Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Lime-stabilized solid-waste blends as alternative building blocks in construction

James Jijo, Gobinathan Ayyapakam Ranganathan, Balaji Adhimoolam Kannan, Ashwin Saravanan, Aravind Chinnathurai

Architecture Civil Engineering Environment

|

2023

|

Vol. 16, no. 2

89--99

EN

Stabilized blocks have been gaining ground in recent times. Stabilized solid waste blocks provide an eco-friendly alternative to conventional fired bricks. The present investigation dealt with the development of lime stabilized blended solid waste blocks comprising fly ash (FA), steel slag (SS) and phosphogypsum (PG). The PG content was limited to 10% and the proportion of FA:SS was varied in the remaining 90% in the ratios of 1:2, 1:1 and 2:1. The blends were stabilized using 2%, 4% and 6% lime. The blends were dry mixed, followed by the addition of a sufficient quantity of water to obtain a uniform wet mix. This mix was then packed into moulds to cast blocks. The blocks were demoulded after 24 hours under wet gunny bags and cured in water for 7 days. Similarly, the blends were also mixed with sand to prepare solid waste mortars blocks and cured for 7 days. At the end of their stipulated curing periods, the stabilized solid waste blocks and mortar blocks were tested for their compressive strength. The results of the investigation revealed that the mix LFSP621 developed the maximum strength of all combinations tested and hence, it can be concluded that the solid waste blend consisting of 60% FA, 30% SS and 10% PG stabilized with a further 6% lime by weight of the solid waste mix was the most optimal mix for developing maximum strength of the solid waste blocks. The mortar blocks, however, met with limited success. Thus, it can be concluded that stabilized solid waste blocks can become an effective alternative building material.

2

Effect of batched water exposed to a constant magnetic field on the properties of concrete filled with waste fly ash, phosphogypsum and starch

Miękoś Ewa, Klepka Tomasz, Zieliński Marek, Sroczyński Dariusz, Garbacz Łukasz, Fenyk Anna, Łukawska Anna

Polimery

|

2022

|

Vol. 67, nr 2

53--60

EN

The influence of batched water exposed to a constant magnetic field (B = 1 T) on the properties of concrete was investigated. Fillers such as coal fly ash (CFA), phosphogypsum (PB) and native potato starch dispersed in epoxy resin [EP(S)], were used to obtain concrete based on Portland cement (PC). The magnetized batched water had a positive effect on the properties of concrete, reducing water absorption and increasing flexural and compressive strengths. The obtained concrete is a new promising building material that can be used to manufacture e.g. building foundations, flush-mounted installations and insulation layers.

PL

Zbadano wpływ wody zarobowej poddanej działaniu stałego pola magnetycznego (B = 1 T) na właściwości betonu. Do wytwarzania betonu na bazie cementu Portlandzkiego (PC) użyto napełniaczy takich jak popiół lotny ze spalania węgla (CFA), fosfogips (PB) i natywna skrobia ziemniaczana zdyspergowana w żywicy epoksydowej [EP(S)]. Zastosowanie namagnetyzowanej wody zarobowej wpłynęło korzystnie na właściwości betonu zmniejszając jego nasiąkliwość oraz zwiększając wytrzymałość na zginanie i ściskanie. Otrzymany beton jest nowym, obiecującym materiałem budowlanym z którego można wytwarzać np. fundamenty budynków, instalacje podtynkowe i warstwy izolacyjne.

3

Assessment of phosphogypsum waste use in plant nutrition

Stępień Kamila, Stępień Piotr, Piszcz Urszula, Spiak Zofia

Archives of Environmental Protection

|

2022

|

Vol. 48, no. 4

53--67

EN

Phosphogypsum (PG) – a waste material generated in enormous amounts, accumulates a wide range of pollutants and thus represents a major environmental problem. Among the proposed potential strategies for PG management, none has been implemented on a large scale up to date. At the same time, the rapid depletion of phosphorite resources, used to manufacture most commercial phosphorus (P) fertilizers, poses unprecedented challenges for future agriculture and environmental protection. The aim of this study was to assess the possibility of using PG as a source of P for fertilizing plants. The effect of PG fertilization on the dry mass accumulation, P and sulphur (S) contents in soil and in the above-ground parts of plants, as well as on the level of heavy metal contaminations, were studied in the experimental model consisted of 12 genotypes of three lupine species – Lupinus angustifolius, Lupinus albus and Lupinus luteus. The PG application increased the content of both the available and active P in the soil. The increased P bioavailability resulted in an elevated uptake and intracellular content of this nutrient in the studied plant species in a dose- and variety-dependent manner. The heavy metals present in the waste did not affect their accumulation in the plants. The results indicate the possibility of using P forms present in PG as an alternative source of this component in plant nutrition, at the same time allowing elimination of the waste deposited on huge areas, which will certainly contribute to improving the quality of the environment

