Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Propozycja mapy krajobrazów kulturowych Polski. Ujęcie funkcjonalne w ocenie krytycznej

Myga-Piątek U.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2015

|

nr 27

63--78

PL

Niniejszy artykuł stanowi kontynuację tematyki podjętej w pierwszym artykule w tym tomie. Celem artykułu jest poddanie pod dyskusję jednego z wielu możliwych przykładów rozwiązań metodycznych powstania map krajobrazów kulturowych. Propozycja ta opiera się na założeniu, że istnieje deterministyczny związek pomiędzy elementami środowiska przyrodniczego a typami funkcjonalnymi krajobrazu, i dlatego są one, do pewnego stopnia, reprezentacją (odbiciem) etapów ewolucyjnych. Za wiodące kryterium wydzieleń krajobrazu przyjęto zróżnicowanie funkcjonalne krajobrazów kulturowych Polski i wynikające z niego specyficzne zagospodarowanie (zróżnicowanie strukturalne). Pod pojęciem funkcji krajobrazu rozumiany jest tu zespół warunków (w tym specyficzną organizację przestrzenną i zainwestowanie) jakie cechuje dany podtyp krajobrazu kulturowego dla wypełniania określonej działalności człowieka lub spełniania jego potrzeb. Przedstawiono kilka map analitycznych1 (mapy użytkowania terenu, mapy osadnictwa, zespołów religijnych i turystycznych) oraz propozycję mapy syntetycznej krajobrazów kulturowych Polski.

EN

The article continues the subject matter taken up in the first article of this volume. The aim of this paper is to submit for discussion one of several possible examples of methodological solutions for developing maps of cultural landscapes. The suggestion is based on the assumption that there is a deterministic relation between elements of the natural environment and functional types of the landscape and thus, they are, to some extent, a representation (reflection) of evolutional stages. What was considered the major criterion for distinguishing landscapes was functional variety of cultural landscapes of Poland and subsequent specific management (structural diversity). The notion of landscape function refers to the whole of conditions (including particular spatial arrangement and investment) typical of a given subtype of cultural landscape for serving a particular human activity or meeting man’s needs. The paper presents several analytical maps (map of land use, settlement, religious and tourist objects) and a suggestion for a synthetic map of cultural landscapes of Poland.

2

Funkcje krajobrazu kulturowego

Andrejczuk W.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2013

|

nr 20

65--81

PL

Wykorzystanie i przekształcanie krajobrazu ma ze strony człowieka pewne cele, w sumie składające się na zapewnienie mu dogodnych warunków życia i rozwoju. Realizacji poszczególnych celów służą odpowiednie funkcje krajobrazu kulturowego. Wyróżniono i opisano 10 następujących funkcji krajobrazu kulturowego: przestrzenną, ekologiczną, przyrodoochronną, materialno-zaopatrzeniową, energo-zaopatrzeniową, komunikacyjną, edukacyjną, rekreacyjną, sakralną i estetyczną. Uzasadniono znaczenie funkcjonalnego spojrzenia na krajobraz kulturowy, ponieważ umożliwia ono zastosowanie w badaniach krajobrazowych zasad i metod systemowych, co otwiera drogę do zarządzania krajobrazem.

EN

The use and transformation of the landscape by man has certain goals that make up providing him with favorable conditions of life and development. Specific functions of the cultural landscape serve those specific purposes. There are following 9 functions of cultural landscape Identified and described in the article: spatial, ecological, nature-protection, materials-productive, energy-productive, communication, educational, recreational, sacral and aesthetic. Justifies the validity of the functional perspective on the cultural landscape, as it allows the use in landscape research principles and methods of the system approach, which opens the way to manage the landscape.

