Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 16

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  górnicze materiały wybuchowe
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available remote Materiały wybuchowe na bazie nadtlenku wodoru
PL
Dokonano przeglądu literatury dotyczącej zastosowania nadtlenku wodoru do produkcji materiałów wybuchowych dla górnictwa.
EN
A review, with 12 refs., of properties of the explosives and their application in the mining industry.
PL
W artykule przedstawiono właściwości utleniaczy nieorganicznych (azotany(V), chlorany(V), chlorany (VII) i nadtlenek wodoru) stosowanych lub mogących znaleźć zastosowanie w górniczych środkach strzałowych. Zestawiono ich masy cząsteczkowe, gęstości, bilanse tlenowe, reakcje rozkładu, temperatury topnienia i rozkładu oraz rozpuszczalności w wodzie. Wyeksponowano ich wady i zalety, decydujące o zakresie wykorzystania w poszczególnych typach mieszanin wybuchowych.
EN
This paper presents the characteristics of inorganic oxidizers (nitrate(V), chlorate(V), chlorate(VII) hydrogen dioxide) used or likely to be used in the mining blasting agents. Their molecular weights, densities, balances oxygen, decomposition reactions, temperatures of melting and decomposition and solubilities in water have been summarized. Their advantages and disadvantages, deciding on the use of particular types of explosive compositions have been exposed.
3
Content available remote Badania mieszaniny aktywnej gazogeneratora typu Rocksplitter
PL
Przedstawiono wyniki badań uzyskanych przy opracowaniu składu mieszaniny aktywnej nowego gazogeneratora przeznaczonego do wykonywania specjalistycznych prac strzałowych. Do badań wytypowano kilkanaście mieszanin pirotechnicznych. Kompozycje zawierały różnego rodzaju utleniacze oraz olej napędowy jako substancję palną. Dla wybranych składów przeprowadzono szacowania numeryczne i badania właściwości fizykochemicznych. Na podstawie ich wyników wytypowano skład mieszaniny, która została zastosowana w nowym typie gazogeneratora Rocksplitter.
EN
Na and K nitrates(V), chlorates(V) and chlorates(VII) were mixed with a gas oil (5:95 to 14:86 by mass) and studied for impact and friction sensitivity, thermal stability and ignition succeptibility. The NaClO₃-gas oil mixt. met the requirements for pyrotech. agents used in quarry.
EN
Blasting operations are a risk to the lives of mining workers. Blasting gases are particularly dangerous factors – these are the products from detonations which come from applying explosives which contain toxic nitrogen oxides and carbon monoxide. The aim of this study was the experimental determination of the composition of the blasting gases from a variety of explosives currently being produced in Poland. On the basis of research results, analysis was carried out. To perform research of the composition of blasting gases, after the detonation of explosives, a laboratory test stand was used. The study involved the determination of gaseous products, i.e. nitrogen oxides and carbon oxides. Research was carried out in accordance with research methodology based on European Directive 93/15/EEC and the harmonized standard PN-EN 13631-16. These studies provided information on the amount of harmful gaseous products from mining explosives after detonation.
PL
Możliwość występowania aktów terroru bombowego zdeterminowała pojawienie się różnych metod ochrony przed skutkami wybuchu oraz opracowanie nowoczesnych metod wykrywania materiałów wybuchowych. Niniejsza praca przestawia metodyki oceny skuteczności rażenia urządzeń „samodziałowych” wypełnionych górniczymi materiałami wybuchowymi. Wyniki badań otrzymanych w oparciu o prezentowane procedury pozwalają nie tylko na określenie energii wybuchu i powstałych odłamków, ale pokazują sposób fragmentacji i rozkład wielkości odłamków. Omówione parametry mogą być pomocne w prowadzeniu śledztwa powybuchowego oraz identyfikacji urządzeń wybuchowych użytych do celów przestępczych.
EN
Different protection systems against blast effects as well as up-to-date methods of detection of explosives have appeared because of ability to occurrence of terrorist acts of bombing. In this work methods of assessment of efficiency of improvised explosive devices filled with commercial explosives for mining works has been presented. Results of presented methods allow to determine explosion energy and energy of fragments, a kind of fragmentation and size-distribution of fragments. Parameters presented in this work can be useful during bombing investigation and for identification of explosive devices that were used for criminal purposes.