PL

Fosfogips (PG) to materiał odpadowy wytwarzany w ogromnych ilościach i zawierający szeroką gamę zanieczyszczeń, stanowiąc w ten sposób poważny problem środowiskowy. Spośród proponowanych strategii potencjalnego zagospodarowania PG, żadna nie została jak dotąd wdrożona na szeroką skalę. Następujące w tym samym czasie szybkie wyczerpywanie się zasobów fosforytów, wykorzystywanych do produkcji większości komercyjnych nawozów fosforowych (P), stawia bezprecedensowe wyzwania dla przyszłego rolnictwa i ochrony środowiska. Celem pracy była ocena możliwości wykorzystania PG jako alternatywnego źródła P do nawożenia roślin. Wpływ suplementacji PG na akumulację suchej masy, zawartość P i siarki (S) w glebie i nadziemnych częściach roślin oraz poziom zanieczyszczeń metalami ciężkimi badano w modelu doświadczalnym złożonym się z 12 genotypów trzech gatunków łubinu – Lupinus angustifolius, Lupinus albus i Lupinus luteus. Suplementacja PG zwiększyła zawartość zarówno dostępnego, jak i aktywnego P w glebie. Zwiększona biodostępność P skutkowała zwiększonym pobraniem i wewnątrzkomórkowym stężeniem tego składnika w badanych gatunkach roślin w sposób zależny od dawki i odmiany. Obecność metali ciężkich w odpadzie nie wpłynęła na ich zwiększoną akumulację w tkankach roślinach. Wyniki wskazują na możliwość wykorzystania P obecnego w fosfogipsie jako alternatywnego źródła tego składnika w żywieniu roślin, pozwalając jednocześnie na eliminację odpadów PG zalegających na ogromnych powierzchniach, co z pewnością przyczyni się do poprawy jakości środowiska.

4

Wpływ różnych zawartości jonów żelaza i glinu na proces filtracji ekstrakcyjnego kwasu fosforowego

Rolewicz Maciej, Musielska Urszula, Hoffmann Józef

Proceedings of ECOpole

|

2019

|

Vol. 13, No. 1-2

163--169

PL

W procesie otrzymywania kwasu fosforowego filtracja oddziela produkt, którym jest roztwór kwasu fosforowego, od produktu ubocznego, który zawiera głównie siarczan wapnia (fosfogips). Filtracja jest kluczową operacją w tym procesie, ponieważ od jej wydajności uzależniony jest skład fosfogipsu, który kierowany jest do składowania na hałdzie, oraz wydajność całego procesu otrzymywania kwasu fosforowego, co bezpośrednio przekłada się na ekonomikę prowadzenia procesu. W pracy przedstawiono wyniki badań wpływu różnych zawartości jonów żelaza oraz glinu na szybkość oraz czas filtracji poreakcyjnej pulpy otrzymanej w wyniku rozkładu fosforytu kwasem siarkowym. Proces filtracji prowadzony był przy różnicy ciśnień wynoszącej 55 i 75 kPa. Następnie określono maksymalną szybkość procesu filtracji oraz stałe filtracji K i C za pomocą odpowiednich równań.

EN

In the process of obtaining phosphoric acid, the filtration separates the product, which is a solution of phosphoric acid from a by-product, which contains mainly calcium sulphate (phosphogypsum). Filtration is a key operation in this process because the composition of phosphogypsum, which is directed to storage on the heap, and the efficiency of the entire process of obtaining phosphoric acid, which is directly related to the economics of the process, depends on its efficiency. The paper presents results of investigations on the influence of various contents of iron and aluminum ions on the rate and time of filtration of the post-reaction pulp obtained as a result of decomposition of phosphate rock by sulphuric acid. The filtration process was carried out at a pressure difference of 55 and 75 kPa. Then, the maximum filtration process speed and the filtration constants K and C were determined by means of appropriate equations.

