Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Stratigraphy of the Albian-Cenomanian (Cretaceous) phosphorite interval in central Poland: a reappraisal

Machalski Marcin, Olszewska-Nejbert Danuta, Wilmsen Markus

Acta Geologica Polonica

|

2023

|

Vol. 73, no. 1

1--31

EN

Several closely-spaced phosphorite beds stand out at the Albian–Cenomanian transition in the mid-Cretaceous transgressive succession at the northeastern margin of the Holy Cross Mountains, central Poland. They form a distinctive condensed interval of considerable stratigraphical, palaeontological, and economic value. Here, we correlate the classical section at Annopol with a recently investigated section at Chałupki. We propose a new stratigraphic interpretation of the phosphorite interval, based on lithological correlations, Rare Earth Elements and Yttrium (REE+Y) signatures of phosphorites, age-diagnostic macrofossils, and sequence stratigraphic patterns. This interval has long been considered as exclusively Albian in age. However, new macrofossil data allow us to assign the higher phosphorite levels at Annopol and Chałupki, which were the primary target for the phosphate mining, to the lower Cenomanian. In terms of sequence stratigraphy, the phosphorite interval encompasses the depositional sequence DS Al 8 and the Lowstand System Tract of the successive DS Al/Ce 1 sequence. The proposed correlation suggests that lowstand reworking during the Albian–Cenomanian boundary interval played an important role in concentrating the phosphatic clasts and nodules to exploitable stratiform accumulations. Our conclusions are pertinent to regional studies, assessments of natural resources (in view of the recent interest in REE content of the phosphorites), and dating of the fossil assemblages preserved in the phosphorite interval. On a broader scale, they add to our understanding of the formation of stratiform phosphorite deposits.

2

Badania rozkładu fosforytów w produkcji ekstrakcyjnego kwasu fosforowego w warunkach przemysłowych

Burkiewicz Adam, Grzmil Barbara, Tarnowska Agata

Przemysł Chemiczny

|

2022

|

T. 101, nr 1

58--62

PL

Zbadano wpływ stosowanych surowców na sprawność procesu otrzymywania ekstrakcyjnego kwasu fosforowego metodą dwuwodzianową w Grupie Azoty Zakłady Chemiczne Police SA. Badania prowadzono w dwóch instalacjach o podobnej zdolności produkcyjnej różniących się liczbą reaktorów (ciąg D - układ pięciu reaktorów połączonych kaskadowo, ciąg E - jeden reaktor z komorą centralną oraz komorami peryferyjnymi). Na podstawie uzyskanych wyników, charakteryzujących właściwości otrzymywanego ekstrakcyjnego kwasu fosforowego oraz odpadowego fosfogipsu, opracowano rekomendacje dotyczące rozkładu określonego surowca fosforonośnego w odpowiednim ciągu technologicznym.

EN

Four P-bearing raw material were extracted with H₂SO₄ in two industrial plants differing in the number of reactors. The effect of the raw materials used on the efficiency of the H₃PO₄ extraction process was studied. The properties of the obtained extractive H₃PO₄ and waste phosphogypsum were characterized. Recommendations for the decompn. of a specific P-bearing raw material in an appropriate technological line were developed.

3

Wpływ różnych zawartości jonów żelaza i glinu na proces filtracji ekstrakcyjnego kwasu fosforowego

Rolewicz Maciej, Musielska Urszula, Hoffmann Józef

Proceedings of ECOpole

|

2019

|

Vol. 13, No. 1-2

163--169

PL

W procesie otrzymywania kwasu fosforowego filtracja oddziela produkt, którym jest roztwór kwasu fosforowego, od produktu ubocznego, który zawiera głównie siarczan wapnia (fosfogips). Filtracja jest kluczową operacją w tym procesie, ponieważ od jej wydajności uzależniony jest skład fosfogipsu, który kierowany jest do składowania na hałdzie, oraz wydajność całego procesu otrzymywania kwasu fosforowego, co bezpośrednio przekłada się na ekonomikę prowadzenia procesu. W pracy przedstawiono wyniki badań wpływu różnych zawartości jonów żelaza oraz glinu na szybkość oraz czas filtracji poreakcyjnej pulpy otrzymanej w wyniku rozkładu fosforytu kwasem siarkowym. Proces filtracji prowadzony był przy różnicy ciśnień wynoszącej 55 i 75 kPa. Następnie określono maksymalną szybkość procesu filtracji oraz stałe filtracji K i C za pomocą odpowiednich równań.