6
Content available remote Analiza wybranych właściwości materiałów wybuchowych typu heavy-ANFO
PL
Przedstawiono tendencje w zakresie stosowania poszczególnych typów górniczych materiałów wybuchowych oraz metod ich produkcji. Opisano kierunki modelowania rezystancji wodnej saletroli poprzez stosowanie różnych środków podwyższających wodoodporność saletry amonowej. Omówiono wpływ składu heavy-ANFO na zawartość szkodliwych składników w produktach wybuchu.
EN
The trends in the range of particular types of mining explosives using are presented as well as capacities of their production methods. The trends of water resistance of saletrols modelling by using various means increasing fastness to water of ammonium nitrate are described. Influence of heavy-ANFO composition on harmful components content in explosion products is discussed.
PL
W publikacji przedstawiono badania wpływu struktury i składu górniczych materiałów wybuchowych (MW) na zawartość toksycznych składników w gazach postrzałowych powstających po ich detonacji. Badaniom poddano MW krajowych oraz zagranicznych producentów działających na terytorium Polski. Ich podstawę stanowiły metody bazujące na polskich oraz europejskich normach. Badania gazów postrza­łowych MW wykonano zarówno metodą dotychczas obowiązującą w Polsce, jak i opracowaną przez autorkę w ramach realizacji pracy doktorskiej, zgodną z wymaganiami Dyrektywy 93/15/EEC oraz Nor­my Europejskiej EN 13631-16:2004. Konsekwencją jej wdrożenia było przedstawienie propozycji no­wych krajowych wymagań do dopuszczania MW w górnictwie podziemnym w odniesieniu do badania gazów postrzałowych. Określono sposób szacowania toksyczności ogólnej oraz jej granicznej wartości, na podstawie której mogłoby odbywać się klasyfikowanie MW do użytku podziemnego.
EN
In the publication, research of structure influence and composition of mining explosive material (MW: Polish acronym of explosive material) on the content of toxic components in post-shot gases originating after their detonation, was presented. The research was done on MW of national and foreign producers functioning on the territory of Poland. Its foundation formed methods based on Polish and European norms. Research of post-shot gases MW was carried out both, employing a method functioning hitherto in Poland, as well as the one, devised by the author within the framework of doctoral thesis realization, in compliance with the requirements of the Directive 93/15/EEC and European Norm EN 13631-16:2004. The consequence of its implementation was the presentation of proposals of a new national requirements of admittance MW in underground mining in relation to the study of post-shot gases. Method of estimating general toxicity and its boundary value was devised, on the basis of which classification of MW to underground use could take place.
PL
Amonale zawierające prochy nitroglicerynowe są mieszaninami wybuchowymi charakteryzującymi się znaczną niejednorodnością struktury. Zdolność do wykonania pracy mieszanin takich mieszanin oceniano z wykorzystaniem testu cylindrycznego. W teście cylindrycznym rejestrowany był proces napędzania miedzianej otoczki ładunku materiału wydobywczego przez produkty detonacji. Wielkością charakteryzująca zdolności miotające produktów detonacji materiału wybuchowego była energia Gurneya. Badaniom poddano amonale zawierające proszek aluminiowy płatkowany. Amonale zawierały dwa rodzaje prochów nitroglicerynowych. Stwierdzono różnice właściwości energetycznych w zależności od rodzaju i zawartości prochu nitroglicerynowego. Otrzymane wartości energii Gurneya dla badanych mieszanin amonali z prochami nitroglicerynowymi były niższe w stosunku do materiałów wybuchowych kruszących np. trotylu.
EN
Ammonals containing nitroglycerine powders are the explosive mixtures characterized by considerable heterogeneity of structure. Work performance ability of such mixtures has been evaluated using cylindrical test. The process of explosive charge copper sheath driving by products of detonation has been registered in the cylindrical test. Gurney's energy characterized propellant abilities of explosive material detonation products. Ammonals containing flaked aluminium powder have been tested. They contained two kinds of nitroglycerin powders. Differences of energy properties have been stated depending on the kind and content of the nitroglycerin powder. Obtained values of Gurney's energy for the tested ammonals mixtures with nitroglycerin powders were lower than for blasting explosives, or example trinitrotoluene.