5

Characterisation of Purified Gypsum and Insoluble Impurities Obtained from Phosphogypsum Waste

Kaludjerovic Lazar, Isek Josip, Vukovic Nikola, Milosevic Maja

Inżynieria Mineralna

|

2019

|

R. 21, nr 1

73--78

EN

In this study, the chemical and phase composition of two samples of phosphogypsum from the waste dumps of the Industry of Chemical Products “Elixir – Prahovo” (Serbia) were examined, as well as the possibility of recrystallization of gypsum from an aqueous suspension of phosphogypsum. The negative effect of higher temperatures on the solubility of calcium sulfate (13.08 mmol/dm3 at 95°C vs. 15.43 mmol/dm3 at 40°C) was utilized. In several repeated cycles, calcium sulfate component was progressively dissolved in water at room temperature and then precipitated at 100°C, using the same liquid phase throughout the experiment. Therefore, phosphogypsum was separated into recrystallized (purified) gypsum, insoluble residue and supernatant, and the mass balance for the experiment was calculated. Elemental, XRD and SEM-EDS analyses were performed on raw phosphogypsum, purified gypsum and insoluble residue. The whiteness of raw phosphogypsum and purified gypsum were determined and compared. The main objective of the study was to investigate the nature of insoluble impurities, in order to define and optimize the methods for their removal during a potential industrial processing of phosphogypsum.

PL

W artykule przedstawiono skład chemiczny i fazowy dwóch próbek fosfogipsu ze składowisk odpadów Przemysłu Chemicznego „Elixir – Prahovo” (Serbia), a także możliwość rekrystalizacji gipsu z zawiesiny wodnej fosfogipsu. Wykorzystano negatywny wpływ wyższych temperatur na rozpuszczalność siarczanu wapnia (13,08 mmol/ dm3 w 95°C wobec 15,43 mmol/dm3 w 40°C). W kilku powtarzających się cyklach siarczanu wapnia stopniowo rozpuszczano w wodzie w temperaturze pokojowej, a następnie wytrącano w 100°C, stosując tę samą fazę ciekłą w całym doświadczeniu. W ten sposób fosfogips został rozdzielony na rekrystalizowany (oczyszczony) gips, nierozpuszczalną pozostałość i supernatant, kolejno obliczono bilans masy dla doświadczenia. Analizy elementarne, XRD i SEM-EDS przeprowadzono na surowym fosfogipsie, oczyszczonym gipsie i nierozpuszczalnej pozostałości. Określono i porównano biel surowego i oczyszczonego gipsu. Głównym celem pracy było zbadanie natury nierozpuszczalnych zanieczyszczeń w celu określenia i zoptymalizowania metod ich usuwania podczas przemysłowego przetwarzania fosfogipsu.

6

Wpływ nawożenia osadem ściekowym i fosfogipsem na aktywność dehydrogenazy, potencjał mineralizacyjny azotu oraz biomasę mikroorganizmów w glebie pod uprawą Cannabis sativa L

Zielonka D., Augustynowicz J., Prędecka A., Russel S.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2018

|

T. 18, z. 3

79--89

PL

Osady ściekowe oraz fosfogipsy powstają jako produkty uboczne, odpowiednio oczyszczania ścieków i produkcji nawozów fosforowych. Wydaje się, że spośród znanych sposobów zagospodarowania przedmiotowych odpadów racjonalne jest ich rolnicze wykorzystanie. Rośliny – wykorzystując zawarte w nich składniki pokarmowe – przyczyniają się do utylizacji uciążliwego materiału. Celem badań przedstawionych w niniejszej pracy było określenie wpływu nawożenia osadem ściekowym i fosfogipsem na aktywność dehydrogenaz, potencjał mineralizacyjny azotu i biomasę mikroorganizmów w glebie pod uprawą konopi siewnych (Cannabis sativa L.) odmiany Białobrzeskie. Poletka, z wyjątkiem wariantu kontrolnego, nawożono osadem ściekowym jako ekwiwalentem nawożenia azotowego w dawce 170 kg N∙ha-1 oraz fosfogipsem w trzech wariantach: 100, 500 i 1000 kg∙ha-1. W czerwcu (początkowa faza wzrostu rośliny), lipcu (pełnia wzrostu) oraz we wrześniu (końcowa faza wzrostu) w glebie oznaczano aktywność dehydrogenaz, potencjał mineralizacyjny azotu i biomasę mikroorganizmów. Badania wykazały pozytywny wpływ nawożenia osadem ściekowym i fosfogipsem na aktywność biologiczną gleby pod uprawą konopi siewnych.

