Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Synthesis of molecularly printed methyl methacrylate-based polymers for the detection of di(2-ethylhexyl) phthalate and dibutyl phthalate

Fauziah St, Soekamto Nunuk Hariani, Prastawa Budi, Rasyid Herlina, Haedar Nur, Hustim Muraalia, Marlina Marlina, Sulaiman Magfirah, Sapar Ajuk

Polimery

|

2023

|

Vol. 68, nr 7-8

413--423

EN

Molecularly imprinted polymers (MIP) were obtained by precipitation polymerization for the detection of DEHP and DBP from polymer packaging in drinking water. MIP was obtained by cross-linking DEHP and DBP with methyl methacrylate (MMA) and trimethylolpropane trimethacrylate (TRIM). FTIR, SEM-EDS, UV-Vis and SAA were used to determine properties of polymers (MIP_DEHP, MIP_DBP). The obtained materials were characterized by a mesoporous structure with small, uniform, and porous grains. The surface area and total pore volume of MIP_DEHP were more than twice smaller than MIP_DBP, with a slightly larger pore diameter. Lower C content may indicate the formation of MIP_DEHP and MIP_DBP. The FTIR method confirmed the presence of functional groups –CH, –CO, –C=C and –C=O. The adsorption capacity of MIP_DEHP and MIP_DBP was 0.68 mg/g and 1.06 mg/g, respectively, and was consistent with the Freundlich isothermal adsorption model.

PL

Streszczenie: Metodą polimeryzacji strąceniowej otrzymano polimery z nadrukiem molekularnym (MIP) do wykrywania DEHP i DBP z opakowań polimerowych w wodzie pitnej. MIP otrzymano poprzez sieciowanie DEHP i DBP metakrylanem metylu (MMA) i trimetakrylanem trimetylolopropanu (TRIM). Do oceny właściwości polimerów (MIP_DEHP, MIP_DBP) zastosowano FTIR, SEM-EDS, UV-Vis i SAA. Otrzymane materiały charakteryzowały się mezoporowatą strukturą o małych, jednolitych i porowatych ziarnach. Pole powierzchni i całkowita objętość porów MIP_DEHP były ponad dwukrotnie mniejsze niż MIP_DBP, przy nieznacznie większej średnicy porów. Mniejsza zawartość C może świadczyć o tworzeniu się MIP_DEHP i MIP_DBP. Metodą FTIR potwierdzono obecność grup funkcyjnych -CH, –CO, –C=C i –C=O. Zdolność adsorpcyjna MIP_DEHP i MIP_DBP wynosiła odpowiednio 0,68 mg/g i 1,06 mg/g i była zgodna z izotermicznym modelem adsorpcji Freundlicha.

2

Plastyfikatory alternatywne jako zamienniki popularnych ftalanów

Pohl Alina, Bodzek Michał

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2023

|

nr 1

46--50

PL

W ostatnim stuleciu tworzywa sztuczne stały się nieodłączną częścią codziennego życia. Po stagnacji w 2020 r. spowodowanej pandemią COVID-19 światowa produkcja tworzyw sztucznych w 2021 r. znowu wzrosła. Wraz z dynamicznym rozwojem przemysłu tworzyw sztucznych wzrasta również zużycie dodatków do tych tworzyw, w tym plastyfikatorów. Jednak w ostatnim czasie obserwuje się proces zastępowania najpopularniejszych plastyfikatorów, czyli ftalanów przez korzystniejsze toksykologicznie, lecz mniej uregulowane (szczególnie w przypadku maksymalnych dopuszczalnych stężeń w różnych matrycach) alternatywy. Substytutami ftalanu bis(2-etyloheksylu) w skrócie DEHP, najczęściej stosowanego i najbardziej regulowanego ftalanu, są obecnie m. in. adypiniany - głównie adypinian bis(2-etyloheksylu) (DEHA), tereftalany - przede wszystkim tereftalan di-(2-etyloheksylu)(DEHT), kwas diizononylo-1,2-cykloheksonodikorboksylowy (DINCH) czy ftalan diizononylu (DINP). Wiedza na temat występowania i losów środowiskowych plastyfikatorów alternatywnych jest niewielka. Dlatego konieczne jest ich monitorowanie w środowisku, aby uniknąć niekorzystnego, długoterminowego wpływu na faunę i florę.

EN

In the last century, plastics have become an integral part of our everyday life. After stagnation in 2020 caused by the COVID-19 pandemic, global plastics production increased again in 2021. With the dynamic development of the plastics industry, the consumption of additives to these plastics, including plasticizers, is also increasing. However, recently the process of replacing the most popular plasticizers, i.e. phthalates, with more toxicologically favourable, but less regulated (especially in terms of maximum allowable concentrations in various matrices) alternatives has been observed. The substitutes for bis(2-ethylhexyl) phthalate, abbreviated as DEHP, the most widely used and regulated phthalate, are currently adipates, among others - mainly bis(2-ethylhexyl) adipate (DEHA), terephthalates - primarily di-(2-ethylhexyl) terephthalate (DEHT), diisononyl-1,2-cyclohexane dicarboxylic acid (DINCH) or diisononyl phthalate (DINP). The knowledge of the environmental occurrence and fate of alternative plasticizers is poor, therefore it is necessary to monitor them in the environment in order to avoid their adverse long-term effects on fauna and flora.

