Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Petrograficzno-petrofizyczna charakterystyka piaskowców eolicznych strefy Siekierki–Winna Góra (koło Poznania) w aspekcie poszukiwań złóż gazu zamkniętego w osadach czerwonego spągowca

Buniak A., Kuberska M., Kiersnowski H.

Przegląd Geologiczny

|

2009

|

Vol. 57, nr 4

328-328, 334

EN

The studied Siekierki–Winna Góra region is situated in northern part of the Fore-Sudetic Monocline, close to its boundary with the Mogilno–Łódź synclinorium, and comprises areas stretching south-eastwards of Poznań. The top of the Rotliegend deposits occurs there at depths ranging from 3.5 to 3.7 km. The major aim of the studies was to establish petrophysical characteristics of Upper Rotliegend eolian sandstones these rocks and define influence of diagenetic processes (especially compaction and cementation) on their reservoir properties. The petrographical and petrophysical analyses covered mainly top parts of profiles of Upper Rotliegend eolian sandstones from 9 boreholes. On the basis of the detailed sedimentological and facies analyses, it became possible to distinguish three depositional eolian groups in the studied region. These groups are related to desert sedimentation environment, that is dune, interdune and redeposition environments. The studies howed reduction of porosity and permeability of Upper Rotliegend eolian sandstones in an area from Siekierki through Pławce, Miłosław and Komorze and further south-eastwards, despite of advantageous facies development of these rocks. Diagenetic compaction and cementation are the processes responsible for this reduction. However, reservoir properties of these sandstones appear sufficient to treat the above mentioned zones as prospective. Such depositional traps may be best treated as unconventional tight gas deposits (Poprawa & Kiersnowski, 2008).

2

Spoiwa skał górnego czerwonego spągowca w zachodniej części niżu polskiego w ujęciu kartograficznym

Maliszewska A., Kuberska M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2008

|

nr 429

79-89

PL

Wykonano badania petrograficzne skał czerwonego spągowca górnego z 76 otworów wiertniczych. W piaskowcach i zlepieńcach określono udział poszczególnych składników spoiw w celu rozpoznania ich roli w ograniczaniu właściwości zbiornikowych. Wyróżniono tu pelitowo-aleurytowe składniki allogeniczne, czyli matriks, oraz minerały autigeniczne - cementy. Wyliczono minimalne i maksymalne udziały poszczególnych rodzajów spoiw w skałach z badanych profilów wiertniczych oraz przedstawiono ich lateralną zmienność. Zawartość matriksu w analizowanych osadach waha się w granicach od 0,0 do 47,5% obj. Największy jego udział stwierdzono w skałach z rejonów Parzęczewa, Klęki i Siekierek na monoklinie przedsudeckiej oraz w strefie Bielica-Wysoka Kamieńska na Pomorzu Zachodnim. Cementy węglanowe (0,0-49,6% obj.), reprezentowane przez kalcyt i dolomit, dominują na Pomorzu Zachodnim, podobnie jak cementy siarczanowe (0,0-29,5% obj.). Najwyższy udział cementu kwarcowego (20,7% obj.) stwierdzono na Pomorzu w skałach z otworu Słowieńsko 1, natomiast w skałach z obszaru monokliny przedsudeckiej rzadko przekracza on 10% obj. Cementacja osadów węglanami, siarczanami i kwarcem powodowała znaczne ograniczenie porowatości skał, jednakże powszechna działalność diagenetycznego rozpuszczania przyczyniła się do zachowania ich zdolności filtracyjnych. Autigeniczne minerały ilaste w osadach Pomorza Zachodniego są reprezentowane głównie przez kaolinit i chloryty, a illit i minerały mieszanopakietowe illit/smektyt (I/S) występują podrzędnie. Diagenetyczny illit jest z kolei rozpowszechniony na obszarze monokliny przedsudeckiej, gdzie występuje obok chlorytów i minerałów I/S. Illit ten, obecny najczęściej w postaci włókien tworzących w przestrzeniach porowych mikrostruktury siatkowe, najsilniej ogranicza przepuszczalność osadów, często redukując ją całkowicie.