PL
Opisano sposób pomiaru wybranych parametrów fali podmuchu generowanej detonacją górniczych materiałów wybuchowych. Na podstawie zmierzonej intensywności fali wyznaczono tzw. równoważnik trotylowy i heksoge-nowy badanych materiałów. Wskazano na zalety zastosowanej metody.
EN
The measurements of some blast wave parameters have been carried out. The blast wave was generated by detonation of emulsion mining explosives. Experimental results were used for calculating TNT and HX-equivalent. The advantages of the method have been presented.
PL
Przeprowadzono analizę wzorów empirycznych określających pole wybuchu ładunków skondensowanych materiałów wybuchowych. Rozpatrzono wzory opisujące parametry fal nadciśnienia wytwarzanych w powietrzu przez ładunki trotylu, pentolitu i heksogenu. Przeprowadzono analizę porównawczą rozpatrywanych wzorów. W analizie uwzględniono wyniki numerycznej symulacji pola wybuchu oraz wyniki własnych badań eksperymentalnych. Wskazano na różnice występujące pomiędzy poszczególnymi formułami oraz niepełne określenie zakresu ważności poszczególnych wzorów. Zaproponowano metodę oceny siły wybuchu materiału wybuchowego poprzez ocenę parametrów wytwarzanej przez niego fali nadciśnienia. Przedstawiono rezultaty wyznaczenia wielkości ładunków równoważnych dla wybranych górniczych materiałów wybuchowych.
EN
An analysis of empirical formulae determining the blast filed of explosion of condensed explosives is performed. A comparative analysis with regard to results of numerical simulations as well as experimentally registered values of overpressure is performed. Some differences between particular formulas as well as incomplete specification of the range of validity are indicated. The method of estimation of the equivalent charge size upon the magnitude of overpressure wave is proposed. Some results of determination of equivalent charges for several mining explosives are presented.
11
Content available remote Nowoczesne materiały wybuchowe : trzecia generacja
EN
Explosives are chemical compounds or mixtures which, under the influence of an external energetic stimulus of sufficient intensity, develop a rapid exothermic reaction generating large quantity of gas at very high pressure and temperature. Explosives are a chemical energy source of high power (quantity of energy released in a time unit) and high density (quantity of energy per unit of volume). From the application point of view, explosives are divided into blasting, propelling and initiating ones. Of these, blasting explosives are the most common and their production worldwide reaches many millions of tons a year. Detonation is the basic form of their explosive transformation. It can be started by a relatively intense energetic stimulus, for example by a disruptive or other detonator. The linear velocity of propagation of explosive's chemical decomposition during detonation (detonation velocity) reaches several thousand meters per second. During detonation of a blasting explosive, the pressure of detonation products reaches the level of several GPa for mining explosives and as much as 50 GPa for the most powerful military explosives. The detonation pressure value is the measure of an explosive's brisance. It is the brisance that is used to destroy (crush) the structure of a medium. Due to the fast development of mining industry, the demand for effective, safe and inexpensive mining explosives was growing. In the mid-fifties of the 20th century new types of blasting explo-sives appeared on the US market without typical explosive material as part of the composition. The materials were a mixture of ammonium nitrate as oxidant (base ingredient) and an organic or inorganic combustible ingredient. Within a short time, ammonium nitrate fuel oil (ANFO), a mixture of granulated ammonium nitrate and fuel oil characterized by a good flow handy in use, became the most widely used material. Nowadays, ANFO makes more than half of all explosives used in the mining industry worldwide. Simultaneously, another revolutionary innovation was introduced - substantial quantity of water, previously regarded as an ingredient that ruined the explosive properties of mixtures, was purposefully added to the explosive composition. The resulting slurry and emulsion explosives containing a saturated water solution of ammonium nitrate had a semi-liquid consistency, which made it possible to mechanise their manufacture and to load boreholes with explosives on the mining site. The author has specified new, safe varieties of explosives which do not contain typical explosive compounds, with ammonium nitrate as a predominant ingredient. They are named "third generation explosives", the first generation being black gunpowder used for a millennium as the versatile explosive and the second generation being explosive chemical compounds (mostly nitrocompounds, aromatic nitroamines and the esters of nitric acid(V) and aliphatic polyalcohols). In Poland, a research on new varieties of third generation explosives was started in the early 1970s at IPO (ammonium nitrate type) and at WAT (slurry and emulsion type). Based on the research, several modern versions of explosives were developed and brought into production to be used subsequently in the country's open and underground pits. The paper presents the basic historical developments in the field of mining explosives, from black gunpowder to modern safe materials devoid of explosive constituents. Based on the author's own research, the physical and chemical properties of third generation explosives have been characterized in depth, such as ANFO, slurries and emulsions. Particular attention has been paid to the physical structure of mixtures, which plays a key role in determining their explosive characteristics. Keywords: mining high explosives, history of development, explosive properties.