3

Co-combustion of wood pellet and waste in residential heating boilers : comparison of carbonaceous compound emission

Klyta Justyna, Janoszka Katarzyna, Czaplicka Marianna, Rachwał Tomasz, Jaworek Katarzyna

Archives of Environmental Protection

|

2023

|

Vol. 49, no 3

100--106

EN

Rising carbon dioxide emissions are driving climate change and there is growing pressure to find alternative energy sources. Co-combustion of waste with fuels is still occurring in some regions of the world, and it is important to know the compounds emitted from such combustion. This study investigated the emissions from the combustion of wood pellets with waste. The wood pellet was combusted with different additions of polyethylene terephthalate plastic and medium-density fiberboard (10 and 50%), in a low-power boiler (18W). Phenols, alkylphenols, phthalates, biomass burning markers, and polycyclic aromatic hydrocarbon emissions were determined. Gas chromatography coupled with a mass spectrometry detector was used to analyze these compounds after extraction and derivatization in the particulate matter and gas phase. The emissions of biomass burning markers and phthalates were the highest among all the compounds determined for MDF addition. The total emission of these compounds was 685 mg/h and 408 mg/h for 10% addition and 2401 mg/h and 337 mg/h for 50% addition, respectively. For the co-combustion of biomass with PET, PAHs and phenols had the highest emission; the emission was 197 mg/h and 114.5 mg/h for 10% addition and 268 mg/h and 200 mg/h for 50% addition, respectively. In our opinion, the obtained results are insufficient for the identification of source apportionment from household heating. After further study, tested compounds could be treated as markers for the identification of the fuel type combusted in households.

PL

Rosnąca emisja dwutlenku węgla powoduje zmiany klimatyczne przez co rośnie presja na poszukiwanie alternatywnych źródeł energii. Współspalanie odpadów z paliwami nadal występuje w niektórych regionach świata, dlatego istotna jest wiedza na temat związków emitowanych z takiego spalania. W niniejszej pracy zbadano wpływ dodatku odpadów na emisję ze współspalania z biomasą. Pelet drzewny współspalano z różnymi dodatkami plastiku z politereftalanu etylenu i płyty pilśniowej średniej gęstości (10 i 50%), w kotle małej mocy (18 W). Oznaczono emisję fenoli, alkilofenoli, ftalanów, markerów spalania biomasy oraz wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. Do analizy tych związków po ekstrakcji i derywatyzacji w fazie pyłowej i gazowej zastosowano chromatografię gazową sprzężoną ze spektrometrem mas. Emisja znaczników spalania biomasy oraz ftalanów była najwyższa spośród wszystkich związków oznaczonych dla dodatku MDF. Całkowita emisja tych związków wynosiła odpowiednio 685 mg/h i 408 mg/h dla 10% dodatku oraz 2401 mg/h i 337 mg/h dla 50% dodatku. Dla współspalania biomasy z PET największą emisję miały WWA i fenole; emisja wynosiła odpowiednio 197 mg/h i 114,5 mg/h dla 10% dodatku oraz 268 mg/h i 200 mg/h dla 50% dodatku. Naszym zdaniem uzyskane wyniki są niewystarczające do identyfikacji źródeł zanieczyszczeń z ogrzewania gospodarstw domowych. Po dalszych badaniach, badane związki mogłyby być traktowane jako markery do identyfikacji rodzaju paliwa spalanego w gospodarstwach domowych.

4

Występowanie ftalanów w środowisku i porównanie metod ekstrakcji osadów dennych

Pohl Alina

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2021

|

nr 4

26--30

PL

W artykułach codziennego użytku bardzo często kryją się niebezpieczne związki chemiczne, Które mogą być przyczyną wielu schorzeń i problemów ze zdrowiem. Jednymi z nich są ftalany, czyli estry kwasu ftalowego, które są powszechnie używane jako dodatki w produkcji tworzyw sztucznych. Dzięki poprawie właściwości polimerów oraz stosunkowo niskiej cenie związki te cieszą się dużą popularnością wśród producentów. Ftalany są nietrwale związane z matrycą polimerową, co w konsekwencji prowadzi do ich uwalniania do środowiska. Po przedostaniu się do środowiska wodnego mają tendencję do adsorpcji na cząstkach stałych, ostatecznie gromadząc się w osadach dennych. W artykule przedstawiono krótki przegląd literaturowy na temat występowania ftalanów w środowisku oraz wyniki badań własnych dotyczących metodyki przygotowania osadów dennych do oznaczenia tych związków z uwzględnieniem różnych rozpuszczalników i czasów ekstrakcji.