EN

In the process of obtaining phosphoric acid, the filtration separates the product, which is a solution of phosphoric acid from a by-product, which contains mainly calcium sulphate (phosphogypsum). Filtration is a key operation in this process because the composition of phosphogypsum, which is directed to storage on the heap, and the efficiency of the entire process of obtaining phosphoric acid, which is directly related to the economics of the process, depends on its efficiency. The paper presents results of investigations on the influence of various contents of iron and aluminum ions on the rate and time of filtration of the post-reaction pulp obtained as a result of decomposition of phosphate rock by sulphuric acid. The filtration process was carried out at a pressure difference of 55 and 75 kPa. Then, the maximum filtration process speed and the filtration constants K and C were determined by means of appropriate equations.

4

Metale ciężkie w fosforytach stosowanych do produkcji nawozów fosforowych i ich oznaczanie za pomocą techniki ICP-OES

Ostrowski J., Olchowski R., Dobrzyńska J., Watros A., Dobrowolski R.

Przemysł Chemiczny

|

2018

|

T. 97, nr 8

1284--1287

PL

Fosforyty wykorzystywane do produkcji nawozów mineralnych zawierają metale ciężkie. Długookresowe stosowanie nawozów fosforowych może prowadzić zarówno do bioakumulacji zanieczyszczeń w glebie i tkankach roślin, jak i do wprowadzenia tych pierwiastków do przewodu pokarmowego człowieka. Unia Europejska wprowadza ograniczenia dopuszczalnych zawartości pierwiastków ciężkich w nawozach mineralnych, dlatego też istnieje potrzeba opracowania metod analitycznych do ich oznaczania. W pracy zaproponowano wykorzystanie optycznej spektrometrii emisyjnej ze wzbudzeniem w plazmie indukcyjnie sprzężonej (ICP-OES) do oznaczania śladowych ilości Cd, Pb, Ni i Cr w fosforytach. Rozpoznano i skorygowano interferencje towarzyszące analizom badanych fosforytów za pomocą techniki ICP-OES. Dokładność uzyskanych wyników zapewniono przez zastosowanie certyfikowanego materiału odniesienia SRM®695.

EN

An optical emission spectrometry with the ionization in inductively coupled plasma was tested as a potential anal. method for detn. of trace amts. of Cd, Pb, Ni and Cr in phosphorites- based materials, which were previously shredded and dissolved in a mixt. of concd. HNO3 and HCl acids in the ratio of 3:1 by vol. The markings were carried out without correction of the calibration as well as using Sc, Be and Cs solns. as internal stds. The calibration resulted in an increase in the accuracy of markings of the tested elements in the certified ref. material by approx. 10%.

5

Wpływ związków fosforu zawartych w osadach ściekowych na wzrost rzepaku

Pyrak M., Worwąg M.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2018

|

T. 21, nr 1

67--78

EN

Phosphorus is an element frequent in natural environment. It is necessary for the proper functioning of plants. Throughout the world are used phosphate fertilizers to improve soil quality in crop fields to create the best conditions for plant breeding. This fertilizers are produced from phosphate rock, whose high rate of exploitation may lead to depletion of natural phosphorus deposits over the next several decades. Therefore, there is an increasing interest in the effective use of waste containing large amounts of phosphorus compounds, which include sewage sludge. The main goal was to analyze the effect of the addition of phosphorus compounds contained in sewage sludge and mineral fertilizer on the growth and biomass of rapeseed Brassica napus L. ssp. napus. The essence of research was a 4-week, sterile culture of in vitro rapeseed on media prepared from soil extracts with the addition of mineral fertilizer and sewage sludge from “WARTA” wastewater treatment. At the end of breeding, a plant analysis was carried out in terms of the amount of seeds sprouted, length, weight and percentage of water content in above-ground parts and rapeseed roots. The obtained results indicate that sewage sludge, both in comparison to the control sample as well as the sample with mineral fertilizer, had a positive effect on the germination rate and overall plant growth. Compared sample with control sample, the aboveground parts in sample with addition of sewage sludge were longer on average 2.7 cm, they had a larger mass on average 0.1 g and it was better hydrated about 0.9%. Roots also were longer on average 9.4 cm and have larger mass on average 0.03 g.

