Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The fluid flow modeling procedure including a critically stressed fracture analysis of coalbed methane reservoir: a case study of Upper Silesian Coal Basin, Poland

Kępiński Michał, Ryder Paweł, Dudek Jacek, Podsobiński Daniel

Geology, Geophysics and Environment

|

2023

|

Vol. 49, no. 1

53--70

EN

The geomechanical modeling turned out to be an essential component of the hydrocarbon exploration assisting reduction of risk of drilling issues and optimization of hydraulic fracturing treatment. This study provides a workflow of critically stressed fracture (CSF) analysis dedicated for coal layers. The main focus of the paper is applying the 1D mechanical models and following modelling of hydraulic fracturing treatment to describe the fracture behavior under the impact of the stresses at the wellbore scale. Another objective of presented study is demonstration of benefits of 1D and 3D CSF analysis to understand fracture contribution to gained volume of hydrocarbon after fracturing of coal seam. Interpretation of fracture orientation and their behavior is vital to effective development of coal bed methane (CBM) resources as the CSF can be responsible for considerable part of CBM production. Natural fractures and faults contribute to fluid flow through rock. It is often noted that natural fractures may not be critically stressed at ambient stress state. However, during stimulation the optimally oriented natural fracture sets have an inclination to become critically stressed. Hence, understanding of the recent stress state and fracture orientations is significant for well planning and fracturing design. The outcome of this study are comprehensive 1D mechanical Earth models (MEMs) for analyzed wells and explanation of behavior of identified CSF under variable stress state as well as understanding of the connectivity of natural fractures within zone subjected to fracturing treatment.

2

Contribution of ligaments to intersegmental stability following type II odontoid fracture

Danka Dávid, Bojtár Imre

Acta of Bioengineering and Biomechanics

|

2023

|

Vol. 25, no. 4

EN

Cervical spine fractures pose an increasing burden to society despite accounting for merely 3- 5% of all traumatic injury cases [10,14]. C2 fractures comprise 7,8% of all spinal fracture cases [8] and represent a predominant type within cervical spine fractures. Odontoid fractures form a notable subset of C2 fractures, with Anderson and D'Alonzo type II [1] being the most common odontoid fractures (OFII). Granted their clinical significance and relatively frequent occurrence, controversies continue about whether conservative or surgical treatments are preferable, particularly concerning the geriatric population [23,20,17,6,11,7].

3

Obrazowanie przestrzeni porowej skał o zróżnicowanej litologii metodą tomografii rentgenowskiej

Drabik Katarzyna, Przelaskowska Anna, Skupio Rafał, Kubik Benedykt

Nafta-Gaz

|

2022

|

R. 78, nr 10

713--719

PL

W ostatnich latach obserwuje się dynamiczny rozwój laboratoryjnych metod nieniszczących przeznaczonych do badań własności skał. Należy do nich metoda rentgenowskiej tomografii komputerowej (CT), dająca możliwość wizualizacji wewnętrznej przestrzeni porowej skał bez naruszenia ich struktury. W pracy pokazano zastosowanie metody CT w skałach charakteryzujących się znacznym zróżnicowaniem przestrzeni porowej. Zmienność ta związana jest z występowaniem dużej ilości nieregularnie rozmieszczonych porów i kawern oraz szczelin o różnym stopniu wypełnienia. W ramach pracy wykonano obrazowanie przestrzeni porowej wraz z podziałem na porowatość szczelinową i kawernistą dla wybranych fragmentów rdzeni obejmujących wapienie, anhydryty i zlepieńce. Badania przeprowadzono z rozdzielczością 0,130 mm. Na ich podstawie uzyskano wartości porowatości dla metrowych odcinków rdzeni wiertniczych oraz dla wybranych fragmentów rdzenia. W przypadku anhydrytu podział na porowatość związaną z porami (0,18%) i porowatość kawernistą (0,26%) świadczy o stosunkowo dużej zawartości większych pustek w skale, co prawdopodobnie jest związane z rozpuszczaniem soli. Analiza dwóch fragmentów rdzenia wapienia uwidoczniła dużą zmienność struktury przestrzeni porowej. Na porowatość górnego fragmentu składa się, w największym stopniu, porowatość związana z drobnymi pustkami (1,79%). Porowatość pochodząca od kawern to 1,09%, natomiast porowatość szczelinowa stanowi najmniejszy procent porowatości całkowitej i wynosi 0,41%. Porowatość dolnego fragmentu rdzenia jest znacznie niższa. Składają się na nią głównie pory (0,42%) oraz w mniejszym stopniu kawerny (0,25%), natomiast porowatość szczelinowa stanowi zaledwie 0,05%. Porowatość zlepieńca jest bardzo niska (0,29%) i obejmuje głównie drobne pory i kawerny. Zastosowana metoda rentgenowskiej tomografii komputerowej pozwoliła na rozszerzenie charakterystyki przestrzeni porowej w badanych skałach i otrzymanie pełniejszej informacji na temat rozkładu porów, kawern i szczelin w rdzeniach.