EN

Everyday articles contain dangerous chemical compounds that eon cause many diseases and health problems. One of them are phthalates, phthalic acid esters (PAEs), which are commonly used as additives in the production of plastics. With the improvement of polymer properties and relatively low cost, these compounds are very popular among manufacturers. Phthalates are not permanently associated with the polymer matrix, which in turn leads to their release into the environment. After getting into the aquatic environment, they tend to adsorb on solid particles, eventually accumulating in bottom sediments. The article presents a short literature review on the occurrence of phthalates in the environment and the results of own research on the methodology of preparation of sediments for the determination of these compounds, ta king into account various solvents and extraction times.

5

Plastyfikatory w środowisku wodnym

Pohl Alina

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2020

|

nr 4

34--39

PL

Szerokie zastosowanie plastyfikatorów, w tym 4-n-nonylofenolu, 4-tert-oktylofenolu, bisfenolu A i ftalanów, w procesach produkcji tworzyw sztucznych powoduje, że są one obecne niemal we wszystkich elementach środowiska. Do środowiska wodnego dostają się głównie ze ściekami oraz są wydzielane i wymywane z plastikowych odpadów zaśmiecających ekosystemy wodne. Substancje te są o tyle niebezpieczne, że należą do grupy związków endokrynnie czynnych (EDC, ang. endocrine disrupting compounds), substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego. Plastyfikatory mogą być nietrwale związane z matrycą polimerową, przez co mogą być ługowane z opakowań plastikowych do żywności i napojów, wywołując przy tym szkodliwe skutki dla ludzi i środowiska. Ze względu na zdolność EDC do bioakumulacji i biomagnifikacji organizmy na najwyższych poziomach troficznych są narażone na ich negatywny wpływ. U zwierząt mogą prowadzić do feminizacji lub hermafrodytyzmu, natomiast u ludzi mogą powodować raka narządów płciowych: jąder, prostaty i piersi.

EN

Due to a wide use of plasticizers, including 4-n-nonylphenol, 4-tert-octylphenol, bisphenol A and phthalates, in the production of plastics, they are present in almost all elements of the environment. They get to the aquatic environment mainly with sewage and are separated and eluted from plastic waste littering water ecosystems. These substances are dangerous because they belong to the group of endocrine disrupting compounds (EDC), substances that disrupt the functioning of the endocrine system. Plasticizers can be impermanently bonded with the polymer matrix and therefore they can be leached from plastic packages into foods and drinks and cause harmful effects to humans and the environment. Due to the ability of EDCs to bioaccumulate and biomagnify, organisms at the highest trophic levels are exposed to their negative impact. In animals, they can lead to feminization or hermaphroditism, and in humans they can cause genital cancers: testicular, prostate and breast cancers.

6

Plastyfikatory w środowisku - nowe podejście w procesie ich usuwania ze strumienia ścieków

Wolecki Daniel, Kumirska Jolanta

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2020

|

nr 2

35--41

PL

Plastyfikatory to najczęściej estrowe pochodne kwasu ftalowego, nazywane również ftalanami. Ze względu na ich łatwą migrację do środowiska obecne są we wszystkich jego komponentach. Wykryto je zarówno w atmosferze, jak i w wodach powierzchniowych, glebach, osadach, ściekach, a nawet w tkankach roślin i zwierząt. Wykazują zdolność do gromadzenia się w tkankach organizmu, a ich stężenie może być wyższe niż w otaczającym je środowisku. Ze względu na ich rozprzestrzenienie, a także możliwy toksyczny wpływ, również na organizm człowieka, zalicza się je do grupy nowo pojawiających się zanieczyszczeń środowiska. Jednym z elementów mogących zminimalizować narażenie na ftalany jest odpowiednie ich usuwanie w procesie oczyszczania ścieków, między innymi w zakładach produkcyjnych stosujących te związki oraz w oczyszczalniach komunalnych. Do tego celu coraz częściej proponuje się wykorzystanie upraw hydroponicznych (ang. constructed wetlands). To proste podejście opiera się na wprowadzeniu roślin wyższych jako elementu wspomagającego oczyszczanie ścieków. Głównym zagadnieniem poruszonym w artykule jest analiza efektywności usuwania ftalanów ze strumienia wody po wprowadzeniu hydroponiki do technologicznego procesu oczyszczania ścieków.