PL

Fosfor jest pierwiastkiem biogennym niezbędnym do prawidłowego wzrostu roślin. Na całym świecie stosuje się nawozy fosforowe w celu polepszenia jakości gleby na polach uprawnych, aby stworzyć jak najlepsze warunki do hodowli roślin. Nawozy są wytwarzane z fosforytów, których wysokie tempo eksploatacji może doprowadzić do wyczerpania naturalnych złóż fosforu w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat. Dlatego wzrasta zainteresowanie w dziedzinie efektywnego wykorzystania odpadów o dużej zawartości związków fosforu, do których należą m.in. osady ściekowe. Celem pracy jest analiza wpływu dodatku związków fosforu zawartych w osadach ściekowych i nawozie mineralnym na wzrost i biomasę rzepaku Brassica napus L. ssp. napus. Istotę badań stanowi 4-tygodniowa, sterylna hodowla in vitro rzepaku na pożywkach sporządzonych z wyciągów glebowych z dodatkiem nawozu mineralnego oraz osadów ściekowych pochodzących z Oczyszczalni Ścieków „WARTA”. Po zakończeniu hodowli analizę roślin przeprowadzono pod względem liczby wykiełkowanych nasion, długości, masy oraz procentowej zawartości wody w częściach nadziemnych i korzeniach rzepaku. Z uzyskanych wyników wywnioskowano, że osady ściekowe, zarówno w porównaniu z próbą kontrolną, jak i z próbą z nawozem mineralnym, mają pozytywny wpływ na szybkość kiełkowania i ogólny rozwój roślin. W porównaniu z próbą kontrolną części nadziemne roślin są dłuższe o średnio 2,7 cm, posiadają większą o średnio 0,1 g masę oraz są lepiej uwodnione o ok. 0,9%. Korzenie również są dłuższe o średnio 9,4 cm oraz charakteryzują się zwiększoną masą o około 0,03 g.

6

Zasługi Jana Samsonowicza dla polskiego górnictwa

Mizerski W.

Hereditas Minariorum

|

2017

|

Vol. 4

251--260

PL

Omówiono badania geologiczne Jana Samsonowicza w Górach Świętokrzyskich i na Lubelszczyźnie prowadzące do odkryć złóż rud żelaza w Rudkach koło Nowej Słupii, fosforytów w rejonie Annopola-Rachowa oraz węgla kamiennego w Zagłębiu Lubelskim, których konsekwencją było uruchomienie eksploatacji tych surowców mineralnych i kopalin energetycznych; dwa pierwsze surowce były intensywnie eksploatowane od czasów międzywojennych do końca lat 60. ubiegłego wieku, a eksploatację węgla kamiennego na Lubelszczyźnie podjęto w latach 80.

EN

The author presents geological research of Jan Samsonowicz in Holy Cross Mts and in the Lublin area. This research has led to discovery of the deposit of iron ore in Rudki near Nowa Słupia, ore of phosphorites in Annopol-Rachów region and deposit of coal in the Lublin area. The results of these discovers were exploitations of those mineral deposits. The ores of iron and phosphorites were exploited from before World War II until the end of 60s while the exploitation of coal in the Lublin area begun in the 80s.

7

Badania reaktywności fosforytów

Łuczkowska D., Kużdżał E., Cichy B.