3

Wpływ rozwijającej się infrastruktury na przekształcenia krajobrazu regionu Gór Świętokrzyskich

Kiniorska I., Wrońska-Kiczor J., Pytel S.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2012

|

nr 18

92--102

PL

Celem artykułu jest przedstawienie wpływu rozwijającej się infrastruktury i elementów kształtujących charakter zainwestowania infrastrukturalnego na przekształcenia krajobrazu regionu Gór Świętokrzyskich. Zmiany w krajobrazie są uwarunkowane czynnikami przyrodniczymi i pozaprzyrodniczym. W grupie elementów pozaprzyrodniczych podstawową rolę odgrywają czynniki demograficzne i ekonomiczne, które determinują charakter działań prowadzonych w zakresie rolnictwa, leśnictwa, inwestycji infrastrukturalnych. Krajobraz regionu odznacza się dużą różnorodnością form, obszarów upraw i osadnictwa. Bardzo istotnym czynnikiem podnoszącym jego wartość jest zróżnicowana rzeźba terenu. Spośród elementów kształtujących charakter zainwestowania infrastrukturalnego i jego wpływ na krajobraz najważniejszą rolę odgrywają: przemieszczenia ludności, rolnictwo, koncentracja przemysłu oraz rozwój turystyki.

EN

The article aims at indicating the influence of developing infrastructure and all elements developing the nature of infrastructural investing on changes in the landscape of the Świętokrzyskie Mountains region. The changes in the landscape are determined by natural and non-natural factors. Demographical and economic factors are two examples of non-natural elements that determine the character of activities being conducted in agriculture, forestry and infrastructural investments. The landscape of the region is characterized by a wide variety of forms, areas of cultivation and colonization. A varied topography is perceived as an essential factor increasing the value of the region. Migrations of people, agriculture, industry concentration and tourism development are considered the most important among elements developing the nature of infrastructural investing and their influence on the landscape.

4

Zastosowanie GIS i danych teledetekcyjnych do oceny środowiskowych uwarunkowań sposobu użytkowania terenu

Drzewiecki W.

Geoinformatica Polonica

|

2006

|

T. 8

7-22

PL

Artykuł przedstawia próbę zastosowania metody wykorzystującej koncepcję potencjałów częściowych krajobrazu do oceny środowiskowych uwarunkowań sposobu użytkowania terenu na posiadającym charakter wyżynny obszarze zlewni Prądnika i Dłubni. Zadanie zrealizowano w systemie GIS z wykorzystaniem przede wszystkim istniejących danych cyfrowych, uzupełnianych danymi teledetekcyjnymi i w razie konieczności danymi pozyskiwanymi na drodze cyfryzacji istniejących materiałów kartograficznych. Na etapie wstępnego przetwarzania danych wykonano m.in. ortorektyfikację zobrazowań satelitarnych, aktualizację mapy pokrycia/użytkowania terenu oraz interpolację przestrzennego rozkładu opadów z danych punktowych. Zestaw oszacowanych funkcji i potencjałów krajobrazu dobierano tak, by znalazły się w nim zarówno funkcje regulacyjno- odpornościowe (funkcja odporności gleb na erozję wodną, funkcja gleby jako filtra i buforu, funkcja odtwarzania wód podziemnych, funkcja regulacji odpływu, funkcja ochrony wód podziemnych), jak i potencjały użytkowe (rekreacyjny, produktywności biotycznej, przydatności do zabudowy). W artykule przedstawione zostały szczegóły dotyczące sposobu oceny funkcji odporności gleb na erozję wodną oraz potencjału produktywności biotycznej. Pokazano również przykładowe możliwości wykorzystania oszacowanych funkcji i potencjałów krajobrazu do wspomagania decyzji o sposobie użytkowania terenu.

EN

An application of landscape functions and potentials methodology for the assessment of land-use conditions is presented for the area of Pradnik and Dłubnia rivers basins (upland region north of Krakow). The task was realised in GIS environment and based on existing digital data, satellite images as well as hydrogeological maps and meteorological data. First of all initial data preprocessing was done, including satellite images orthorectification, land-use/land cover map updating and spatial interpolation of rainfall data. Then chosen landscape functions and potentials were evaluated: water erosion resistance function, groundwater recharge function, soil filter and buffering functions, runoff regulation function, groundwater protection function, recreational potential, biotic productivity potential, building localisation potential. Details of water erosion resistance function and biotic productivity potential assessments are presented in the paper. Possible ways of using the evaluated landscape functions and potentials in the land-use decision making process support are presented as well, including 1) simulations of landscape functions changes caused by different land-use scenarios and 2) land-use optimization (based on the decision tree).