EN

In recent years, a dynamic development of non-destructive laboratory methods used in rock measurements has been observed. One of such methods is X-ray computed tomography. It is a very effective method of examining drill cores, enabling the visualization of the internal pore space of rocks without disturbing their structure. This paper shows the application of X-ray computed tomography in rocks characterized by a significant variability of pore space. This variability is related to the presence of a large number of irregularly distributed pores and caverns as well as fractures filled to a various degree with cement or clastic material. In this study, pore space visualization was performed along with the division into fracture and cavernous porosity for selected core sections of limestones, anhydrites and conglomerates. The tests were carried out with a resolution of 0.130 mm. Averaged porosity values were obtained for one meter long sections of drill cores and for selected parts of the cores. In the case of anhydrite, the division into pore-related porosity (0.18%) and cavernous porosity (0.26%) indicates a relatively high content of larger voids in the rock, which is probably related to salt dissolution. Analysis of two limestone core fragments highlighted a large variation in pore space structure. Porosity of the upper fragment is associated mainly with small voids (1.79%). Porosity derived from caverns is 1.09%, while fracture porosity represents the smallest percentage of total porosity at 0.41%. The total porosity of the lower core section is much smaller, consisting mainly of pores (0.42%), to a lesser extent of caverns (0.25%), and fracture porosity accounts for as little as 0.05%. Porosity of the conglomerate is very low (0.29%), consisting mainly of pore-related and cavernous porosity. The method used allowed us to enhance the pore space characterization in the studied rocks and obtain more complete information on the distribution of pores, caverns and fractures in the cores.

4

The estimation of CO2 storage potential of a gas-bearing shale succession at the early stage of reservoir characterization : a case study from the Baltic Basin (Poland)

Wójcicki Adam, Jarosiński Marek, Roman Michał Grzegorz

Geological Quarterly

|

2021

|

Vol. 65, No. 1

art. no. 3

EN

Estimation of the CO2 storage potential of gas-bearing shales in the Lower Paleozoic Baltic Basin is at an early stage of reservoir exploration and production, based on data from one vertical exploration borehole, supplemented with some information from adjacent boreholes. The borehole section examined is 120 m long and comprises three intervals enriched with organic matter separated by organic-poor intervals. In our approach, the storage capacity is represented by: (1) sorption potential of organic matter, (2) open pore space and (3) potential fracture space. The potential for adsorbed CO2 was determined from Langmuir isotherm parameters taken from laboratory measurements and recalculated from CH4 adsorption curves. The pore space capacity was estimated in two ways: by utilizing results of laboratory measurements of dynamic capacity for pores >100 nm and using results of helium porosimetry, the first of these being considered as the most relevant. Due to the low permeability of the shale matrix we have adopted the standard assumption that the CO2 is able to reach effectively only 10% of the theoretical total sorption and pore volume. For hydraulic fracture space, the theoretical maximum opening of vertical fractures in the direction of minimum horizontal stress was considered, decreased by the expected portion of fracturing fluid flowback and by partial fracture closure by burial compaction. The effectiveness of three CO2 storage categories for the individual organic-rich and organic-poor shale units shows an obvious positive correlation of TOC content with the storage efficiency by sorption and within pore space, and a negative correlation with the storage efficiency in hydraulic fractures. It was estimated that sorption, over the maximum storage interval (120 m thick), is responsible for ~76% of total storage capacity, pore space accounts for 13% (for the most relevant porosity model) while the contribution of fractures is 11%. In the minimum storage interval (35 m thick, including the best quality shales) the estimated proportions of sorption, pore space and fractures in the total storage capacity are 84, 10 and 6% respectively. Finally, the result for the best quality storage interval (35 m thick) was compared with the Marcellus Shale of similar thickness (average ~38 m) and with other options of CO2 storage in Poland. The most organic-rich units in the area studied have a CO2 storage capacity efficiency (i.e. storage capacity per volume unit of shale) only slightly less than average for the Marcellus Shale, because sorption capacity – the dominant component – is comparable in both cases. However, the open pore space capacity in the Marcellus Shale appears to be far higher, even if the potential fracture space calculated for the borehole studied is taken into consideration, probably because the free gas content in the Marcellus Shale is far higher than in the Baltic Basin. CO2 storage in depleted shale gas wells is not a competitive solution compared to storage in saline aquifer structures or in larger hydrocarbon fields.

5

Usefulness of rapid prototyping in planning complex trauma surgeries

Krakowski Przemysław, Jonak Józef, Karpiński Robert, Jaworski Łukasz

Applied Computer Science

|

2019

|

Vol. 15, no 3

65--72

EN

Orthopaedic trauma surgery is a complex surgical speciality in which anatomy, physiology and physics are mixed. Proper diagnosing and based on that planning and performing surgery is of crucial matter. This article presents usefulness of 3D reconstruction in diagnostics and surgical planning. It focuses on utility of computed tomography reconstruction in trauma surgery. Moreover, two cases in which this technique was used is described. Complex 3D reconstruction proved its usefulness and in future it may become a modality of choice for planning complex trauma procedures in which standard implants and approaches are insufficient.

6

Diagnostics of concrete elements after the fire

Plechawski S., Fic S. B.

Structure and Environment

|

2018

|

Vol. 10, no. 3

223--236

EN

The paper presents selected methods for determining the influence of fire on the load capacity of concrete elements - diagnostics and damages arising after application of fire temperatures. The subject may not seem new in terms of the well-known drop in the strength of concrete in fire conditions, but an important aspect discussed in the paper is the fracture toughness of concrete depending on high temperatures. Destructions, caused by fire temperatures, affects the physical and mechanical properties of concrete, and their size can be assessed using the stress intensity factor. According to our own research, the critical stress intensity factor KIC of concrete decreases faster than the dynamic modulus of elasticity, and also faster than compressive and tensile strength. The paper describes selected methods of diagnostics of construction elements from concrete damaged by fire.