EN

Sewage sludge and phosphogypsum are by-products of wastewater treatment and phosphorus fertilizer production, respectively. Considering all known methods of their management, it seems rational to use these waste products in agriculture. While assimilating nutrients contained in sewage sludge or phosphogypsum, agricultural crops contribute to the recycling of these otherwise noxious materials. The objective of this study was to identify the effect of fertilization with sewage sludge and with phosphogypsum on dehydrogenases activities, nitrogen mineralization potential and microbial biomass in soil for Cannabis sativa L. cultivation. Plots, with the exception of the control variant, were fertilized with sewage sludge as an equivalent of nitrogen nutrition in a dose of 170 kg N∙ha-1 and with phosphogypsum applied in three doses: 100, 500 and 1000 kg∙ha-1. Dehydrogenases activity, nitrogen mineralization potential and microbial biomass were determined in the soil during June (early development stage of plants), July (full development) and September (final development stage). Our results showed that differentiated fertilization level positive affect on the analyzed indicators.

7

Możliwość zagospodarowania odpadu fosfogipsowego przez konwersję siarczanu(VI) wapnia do węglanu wapnia oraz odzysk pierwiastków ziem rzadkich z procesu

Podbiera-Matysik K., Gorazda K., Wzorek Z., Akajev O.

Przemysł Chemiczny

|

2016

|

T. 95, nr 9

1741--1743

PL

Zaprezentowano wyniki badań procesu konwersji siarczanu(VI) wapnia do węglanu wapnia z zastosowaniem odczynników cz.d.a., a następnie z wykorzystaniem fosfogipsu pobranego z hałdy w Wizowie. Badania wstępne posłużyły do wyznaczenia najkorzystniejszych parametrów procesu, które zostały zastosowane podczas badań na materiale odpadowym. Uzyskane wyniki w postaci stopnia konwersji sięgającego 100% dowodzą, że zaproponowana metoda daje realne możliwości zagospodarowania odpadu fosfogipsowego przy jednoczesnym odzysku zawartych w nim związków metali ziem rzadkich, których koncentracja w zależności od parametrów procesu wzrastała o 60–90%.

EN

Phosphogypsum and CaSO4 were converted to CaCO3 in reaction with (NH4)2CO3, carried out at 37–50°C for 2 h. The conversion degree was 90–100%. The optimum process temp. was 50°C, the phosphogypsum:(NH4)2CO3 ratio 1:2.5 and concn. of (NH4)2CO3 14%. A presence of La+3 compds. was evidenced. As a by-product, (NH4)2SO4 was produced.

8

Badania właściwości mechanicznych polilaktydu napełnionego fosfogipsem

Fabijański M.

Przemysł Chemiczny

|

2016

|

T. 95, nr 11

2227--2229

PL

Napełniacze do tworzyw sztucznych stosuje się w celu zmiany właściwości gotowego wyrobu lub nadania mu odpowiednich cech. W wielu przypadkach dodaje się je, by obniżyć cenę końcowego produktu. Do polilaktydu (PLA), który jest polimerem biodegradowalnym, otrzymywanym z surowców odnawialnych, jako napełniacz zastosowano fosfogips. Jest to odpad poprodukcyjny z przemysłu wytwarzania nawozów sztucznych i z powodzeniem jest stosowany jako napełniacz innych polimerów. Badano mieszaniny o różnych zawartościach napełniacza. Zaobserwowano, że wpływa on na pogorszenie wytrzymałości materiału oraz na wydłużenie. Przy napełnieniu 5% i 10% mas. obserwowano poprawę udarności, a przy większym udziale fosfogipsu udarność była niewiele mniejsza niż czystego PLA. Twardość materiału z tym napełniaczem była większa niż czystego PLA. Badania pokazały, że fosfogips można z powodzeniem stosować do napełniania PLA.

EN

Polylactide was filled with dried phosohogypsum (5–30% by mass) by injection molding and studied for tensile strength, elongation at break, impact strength and hardness by std. methods. The addn. of phosohogypsum resulted in deterioration of polylactide quality except for its hardness.

