The composition of heavy-mineral assemblages is one of the main textural features of sediments because they can have significant value for the interpretation of, among others, their depositional environment, their depositional processes, and their stratigraphic position. Distinctive features of heavy minerals include their resistance to chemical weathering and mechanical abrasion, their habit, and their density. These parameters are the most widely used in the heavy-mineral research of Quaternary deposits in Poland, as well as in such research in other countries conducted by Polish scientists. Several other heavy-mineral parameters can also be used in various types of interpretation. It is discussed whether heavy-mineral analysis is decisive in the evaluation of deposits or whether it plays mainly a role that may support evidence obtained by other types of analysis. The attention is mainly devoted to transparent heavy minerals; the significance of opaque heavy minerals for interpretational purposes is only mentioned.
W badaniach nad urazami kości i stawów analizuje się najistotniejsze czynniki ryzyka upadków i złamań. Efektem procesów inwolucyjnych może być utrata stabilności postawy ciała człowieka, obniżona siła mięśniowa, zmniejszony zakres ruchomości stawów oraz obniżona gęstość tkanki kostnej z pogorszeniem jej wytrzymałości. Zmiany te wyraźnie ograniczają możliwości ruchowe i lokomocyjne osób starszych. Celem niniejszej pracy była analiza wybranych czynników ryzyka złamań i częstotliwości ich występowania u dorosłych i starszych kobiet. Przebadano 193 kobiety, które podzielono na 3 grupy wiekowe: osoby 50-letnie (N = 46, średnia wieku 55,6 ± 3,1), 60-letnie (N = 90, średnia wieku 64,8 ± 2,9) oraz 70-letnie (N = 57, średnia wieku 74,9 ± 3,2). Wykonano podstawowe pomiary somatyczne, badania densytometryczne za pomocą aparatu EXA-3000 firmy Mar-Med, pomiary siły mięśniowej z wykorzystaniem wielofunkcyjnego fotela rehabilitacyjno-diagnostycznego do analizy momentów sił mięśni stawu kolanowego w warunkach pracy izometrycznej oraz przeprowadzono badanie stabilności postawy ciała z wykorzystaniem platformy dynamograficznej ACCU GAIT firmy Technomex. W badaniach obserwowano charakterystyczne dla wieku zmiany cech somatycznych, czyli obniżanie wysokości ciała i zwiększanie względnej masy ciała (BMI - Body Mass Index). Wyniki badań wykazały spadek gęstości tkanki kostnej wraz z wiekiem (BMD - Body Mass Density) oraz zmniejszenie momentów siły mięśnia czworogłowego i zginaczy stawu kolanowego. Parametry równowagi (pole powierzchni stabilogramu oraz długość całkowita stabilogramu) były większe w kolejnych grupach wiekowych. Przeprowadzona analiza wykazała istotne związki między wiekiem a badanymi parametrami. W badaniach ankietowych z ostatnich 3 lat wykazano wzrastającą częstość złamań w tych grupach kobiet, odpowiednio 20, 28 i 35%. Wyniki badań potwierdzają, że ryzyko złamania rośnie nie tylko wraz z wiekiem, ze zmniejszaniem się masy kostnej, lecz także w następstwie fizjologicznych zmian pozaszkieletowych dotyczących układu nerwowo-mięśniowego.
EN
In the examinations of bones and joints injuries in elderly people the main reasons of the risk of collapse and fractures, including involution processes, are analysed. The body involution processes may lead to the loss of the stability of the body, lower muscular power and mobility of joints, lower density of bones tissue. The aim of the current work is the analysis of some aspects of fractures risk and their frequency in adult and elderly women. In the study 193 women were examined. They were divided into three groups according to the age: 1st group consisted women aged 50 (N = 46, mean of age - 55,6 ± 3,1), 2nd group - women aged 60 (N = 90, mean of age - 64,8 ± 2,9), 3rd group - women aged 70 (N = 57, mean of age - 74,9 ± 3,2). Basic somatic traits (body height and weight), densitometry using EXA-3000 apparatus, isometric muscular force of knee joint using multifunctional rehabilitation-diagnostic armchair and body balance using ACCU GAIT platform, were measured. Characteristic changes in somatic features like decrease in the body height and increase of BMI, were observed. Decrease of bone mass density, as well as the muscles power of flexion and extension in knee joints, was demonstrated. The vertical stability parameters (area and path length of the stabilogram) increase with the age. There is a correlation between above mentioned parameters and the person age. The questionnaire analysis revealed the fractures tendency in the three groups of women, respectively of 20, 28 and 35%. The performed examination proved that the risk of fractures is positively correlated not only with the age and the decrease of bone mass, but also with the physiological changes in the neuro-muscular system.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Celem pracy była ocena wyników pomiaru gęstości mineralnej kości (BMD) w wybranej grupie studentów Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Badaniami objęto 423 studentów, w tym 298 kobiet i 125 mężczyzn w wieku od 20 do 29 lat. U wszystkich badanych dokonano pomiaru BMD okolicy kręgosłupa lędźwiowego w projekcji przednio-tylnej dla kręgów L2-L4. Obniżone wartości gęstości mineralnej kości, mogące świadczyć o wystąpieniu osteopenii lub osteoporozy, zaobserwowano u 68 osób. Ponadto stwierdzono, iż średnia wartości BMD w grupie mężczyzn jest istotnie wyższa niż w grupie kobiet (p=0,0004).
EN
The goal of the study was to evaluate the results of the bone mineral density (BMD) measurements on a group of the students of the Academy of Physical Education (AWF) in Wroclaw, Poland. The examined groupof 423 students was composed of 298 women and 125 men, in age of 20-29 years. The BMD was measured in the region of the L2-L4 lumbar spine. In 68 students low BMD values were observed, possibly indicating osteopeny or osteoporosis. Moreover, it was observed that the mean BMD value in men is significantly higher (p=0,0004) than in women.