PL

W referacie przedstawiono wybrane metody określania wpływu pożaru na nośność elementów betonowych - diagnostykę oraz uszkodzenia powstające po aplikacji temperatur pożarowych. Temat może nie wydaje się nowy w aspekcie, powszechnie znanego spadku wytrzymałości betonu w warunkach pożarowych, jednak istotnym zagadnieniem poruszonym w referacie jest odporność betonu na pękanie w zależności od wysokich temperatur. Destrukcje powstałe pod wpływem temperatur pożarowych wpływają na właściwości fizykomechaniczne betonu, a ich wielkość może być oceniana za pomocą współczynnika intensywności naprężeń. Z badań własnych wynika, że krytyczny współczynnik intensywności naprężeń KIC betonu zmniejsza się szybciej niż dynamiczny moduł sprężystości Edyn, a także szybciej niż wytrzymałość na ściskanie i rozciąganie. W referacie opisano wybrane metody diagnostyki elementów konstrukcyjnych z betonu, uszkodzonych przez pożar.

7

Selected features of carbonate rocks based on the X-ray computed tomography method (CT)

Urbaniec A., Drabik K., Dohnalik M.

Nafta-Gaz

|

2018

|

R. 74, nr 3

183--192

EN

The paper presents possibilities of X-ray computed tomography (CT) application in view of representing selected features of carbonate rocks in a CT image. 72 sections of drill cores, approx. 1 m long each, were selected for tomographic examinations to obtain as reliable as possible results. The selected core material represents carbonate formations of various ages (from Palaeozoic to Upper Cretaceous), originating from boreholes situated in the Carpathian Foreland area. The interpretation of tomographic examinations was connected with a detailed sedimentological analysis of selected core sections, allowing to carry out direct comparisons, which of studied features and to what extent have disclosed in the CT images, and also whether this image can supplement or make the prepared descriptions more detailed. The presented information has a qualitative nature, i.e. referring mainly to descriptive features of the analysed carbonate rocks. Because of a limited size of the paper we have focused only on a few from numerous analysed features of carbonate rocks. The method of X-ray computed tomography (CT) can be very helpful at the analysis of various carbonate rocks features, such as structural and textural features, biogenic structures, porosity, and fracturing. It should be emphasised that this is a non-invasive method, providing a possibility to reproduce the CT image in various directions, without the necessity of mechanical interference in the rock material, resulting in the core destruction. Mummified siliceous sponges were examples of biogenic structures, which were best reflected in formations, which have been subjected to processes of selective dolomitization. In such type of carbonate rocks the sponge mummies were not dolomitized, while the basic material of the background was dolomitized. A very good representation of the structure in CT images was obtained for colonial hexacorals from the Scleractinia group, because many details of their skeleton structure are noticeable. Contrary to siliceous sponges the structure of corals is preserved much worse in the case, when the studied deposits were subject to diagenetic processes (such as dissolution, recrystallisation, or dolomitization). In addition, the analysis of various bioclasts, preserved in carbonate rocks, has shown a significant role both of the original mineral component building the skeletal elements of organisms (aragonite, high-magnesium calcite, lowmagnesium calcite), and of diagenetic processes history, directly affecting the condition of those components preservation. Based on the analysed materials it was found that porosity and fracturing are among best reflected features of carbonate rocks in the CT image. Open fractures, fractures filled with anhydrite and fractures filled with clay-marly material are generally well reflected in the CT image. Instead, fractures filled with calcite are variously recognisable, depending on the mineral composition of the rock background.