9

Granulowanie i brykietowanie stałych produktów odsiarczania spalin

Hycnar J. J., Borowski G., Józefiak T., Malec A.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 45

51--58

PL

Większość produktów odsiarczania spalin charakteryzuje znacząca rozpuszczalność w wodzie i pylenie w stanie suchym. Właściwości te mogą być powodem dużego zanieczyszczenia powietrza, wód i gleb. Spośród wielu sposobów utylizacji tych odpadów, bardzo skuteczny jest proces aglomeracji metodą granulowania lub brykietowania. Z produktów odsiarczania można uzyskać nowy materiał o właściwościach kruszyw budowlanych, przy czym materiał ten jest odporny na erozją wodną i wietrzną, a także na warunki transportu i składowania. W pracy przedstawiono wyniki przeprowadzonych przemysłowych prób granulowania i brykietowania wapniowych produktów odsiarczania spalin. Do granulowania wykorzystano mieszankę fosfogipsu z popiołem lotnym (w udziale 1:5). Otrzymany granulat charakteryzował się wytrzymałością na ściskanie wynoszącą 41,6 MPa, wytrzymałością zrzutową 70% oraz ścieralnością 14,2%. Granulat ten zastosowano do produkcji mieszanki cementowej. Wyprodukowana zaprawa betonowa miała dłuższy czas wiązania i twardnienia w porównaniu do tradycyjnej zaprawy popiołowo-gipsowej, oraz miała większą lub porównywalną wytrzymałość na zginanie i ściskanie podczas twardnienia. Próby brykietowania wykonano z produktu zwanego gipsem syntetycznym lub reagipsem zarówno w czystej postaci, jak i z dodatkiem 5% oraz 10% pyłów wapiennych. Brykiety miały dużą wytrzymałość początkową oraz odporność na ścieranie. Wartości tych parametrów zwiększyły się po 72 godzinach sezonowania. Stwierdzono większą odporność brykietów z reagipsów na oddziaływanie zmiennych warunków atmosferycznych oraz większą odporność na wymywalność składników rozpuszczalnych w wodzie w porównaniu do brykietów z popiołów lotnych.

EN

Most flue gas desulfurization products can be characterized by significant solubility in water and dusting in dry state. These characteristics can cause a considerable pollution of air, water, and soil. Among many approaches to utilization of this waste, the process of agglomeration using granulation or briquetting has proved very effective. Using desulfurization products a new material of aggregate characteristics has been acquired, and this material is resistant to water and wind erosion as well as to the conditions of transportation and storage. The paper presents the results of industrial trials granulation and briquetting of calcium desulphurization products. The granulation of a mixture of phosphogypsum used with fly ash (in the share 1:5). The resulting granules characterized by a compressive strength of 41.6 MPa, the damping resistance of 70% and 14.2% abrasion. The granulate was used for the production of cement mix. The produced concrete mortar have a longer setting and hardening time, as compared to the traditional ash and gypsum mortar, and have a higher or comparable flexural and compressive strength during hardening. Briquetting trials made of a product called synthetic gypsum or rea-gypsum both in pure form and with the addition of 5% and 10% of the limestone dust. Briquettes have a high initial strength and resistance to abrasion. The values of these parameters increased after 72 hours of seasoning. It was found that higher hardiness of briquettes with rea-gypsum was obtained with the impact of atmospheric conditions and higher resistance to elution of water-soluble components in comparison to ash briquettes.

10

Utylizacja odpadów przemysłowych w przemyśle nawozowym. Możliwości i realizacja

Biskupski A., Zdunek A., Malinowski P., Borowik M.

Chemik

|

2015

|

Vol. 69, nr 9

564--571

PL

Omówiono wyniki ważniejszych badań przeprowadzonych w Instytucie Nowych Syntez Chemicznych oraz w Instytucie Technologii Nieorganicznej i Nawozów Mineralnych Politechniki Wrocławskiej nad zagospodarowaniem odpadów z różnych działów gospodarki przy produkcji nawozów mineralnych. Wykazano, że duże ilości odpadów o znaczącej zawartości składników pokarmowych dla roślin, można wykorzystać do produkcji nawozów w charakterze źródła składników pokarmowych (np. siarczan potasu z produkcji biopaliw) czynnika uaktywniającego fosfor (np. kwas siarkowy z produkcji bieli tytanowej) a także jako źrodło składników pokarmowych i jako czynnika stabilizującego zawiesiny (np. szlam pofiltracyjny z oczyszczania kwasu fosforowego). Stwierdzono, że w dalszym ciągu, w skali świata pozostaje nierozwiązany problem fosfogipsu i przedstawiono koncepcję wykorzystania części fosfogipsu do produkcji nawozów azotowo-siarkowych z udziałem mocznika.

