Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Properties of the boundary layer and conditions of its development

Żurowski W., Krawczyk K., Nowiński E., Wronka G., Krzos-Kaczor A.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2017

|

R. 18, nr 12

1454--1459, CD

EN

Boundary layer phenomena are related to adsorption on a friction surface of lubricant particles which can be generally characterized as electrically unneutral, i.e. ions of polar molecules or of electrically charged molecules. Electrically unneutral particles generally occur in lubricants, but they are also generated in the process of friction due to cracking of hydrocarbon chains, electrification and ionization of molecules. The energy of these molecules, in particular those generated in the process of friction, is different and has influence on thickness of the boundary layer, and thereby on friction. The boundary layer made of such molecules can be controlled by electrical, electromagnetic fields. Friction and thickness of the boundary layer can also be controlled. An interesting issue is the range of parameters in which boundary layers are present and determine the process of friction in isolation, thus making it a separate type of boundary friction. This paper show how boundary layers evolve and under impact of what parameters. This allows for informed use of the interesting properties of these layers in practice, and even for control of the friction process.

PL

Warstwy graniczne związane są ze zjawiskami adsorpcji na powierzchni trącej cząsteczek środka smarowego ogólnie scharakteryzowanych tym, że są nieobojętne elektrycznie, czyli jonów cząsteczek polarnych i cząsteczek naelektryzowanych. Cząsteczki nieobojętne elektrycznie na ogół występują w sposób naturalny w środkach smarowych, ale też powstają w procesie tarcia na skutek pękania łańcuchów węglowodorowych, elektryzacji cząsteczek oraz jonizacji. Energia tych cząsteczek, szczególnie powstających w procesie tarcia jest różna i posiada wpływ na grubość warstwy granicznej, opory tarcia. Warstewką graniczną zbudowana z takich cząsteczek można sterować za pomocą prądu elektrycznego i pól elektromagnetycznych. Sterowaniu podlegają opory tarcia i grubość warstewki. Interesującym problemem jest zakres parametrów, w których warstewki graniczne występują i samodzielnie decydują o procesie tarcia, a więc jest to wydzielony rodzaj tarcia granicznego. W niniejszej pracy pokazano jak ewoluują warstwy graniczne i pod wpływem jakich parametrów. Można w ten sposób świadomie wykorzystywać właściwości tych warstw w praktyce, a nawet sterować procesem tarcia.

2

Właściwości tribologiczne ślizgowych skojarzeń tarciowych cienkich powłok a-C:H oraz W-C:H ze stalą i ceramiką

Czyżniewski A.

Inżynieria Materiałowa

|

2010

|

Vol. 31, nr 4

925-930

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań właściwości tribologicznych ślizgowych skojarzeń tarciowych cienkich powłok a-C:H i W-C:H z ceramiką i stalą. Testy tribologiczne przeprowadzono w warunkach tarcia suchego z wykorzystaniem metody kula-tarcza. Tarcze były pokryte badanymi powłokami, a jako przeciwpróbki zastosowano kule z ceramiki Al2O3 oraz ze stali łożyskowej 100Cr6. Po testach tribologicznych produkty zużycia badano za pomocą skaningowej mikroskopii elektronowej (SEM), mikroanalizy rentgenowskiej (EDS) oraz spektrometrii ramanowskiej. Wyniki badań pokazały, że w skojarzeniach powłok z przeciwpróbką z Al2O3 w strefie styku zachodzą głownie procesy grafityzacji i utleniania warstwy wierzchniej powłok. Produktami tych procesow są grafitopodobne substancje, które spełniają funkcję smaru stałego. W efekcie skojarzenia tarciowe badanych powłok z ceramiką Al2O3 charakteryzują się niskim współczynnikiem tarcia (0,03÷0,05) i wysoką odpornością na zużycie przez tarcie obu elementów skojarzenia. W skojarzeniu powłoki a-C:H z przeciwpróbką ze stali 100Cr6 zachodzą również procesy grafityzacji i utleniania wierzchniej warstwy powłoki, ale także procesy zużywania się stali, co niekorzystnie wpływa na proces tarcia. Efektem jest relatywnie wysoki współczynnik tarcia (0,27) tego skojarzenia oraz wysokie zużycie stalowej przeciwpróbki. W skojarzeniach powłoki W-C:H z przeciwpróbką ze stali 100Cr6 bardzo korzystną rolę spełniają powstające w strefie styku razem z substancjami grafitopodobnymi tlenki wolframu, gdyż po krótkim okresie docierania ograniczają bezpośredni kontakt stali z powłoką. W efekcie skojarzenie powłoki W-C:H ze stalą 100Cr6 charakteryzuje się istotnie mniejszym, zarówno współczynnikiem tarcia (0,08), jak i zużyciem stalowej przeciwpróbki w porównaniu ze skojarzeniem powłoki a-C:H ze stalą 100Cr6.