PL

W artykule przedstawiono możliwości wykorzystania rentgenowskiej tomografii komputerowej (CT) pod kątem odzwierciedlenia wybranych cech skał węglanowych w obrazie CT. Do badań tomograficznych wytypowano 72 odcinki rdzeni wiertniczych o długości ok. 1 m każdy w celu uzyskania możliwie najbardziej wiarygodnych wyników. Wytypowany materiał rdzeniowy reprezentuje utwory węglanowe różnego wieku (od paleozoiku po górną kredę), pochodzące z otworów wiertniczych, zlokalizowanych na obszarze przedgórza i w podłożu Karpat. Interpretację badań tomograficznych powiązano ze szczegółową analizą sedymentologiczną wybranych odcinków rdzeni, co pozwoliło na bezpośrednie porównanie, które z badanych cech i w jakim stopniu ujawniły się w obrazie tomograficznym, a także czy obraz ten jest w stanie uzupełnić lub uszczegółowić wykonane opisy. Przedstawione informacje mają charakter jakościowy, tj. odnoszący się głównie do cech opisowych analizowanych skał węglanowych. W związku z ograniczoną objętością artykułu skoncentrowano się jedynie na kilku spośród wielu przeanalizowanych cech skał węglanowych. Metoda rentgenowskiej tomografii komputerowej (CT) może być bardzo pomocna przy analizie różnego typu ich cech, takich jak: cechy strukturalne i teksturalne, struktury biogeniczne, porowatość, szczelinowatość. Należy podkreślić, że jest to metoda nieinwazyjna, dająca możliwość odtwarzania obrazu tomograficznego w różnych kierunkach, bez konieczności mechanicznej ingerencji w materiał skalny, prowadzącej do niszczenia rdzenia. Spośród przeanalizowanych struktur biogenicznych uwagę zwrócono na zmumifikowane gąbki krzemionkowe, które w najlepszym stopniu odwzorowane zostały w zapisie CT w utworach, które w trakcie diagenezy poddane zostały procesom selektywnej dolomityzacji. W tego typu utworach mumie gąbek nie uległy dolomityzacji, podczas gdy masa podstawowa otaczającego osadu została zdolomityzowana. Bardzo dobre odzwierciedlenie struktury w zapisie CT uzyskano dla kolonijnych koralowców sześciopromiennych z grupy Scleractinia, gdyż w obrazie tomograficznym dostrzegalnych jest wiele detali budowy ich szkieletu. W przeciwieństwie do gąbek krzemionkowych, struktura koralowców zachowana jest znacznie gorzej w przypadku, gdy badane utwory poddane zostały w większym stopniu procesom diagenetycznym (takim jak rozpuszczanie, rekrystalizacja czy też dolomityzacja). Ponadto analiza różnego typu bioklastów, zachowanych w skałach węglanowych, wykazała istotną rolę, zarówno pierwotnego składnika mineralnego budującego elementy szkieletowe organizmów (aragonit, kalcyt wysokomagnezowy, kalcyt niskomagnezowy), jak również historii procesów diagenetycznych, mających bezpośredni wpływ na stan zachowania tych elementów. Na podstawie przeanalizowanych materiałów stwierdzono, że porowatość i szczelinowatość są jednymi z najlepiej odwzorowanych w zapisie tomograficznym cech skał węglanowych. W obrazie CT na ogół w bardzo dobrym stopniu czytelne są szczeliny otwarte, szczeliny wypełnione anhydrytem oraz szczeliny wypełnione materiałem ilasto-marglistym. Natomiast szczeliny zabliźnione kalcytem rozpoznawalne są w różnym stopniu, w zależności od składu mineralnego tła skalnego.

8

Structure and mechanical properties of newly-developed high-strength TRIPLEX type steels

Sozańska-Jędrasik L., Mazurkiewicz J., Borek W., Dobrzański L. A.

Inżynieria Materiałowa

|

2018

|

Vol. 39, nr 5

184--191

EN

The paper presents the results of mechanical properties research, fractographic investigations of fractures and microstructure of experimental high-strength high-manganese X98MnAlSiNbTi24–11 and X105MnAlSi24–11 TRIPLEX type steels. In order to determine the mechanical properties of the tested steels, microhardness tests and a static tensile test were performed, and yield stress, tensile strength and elongation of the tested steels were determined. The performed microstructure tests of the analysed steels using light microscopy allowed for the identification of austenitic-ferritic structure with the participation of carbides. It was found that the structure of both tested steels, which have undergone hot rolling followed by water cooling, consist of austenite grains with numerous annealing and deformation twins along with ferrite bands. The investigated steels are characterized by the mixed fractures of formed after a static tensile test after forging where there are areas of ductile fracture with small areas of transcrystalline and intergranular brittle fractures. The fractures after a static tensile test and after hot rolling and cooling in water have a dimple morphology characteristic of plastic fractures. The increase in hardness after thermomechanical treatment and after a static tensile test is caused by strain hardening affecting the achieved values of strength, yield point and hardness. The obtained research results allow to assess the impact of both the chemical composition and the applied thermomechanical treatment technology on the properties of newly developed steels.

PL

Celem pracy było określenie właściwości mechanicznych oraz plastycznych w powiązaniu z mikrostrukturą nowoopracowanych stali wysokomanganowych X98MnAlSiNbTi24–11 i X105MnAl- Si24–11 typu TRIPLEX po walcowaniu na gorąco w skali półprzemysłowej i chłodzeniu w wodzie. Uzyskane wyniki badań pozwolą na ocenę wpływu zarówno składu chemicznego, jak i zastosowanej technologii obróbki cieplno-mechanicznej na właściwości badanych stali.

9

Modelowanie numeryczne przepływu i transportu w szczelinie wypełnionej proppantem

Jasiński Ł., Dąbrowski M.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2016

|

nr 209 wyd. konferencyjne

789--793

PL

Przepływ w szczelinie skalnej wypełnionej proppantem kontroluje procesy transportu, a kształt formującego się frontu przepływu może dostarczyć cennych informacji nt. powierzchni wymiany pomiędzy matrycą skalną a spękaniami. Naszym głównym celem jest zrozumienie procesów związanych z przepływem w skali pojedynczych ziaren proppantu przy użyciu symulacji numerycznych i znalezienie odpowiednich technik do przeniesienia tych modeli do skali całego zbiornika. Rozważany model szczeliny składa się z dwóch równoległych gładkich powierzchni, a przestrzeń między nimi wypełniona jest częściowo jedną warstwą proppantu. Przepływ odbywa się w reżimie niskich liczb Reynoldsa wzdłuż ścian szczeliny, a stacjonarne pole prędkości uzyskane jest przy użyciu symulacji numerycznych w trzech wymiarach i uproszczonych symulacji w numerycznych dwóch wymiarach. Poprawność obu podejść została zweryfikowana analitycznie dla jednego ziarna proppantu, jak i poprzez ich wzajemne porównanie dla bardziej skomplikowanych sytuacji. W kolejnym etapie przeprowadzono systematyczne obliczenia efektywnej przepuszczalności szczeliny w dwóch wymiarach dla różnych współczynników wypełnienia szczeliny proppantem oraz stosunków rozwartości szczeliny do średnicy ziarna proppantu (efekt wciskania ziaren proppantu w ścianę szczeliny). Ostatnim etapem było przeprowadzenie symulacji numerycznych transportu w szczelinie dla wcześniej uzyskanych pól przepływu.