EN

The results of the most important studies conducted in the New Chemical Syntheses Institute and the Institute of Inorganic Technology and Mineral Fertilizers, Wroclaw University of Technology on waste management in different sectors of the economy in the production of mineral fertilizers. It has been shown that large amounts of waste with a significant content of nutrients for the plants can be used for the production of fertilizers as a source of nutrients (eg. Potassium sulphate from the production of biofuels) agent that activates phosphorus (eg. sulfuric acid from the production of titanium dioxide), and also as a source of nutrients and as a slime stabilizing agent (eg. the filter sludge from the purification of phosphoric acid). It was found that problem of phosphogypsum continues to remain unsolved worldwide and the concept of using part of phosphogypsum to produce fertilizer nitrogen and sulfur with the participation of urea was introduced.

11

Zarządzanie odpadem fosfogipsowym w Polsce i na świecie

Cichy B., Jaroszek H.

Przemysł Chemiczny

|

2013

|

T. 92, nr 7

1336-1340

12

Wyzwania w produkcji kwasu fosforowego : możliwości i ograniczenia zagospodarowania odpadów

Bojanowicz-Bablok A.

Przemysł Chemiczny

|

2013

|

T. 92, nr 4

450-457

13

Fosfogips : możliwości wykorzystania

Szczygieł I., Jagoda Z.

Przemysł Chemiczny

|

2013

|

T. 92, nr 6

970-974

14

Badania cementu anhydrytowego otrzymywanego z fosfogipsu

Leškevičienė V., Nizevičienė D.

Cement Wapno Beton

|

2013

|

R. 18/80, nr 6

362--369

PL

Zbadano przydatność fosfogipsu, odpadu z produkcji kwasu fosforowego (surowcem był apatyt z półwyspu Kola w Rosji). W tym celu fosfogips, po neutralizacji wapnem, z dodatkiem 5% gliny i 5% mielonego szkła, prażono w temperaturze 900°C. Ta metoda daje cement anhydrytowy o dobrych właściwościach, którego wytrzymałość po 28 dniach twardnienia wnosi 55 MPa, w przypadku próbek suchych.

EN

The possibility of phosphogypsum, byproduct from the production of phosphoric acid (raw material - apatite from Kola peninsula, Russia), application for anhydrite cement production. Phosphogypsum, neutralized with lime, with addition of 5% of clay and 5% of ground glass was burned at 900°C. This method was assuring the production of anhydrite cement of high quality with compressive strength of 55 MPa of dry samples.

15

Fabrication of ceramic aggregate from phosphogypsum and power plant ash - preliminary studies

Sokołowski J., Urbańska P.

Archives of Metallurgy and Materials

|

2013

|

Vol. 58, iss. 4

1295--1297

EN

The compositions of phosphogypsum and power plant ash as waste created in the production of an orthophosphoric acid and the coal combustion with the addition of fine coal were prepared. The compositions were then granulated and sintered in a muffle furnace in the atmosphere of air under the conditions previously determined. The compressive strength, open porosity and water absorption were also determined and compared with the results obtained for the commercial aggregate. Chemical and phase compositions of the aggregate were also studied. The results of the research indicate that proposed method of the high temperature utilization of phosphogypsum and power plant ash has a great potential for application and it is worth of further research.

PL

Z odpadów po produkcji kwasu fosforowego i po energetycznym spaleniu węgla spreparowano mieszanki fosfogipsowo-popiolowe z dodatkiem węgla, zgranulowano je oraz wyznaczono parametry spiekania aglomeratów w piecu muflowym, w atmosferze powietrza. Określono wytrzymałość mechaniczną granul kruszywa, ich porowatość i nasiąkliwość oraz porównano je z parametrami kruszywa handlowego. Wyznaczono ich skład chemiczny i fazowy. Wyniki badań wskazują, że zaproponowana metoda wysokotemperaturowej utylizacji fosfogipsu i popiołów elektrownianych ma potencjał aplikacyjny, który uzasadnia prowadzenie dalszych badań.

16

Studies on the transformation of calcium sulphate dihydrate to hemihydrate in the wet process phosphoric acid production

Grzmil B., Kuc B., Żurek O., Kubiak K.