EN

Plasticizers are mostly ester derivatives of phthalic acid, called also phthalates. Due to their easy migration to the environment, they are present in all its components. They have been detected in the atmosphere as well as in surface waters, soils, sediments, sewage, and even in the tissues of plants and animals. They show the ability to accumulate in the body’s tissues, and their concentration may be higher than in the surrounding environment. Due to their spread, as well as possible toxic effects, also on the human body, they are included in the group of emerging environmental pollutions. One of the methods to minimize exposure to phthalates is their proper removal in the wastewater treatment process, including industrial and municipal treatment plants. For this purpose, constructed wetlands are increasingly being proposed. This simple approach is based on the introduction of higher plants as an element supporting wastewater treatment. The main aim of this article is to analyse the efficiency of phthalate removal from a water stream after the introduction of hydroponics into technological wastewater treatment process.

7

Uwalnianie ftalanów do środowiska i związane z tym zagrożenia zdrowotne

Chmielewski Jarosław, Rutkowski Arkadiusz, Wójtowicz Bożena, Żeber-Dzikowska Ilona, Szpringer Monika, Czarny-Działak Małgorzata, Gworek Barbara, Florek-Łuszczki Magdalena, Dziechciaż Małgorzata

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 1

41--45

PL

Sole i estry kwasu ftalowego (ftalany) są powszechnie stosowane do produkcji tworzyw sztucznych oraz jako rozpuszczalniki w środkach higieny, w kosmetykach i preparatach farmaceutycznych. Substancje te uwalniają się z produktów, w których są obecne, przyczyniając się w ten sposób do zanieczyszczenia środowiska naturalnego, stanowiąc realne zagrożenie dla zdrowia człowieka. Ftalany mogą uwalniać się z tworzyw sztucznych do powietrza, kurzu, wody, gleby, ścieków i osadów ściekowych, prowadząc tym samym do ekspozycji ludzi na toksyczny efekt działania tych substancji. Estry kwasu ftalowego wprowadzone do ustroju bezpośrednio wpływają na jego równowagę hormonalną oraz na układ nerwowy i immunologiczny. Mogą powodować zaburzenia funkcjonowania układu rozrodczego (m.in. poprzez zwiększenie ryzyka bezpłodności lub działania teratogennego), powodować destrukcję tkanki nerwowej, jak też powodować różnego rodzaju reakcje alergiczne. Dokonano analizy występowania ftalanów w produktach codziennego użytku oraz określono możliwości ich toksycznego oddziaływania na organizm człowieka.

EN

A review, with 53 refs., of phthalate sources in environment and health risks for children, workers and adults.

8

Substancje endokrynnie aktywne: występowanie, zagrożenia i metody ich oznaczania

Szewczyńska M., Dobrzyńska E.

Przemysł Chemiczny

|

2018

|

T. 97, nr 2

230--237

PL

Przedstawiono wybrane zagadnienia związane z występowaniem substancji endokrynnie aktywnych w środowisku. Omówiono charakterystykę i zagrożenia związane z ich występowaniem na przykładzie ftalanów i alkilofenoli. Przedstawiono metody pobierania, ekstrakcji i oznaczania alkilofenoli i ftalanów w różnych próbkach środowiskowych, w tym w powietrzu.

EN

A review, with 59 refs., of methods for sampling, extn. and detn. of alkylphenols and phthalates in various environmental mediums, including air.

9

Wykorzystanie chromatografii gazowej do oznaczania estrów kwasu ftalowego w materiałach włókienniczych

Mrozińska Z., Niedźwiecki M.

Przegląd Włókienniczy - Włókno, Odzież, Skóra

|

2016

|

nr 7

31--33

EN

According to test procedure (based on the standard PN-EN 15777:2009) and PN-EN ISO 14389:2014-07 determinated phthalates by gas chromatography in combination with mass spectrometry detector (GC-MS) and flame ionization detector (GC-FID). Methods had been developed for both qualitative and quantitative analysis of phthalic esters.

10

Wstępne badania nad usuwaniem ftalanu dibutylu z roztworów wodnych za pomocą ultradźwięków

Kida M., Książek S., Koszelnik P.

Inżynieria Ekologiczna

|

2016

|

Nr 48

233--238

PL

Usuwanie trwałych zanieczyszczeń organicznych (TZO) z różnych komponentów środowiska jest istotnym problemem, któremu aktualnie poświęca się wiele uwagi. Konwencjonalne metody stosowane do ich eliminacji często są nieskuteczne i wymagają dodatkowych rozwiązań. W tym celu prowadzone są badania nad możliwością zastosowania zaawansowanych metod utleniania, do których zalicza się również fale ultradźwiękowe. Praca zawiera ocenę możliwości zastosowania metody sonochemicznej do utleniania ftalanu dibutylu (DBP). Przedstawiono wyniki badań dotyczące skuteczności działania pola ultradźwiękowego o stałej częstotliwości 20 kHz. Badano wpływ pH roztworu, czasu nadźwiękawiania i amplitudy drgań na przebieg procesu rozkładu. Do izolacji analitu wykorzystano ekstrakcję do fazy stałej (SPE). Ocenę stopnia obniżania zawartości DBP dokonano na podstawie oznaczeń ilościowych techniką chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią mas (GC-MS). Przeprowadzone badania wstępne udowodniły skuteczność zastosowania ultradźwięków do usuwania ftalanu dibutylu.