12
Content available remote Nowoczesne materiały wybuchowe w górnictwie odkrywkowym
PL
Artykuł prezentuje strukturę zużycia materiałów wybuchowych (MW), parametry detonacyjne oraz użytkowe saletroli i MW emulsyjnych, stosowanych w krajowym odkrywkowym przemyśle wydobywczym. Przedstawiono również stan zmechanizowania prac strzałowych. Zaprezentowano aktualne kierunki badań prowadzonych, w wysoko uprzemysłowionych krajach, w dziedzinie górniczych materiałów wybuchowych.
EN
The paper presents a structure of explosives (MW) consumption, parameters of detonation and saltpeter and emulsion explosive usage, applied in domestic extractive industry. The level of blasting works mechanization has been presented as well. Current directions of research conducted in highly industrialized countries in the field of mining explosives have been outlined in this paper.
PL
Przedstawiono wyniki oznaczeń azotanu amonu (podstawowego składnika górniczych materiałów wybuchowych - GMW) w próbkach betonu, piasku i drewna. Matryce te stanowiły otoczenie ładunków GMW. Analizy wykonywano metodą instrumentalnej chromatografii cienkowarstwowej. Po detonacji ładunków analizowano nieprzereagowaną pozostałość azotanu amonu, oceniając możliwość identyfikacji tego związku w kryminalistycznych miejscach zdarzeń.
EN
The paper presents the results of determination of ammonium nitrate, which remains in detonation products of industrial explosives. The charges of the explosives containing ammonium nitrate were detonated inside the concrete, sand and wood samples. After detonation, an attempt was made to detect ammonium nitrate in the matrixes using instrumental thin layer chromatography. In this way a possibility of identification and determination of ammonium nitrate on the spots of criminal events was confirmed.
14
PL
W pracy przedstawiono rezultaty badań wpływu zawartości i rozdrobnienia trotylu na prędkość detonacji i zdolność do wykonania pracy zawiesinowych materiałów wybuchowych uczulanych trotylem (MWZ-TNT). Dla wytypowanego MWZ-TNT określono również idealną prędkość detonacji, ciśnienie detonacji oraz zbadano wpływ masy i średnicy detonatora na prędkość propagacji przemian wybuchowych w funkcji odległości od powierzchni inicjatora.
EN
The paper contains some results of studies on an influence of trinitrotoluene content and its size reduction on the detonation velocity and performance of varied slurry explosives sensitised with trinitrotoluene. For one of the explosives tested, the ideal detonation velocity and detonation pressure were also determined. An effect of the booster mass and diameter on the velocity of an explosion process propagating along charges made of the explosive was tested, as well.
EN
The work attempts to apply results produced by the so-called "cylinder test" for the estimation of some energy characteristics of industrial explosives. Representative explosives as used in commercial mining containing ammonium nitrate, trinitrotoluene and aluminium powder formed the subject of the research. For each explosive, a cylinder test was conducted and its results were then used to determine the detonation energy and the acceleration capability of the products of detonation. It was also shown that the cylinder test results enable the expansion work of the gaseous detonation products to be calculated.