Przemysł Chemiczny

|

2016

|

T. 95, nr 8

1538--1541

PL

Surowce fosforowe oceniono pod kątem właściwości morfologicznych, takich jak rozkład ziarnowy, współczynnik kształtu i powierzchnia właściwa BET. Wyznaczona reaktywność tych surowców w procesie wytwarzania ekstrakcyjnego kwasu fosforowego metodą dwuwodzianową jest wprost proporcjonalna do powierzchni właściwej cząstek poddawanych rozkładowi kwasem siarkowym, pomimo znacznych różnic w składzie chemicznym i rozkładzie ziarnowym.

EN

Seven phosphorites of Polish or Uzbekian origin were tested for morphol. properties (grain size distribution, shape factor, sp. surface), and studied for reactivity in the dihydrate variant of the wet process for H₃PO₄ manufg. where the phosphorite grains were decompd. with H₂SO₄. The relationship between their reactivity and sp. surface was directly proportional, despite the significant disparity in chem. compn. and in grain size distribution.

8

Reaktory ze złożami fluidalnymi. Innowacyjna metoda odzysku fluoru

Gromiec T., Gromiec M.

Kierunek Wod-Kan

|

2016

|

Nr 2

50--53

PL

Nieodnawialne zasoby fosforytów szybko się wyczerpują - szacuje się, że wystarczą na ok. 50 lat. Stąd też w wielu państwach trwają intensywne prace nad opracowaniem praktycznych metod i technologii odzysku fosforu - wykorzystywanego do produkcji nawozów - ze ścieków i osadów ściekowych.

9

Badania rozkładu fosforytów metodą dwuwodzianową stosowaną w Grupie Azoty Zakłady Chemiczne Police SA

Kic B., Grzmil B., Żurek O.

Przemysł Chemiczny

|

2015

|

T. 94, nr 8

1376-1380

PL

W laboratoryjnym reaktorze okresowym wyznaczono doświadczalnie, w zależności od gatunku fosforytu, liczbę gipsową (stosunek ilości fosfogipsu powstającego przy produkcji ekstrakcyjnego kwasu fosforowego do ilości użytego surowca fosforowego). Określono również stopień przereagowania fosforytu oraz sprawność fosforanową procesu. Rozkład fosforytów realizowano metodą mokrą dwuwodzianową w warunkach procesowych stosowanych w Grupie Azoty Zakłady Chemiczne Police SA. Badania prowadzono w układzie rzeczywistym wykorzystując surowce pochodzące z Grupy Azoty ZCh Police SA. Stopień rozkładu fosforytów w skali laboratoryjnej wynosił 97,6–99,9%, sprawność fosforanowa procesu 92,5–95,5% w zależności od zastosowanego surowca, a liczba gipsowa 1,36–1,52.

EN

Four samples of various phosphorites were treated with H₂SO₄ in a lab. batch reactor under industrial plant conditions. The content of phosphates in phosphorite and in obtained phosphoric acid were detd. by weighing and in phosphogypsum by a spectrometric method. For each grade of phosphorite, the ratio of mass of the resulting phosphogypsum to the mass of phosphorite, the degree of conversion of phosphorite and phosphate efficiency were 1.36–1.52; 97.6–99.9% and 92.5–95.5%, resp. No significant differences between the chem. anal. results of products from lab. tests and industrial plant were obsd.

10

Otrzymywanie nawozów wieloskładnikowych na bazie komponentu fosforowego otrzymanego poprzez częściowy rozkład fosforytów o niskiej jakości

Hoffmann J., Rolewicz M., Skut J., Schab S.

Przemysł Chemiczny

|

2014

|

T. 93, nr 6

924-927

PL

Przedstawiono wyniki badań doświadczalnych częściowego rozkładu fosforytu o niskiej jakości ze złóż zlokalizowanych w Kazachstanie (Chilisai) oraz referencyjnego surowca fosforowego z Algieru. Następnie produkty częściowego rozkładu zostały wykorzystane do produkcji nawozów NPK. Mieszanki surowców do otrzymania nawozów NPK były dobrane w taki sposób, aby ich skład odpowiadał składom produktów handlowych. Na podstawie przeprowadzonych prób wykazano, iż możliwe jest wykorzystanie fosforytów o małej zawartości P2O5, takich jak Chilisai, do produkcji nawozów NPK. Zastosowanie fosforytu Chilisai, rozłożonego techniką PAPR umożliwia obniżenie jednostkowego kosztu wytworzenia produktu nawozowego.