EN

Removal of persistent organic pollutants (POPs) from various components of the environment is an important issue, which currently much attention is paid to. Conventional methods used for their elimination are often ineffective and require additional solutions. For this reason, studies are being conducted on the possibility of using advanced methods of oxidation, which also includes ultrasonic waves. The work includes an assessment of the applicability of the sonochemical method to the oxidation of dibutyl phthalate. Presents results of tests on the effectiveness of the ultrasonic field with a fixed frequency of 20 kHz. The effect of pH, sonication time and amplitude on the process of decomposition were investigated. To the isolation of analyte was used solid phase extraction (SPE). The degree of reduction of dibutyl phthalate was determined using gas chromatography coupled with mass spectrometry (GC-MS). Preliminary studies have shown the efficacy of the use of ultrasound to remove of dibutyl phthalate.

11

Environmental contamination with phthalates and its impact on living organisms

Przybylińska P. A., Wyszkowski M.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2016

|

Vol. 23, nr 2

347--356

EN

The relevant literature was reviewed to identify phthalate sources in the environment and problems resulting from phthalate contamination of soil and water. Phthalate properties responsible for their toxicity for living organisms were identified, and the effects of phthalates on humans and animals were described. Special emphasis was placed on the effects of exposure to phthalates on human health. Phthalates are readily released into the environment and create a risk of exposure for humans and other living organisms. They are characterized by reproductive toxicity in humans and animals, they can cause infertility and reproductive problems in males. Phthalates are more toxic in young children, which are much more susceptible to phthalate exposure, including fetal life. Phthalates are used in numerous industries, and they are very difficult to eliminate from our daily surroundings.

12

Zastosowanie chromatografii jonowej i chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią mas do oznaczania wybranych anionów i ftalanów w wodach smakowych

Piątek M., Powałek I., Oszczudłowski J.

Aparatura Badawcza i Dydaktyczna

|

2016

|

T. 21, nr 2

65--70

PL

Obecnie powszechne jest spożywanie różnego rodzaju wód smakowych, a informacje o ich składzie chemicznym nie należą do najbardziej szczegółowych. W związku z tym warto przeprowadzić pełną analizę tych wód w celu określenia ich składu. Założeniem badań przedstawionych w niniejszej pracy było oznaczenie istotnych anionów nieorganicznych i niektórych ftalanów w próbkach rzeczywistych wybranych wód smakowych. Zgodnie z tą koncepcją określono skład ilościowy następujących anionów: fluorkowych, chlorkowych, azotanowych (V), siarczanowych (VI) i fosforanowych (V), z zastosowaniem chromatografii jonowej (IC). Przeprowadzono również jakościowe i ilościowe oznaczenie ftalanów, wykorzystując chromatografię gazową ze spektrometrem mas (GC/MS). Stwierdzono stosunkowo wysokie stężenia jonów siarczanowych (VI) i chlorkowych. W wodach smakowych o pH poniżej 3 wykryto śladowe ilości niektórych ftalanów, które mogły migrować z powierzchni plastikowych butelek.

EN

Much as it is common today to consume different kinds of flavored waters, information about their chemical composition is not the most detailed. Therefore it is worth conducting a full analysis of these waters in order to determine their composition. The assumption of the research presented in this paper was to determine the major inorganic anions and certain phthalates in some real samples of flavored waters. According to this concept, there was estimated the concentration of fluoride, chloride, nitrate (V), sulphate (VI) and phosphate (V) ions, using ion chromatography (IC). The determination of phthalates was conducted by means of gas chromatography mass spectrometry (GC/MS). There were found relatively high concentrations of sulfate (VI) and chloride ions. There were also detected trace amounts of certain phthalates, which may have migrated from the surface of plasti botts in fl voured waters having a pH value below 3.

13

Występowanie ftalanów i substancji powierzchniowo czynnych w środowisku

Kida M., Koszelnik P.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2015

|

z. 62, nr 1

279--298

PL

Praca zawiera przegląd literatury na temat występowania ftalanów i substancji powierzchniowo czynnych w różnych komponentach środowiska oraz możliwości usuwania ich ze ścieków. Są to grupy związków, których obecność w życiu jest nieunikniona ze względu na ich powszechne wykorzystanie. Analiza dostępnej literatury wykazała, że wody powierzchniowe i osady denne zawierają wysokie stężenie ftalanów i surfaktantów pochodzących głównie ze ścieków przemysłowych i komunalnych. W konwencjonalnych procesach oczyszczania ścieków substancje te nie są w dostatecznym stopniu usuwane. W wielu przypadkach znaczna część tych związków jest wprowadzana do środowiska w niezmienionej formie albo w postaci bardziej toksycznych metabolitów. Dodatkowo wyniki badań opublikowane w literaturze są rozbieżne. Autorzy w swoich badaniach potwierdzili, że eliminacja tych związków jest zależna przede wszystkim od matrycy środowiskowej. Ponadto przedstawiono informacje na temat prowadzonych badań w zakresie zastosowania m.in. zawansowanych metod utleniania, np. takich procesów, jak UV/H2O2, O3/H2O2 i O3/AC, w celu usunięcia tych związków ze ścieków. Jednak stosowanie nowoczesnych technologii utleniania nie pozwala na uzyskanie jednoznacznych wyników, przy czym mogą one jednocześnie zwiększać możliwość tworzenia się pośrednich produktów degradacji, które często są bardziej toksyczne niż związki macierzyste. Zadowalające efekty eliminacji tych związków można uzyskać, stosując różne metody kombinowane, składające się z kilku procesów jednostkowych.