PL
Praca ekspansji produktów detonacji jest jednym z podstawowych parametrów materiałów wybuchowych i charakteryzuje ona efektywność zamiany uwalnianej energii chemicznej na pracę mechaniczną, czyli jest miarą zdolności materiału wybuchowego do wykonania pracy. Energia odpowiadająca teoretycznej maksymalnej pracy ekspansji, nazywana energią detonacji, powinna być zbliżona do ciepła detonacji. Z kolei zdolność miotająca produktów detonacji charakteryzuje ilość energii chemicznej zamienianej na energią kinetyczną miotanych ciał. Można ją opisać za pomocą tzw. energii Gurncya lub prędkości Gurncya. Obserwacja procesu napędzania metalowej rurki przez produkty detonacji ładunku materiału wybuchowego umieszczonego wewnątrz niej może dostarczyć informacji umożliwiających wyznaczenie tych charakterystyk. Próba taka nazywana jest testem cylindrycznym. Napędzanie metalowej otoczki może być śledzone za pomocą metod pomiaru szybkozmien-nych procesów, takich jak: fotografia smugowa, interferometria laserowa czy impulsowa fotografia rentgenowska. W pracy podjęto próbę wykorzystania wyników testu cylindrycznego do oszacowania energetycznych charakterystyk górniczych materiałów wybuchowych. Przedmiotem badań były mieszaniny saletry amonowej z trotylem lub proszkiem glinowym (tabl. 1). Proces napędzania miedzianej rurki produktami detonacji rejestrowano techniką rentgenografii impulsowej (rys. 1). Układ do testu cylindrycznego składał się z miedzianej rurki elaborowancj badanymi mieszaninami wybuchowymi o zbliżonej gęstości. Zastosowane w układzie czujniki zwarciowe umożliwiały pomiar prędkości detonacji (rys. 2). Zdjęcie rentgenowskie rozpęczancj rurki (rys. 3) poddawano obróbce komputerowej i otrzymywano zależność położenia zewnętrznej ścianki rurki od współrzędnej osiowej (rys. 4 ). Zależność ta i zmierzona prędkość detonacji były wynikami testu cylindrycznego. Na podstawie uzyskanych wyników określono w pierwszej kolejności zdolność miotającą produktów detonacji badanych materiałów. Parametr ten wyrażono za pomocą energii Gurncya (1), która jest sumą energii kinetycznej miotanego ciała i podążających za nim produktów detonacji. Prędkość rurki miedzianej określano na podstawie jej profilu wykorzystując własną, oryginalną metodę. Obliczoną energię Gurncya przedstawiono w funkcji względnej objętości produktów detonacji (rys. 5). Dzięki temu możliwe było badanie zmiany energii Gurncya w trakcie rozpęczania rurki. Wykazano również, że wartość energii Gurncya określona dla 9-krotncgo wzrostu objętości rurki jest zbliżona do wielkości energii zamienianej na pracę ekspansji produktów detonacji w górotworze. Może być zatem wykorzystana do oszacowania efektywnej pracy wykonanej przez produkty detonacji materiału wybuchowego umieszczonego w skale. Wyznaczone zależności prędkości rurki od jej objętości wykorzystano również do oszacowania energii detonacji badanego materiału wybuchowego. Energię detonacji (7) zdefiniowano jako pracę wykonaną przez produkty detonacji w trakcie ich izentropowego rozprężania od objętości w fali detonacyjnej (punkt Chapmana-Jougucta) do objętości nieskończonej. Do jej określenia wykorzystano związek między energią detonacji i energią kinetyczną miotanej rurki dla objętości produktów detonacji dążącej do nieskończoności (8). W celu wyznaczenia wartości energii kinetycznej, kwadrat prędkości rurki przedstawiono w funkcji odwrotności objętości produktów detonacji (rys. 6). Analizując otrzymane wyniki dla badanych materiałów wybuchowych (tabl. 2) stwierdzono, że mieszaniny trotylu i saletry amonowej z glinem charakteryzują się wyższymi wartościami energii Gumcya niż mieszaniny bez glinu. Zastąpienie 10% trotylu proszkiem glinowym obniża co prawda 0 około 200 m/s prędkość