximum collection volume of 10 L is reached. After sampling the active charcoal tube is desorbed in ethyl acetate. Analysis is conducted with gas chromatography using a flame ionisation detector (GCFID). The working range is 7.5 to 150 mg/m3 for a 10-L air sample.

17

Propan – metoda oznaczania

Woźnica A.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2010

|

Nr 1 (63)

199--204

PL

Metoda polega na adsorpcji propanu na węglu modyfikowanym, desorpcji n-heksanem i analizie chromatograficznej otrzymanego roztworu. Oznaczalność metody wynosi 180 mg/m3.

EN

Workers’ exposure to airborne propane is determined with an Anasorb CMS tube (400/200 mg sections). Samples are collected at a maximum flow rate of 1.5 L/h until a maximum collection volume of 3 L is reached. After sampling, the Anasorb CMS tube is desorbed in n-hexane. The obtained solution is analyzed with gas chromatography (GC-FID). The working range for a 3-L air sample is 180–3600 mg/m3.

18

n-Butan – metoda oznaczania

Jeżewska A.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2010

|

Nr 1 (63)

107--112

PL

Metoda polega na adsorpcji n-butanu na węglu modyfikowanym, desorpcji n-heksanem i analizie chromatograficznej (GC-FID) otrzymanego roztworu. Oznaczalność metody wynosi 190 mg/m3.

EN

Determination of a worker’s exposure to airborne n-butane is made by using an Anasorb CMS tube (400/200 mg sections). Samples are collected at a maximum flow rate of 1.5 L/h until a max-imum collection volume of 3 L is reached. After sampling, the Anasorb CMS tube is desorbed in n-hexane. The obtained solution is analyzed with gas chromatography (GC-FID). The working range is 190 ÷ 3800 mg/m3 for a 3-L air sample.

19

Dichlorometan – metoda oznaczania

Woźnica A.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2009

|

Nr 1 (59)

135--140

PL

Metoda polega na adsorpcji par dichlorometanu na węglu aktywnym, desorpcji disiarczkiem węgla i analizie chromatograficznej (GC-FID) otrzymanego roztworu. Oznaczalność metody wynosi 8,8 mg/m3.

EN

A worker’s exposure to airborne dichloromethane is determined by using an active charcoal tube (200/50 mg sections). Samples are collected at a maximum flow rate of 1 L/h until a maximum collection volume of 6 L is reached. After sampling the active charcoal tube is desorbed in carbon disulfide. Analysis is con-ducted with gas chromatography using a flame ionisation detector (GC-FID). The working range is 8.8 to 176 mg/m3 for a 6-L air sample.

20

1,4-Dioksan – metoda oznaczania

Jeżewska A.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2009

|

Nr 1 (59)

141--146

PL

Metoda polega na adsorpcji par 1,4-dioksanu na węglu aktywnym, desorpcji roztworem propan-2-olu w disiarczku węgla i analizie chromatograficznej (GC-FID) otrzymanego roztworu. Oznaczalność metody wynosi 5 mg/m3.

EN

A worker’s exposure to airborne 1,4-dioxane is determined by using an active charcoal tube (100/50 mg sections). Samples are collected at a maximum flow rate of 12 L/h until a maximum collection volume of 12 L is reached. After sampling the active charcoal tube is desorbed in carbon disulfide/propan-2-ol (98:2). Analysis is conducted with gas chromatography using a flame ionisation detector (GC-FID). The working range is 5 to 100 mg/m3 for a 12-L air sample.