EN

The work includes a review of the literature on the properties and the occurrence phthalates and surfactants in various components of the environment and the possibility of their removal from wastewater. Analysis of the available literature showed that surface waters and sediments contain high concentrations of phthalates and surfactants from industrial and municipal wastewater. In many cases, the degree of removal is insufficient and a significant part of these compounds is introduced to the environment in unmodified form or in the form of more toxic metabolites. The results of a study published in the literature are inconsistent. The authors in their study confirmed that the elimination of these compounds depends primarily on the environmental matrix. In addition, provides information on research in the application of advanced oxidation methods (UV/H2O2, O3/H2O2 i O3/AC) to remove these compounds from wastewater. Advanced oxidation methods do not get clear results. Advanced oxidation methods may increase the possibility of formation of intermediate degradation products, which are often more toxic than the parent compounds. Good results are achieved by employing combined methods, consisting of several processes.

14

Oznaczanie substancji niebezpiecznych w obuwiu

Lasoń-Rydel Magdalena, Jagiełło Jolanta, Krępska Małgorzata

Przegląd Włókienniczy - Włókno, Odzież, Skóra

|

2014

|

nr 6

28--33

EN

Quality of the materials which are used to the shoe production is extremely important. The researches of these products for the presence of the toxic, hazardous substances are very important also because those substances have negative influence on human’s health. The aim of the CORNET project („Innovative Footwear Design based on biomechanical and physiological parameters” ) is to complete the design of innovative footwear with ideal properties of hygiene and health. One element of this project was to study the presence of the hazardous substances such as phthalates, dimethyl fumarate, and aromatic amines in the test material. This article presents the description of the tests on which the researches were conducted, it contains a description of the methods used to analyze, as well as the interpretation of the results.

15

Projekt SoLaPack – zapobieganie migracji substancji szkodliwych z opakowań pochodzenia celulozowego

Bal K., Kaszuba A.

Przegląd Papierniczy

|

2014

|

R. 70, nr 2

79--83

PL

Opakowania, oprócz podstawowej funkcji ochronnej, coraz częściej spełniają funkcję narzędzia informacyjnego, marketingowego i reklamowego. Jednym ze sposobów wyróżnienia opakowania jest jego wielobarwne zadrukowanie oraz lakierowanie zewnętrznej powierzchni. Papier i tektura nie stanowią wystarczającej bariery do zatrzymania migracji szkodliwych substancji i istnieje ryzyko zagrożenia bezpieczeństwa zdrowotnego znajdującego się w nich produktu spożywczego. Obecne w opakowaniach różne resztkowe środki pomocnicze, kleje, barwniki, rozjaśniacze optyczne oraz inne substancje uszlachetniające dodawane w procesie produkcyjnym, a także wprowadzane powierzchniowo z farb drukowych i lakierów mogą przedostawać się do żywności. Skutecznym sposobem zabezpieczenia produktów spożywczych może być zastosowanie odpowiednich warstw barierowych naniesionych na wewnętrzną stronę opakowania. Opracowanie warstwy sorpcyjnej pomiędzy opakowaniem a produktem spożywczym jest celem międzynarodowego projektu badawczego SoLaPack (Sorption Layers for Paperbased Packaging Materials), realizowanego w ramach inicjatywy CORNET przez jednostki naukowo-badawcze z Polski, Niemiec i Belgii. Powłoki barierowe wytwarzane są z różnorodnych substancji sorpcyjnych dopuszczonych do kontaktu z żywnością, takich jak: zeolity, cyklodekstryny, zmodyfikowane ziarna skrobi, glinokrzemianybetonity oraz mieszaniny krzemionki koloidalnej i wodorotlenku glinu. Jako substancje krytyczne wybrane zostały do badań cztery substancje szkodliwe dla zdrowia: benzofenon, bisfenol A, ftalany i oleje mineralne, mogące występować w opakowaniach celulozowych. Opakowania przeznaczone do kontaktu z żywnością wykazały bardzo zróżnicowaną zawartość substancji krytycznych (benzofenon, bisfenol A, ftalany i oleje mineralne), w niektórych przypadkach wynosiła ona kilkadziesiąt a nawet kilkaset mg/kg. Badania te potwierdziły celowość opracowania materiałów opakowaniowych z naniesioną warstwą sorpcyjną spełniającą rolę bariery ochronnej. Badania migracji specyficznej benzofenonu i bisfenolu A do Tenaxu® pozwoliły na wytypowanie materiałów z naniesionymi powłokami sorpcyjnymi o najlepszych własnościach barierowych. Stwierdzono, że wprowadzenie warstwy sorpcyjnej nie pogarsza właściwości fizyko-mechanicznych materiałów celulozowych.