EN

Flow in fracture filled in with propping agent controls transport processes, and a shape of fluid front can deliver valuable information on exchange area between matrix and fractures. Our main aim is to understand processes associated with flow in the scale of single proppant grains with the use of numerical simulations and to find optimal techniques to transfer these models to reservoir scale. Considered fracture model consists of two parallel, equidistant plane walls and the volume between them is filled by partial monolayer of proppant. Flow in low Reynold number regime is along fracture walls and a stationary velocity field is obtained by using numerical simulations in three dimensions and simplified numerical simulations in two dimensions. Validity of both approaches were verified analytically for one proppant grain and by their mutual comparison for more complicated situations. In next step, systematic permeability calculations were done for fracture in two dimensions for various packing fractions and fracture aperture to proppant diameter ratios (effect of proppant embedding in fracture wall). In the last step numerical simulation of transport in fracture were performed for earlier obtained velocity fields.

10

Wyznaczanie rozkładu szczelin w formacjach typu shale gas na podstawie azymutalnych pomiarów sejsmicznych

Bartoń R., Wilk A.

Nafta-Gaz

|

2016

|

R. 72, nr 12

1011--1017

PL

W artykule została zaprezentowana metodyka wyznaczania rozkładu szczelin i ich azymutów dla dwóch horyzontów sejsmicznych odpowiadających stropowi ogniwa Jantaru i formacji z Sasina, tj. poziomów zbiornikowych typu shale gas, na podstawie azymutalnych pomiarów sejsmicznych 3D. Fala sejsmiczna propagująca przez ośrodek geologiczny uzyskuje wyższą prędkość, przechodząc wzdłuż systemu spękań, a niższą prostopadle do nich. Wykorzystanie tego zjawiska umożliwia przeprowadzenie analiz zmian amplitud względem różnych kierunków (azymutów) zapisu sejsmicznego, pozwalając na określenie stopnia zmienności parametrów sprężystych w układzie HTI (horizontal transverse isotropy). Wyznaczony w ten sposób stopień zmienności umożliwia określenie wielkości oraz kierunków rozkładu szczelin rozpatrywanego ośrodka geologicznego. Stopień rozpoznania intensywności oraz orientacji kierunków spękań (szczelin) jest szczególnie ważny w projektowaniu otworów poziomych oraz w optymalizacji procesów eksploatacji węglowodorów ze złoża.

EN

This article presents results of a methodology of determining the distribution of fractures and their azimuths for two seismic horizons corresponding to the tops of Jantar member and Sasino formation, i.e. the levels of shale gas type reservoir, based on azimuth 3D seismic data. Seismic wave propagating through the geological medium achieved higher velocity going along the system fracture and a lower perpendicular to them. Use of this phenomenon makes it possible to carry out analyzes of changes in amplitude, with respect to different directions (azimuths) of seismic record, allowing to determine the degree of variability of elastic parameters in a HTI (Horizontal Transverse Isotropy). The specified degree of variation makes it possible, to determine the size and direction of fractures distribution in the geological medium. The degree of the intensity and orientation directions of cracks (fractures), is particularly important in the design of horizontal wells and optimizing the exploitation processes of hydrocarbons from the reservoir.

11

Characteristics and origin of deformation structures within lignite seams : a case study from Polish opencast mines

Widera M.

Geological Quarterly

|

2016

|

Vol. 60, No. 1

181--191

EN

The present paper discusses the genesis of some deformation structures within Miocene lignite seams in Poland. These meso- to macro-scale deformation structures are the best developed in areas where the thickest lignite seams are exploited, that is, in the Bełchatów, Turów and Lubstów lignite opencast mines. They show a wide variety of structures such as high-angle inclined strata, normal and reverse faults and folds, fractures and clastic dikes. These deformation structures were not analysed in terms of the structural development of the lignite-bearing areas, but rather in the context of their origin. The high-angle inclination of clastic sedimentary strata clearly formed mainly as a result of vertical tectonic movements in the sub-Cenozoic basement, their currently measured dip angle being significantly higher than their natural angle of repose. All the observed normal and reverse faults cutting the Miocene strata are a clear example of syn- and/or post-depositional tectonics. The normal faults clearly indicate tensional tectonics while the reverse faults reflect compressional tectonics. In turn, the majority of folds occurring within the lignite seams are a result of peat/lignite compaction. However, one of the folds studied is predominantly the result of vertical displacements in the sub-Cenozoic basement. The en echelon fracture pattern may additionally indicate the horizontal component of these displacements. Finally, the most spectacular and debatable structures are clastic dikes. In this study the genesis of some of them is linked with the evolution of the graben’s marginal fault.

12

Falls from a height. Risk of suffering a traumatism for crew on vessels of the water basins of the North

Shapovalov K. A.

