Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Długoterminowa reakcja mikroorganizmów i mezofauny na pożary gleb leśnych pochodzenia antropogenicznego

Górska E. B., Olejniczak I., Gozdowski D., Panek E., Kondras M., Oktaba L., Prędecka A., Biedugnis S., Boniecki P., Tyburski Ł., Oktaba I., Skawińska M., Dobrzyński J., Jankiewicz U., Hewelke E., Kaliszkiewicz A.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2018

|

Tom 20, cz. 2

1776--1792

PL

Pożary w lasach, poza stratami dla gospodarki człowieka, zmieniają drastycznie właściwości abiotyczne i biotyczne środowiska leśnego zarówno w czasie jak i przestrzeni. W wyniku pożaru obserwuje się spadek liczebności oraz różnorodności taksonomicznej mikro- i mezofauny glebowej co ma niebagatelny wpływ na kształtowanie metabolizmu ekosystemów glebowych. Celem podjętych badań była ocena dynamiki zmian liczebności mikroorganizmów i mezofauny glebowej w glebie i ściółce w zależności od intensywności pożaru jak również od okresu czasu po pożarze. Badania przeprowadzono w północno-wschodniej części Kampinoskiego Parku Narodowego. Badaniami objęto obszary wypalone – powstałe na skutek „mocnego”(Mp) i „słabego”(Sp) pożaru, oraz sąsiadujące z nimi obszary niewypalone – kontrolowane w 2., 14. i 28. miesiącu po pożarze który miał miejsce w czerwcu 2015 r. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że intensywność pożaru jak również czas upływający od żywiołu kształtuje liczebność populacji bakterii i grzybów mikroskopowych oraz mezofauny w glebie. Wyniki badań wskazują na powolną regenerację zespołów mikroorganizmów i mezofauny na pożarzyskach. Na tempo regeneracji i różnorodność gatunkową wpływ mają obszary niewypalone sąsiadujące z pożarzyskiem.

EN

Fires in forests apart from human losses for the economy, drastically change the properties of abiotic and biotic forest environment in both time and space. As a result of the fire, there is a decrease in the number and taxonomic diversity of soil microorganisms and mesofauna, which has a significant impact on the formation of metabolism of soil ecosystems. The aim of this study was to evaluate the dynamics of changes in the number of microorganisms and soil mesofauna in soil and litter depending on the intensity of the fire, as well as the period of time after the fire. The study was conducted in the north-eastern part of the Kampinos National Park. The study included areas burnt – resulting from a "strong" (Mp) and "weak" (Sp) fire, and the adjacent areas unfired – controlled 2, 14 and 28 months after the fire that took place in June 2015. Based on the obtained results, it was found that the intensity of the fire, as well as the time elapsing from the fire, shapes the population of bacteria, microscopic fungi and mezofauna in the soil. The results of the research indicate slow regeneration of microorganism and mesofauna assemblages during firefighting. Regeneration and species diversity are affected by unburnt areas adjacent to a fire.

2

Pożar – czynnik kształtujący liczebność mikroorganizmów i mezofauny w glebach leśnych

Olejniczak J., Górska E. B., Kondras M., Oktaba L., Gozdowski D., Jankiewicz U., Prędecka A., Dobrzyński J., Otręba A., Tyburski Ł., Mickiewicz M., Hewelke E.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2017