EN

In the paper results of investigation of tribological properties of sliding frictional contacts of thin a-C:H and W-C:H coatings against ceramic and steel are presented. Tribological tests were conducted in conditions of dry friction with usage of the ball-on-disc method. Discs were coated by investigated coatings and balls of Al2O3 ceramic and 100Cr6 bearing steel as counterparts were used. After tribological tests friction products were analysed by the scanning electron microscopy (SEM), X-ray microanalysis (EDS) and Raman spectrometry. Examinations showed that in frictional contacts of coatings against Al2O3 ceramics in zone contact are arising graphite-like products of the tribo-reactions acting as solid lubricant. In the end frictional contacts of investigated coatings against Al2O3 ceramics are characterised by low friction coefficient (0.03÷0.05) and by high wear resistance of both elements of the frictional contacts. In frictional contact of a-C:H against 100Cr6 steel a very significant and disadvantageous role in the mechanism of the friction are playing iron oxides. In the end frictional contact of a-C:H coating against 100Cr6 is characterised by relative high friction coefficient (0.27) and by high wear of the steel counterpart. In frictional contact of the W-C:H against 100Cr6 steel very beneficial role is fulfilled by tungsten oxides, because after a short period of running-in, they are limiting a direct contact of steel with the coating. In the end frictional contact of the W-C:H against 100Cr6 steel is characterized by lower both the friction coefficient (0.08) and the wear rateof steel counterpart in the comparison to frictional contact of a-C:H against 100Cr6 steel.

3

Wpływ procesu tarcia na zmianę mikrotwardości warstwy wierzchniej materiałów polimerowych

Wieleba W.

Czasopismo Techniczne. Mechanika

|

2009

|

R. 106, z. 1-M

361-365

PL

Podczas tarcia materiałów polimerowych po stali zachodzi modyfikacja struktury polimeru w obszarze warstwy wierzchniej. Jest ona między innymi skutkiem oddziaływań zachodzących pomiędzy powierzchniami współpracujących ślizgowo materiałów. W artykule przedstawiono wyniki badań zmian mikrotwardości warstwy wierzchniej wybranych materiałów polimerowych w wyniku tarcia przy różnym nacisku jednostkowym.

EN

The modification of polymer structure in the surface layer proceeds during friction of polymers on steel. This modification follows as a result of interactions between contacting surfaces. Results of microhardness research for some polymer materials are presented in the paper. Changes of microhardness that are connected with friction processes under different contact pressure are also presented.

4

Tribological characterisation of lubricating greases by using energetical parameters

Kuhn E.

Prace Naukowe Instytutu Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2002

|

Vol. 87, nr 27

165-171

EN

The aim of this paper is the presentation of algorithm for a tribological analysis from an energy point of wiev. We describe the friction process as an energy loss caused by the shear process of the lubricant. The rheological wear is define as the irreversible change of the grease properties and we try to connect the friction and the wear. Finally we investigate the relative velocity in the tribological gap as influenced by the grease density.

5

Niezawodność skojarzeń tribologicznych. Studium krytyczne.

Lenkiewicz W.S.