Biuletyn Instytutu Morskiego w Gdańsku

|

2016

|

Vol. 31, No. 1

96--100

EN

Members of a ship’s crew often suffer a traumatism resulting from falls from a height. Traumatism is a common type of damage affecting those on vessels of the water basins of the north. Falling on board of sea transport vessels occurs 3.7 times more often than on river ones, and 5.6 times more often than on fishing vessels. For the purposes of this work, 217 accidents of fall from a height were analyzed, which constituted 9.8% of all cases of traumatism (15.3 per 1000 employees). The average age of the injured was 32.3 years. The highest frequency of falls from a height occurred among workers 18-20 years old. The highest number of falls from a height among ships’ crews was found among the members with working experience of about one year. The other groups of marine specialists frequently falling from a height were sailors and minders. Highly dangerous work generating falls from a height on vessels happens on transition paths on decks and gangways and is connected with handling and maintenance of deck machinery, mooring, and hatch covers. Alcohol intoxication was found to influence 17.3% of falls from a height on vessels of this group of workers. The major pathologies resulting from falls from a height of members of ships’ crew were various bone fractures, traumatic brain injury, severe bruises, and wounds. The period of disability of the patients with traumatic pathology resulting from falls from a height was on average 80.2 working days, including 29.4 days of spent receiving medical care in a hospital. Recovery occurred in 88.6% cases, and 2.0% of patients obtained legal disability status.

PL

Członkowie załóg statków często cierpią z powodu urazów odniesionych w następstwie upadku z wysokości. Urazy to najczęstsza forma uszkodzenia ciała u osób przebywających na pokładach statków na akwenach północnych. Upadek na pokładzie statków i łodzi transportu morskiego zdarzają się 3,7 razy częściej niż w przypadku transportu rzecznego i 5,6 razy częściej niż w przypadku łodzi i kutrów rybackich. Dla celów niniejszego opracowania poddano analizie 217 przypadków upadku z wysokości, które złożyły się na 9,8% wszystkich urazów na pokładach statków (średnio 15,3 zdarzenia na 1000 pracowników). Średnia wieku poszkodowanych to 32,3 roku. Najczęściej dochodziło do wypadków pracowników między 18 a 20 rokiem życia. Upadki zdarzały się najczęściej pracownikom o doświadczeniu zawodowym ok. 1 roku. Inne grupy, którym upadki przydarzały się bardzo często to marynarze i pracownicy serwisowi. Wysoce niebezpieczne prace często kończące się upadkiem z wysokości wiązały się z przechodzeniem po pokładach i trapach, obsługą i utrzymaniem urządzeń pokładowych, cumowaniem i otwieraniem lub zamykaniem pokryw ładowni. Odkryto, że 17,3 % wszystkich upadków z wysokości wśród pracowników łodzi i statków nastąpiło pod wpływem alkoholu. Upadający najczęściej odnosili różnego rodzaju złamania kości, urazy mózgu, dotkliwe stłuczenia i rany.

13

Zastosowanie techniki GPR do wykrywania stref spękań i stref podwyższonej porowatości w warunkach kopalnianych

Antonik W.

Przegląd Górniczy

|

2013

|

T. 69, nr 3

10--16

PL

W artykule przedstawiono analizę możliwości zastosowania metody georadarowej (GPR) w detekcji oraz okonturowaniu stref spękań i podwyższonej porowatości w stropach wyrobisk górniczych. Badania georadarowe przeprowadzono z poziomu wyrobisk, na oddziale G-12 w O/ZG „Polkowice–Sieroszowice” oraz G-12 w O/ZG „Rudna”. Pomiary wykonano w standardzie krótkooffsetowych profilowań refleksyjnych z użyciem anten bistatycznych o częstotliwości 50 MHz i 250 MHz. Na etapie cyfrowego przetwarzania echogramów zastosowano standardowe procedury. W artykule zaprezentowano wybrane wyniki pomiarów GPR, a w analizach otrzymanych echogramów wykorzystano dane z otworów wiertniczych wykonanych na oddziałach, na których prowadzono badania. Echogramy zademonstrowano w formie map rozkładów energii sygnałów georadarowych, jak i w klasycznej formie rozkładu amplitud refleksów.

EN

This paper presents the possibilities of using GPR method for the detection and outline of fractured and high-porosity zones in roofs of excavations. The GPR surveys were carried out from the excavations level, at the section G-12 in the O/ZG Polkowice-Sieroszowice and G-12 in the O/ZG Rudna. Measurements were made in the standard short-offset reflection profiles by use of bistatic antennas with frequency of 50 MHz and 250 MHz. During GPR digital data processing, standard procedures were applied. This article presents selected results of the GPR measurements. The interpretation of radargrams is based on data from boreholes on the sections, where the research was performed. The radargrams were presented in the form of a signal envelope maps as well as in the classical form of the amplitude reflections map.

14

Magnetic field analysis nearby fractures of magnetic medium by means of BEM

Jabłoński P.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2013

|

R. 89, nr 2a

291--293

EN

Magnetic field nearby fractures of magnetic medium is considered in this paper. Small thickness of fractures requires some kind of special treatment, which is a modified version of the boundary integral equation. It is solved then by means of the boundary element method (BEM).

PL

W pracy rozważa się pole magnetyczne w otoczeniu pęknięć magnetyku. Z uwagi na założoną niewielką grubość pęknięć stosuje się graniczną postać równania całkowego, które rozwiązuje się dalej za pomocą metody elementów brzegowych.