EN

Packaging, in addition to basic protective function, serves increasingly as an information, marketing and advertising tool. This is achieved by a multi-colour printing of the packaging and coating the outer surface of the package. Paper and paperboard are not sufficient barriers to stop migration of harmful substances and therefore it is a risk to health safety for food product which is packed in. Contained in packaging, various residual additives, adhesives, dyes, optical brighteners and other materials added in the production process, as well as applied to the surface printing inks and coatings may cause them to migrate into food. An effective way of protecting food products can be use of suitable barrier layers applied to the inside of the packaging. Development of a sorption layer between packaging and food product is the goal of an international research project SoLaPack realized in the framework of the CORNET by research groups from Poland, Germany and Belgium. Barrier coatings are made of various sorptive substances approved for food contact such as zeolites, cyclodextrins, modified starch granules, aluminosilicates – bentonites and mixtures of colloidal silica and aluminum hydroxide. Four harmful substances were selected as critical for testing: benzophenone, bisphenol A, phthalates and mineral oils, which may be present in the cellulosic packaging. Packaging for food contact have demonstrated a very varied content of criticalsubstances (benzophenone, bisphenol A, phthalates and mineral oils), in some cases it was dozens or even hundreds of mg/kg. These studies have confirmed the desirability of the development of packaging materials coated with the adsorbent layer serving as a protective barrier. Research of specific migration of benzophenone and bisphenol A to Tenaxu ® allowed for predicting materials with the best barrier properties. It has been found that the introduction of the sorptive layers does not worsen the properties of physico-mechanical properties of cellulosic materials.

16

Uwalnianie ftalanów di(2-etyloheksylu) oraz dibutylu do środowiska ze składowisk odpadów komunalnych w Polsce

Wowkonowicz P, Barański A

Przemysł Chemiczny

|

2013

|

T. 92, nr 12

2345-2350

PL

Los ftalanów znajdujących się w składowanych odpadach jest sprawą wymagającą wyjaśnienia. Problem dotyczy ok. 1 mln t plastyfikatorów zgromadzonych na składowiskach odpadów w Polsce. Ftalany na składowiskach znajdują się przede wszystkim w odpadach poużytkowych z poli(chlorku winylu). Rozpatrzono możliwości degradacji PVC w warunkach składowania odpadów, podczas której następuje uwalnianie ftalanów oraz przenoszenie tych zanieczyszczeń w odciekach i gazie wysypiskowym do środowiska. Uwalnianie zmiękczaczy zachodzi, ponieważ ftalany nie są związane chemicznie z PVC. Z tego m.in. powodu ich obecność stwierdzono w glebie, odciekach ze składowisk, osadach dennych i innych komponentach środowiska. Zakres współczynnika emisji ftalanu di(2-etyloheksylu) (DEHP) szacowany jest na 0,01–0,25% mas. całkowitej ilości tego ftalanu, a dla ftalanu dibutylu (DBP) zakres ten wynosi 0,12–0,25% mas. Dla wszystkich składowisk w Polsce oznacza to emisję 4–100 t DEHP i 0,5–1,1 t DBP rocznie. Tak duża rozbieżność danych wymaga doprecyzowania, jako że emisja ftalanów ze składowisk odpadów może mieć ujemny wpływ na zdrowie ludzi i środowisko.

EN

A review with 24 refs. The emission of org. phosphates in Poland was estd.

17

Wpływ katalizatora na szybkość tworzenia wielkocząsteczkowych ftalanów alifatycznych

Kulawska M.

Przemysł Chemiczny

|

2012

|

T. 91, nr 9

1851-1853

PL

Przeprowadzono syntezę wielkocząsteczkowych ftalanów alifatycznych z bezwodnika ftalowego i alkoholu n-heptylowego, n-nonylowego lub n-undecylowego w doświadczalnym izotermicznym reaktorze półprzepływowym. Pierwszy etap syntezy jest bardzo szybką, nieodwracalną reakcją. Stwierdzono, że rodzaj katalizatora ma wpływ na kinetykę drugiego etapu procesu (tworzenie diestru), który jest wolną reakcją równowagową. Jako katalizatory zastosowano kwas siarkowy, kwas wolframofosforowy i tytanian tetrabutylowy. Określono parametry równań kinetycznych.