EN

The low-grade Chilisai phosphate rocks were used for prodn. of phosphate fertilizers by dissol. with H2SO4 and H3PO4. As ref. raw material, a high-grade Algerian phosphate rock was used. The quality of products and economy of their prodn. were compared. A prodn. plant was designed.

11

Dostępność fosforu dla roślin z kompostów wzbogaconych fosforytem. Cz. 2, Ocena kompostów w doświadczeniach rolniczych

Stanisławska-Glubiak E., Korzeniowska J., Hoffmann J., Górecka H., Kantek K.

Przemysł Chemiczny

|

2014

|

T. 93, nr 7

1235-1238

PL

Kompostowano naturalny mielony fosforyt z komponentami organicznymi, takimi jak słoma, trociny sosnowe i wysłodki buraczane w celu zwiększenia jego rozpuszczalności. Przy użyciu bioreaktora wyprodukowano 4 warianty kompostów, które różniły rodzajem i ilością komponentów organicznych. Działanie kompostów badano w dwuletnim doświadczeniu rolniczym z grochem i fasolą. Na podstawie analizy plonów roślin oraz wykorzystania P z kompostów wykazano, że najgorsze działanie wykazywał kompost wytworzony jedynie z fosforytu i samej słomy, a najlepsze kompost o stosunku fosforytu do wysłodków, słomy i trocin, jak 1:0,7:1,7:1,7.

EN

Ground phosphate rock was mixed with org. components (barley straw, pine sawdust, beet pulp pellets) in order to increase its soly. Four variants of composts were prepd. in a bioreactor and tested in a 2 years long agricultural expt. with pea and bean plants. Crop yield and efficiency of P recovery were the highest when phosphate rock was mixed with beet pulp pellets, straw and pine sawdust in relation 1:0.7:1.7:1.7, resp.

12

Influence of granulating factor at variable humidity on granulation of partially acidulated phosphate rocks

Hoffmann K., Rolewicz M., Skut J., Hoffmann J.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2013

|

Vol. 20, nr 9

1049--1056

EN

Unstable situation on fertilizer raw material market emerges the need to find substitute for superphosphate fertilizers. PAPR-type phosphate fertilizers (partially acidulated phosphate rock) constitute the most relevant alternative. PAPR-type fertilizers are formed by reaction of phosphate rock with nonstoichiometric, in relation to reaction during superphosphate production process, portion of mineral acid. The resulting product contains an available (soluble in water and/or in neutral ammonium citrate) and less available (soluble in mineral acids) forms of phosphorus. Possibility of using low-grade phosphate rock represents a great advantage of PAPR-type over superphosphatic manufacturing process, where applying phosphate rock of high P2O5 at low impurities content is highly recommended. Granulation process is an essential stage of PAPR-type fertilizers production. Granulation significantly reduces the dust emissions during the fertilizers application furthermore limits the regression of fertilizers in soil to unavailable forms (so-called the aging processes of fertilizers). Optimization of process parameters is very important for economic and ecological reasons because this process is one of the most energy consuming in whole cycle of PAPR-type fertilizers production. PAPR-type fertilizer preparations obtained under laboratory conditions were subjected to examinations. Products were characterized by a variable humidity, which was achieved by altering the concentration of mineral acid used for investigations. The second variable factor was the type of liquid used for granulation. Both, the sieve analysis and determination of resistance were carried out for classification of obtained granules.