15

The influence of welded joint quality on safety and reliability in operation

Bokuvka O., Liptakova T., Palcek P., Chalupova M., Trsko L.

Production Engineering Archives

|

2013

|

Vol. 1, No. 1

6--9

EN

The quality of welded joint is an assumption of long-term reliability in operation. On the contrary, defective work of bad quality welded joint leads to fracture and crashes of plants. In this paper the authors state that experimentally obtained causes of rails and pipes fractures were the result of bad realization of welded joint. Pores, blowholes, slags, lack of fusion, non-plastic non-metallic particles, cracks, shrink holes were the defects observed in the welded joint area. These defects substantially decreased the load-bearing cross section and the final result was fracture. The railway and high-pressure gas lines out of operation are undesirable and accompanied by considerable financial losses.

16

Cyfrowa rekonstrukcja złamania obszaru modelu żuchwy

Burek J., Turek P.

Problemy Nauk Stosowanych

|

2013

|

T. 1

119--126

PL

Wstęp i cel: W pracy przedstawiono sposób rekonstrukcji szczęki dolnej na podstawie danych pochodzący z tomografu komputerowego, wykorzystując do tego oprogramowanie Amira. Materiał i metody: Przedstawiono proces odtworzenia ciągłość żuchwy, polegający na nastawieniu oraz zrekonstruowaniu powierzchni w miejscu złamania, a także wytworzenia modelu metodą przyrostową Wyniki: Proces rekonstrukcji szczęki przeprowadzono za pomocą specjalistycznego oprogramowania Amira z danych pochodzących z tomografu komputerowego. Dzięki wykonanemu modelowi żuchwy oraz przeprowadzonym badaniom, lekarz jest w stanie w znaczny sposób zminimalizować czas trwania zabiegu. Wniosek: Technologia generatywna umożliwia z dużą dokładnością odwzorowywać model o tak skomplikowanych kształtach jakim jest szczęka dolna. Zastosowanie oprogramowania CAD, pozwala w sposób szybki rekonstruować miejsca złamania i edytować powierzchnie złamania. Umożliwia to zaprojektowanie modeli zindywidualizowanych implantów dla konkretnego pacjenta np. szyny usztywniające w miejscach złamania.

EN

Introduction and aim: The thesis presents method of the lower mandible reconstruction, on the basis of data acquired by means of Amira software from CT (computer tomography). Material and methods: It demonstrates the process of mandible continuity reconstruction , which was about proper setting and reconstructing the surface where the fracture occurred. The analysis of manufacturing accuracy of the mandible, produced with incremental method, was performed. Results: The jaw reconstruction was carried out using specialized CAD software Amira from computer tomography data. Due to created mandible model and conducted researches the surgeon is able to significantly reduce the time of surgical treatment. Conclusion: Generative technology enables to reproduce accurately model complex shapes like this which is the lower jaw. The use of CAD software, allows you to quickly reconstruct the fracture and the fracture surfaces edit. This enables the design of customized implants for models of the particular patient, e.g. stiffening rails in the fracture.

17

Pomiary XRMI w utworach cechsztynu

Romaniuk W.

Geology, Geophysics and Environment

|

2013

|

Vol. 39, no. 3

291--300

PL

Pomiar XRMI bazuje na kontraście mikroopornościowym skał. Sonda jest nazywana przyrządem „o rozszerzonym zakresie", ponieważ daje bardzo dobrej jakości obraz ściany otworu, nawet w formacjach o wysokiej oporności (>2000 Ω.m) i przy stosowaniu zasolonych płuczek o relatywnie niskich opornościach (<0,l Ω.m). Dzięki dużej rozdzielczości pionowej pomiarów sonda ta daje możliwość interpretacji powierzchni warstwowania wraz z informacją o tym, w którym kierunku i pod jakim kątem są one nachylone oraz zidentyfikowania fałdów, uskoków i mikrouskoków, spękań, niezgodności kątowych. Na obrazach mikroopornościowych zaznaczają się również struktury powstałe w wyniku odwiercenia otworu: szczeliny indukowane, struktury wykruszeniowe typu breakouts, ślady świdra. Pomiary sondą XRMI mają wiele zastosowań w interpretacji strukturalnej i sedymentologicznej, mogą dostarczać również informacji o właściwościach mechanicznych górotworu, przydatnych zarówno w procesach wiercenia otworu, jak i podczas zabiegów szczelinowania.

EN

The XRMI measurement relies on micro-resistance contrast of rocks. The system is called the "X-tended Range Micro Imager" because it gives a very good quality borehole wall images even in highly resistive formations (>2000 Ω. m) and relatively low-resistance salty mud (<0.1 Ω. m). Owing to a high vertical resolution of measurements, this tool allows for interpretation of bedding surfaces, with information about their dip angle and azimuth, as well as recognition of folds, faults and micro-faults, fractures, and angular unconformities. The images also show structures resulting from well drilling: induced fractures, breakouts, or bit marks. XRMI measurements are applied in both structural and sedimentological interpretations, and they can give some geomechanical information helpful in borehole drilling and hydraulic fracturing.