Polish Journal of Chemical Technology

|

2012

|

Vol. 14, nr 2

80-87

EN

The influence of the process temperature from 85°C to 95°C, the content of phosphates and sulphates in the wet process phosphoric acid (about 22-36 wt% P2O5 and about 2-9 wt% SO42-) and the addition of ?CaSO4ź0.5H2O crystallization nuclei (from 10% to 50% in relation to CaSO4ź2H2O) on the transformation of calcium sulphate dihydrate to hemihydrate has been determined. The wet process phosphoric acid and phosphogypsum from the industrial plant was utilized. They were produced by reacting sulphuric acid with phosphate rock (Tunisia) in the DH-process. The X-ray diffraction analysis was used to determine the phase composition and fractions of various forms of calcium sulphates in the samples and the degree of conversion of CaSO4ź2H2O to ?CaSO4ź0.5H2O and CaSO4. It was found that the transformation of CaSO4ź2H2O to ?CaSO4ź0.5H2O should be carried out in the presence of ?CaSO4ź0.5H2O crystallization nuclei as an additive (in the amount of 20% in relation to CaSO4ź2H2O), at temperatures 90š2°C, in the wet process phosphoric acid containing the sulphates and phosphates in the range of 4š1 wt% and 27š1 wt%, respectively.

17

Kierunki zastosowania i pozyskiwania metali ziem rzadkich

Podbiera-Matysik K., Gorazda K., Wzorek Z.

Czasopismo Techniczne. Chemia

|

2012

|

R. 109, z. 1-Ch

147--156

PL

W niniejszym artykule przedstawiono charakterystykę pierwiastków metali ziem rzadkich, zasoby krajowe i światowe, zastosowanie oraz możliwości ich odzysku. Skupiono się przede wszystkim na odpadach fosfogipsowych powstających w procesie wytwarzania kwasu fosforowego metodą mokrą. Ten sposób przeróbki surowców apatytowych dostarcza znacznych ilości odpadów, które charakteryzują się stosunkowo dużą zawartością lantanowców.

EN

This paper reviews the characteristic of rare earth elements, national and world resources, applications, and possibilities of their recovery. The article is generally focused on phosphogypsum waste coming from the process of forming phosphoric acid with the application of wet method. This way of transforming apatite resources provides a considerable amount of waste characterized by a relatively high content of lanthanides.

18

Technologia wytwarzania nawozów azotowo-siarkowo-wapniowych na bazie fosfogipsu i mocznika

Borowik M., Malinowski P., Biskupski A., Dawidowicz M., Schab S., Rusek P., Igras J., Kęsik K.

Chemik

|

2012

|

Vol. 66, nr 5

525-534

PL

Przeprowadzono badania nad możliwością otrzymywania granulowanych nawozów typu adduktu siarczanu wapnia i mocznika na drodze granulacji pulpy mocznikowo-fosfogipsowej. Zbadano wpływ różnych dodatków na wytrzymałość granul tego typu nawozów. Stwierdzono, że dodatek siarczanu magnezu, stosowanego w różnych formach, zwiększa wytrzymałość granulatów. Wzrost wytrzymałości powoduje także dodatek bentonitu. Przydatność rolnicza nawozu została sprawdzona w rolniczych doświadczeniach polowych.

EN

Studies on preparation possibility of granular fertilizers of calcium sulfate and urea adduct type by granulation of urea-phosphogypsum pulp were carried out. The effect of various additives on granule hardness of this type fertilizers was investigated. It was found that addition of magnesium sulfate in various forms increased the granule mechanical strength. Bentonite addition also increased hardness of granules. Agricultural usefulness of the fertilizers was confirmed in field tests.

19

Use of phosphogypsum in road construction

Folek S., Walawska B., Wilczek B., Miśkiewicz J.

Polish Journal of Chemical Technology

|

2011

|

Vol. 13, nr 2

18-22

EN

The paper presents practical utilisation in the construction of a parking lot of compositions based on waste (phosphogypsum) from the wet process of orthophosphoric acid manufacture. The results of strength tests performed after half a year and after one and a half year of parking lot operation confirmed the feasibility, established earlier in laboratory tests, of utilising phosphogypsum mixes with fly ash and stabilising binder.