EN

Phthalic anhydride was esterified with n-heptyl, n-nonyl and n-undecyl alcs. in presence of H₂SO₄, H₃PW₁₂O₄₀·xH₂O or TiBu₄ catalysts (0.05–0.25% by mass) at 413 K to 453 K to det. the reaction kinetics. The 1st order reaction (except for TiBu₄) was found. The TiBu4 showed the lowest catalytic activity but the highest activation energy (149,2 kJ/mole).

18

Identyfikacja produktów uwodornienia wybranych ftalanów di(n-alkilowych(C₄-C₁₂)) metodą chromatografii gazowej

Dziwiński E. J., Idczak J., Lach J.

Przemysł Chemiczny

|

2012

|

T. 91, nr 10

1947-1951

PL

Ftalany di(alkilowe) stosuje się powszechnie jako plastyfikatory tworzyw sztucznych. W ostatnich latach zaobserwowano, że tego rodzaju związki chemiczne łatwo uwalniają się z polimerów powodując zanieczyszczenie środowiska naturalnego i ujemnie wpływają na zdrowie człowieka. Z tego też powodu powinny być zastąpione przez inne mniej szkodliwe substancje organiczne stosowane do zmiękczania polimerów. Przykładem takich związków, które są bardziej bezpieczne w użyciu w technologii polimerów są estry di[n-alkilowe(C₄–C₁₂)] kwasu cykloheksano-1,2-dikarboksylowego, otrzymane przez katalityczne uwodornienie odpowiednich ftalanów di[n-alkilowych(C₄–C₁₂)]. Stosując metody kapilarnej chromatografii gazowej (GC) i chromatografii gazowej z detekcją spektrometrii mas (GC/MS) z wykorzystaniem kolumny chromatograficznej z polarnym wypełnieniem do rozdziału i identyfikacji analizowanych produktów tej reakcji, stwierdzono, że stanowią one mieszaninę dwóch izomerów cis i trans estrów di[n-alkilowych(C₄–C₁₂)] kwasu cykloheksano-1,2-dikarboksylowego. Wyznaczone dla nich arytmetyczne indeksy retencji IA mogą być stosowane do jednoznacznej analizy jakościowej, zarówno substratów, jak i produktów reakcji uwodornienia jedynie przy zastosowaniu metody chromatografii gazowej (GC), szczególnie podczas kontroli i optymalizacji ich procesu technologicznego.

EN

Phthalic anhydride was esterified with C₄–C₁₂ alcs. and hydrogenated on Ni/Al₂O₃ to resp. di(alkyl)-cis or trans-cyclohexane-1,2-dicarboxylates. The products were analyzed by gas chromatog. with mass spectroscopy to det. retention times of the individual compds.

19

Dangerous phthalates in children’s environment

Grynkiewicz-Bylina B.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2011

|

Vol. 18, nr 4

455-463

EN

There are many chemicals in children's environment that are dangerous to their health. Some of them are eg phthalates used as plasticizers in plastic toys and in production of other articles intended for use by children. Phthalates do not form persistent connections with the polymer and migrate to the surface of the product. Children exposure to these toxic chemicals has been found to occur during licking and sucking of the product taken to the mouth by a child and during long term contact with skin. Results of tests aimed at determination of phthalates content in toys and childcare articles made in the years 2009-2011 in accredited Laboratory of Material Engineering and Environment at KOMAG according to the requirements of REACH regulation, which include limitations as regards use of the following dangerous phthalates: DEHP, DBP, BBP, DINP, DIDP and DNOP, are discussed in the paper.

PL

W środowisku dziecka występuje wiele niebezpiecznych dla jego zdrowia substancji chemicznych. Jednymi z nich są ftalany, stosowane jako plastyfikatory tworzyw sztucznych w produkcji zabawek i innych wyrobów przeznaczonych do stosowania przez dzieci. Ftalany nie tworzą trwałych połączeń z polimerami i migrują na powierzchnię produktu. Narażenie dzieci na ekspozycję tych toksycznych związków chemicznych występuje przede wszystkim w trakcie lizania i ssania produktu wkładanego do ust przez dziecko oraz podczas długotrwałego kontakt z jego skórą. W publikacji przedstawiono wyniki badań zawartości ftalanów w zabawkach i artykułach pielęgnacyjnych przeznaczonych dla dzieci przeprowadzone w latach 2009-2011 w akredytowanym Laboratorium Inżynierii Materiałowej i Środowiska ITG KOMAG, zgodnie z wymaganiami rozporządzenia REACH, wprowadzającego ograniczenia w stosowaniu niebezpiecznych ftalanów: DEHP, DBP, BBP, DINP, DIDP i DNOP.

20

Zastosowanie osadów żelazowych do utleniania ftalanów w procesie Fentona

Świderska-Dąbrowska R., Piaskowski K., Schmidt R.

Przemysł Chemiczny

|

2008

|

T. 87, nr 5

587-589