PL

Niestabilna sytuacja na rynku surowców nawozowych stwarza konieczność znalezienia substytutu dla nawozów superfosfatowych. Najważniejszą alternatywą wydają się być nawozy fosforowe typu PAPR (partially acidulated phosphate rock). Nawozy typu PAPR powstają w wyniku reakcji fosforytów z niestechiometryczn ą, względem reakcji produkcji superfosfatów, ilością kwasu. Tak powstały produkt zawiera formy fosforu zarówno łatwo przyswajalne (rozpuszczalne w wodzie i/lub w obojętnym cytrynianie amonu), jak i nieprzyswajalne (rozpuszczalne tylko w kwasach mineralnych) przez rośliny. Zaletą tego rodzaju nawozów jest fakt, że do ich produkcji można wykorzystać fosforyty o znacznie mniejszej zawartości P2O5 niż jest to wymagane dla procesu produkcji nawozów superfosfatowych. Proces granulacji jest niezbędnym elementem procesu otrzymywania nawozów typu PAPR ponieważ znacznie zmniejsza emisję pyłów w czasie stosowania nawozów, dodatkowo granulacja nawozów fosforowych znacznie ogranicza uwstecznianie się nawozów do form nieprzyswajalnych (tzw. procesy starzenia się nawozów) w glebie. Optymalizacja parametrów procesu granulacji jest bardzo istotna ze względów ekonomicznych oraz ekologicznych, ponieważ proces ten jest jednym z najbardziej energochłonnych w całym cyklu produkcji nawozów. Do badań wykorzystano preparaty nawozów fosforowych typu PAPR otrzymane w laboratorium. Otrzymane preparaty charakteryzowały się zmienną wilgotnością, co osiągnięto poprzez zmianę stężenia kwasu użytego do reakcji. Drugim zmiennym czynnikiem był rodzaj cieczy użytej do procesu granulacji nawozów typu PAPR. W celu klasyfikacji otrzymanych granulatów przeprowadzono analizę sitową oraz oznaczono wytrzymałość otrzymanych preparatów.

13

Zwiększenie efektywności surowców fosforytowych poprzez dodatek siarki. Cz. 1, Zagadnienia technologiczne wytwarzania nawozów fosforytowo-siarkowych

Hoffmann J., Korzeniowska J., Stanisławska-Glubiak E., Hoffman K.

Przemysł Chemiczny

|

2012

|

T. 91, nr 5

745-748

PL

Przedstawiono wyniki badań składu fizykochemicznego zmielonych surowców fosforowych, stosowanych przez krajowe zakłady wytwarzające nawozy fosforowe (Tunezja, Maroko I, Maroko II, Zin). Ze względu na skład chemiczny i zawartość przyswajalnych form fosforu należą one do fosforytów o dobrej lub wysokiej reaktywności i spełniają europejskie wymogi fosforytów miękkich. Cechują się natomiast mniejszą niż wymagana zawartością frakcji o mniejszym rozdrobnieniu. Po dodatkowym mieleniu w warunkach laboratoryjnych, przygotowano mieszanki fosforytowo-siarkowe z udziałem fosforytu zarówno spełniającego wymogi, jak i o mniejszym rozdrobnieniu. Udział siarki elementarnej w mieszankach wynosił 7,2–14,2%. Mieszanki przeznaczono do badań rolniczych.

EN

Four ground phosphate rocks were studied for P comps. soluble in mineral acids, H₂O and aq. solns. of NH₄ citrate COOH as well as heavy metals, Ca, F and Mg. Granulometric anal. was also performed. The rocks were mixed with powdered S (7.2–14.2%) to resp. fertilizers.

14

Badanie wpływu czynnika granulującego przy zmiennej wilgotności na proces granulacji nawozów fosforowych typu PAPR

Hoffmann K., Rolewicz M., Skut J., Hoffmann J.