detonacji (tabl. 1), ale jednocześnie podwyższa zdolność miotającą produktów detonacji oraz energię detonacji o około 10%. Zmiana stopnia rozdrobnienia proszku glinowego nic wpływa znacząco ani na parametry detonacyjne, ani na charakterystyki energetyczne badanych materiałów. Natomiast zastosowanie subtelniej rozdrobnionego trotylu do sporządzania mieszanin jest ze wszech miar wskazane, jako że podwyższa to zdecydowanie zarówno prędkość 1 ciśnienie detonacji, jak i zdolność miotającą oraz energię detonacji. Wyniki testu cylindrycznego oraz rezultaty modelowania numerycznego umożliwiły wyznaczenie adiabaty Poissona (10) oraz izentropy JWL (Joncs, Wilkins, Lec - (12)) dla produktów detonacji badanych mieszanin wybuchowych (tabl. 3 i 4). Dla przykładowej mieszaniny trotylu i saletry amonowej porównano izentropę Poissona z izentropą JWL, przedstawiając je w postaci wykresów zależności ciśnienia od objętości produktów detonacji (rys. 8). Stwierdzono, że odpowiadające tym izentropom krzywe rozbiegają się zdecydowanie już przy trzykrotnym wzroście objętości produktów detonacji. Oznacza to, że postać równania izentropy produktów może mieć istotne znaczenie przy oszacowywaniu pracy ekspansji. Wyznaczone równania stanu wykorzystano do określenia zależności teoretycznej pracy ekspansji (9) od stopnia rozprężenia produktów detonacji (rys. 7 i 9). Oszacowano pracę ekspansji dla 10, 15 i 20-krotnego wzrostu objętości produktów i wykorzystano ją do oceny efektywnej zdolności do wykonania pracy odpowiednio w skałach o dużej, średniej i małej zwięzłości. Z analizy rezultatów otrzymanych dla przypadku, gdy właściwości fizyczne produktów detonacji badanych materiałów wybuchowych opisywano równaniem stanu JWL wynika, że do momentu spękania skał o dużej zwięzłości praca wykonana przez produkty detonacji wynosi od 58 do 60% całkowitej energii detonacji, zaś w przypadku skał o małej zwięzłości od 63 do 65% tej energii (rys. 9). Rezultaty te dobrze korelują z danymi literaturowymi, z których wynika, że w przybliżeniu tylko 50-70% energii detonacji wykorzystywana jest do niszczenia skał. Przy założeniu, że izentropa JWL stosunkowo dokładnie przybliża rzeczywiste właściwości produktów detonacji wykazano, że opisując rozprężające się produkty adiabatą Poissona popełnia się błąd rzędu 10% przy szacowaniu ich efektywnej pracy ekspansji w górotworze (dla V/VQ ok. 10-20 na rys. 7 i 9). Zdecydowanie większy błąd popełnia się natomiast przy szacowaniu pracy produktów rozprężających się do dużych objętości, na przykład w wodzie lub powietrzu (aż do 30% dla v/v0 = 500 - rys. 7 i 9), Wyniki pracy wskazują, że test cylindryczny może być z powodzeniem zastosowany do ilościowej oceny energetycznych charakterystyk górniczych materiałów wybuchowych. Rezultaty rentgeno-graficznej rejestracji procesu napędzania rurek miedzianych umożliwiają w stosunkowo prosty sposób oszacowanie zdolności miotających i energii detonacji materiału wybuchowego. Połączone z wynikami modelowania numerycznego pozwalają natomiast wyznaczyć równanie stanu produktów detonacji i oszacować efektywną prace, ekspansji gazowych produktów detonacji.
16
Content available remote Nowy lont detonujący petrytowy metanowy wodoszczelny
PL
W artykule przedstawiono charakterystykę nowych lontów detonujących pentrytowych, metanowych, wodoszczelnych, opisano ich własności strzelnicze i odporność na składowanie podwodne i termiczne oraz energię uderzenia mogacą spowodować wybuch.
EN
Characteristic of the new pentryt, methane, waterpoof detonating fuses is presented. Blastic properties under water and thermic fastness to storage as well as striking energy able to cause explosion resistance are described.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.