Zagadnienia Eksploatacji Maszyn

|

2000

|

Vol. 35, nr 1

9-17

PL

W artykule przedstawiono koncepcję oceny niezawodności skojarzeń tribologicznych, wprowadzając pojęcia niezawodności procesów tarcia i niezawodności węzłów tarcia. Uzasadniono sensowność oddzielnego traktowania wyżej wymienionych pojęć i przeanalizowano wpływ oddziaływań czynników zewnętrznych na występowanie uszkodzeń w skojarzeniach tribologicznych. Niezawodność skojarzeń tribologicznych odniesiono do węzłów tarcia, dodatkowo uwzględniając niezawodność procesu odnowy złożonych parametrów otoczenia oraz rozpatrzono niezawodność procesów tarcia z niezawodnością operatora i założonych prametrów otoczenia, traktując je jako kompleksową ocenę niezawodności procesów. W ocenach niezawodności zwrócono uwagę na awaryjność zespołów wspomagających (układów smarowania) oraz udział człowieka i jego wyposażenia w aparaturę kontrolno-pomiarową i narzędzia służące do przywracania stanu zdatności skojarzeń tribologicznych. Scharakteryzowano również uwarunkowania decydujące o przyjęciu jednego z dwóch wyżej wymienionych modeli niezawodnościowych. Artykuł zakończono krytyczną oceną przedstawionej koncepcji i wynikającymi z niej wnioskami.

EN

In the paper is presented the conception of the estimation of reliability of tribological pairs by putting into effect the idea of reliability of friction processes and reliability of friction pairs. The reasonableness of the separate consideration of the above said concepts has been justified. There also has been analysed the influence of the eternal factors on defects frequency in tribological pairs. Reliability of tribological pairs has been regarded. The reliability of friction processes has been considered with the reliability of the operator and assumed environmental parameters regarded as the computer estimation of the reliability of processes. In the estimation of reliability there has been taken an account the failure frequency of accompanying assemblies (lubrication systems) and the man part with his control-measurement equipment and the tools for the restoration of the usability condition of tribological pairs. There have been also considered the conditions deciding on the acceptation of the one of above two reliability models. The paper is ended with the critical estimation of the presented concepts and resulting conclusions.

6

Wpływ węgla na zmianę struktury warstw powierzchniowych materiałów ślizgowych

Czupryk W.

Tribologia

|

2000

|

nr 2

207-218

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań udziału węgla i tlenu w budowie warstwy powierzchniowej i warstw pod nią zlokalizowanych par ślizgowych: miedź, wieloskładnikowe brązy antymonowe - stal 45. Badania wykonano metodą spektrometrii elektronów wtórnych Augera. Uzyskane wyniki wskazują na silną konkurencję węgla i tlenu w procesie budowy eksploatacyjnych warstw wierzchnich (EWW) powierzchni trących. Udział węgla i tlenu jest różny dla brązów i stali. Czynnikiem ograniczającym zawartość węgla w warstewkach powierzchniowych brązów jest ich mniejsza zdolność do plastycznych deformacji w mikroobjętościach kontaktu w porównaniu z miedzią.

EN

The paper presents the results of research concerning the fraction of carbon and oxygen in the structure of the superficial layer and layers located underneath sliding pairs: copper, multicomponent antimonous bronze-steel 45. The research was carried out by means of the method of spectrometry of secondary electrons of Auger. The obtained results show strong concurrence of carbon and oxygen in the process of structure of the exploitable surface layer (EWW) of friction faces. The fraction of carbon and oxygen is different for bronzes and steel. The factor reducing the carbon content in the surface layers of bronzes is their smaller capability of plastic deformations in microvolume of contact as compared to copper.

7

Wpływ rodzaju cząstek w kompozytach metalowych na zużycie ścierne przeciwpowierzchni w procesach tarcia suchego

Braszczyński J., Cisowska M., Braszczyńska K.

Krzepnięcie Metali i Stopów

|

2000

|

R. 2, nr 42

171--179

PL

Praca dotyczy wpływu rodzaju cząstek umacniających kompozyty aluminiowe (AGlO) na zużycie przeciwpowierzchni współpracujących w procesach tarcia suchego. Na podstawie przedstawionych wyników badań chropowatości oraz analiz mikroskopowych (SEM) wykazano, że równoczesne wprowadzenie do osnowy metalowej twardych cząstek SiC i miękkich cząstek Cgr powodowało zarówno wzrost odporności na zużycie ścierne samego kompozytu, jak i ochronne działanie grafitu podczas zużywania przeciwpowierzchni.