20

Wpływ składowiska fosfogipsów w Wiślince na środowisko (Część II)

Boryło A., Skwarzec B., Olszewski G., Nowicki W.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2011

|

Vol. 45, nr 3

81-93

PL

Spośród analizowanych przedstawicieli flory największe stężenie polonu i uranu zmierzono dla roślin ruderalnych, które pobrano ze szczytu hałdy, jak również próbek wierzby energetycznej (Salix viminalis) ze strefy ochronnej składowiska. Najwyższe stężenia polonu i uranu w korzeniach analizowanych roślin dowodzą, że znaczącą rolę w bioakumulacji tych radionuklidów do wnętrza rośliny odgrywa głównie system korzeniowy. Wysokie stężenia radionuklidów 210Po i 238U określono również dla roślin wilgociolubnych (hydrofitów), jak turzyca pospolita (Carex nigra Reichard), które zasiedlają głównie gleby organiczne, występując często na podmokłych łąkach, torfowiskach niskich, niekiedy przejściowych, zabagnionych brzegach rzek i stawów. Najwyższe stężenia analizowanych radionuklidów charakteryzują rośliny pokryte kutnerem, którego zadaniem jest ochrona rośliny przed zimnem, nadmiernym parowaniem, zbyt silnym nasłonecznieniem czy wysuszającym wiatrem. Kutner silnie rozprasza światło, dlatego części roślin pokryte kutnerem są matowe, często przybierają srebrzyste lub szare zabarwienie. Znaczące ilości polonu i uranu zmierzono również wśród roślin uprawnych, które zebrano do analizy w bliskim sąsiedztwie hałdy, przy czym wyższe stężenia odnotowano dla gatunków dojrzałych, na co wpływ mają warunki glebowe, jak również dłuższy wpływ opadu atmosferycznego. Największe stężenie polonu i uranu wyznaczono dla części zielonych buraka (Beta vulgaris esculenta), najniższe dla liści rzodkiewki (Raphanus radicula). Co ciekawe, oba analizowane gatunki posiadają bulwę hypokotylową, zatem należało spodziewać się, że stężenia analizowanych radionuklidów będą do siebie zbliżone. Zaobserwowana różnica wiąże się prawdopodobnie z turgorem rośliny, czyli stanem jędrności żywej komórki lub tkanki spowodowanym wysyceniem wodą (w momencie pobierania bulwa rzodkiewki była wyschnięta). Wyższe stężenia analizowanych radionuklidów, które zmierzono dla zielonych części roślin, pozwalają wnioskować, że przenoszenie tych nuklidów przez system korzeniowy jest nieznaczne, a główną drogą ich bioakumulacji do wnętrza rośliny jest raczej suchy i mokry opad atmosferyczny, który wraz z drobinami pyłu unosi się nad hałdą w czasie wiatru i opada wraz z deszczem. Wyniki przeprowadzonych badań pozwoliły na sprecyzowanie wniosków o wyraźnym wpływie fosfogipsów na radioaktywne skażenie środowiska wokół hałdy w Wiślince.

EN

In the analyzed flora organisms the highest amounts of polonium and uranium were found in ruderal plants samples as well as willow samples (Salix viminalis) (SRC) from protection zone of phosphogypsum waste heap. The concentrations of 210Po, 234U and 238U in the analyzed plants were higher in root of plants than in green parts of plants. The higher concentrations of 210Po and 238U radionuclides were estimated for hydrophyte (common sedge Carex nigra Reichard), the favourite habitat of which is particularly wet meadow and for plants collected in the vicinity of phosphogypsum waste heap. The highest uranium and polonium concentrations were characterized for plants, which are covered with tomentose. The tomentose may cover total plant or the some its parts (leaves, stem and fruits). Its task is plant protection against the cold, excessive evaporation or too strong insolation and desiccation by wind. The tomentose strongly scatters sunlight, so some parts of plant are matt and turn silver, grey in colour. The comparability polonium and uranium contents were confirmed in bedders, but higher accumulation was determined in ripe species than immature species of vegetables. The higher polonium and uranium concentrations were noticed in green part of plant, the lower in root of plants. Polonium concentration in cultivated plants samples wasn´t species diverse. The maximum radionuclides concentrations were found in green part of red beet (Beta vulgaris esculenta), the minimum in garden radish (Raphanus radicula). That's interesting too, that both species have hypocotyls tubers, but tuber of red beet is large than garden radish. In our opinion these differences may be connected with turgidity, which means state of living cells firmness (determined by the water saturation) because leaves and root of radish garden was withered. The main source of polonium and uranium is dry and wet atmospheric fallout in the immediate vicinity of phosphogypsum waste heap and the transfer via root for distant areas. The diverse structures of analyzed plant roots (storage root system, taproot system, fine root system and structural root system) fundamentally influence the amounts of in-taken polonium and uranium forms. The general conclusion of realized study is higher in fluent of phosphogypsum on radioactive contamination of environmental zone around heap waste in Wiślinka.