18

Możliwości oceny apertury szczelin na podstawie analizy danych geofizyki wiertniczej - ujęcie metodyczne

Stadtmüller M., Kowalik J.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2012

|

nr 182 wyd. konferencyjne

355--359

PL

Proponowany poster przedstawia metodyczne ujęcie zagadnienia oceny apertury (rozwartości) szczelin, obserwowanych na obrazach ścian odwiertu wiertniczego uzyskanych z pomiarów skanerem elektrycznym. Zagadnienie to ma podstawowe znaczenie w opisie formacji złożowych, charakteryzujących się podwójną porowatością (ang. double porosity), w których oprócz klasycznego systemu porowatości intergranularnej, znaczący wkład w procesie przepływu mediów złożowych ma system szczelin oraz jego związek z matrycą skalną. Określenie takich parametrów systemu szczelin, jak: gęstość, kierunek, porowatość i przepuszczalność szczelinowa ma kapitalne znaczenie dla konstrukcji statycznych modeli szczelinowatości (np. discret fracture network modeling) oraz wykonywania wszelkiego typu symulacji złożowych. W pracy autorzy podjęli próbę konstrukcji narzędzia softwarowego w ramach programu pakietu ProGeo oraz przedstawili przykłady interpretacji rzeczywistych pomiarów otworowych.

EN

Poster presents methodical aspects of the fractures aperture observed on the borehole wall images obtained from electric scanner measurements. Discus issue has a fundamental meaning in the reservoir formation characterization, especially in case double porosity presence. Fracture distribution and their features such as: density, direction of propagation, fracture porosity and permeability and connection with rock matrix is essential for constriction of discreet fracture network model and any simulation procedures. Within the study a tool working in ProGeo software environment was created and example based on real well data interpretation is presented.

19

Metodyczne aspekty modelowania porowo-szczelinowych złóż węglowodorów

Aszkenazy J., Sowiżdżał K., Stadtmüller M.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2012

|

nr 182 wyd. konferencyjne

503--509

PL

Artykuł omawia możliwość zastosowania w praktyce modelowania numerycznego złóż węglowodorów metodyki uwzględniającej dystrybucję i kierunki propagacji szczelin. Istnienie systemów szczelin stanowi ważne drogi transportu mediów złożowych i modelowanie tego parametru, obok charakterystyki matrycy skalnej, rozszerza stan rozpoznania poziomu zbiornikowego. Proces identyfikacji szczelin oraz wyznaczania dominujących kątów upadu i azymutów upadu systemów szczelin realizowany jest w oparciu o profilowanie ścian otworów wiertniczych (CAST, FMI, XRMI). Wyniki tego etapu integrowane są z danymi sejsmicznymi (poprzez parametr intensywności zesżczelinowania) w procesie konstrukcji przestrzennych modeli rozmieszczenia systemów szczelin obecnych w poziomie zbiornikowym (Discrete Fracture Network). Model sieci szczelin poddawany jest parametryzacji, którego efektem są przestrzenne rozkłady przepuszczalności pionowej i poziomej (w kierunkach i, j, k) i porowatości systemów szczelin odniesionych do objętości bloków modelu 3D oraz współczynnika sigma. Zestaw danych podlega weryfikacji i optymalizacji na modelu w procesie kalibracji i symulacji złoża.

EN

The article presents possibilities of fractures distribution and orientation properties implementation in numerical reservoir modeling workflow. Fracture networks can have a great impact on production performance, so accounting for fracture properties besides matrix properties enhances reservoir characterization projects. Identification and determination of dominant dip angles and dip azimuths of fractures is carried out through image logs interpretation (CAST, FMI, XRMI). Results of that process are integrated with fracture drivers (seismic, structural) through fracture intensity properties in discrete fracture network modeling procedure. Fracture network undergoes parameterization process resulting in 3D distribution of vertical and horizontal permeability (i, j, k) and porosity of fracture system as well as sigma factor in relation to volume of 3D grid cells. Results of static fracture network modeling are verified and optimized through calibration and simulation of reservoir.

20

Badanie skał w rejonie wiązki chodników w KGHM ZG "Rudna" z zastosowaniem georadaru do oceny warunków geotechnicznych

Cianciara A., Kirej M., Koziarz E., Szłapka M.

Przegląd Górniczy

|

2011

|

T. 67, nr 6

50-56

PL

W opracowaniu przedstawiono metodykę wykonania pomiarów i wyniki pomiarów struktury geologicznej górotworu w otoczeniu wyrobisk górniczych. Pomiar wykonano przy zastosowaniu metody georadarowej. Użyto anten do pomiaru z powierzchni ośrodka oraz anten do pomiaru poprzez wykonane w ośrodku otwory badawcze. Dokonano interpretacji otrzymanych wyników i oceny wpływu m.in. obudowy kotwiowej na zaburzenie wyników pomiaru. Dokonano także wstępnej oceny takiej metody jako mogącej mieć zastosowanie w kopalniach KGHM do badań właściwości i struktur geologiczno-górniczych górotworu.

EN

The article presents the methodology of measurement carrying out and measurement results of the rock mass geological structure in the surroundings of mine workings. The measurement was carried out using the georadar method. Antennas for the measurement from the medium surface and antennas for the measurement through exploratory boreholes drilled in the medium were used. The interpretation of obtained results and assessment of influence of among others roof bolting on the disturbances of measurement results were performed. Furthermore, the initial assessment of such a method that could be applied in KGHM mines for investigations of properties and rock mass geological and mining structures was carried out