Proceedings of ECOpole

|

2012

|

Vol. 6, No. 2

719--723

PL

Niestabilna sytuacja na rynku surowców nawozowych stwarza konieczność znalezienia substytutu dla nawozów superfosfatowych. Najważniejszą alternatywą wydają się być nawozy fosforowe typu PAPR (partially acidulated phosphate rock). Nawozy typu PAPR powstają w wyniku reakcji fosforytów z niestechiometryczną, względem reakcji produkcji superfosfatów, ilością kwasu. Tak powstały produkt zawiera formy fosforu zarówno łatwo przyswajalne (rozpuszczalne w wodzie i/lub w obojętnym cytrynianie amonu), jak i nieprzyswajalne (rozpuszczalne tylko w kwasach mineralnych) przez rośliny. Zaletą tego rodzaju nawozów jest fakt, że do ich produkcji można wykorzystać fosforyty o znacznie mniejszej zawartości P2O5 niż jest to wymagane dla procesu produkcji nawozów superfosfatowych. Proces granulacji jest niezbędnym elementem procesu otrzymywania nawozów typu PAPR, ponieważ znacznie zmniejsza emisję pyłów w czasie stosowania nawozów. Dodatkowo granulacja nawozów fosforowych znacznie ogranicza uwstecznianie się nawozów do form nieprzyswajalnych (tzw. procesy starzenia się nawozów) w glebie. Optymalizacja parametrów procesu granulacji jest bardzo ważna ze względów ekonomicznych oraz ekologicznych, ponieważ proces ten jest jednym z najbardziej energochłonnych w całym cyklu produkcji nawozów. Do badań wykorzystano preparaty nawozów fosforowych typu PAPR otrzymane w laboratorium. Otrzymane preparaty charakteryzowały się zmienną wilgotnością, co osiągnięto poprzez zmianę stężenia kwasu użytego do reakcji. Drugim zmiennym czynnikiem był rodzaj cieczy użytej do procesu granulacji nawozów typu PAPR. W celu klasyfikacji otrzymanych granulatów przeprowadzono analizę sitową oraz oznaczono wytrzymałość otrzymanych preparatów.

EN

Unstable situation on fertilizer raw material market emerges the need to find substitute for superphosphate fertilizers. PAPR - type phosphate fertilizers (partially acidulated phosphate rock) constitute the most relevant alternative. PAPR - type fertilizers formed by reaction of phosphate rock with non stoichiometric, in comparison with reaction during superphosphate production, amount of acid. The resulting product contains an available (soluble in water and/or in neutral ammonium citrate) and unavailable (soluble in mineral acids) forms of phosphorus. Possibility of using lower grade phosphate rock than is required for production of superphosphate is a great advantage of this type of fertilizers. Granulation process is an essential stage of PAPR - type fertilizers production. Granulation significantly reduces the dust emissions during the fertilizers application furthermore limits the regression of fertilizers in soil to unavailable forms (so-called the aging processes of fertilizers). Optimization of process parameters is very important for economic and ecological reasons because this process is one of the most energy consuming in whole cycle of PAPR - type fertilizers production. PAPR - type fertilizer preparations obtained under laboratory conditions were subjected to examinations. Obtained products were characterized by a variable humidity, which was achieved by changing the concentration of acid used for investigations. The second variable factor was the type of liquid used for granulation. Both, the sieve analysis and determination of resistance were carried out for classification of obtained granules.

15

Precursors of volatile organic compounds emitted during phosphorite processing

Śliwak A., Gryglewicz S., Hoffmann J., Gryglewicz G.

Polish Journal of Chemical Technology

|

2012

|

Vol. 14, nr 2

62-69

EN

The composition of solvent-soluble organic matter of phosphorite, which is a precursor of volatile organic compounds emitted by the fertilizer industry, was studied. A benzene-methanol mixture and chloroform were used for the extraction of free and bound bitumen from phosphorites, respectively. The separated bitumen fractions were characterized qualitatively by GC-MS and quantitatively by GC-FID. n-Alkanes, n-alkenes, fatty acids and isoprenoids were identified in the extracts. The main components were n-alkanes and n-alkenes, constituting over 80% of the total bitumen determined. An unexpected presence of n-alkenes only in the free bitumen fraction was found. The possible source of ill-smelling substances evolved during treatment of phosphorite with H2SO4 was discussed.

16

Badania wpływu jakości surowców na zawartość zanieczyszczeń w surowym ekstrakcyjnym kwasie fosforowym

Grzmil B., Kic B., Zienkiewicz M., Podolak A.

Przemysł Chemiczny

|

2011

|

T. 90, nr 8

1535-1540

17

Analiza LCA dla procesów przemysłowych na przykładzie produkcji fosforytów częściowo rozłożonych (PAPR)

Hoffmann J., Skut J., Skiba T., Hoffmann K., Huculak-Mączka M.