EN

Petrographic research was performed on Upper Rotliegend rocks from 76 boreholes. The contribution of individual components of cements and the sum of matrix was determined for sandstones and conglomerates to recognize their role in reservoir quality reduction. Allogenic pelitic-aleuritic components i.e. the matrix, and authigenic minerals i.e. the cements have been identified. The minimum and maximum contents of individual cement types were measured and their distribution is presented in maps. The matrix content in the deposits varies from 0.0 to 47.5% vol. The highest values were recorded in the Parzęczewo, Klęka and Siekierki environs of the Fore-Sudetic Monocline, and in the Bielica-Wysoka Kamieńska zone of Western Pomerania. Carbonate cements (0.0-49.6% vol.), represented by calcite and dolomite, and sulphate cements (0.0-29.5% vol.) are dominant in Western Pomerania. The highest content of quartz cement (20.7% vol.) is observed in Pomerania (Słowieńsko 1 borehole). In the Fore-Sudetic Monocline region, it rarely exceeds 10% vol. Carbonate, sulphate and quartz cementation resulted in considerable reduction of the rocks porosity, however commonly operating diagenetic dissolution allowed them to keep their filtration ability. Authigenic clay minerals are represented in the rocks of Western Pomerania largely by kaolinite and chlorite. Illite and mixed-layers illite/smectite (I/S) minerals occur in minor proportions. Diagenetic illite, accompanied by chlorites and I/S minerals, is commonly observed in the Fore-Sudetic Monocline. This illite, represented mostly by fibres forming meshwork microstructures in the pore space, was the strongest reducing factor of permeability, often destroying it completely

3

Diageneza a rozwój przestrzeni porowej w piaskowcach górnego czerwonego spągowca Pomorza Zachodniego

Kuberska M., Maliszewska A., Grotek I.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2008

|

nr 430

43-63

PL

Artykuł przedstawia wyniki badań piaskowców górnego czerwonego spągowca z 23 otworów wiertniczych Pomorza Zachodniego, uzyskanych za pomocą różnorodnych metod analitycznych (komputerowa analiza obrazu, CL, SEM, EDS ISIS, XRD, oznaczenia stabilnych izotopów pierwiastków lekkich, oznaczenia wieku metodą K/Ar krystalizacji włóknistego illitu, badania materii organicznej) i wyniki badań petrofizycznych. Piaskowce najczęściej są reprezentowane przez arenity sublityczne i lityczne. W spoiwie piaskowców oprócz składników detrytycznych (kwarc, skalenie, litoklasty), wyróżniono minerały autigeniczne. Są to tlenki i wodorotlenki żelaza, minerały ilaste (kaolinit, chloryty, illit), minerały węglanowe (kalcyt, dolomit, ankeryt), minerały siarczanowe i kwarc. Wyróżniono szereg procesów, którym podlegały piaskowce, jak: kompakcja mechaniczna i chemiczna, cementacja i zastępowanie oraz rozpuszczanie i przeobrażanie składników niestabilnych. Efekty działania tych procesów zaznaczyły się w osadach z różną intensywnością w zależności od składu mineralnego, stopnia pogrążenia i temperatury. W związku z tym wyróżniono dwa etapy przemian w historii diagenezy: eo- i mezodiagenezę. Maksymalne temperatury, jakie mogły oddziaływać na osad dochodziły do około 160°C. Stwierdzono, że na kształtowanie przestrzeni porowej piaskowców zasadniczy wpływ miała cementacja, kompakcja oraz rozpuszczanie diagenetyczne. Zamykanie przestrzeni porowej osadów górnego czerwonego spągowca dla przepływu płynów złożowych następowało we wczesnej i środkowej jurze.

EN

The paper presents the results of studies on Upper Rotliegend sandstones from 23 boreholes of Western Pomerania, acquired by applying different analytical methods (digital image analysis of thin sections, CL, SEM, EDS ISIS, XRD, stable isotope determinations, K/Ar age determination of crystallization of fibrous illite, organic matter studies) and the results of petrophysical analyses. These sandstones are represented mainly by sublithic and lithic arenites. Apart from detrital grains (quartz, feldspars, lithoclasts), authigenic minerals were identified in the sandstones' cements. They correspond to iron oxides and hydroxides, clay minerals (kaolinite, chlorite, illite), carbonates (calcite, dolomite, ankerite), sulphates and quartz. The sandstones underwent a number of diagenetic processes. These are mechanical and chemical compaction, cementation and replacement, and dissolution and alteration of unstable components. The effects of these processes proceeded within the sediment with a different intensity being dependent on its mineral composition, degree of burial and temperature. In reference to that, two stages have been distinguished in the history of diagenesis: eo- and mesodiagenesis. The presumed maximum temperatures that affected the sediment could reach 160°C. It is suggested that the cementation, compaction and diagenetic dissolution had the main influence on the formation of the pore space in the sandstones. The closure of the pore space in the Permian sediments, preventing flow of formation fluids, occurred in the Early and Middle Jurassic.