Proceedings of ECOpole

|

2011

|

Vol. 5, No. 2

537--542

PL

Celem niniejszej pracy była analiza cyklu życia nawozu nieorganicznego prostego typu PAPR (Partially Acidulated Phosphate Rock - fosforyty częściowo rozłożone). Nawozy typu PAPR definiowane są jako produkty otrzymywane w wyniku częściowego rozłożenia zmielonego fosforytu kwasem siarkowym lub fosforowym, zawierające jako składniki główne fosforan jednowapniowy, fosforan trójwapniowy oraz siarczan wapnia. Ocenę cyklu życia wykonano dla procesu produkcji preparatów nawozowych typu PAPR. Opracowany model bazował na badaniach laboratoryjnych, uwzględniających ocenę właściwości fizycznych produktu, zawartość fosforu w przeliczeniu na P2O5 rozpuszczalny w kwasach mineralnych oraz w wodzie, a ponadto bilans masowy i emisje z procesu. Uzyskane wyniki, uzupełnione danymi literaturowymi, posłużyły jako dane wejściowe dla programu GaBi 4, który stanowi komputerowe wspomaganie wykonywania analizy LCA.

EN

The aim of work was life cycle assessment (LCA) of simple inorganic PAPR (partially acidulated phosphate rock) type fertilizer. PAPR type fertilizers are specified as products of partial dissolution of grinded phosphate rock with usage of sulfuric or phosphoric acid, containing as a main components monocalcium phosphate, tricalcium phosphate and calcium sulfate. LCA was made by using the model of PAPR type fertilizer production process produced under the laboratory conditions. Model was based on the research provided for assessment of product physical properties, phosphorus content expressed as a P2O5 soluble in mineral acids and water, mass balance and emissions from the process. Results, supplemented with reference data were used as a input data for GaBi 4 software which constitutes the computer support to perform LCA.

18

Technologie otrzymywania kwasu fosforowego (V)

Podraza Z., Krupa-Żuczek K., Wzorek Z.

Czasopismo Techniczne. Chemia

|

2011

|

R. 108, z. 2-Ch

185-196

PL

Kwas fosforowy (V) stanowi ważny substrat w przemyśle chemicznym i nawozowym. Może być otrzymywany metodami termicznymi i ekstrakcyjnymi. Współcześnie kwas ortofosforowy otrzymuje się metodą mokrą, ze względu na parametry i czystość otrzymywanego kwasu oraz na dużo lepsze ekonomiczne wskaźniki tego typu procesu. Obecnie zwiększa się również zagospodarowanie produktów odpadowych powstałych w ciągu produkcyjnym. Naturalnymi surowcami do otrzymywania kwasu fosforowego są fosforyty i apatyty. Ponieważ zapotrzebowanie na kwas fosforowy (V) wciąż rośnie, do jego produkcji zaczęto używać również hydroksyapatytu pochodzenia biologicznego.

EN

Phosphoric acid is an important substrate in the chemical and fertilizer industry. It is obtained by thermal and with extraction. Today, phosphoric acid is obtained using the wet method, due to the characteristics and purity of the resulting acid and because of much better economic performance indicators. Nowadays, waste product development formed during production is increasing as well. Natural resources for the preparation of phosphoric acid are phosphates and apatites. As the demand for phosphoric acid is still growing, hydroxyapatite of biological origin has started to be used in its production.

19

Perspektywy zastosowania częściowego rozkładu surowców fosforowych metodą PAPR w przemysłowych instalacjach nawozowych

Skut J., Hoffmann J., Hoffmann K.

Przemysł Chemiczny

|

2010

|

T. 89, nr 4

534-539

20

Determination of organic compounds from phosphoric acid production by the extraction method

Westerlich S., Jagodziński T. S., Paterkowski W., Jagodzińska E.

Polish Journal of Chemical Technology

|

2005

|

Vol. 7, nr 4

55-59

EN

In order to detect the potential source of ill-smelling compounds, all stages of the phosphoric acid production carried out by the wet method have been monitored for the presence of organic compounds. The investigation has included the leaching of phosphorites, the extraction of sulfuric and phosphoric acids, and the leaching of phosphogypsum. The stack gases have also been analyzed.