|

Tom 19

511--526

PL

Jednym z czynników stresogennych poważnie zakłócającym równowagę biologiczną gleby jest pożar. Charakter zaburzeń powodowanych przez pożar zależy od siły, czasu trwania, sezonu i częstotliwości jego pojawiania się. Pożary wpływają na fizyczne, chemiczne i biologiczne własności gleby. Przyczyniają się do zmniejszenia liczebności mezo – i makrofauny oraz wpływają na mikroorganizmy glebowe. Celem podjętych badań była ocena wpływu intensywności pożaru na liczebność wybranych grup edafonu glebowego w tym bakterii heterotroficznych, grzybów mikroskopowych oraz mezofauny glebowej roztoczy (Acari) i skoczogonek (Collembola) w ściółce i w glebie na pożarzysku w Puszczy Kampinoskiej. Podczas pożaru powierzchniowego (jaki miał miejsce w Puszczy Kampinoskiej) organizmy zasiedlające wierzchnie warstwy gleby, są bezpośrednio narażone na działanie pożaru. Założono, że liczebność organizmów związanych z warstwą organiczną gleb powinna być znacznie niższa na obszarach wypalonych w porównaniu z niewypalonymi. Do badań wytypowano stanowiska po mocnym i słabym pożarze oraz nie objęte ogniem oddalone o 10 m od linii ognia – stanowiące kontrolę, każda o łącznej powierzchni 10 m2. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że właściwości chemiczne i biologiczne gleby ulegają stopniowej regeneracji w glebie i ściółce w 15 miesięcy po pożarze. Ponadto intensywność pożaru ma istotne znaczenie w odtwarzaniu liczebności mikroorganizmów i mezofauny. Słaby pożar działa bardziej selekcjonująco na mikroorganizmy i mezofaunę, niż pożar mocny. Uzyskane wyniki badań uprawniają do stwierdzenia, że pożar może być jednym z czynników stymulujących liczebność grzybów zarówno w poziomie organicznym, jak i mineralnym gleb leśnych.

EN

One of the stressors that seriously disturbs the biological balance of soil is fire. The nature of disorder caused by the fire depends on the strength, duration, season and the frequency of occurrence. Fires affect physical, chemical and biological properties of soil. They contribute to reducing the population of meso- and macrofauna and affect micro-organisms living in the soil. The purpose of the study was to evaluate the effect of fire intensity on the number of selected soil edafon groups including heterotrophic bacteria, microscopic fungi, Acari and Collembola, both in the leaf litter and soil in Kampinos Forest. During the surface fire (which took place in Kampinos National Park) organisms inhabiting the surface of the soil were directly exposed to fire. It was assumed that the number of organisms in the organic layer should be considerably lower in areas burned compared to non-burned. Research was conducted on sites that had encountered high severity fires, low severity fires and on those not affected - 10 m from the fire line - each with a total area of 10 m2. Based on the obtained results, it was found that the chemical and biological properties of soil gradually recovered in the soil and litter within 15 months from the fire. In addition, the intensity of the fire is important in reproducing the population of microorganisms and mesofauna. A low severity fire works more selectively on microorganisms and mesofauna than a severe one. The results of the research indicate that the fire can be one of the factors stimulating fungal growth both in the organic and mineral layers of the forest soils.

3

Assessment of the possibility of applying selected pedotransfer functions for indicating the retention of forest soils in Poland

Hewelke P., Hewelke E., Chołast S., Żakowicz S., Lesak M.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2017

|

Vol. 26, No. 3

336--345

EN

Landscape retention influences the water balance of a catchment and the course of flooding events. The degree of retention capabilities of forest soils are much less known than the retention of land used for agriculture. Soil retention capacity influences the formation of a given forest habitat type, floristic species composition, as well as the type and quality of the stand of trees. The analysis was carried out for a regression model dedicated to selected forest soils within the area of Poland, as well as van Genuchten’s and Wösten’s, and Varallyay’s and Mironienko’s models. In order to assess the fit of the models, an independent series of forest soils were used. The models prepared for soils used for agricultural purposes do not result in statistically acceptable fit when it comes to the analyzed forest soils. The analysis of measured and calculated values of total available water indicate good fit of the regression model developed for the analyzed group of podzolic and brown forest soils.

PL

Retencja gleb leśnych w znacznym stopniu decyduje o bilansie wodnym zlewni i przebiegu zjawisk hydrologicznych, wpływa na kształtowanie się określonego typu siedliska lasu, skład florystyczny i jakość drzewostanu. Zdolności retencyjne gleb leśnych są znacznie mniej rozpoznane niż retencja gleb użytkowanych rolniczo. Retencja może być wyznaczona zarówno metodą bezpośrednią, jak i pośrednio za pomocą tzw. funkcji pedotransfer opisującej jej związek z określonymi właściwościami fizycznymi gleby. Analizę prowadzono dla modelu regresyjnego opracowanego dla wybranych gleb leśnych z obszaru Polski oraz dla modeli van Genuchtena i Wöstena oraz Varallyaya i Mironienki. Do oceny dopasowania modeli zastosowano niezależną serię gleb leśnych. Analiza pomierzonych i obliczonych wartości potencjalnej retencji użytecznej wskazuje na dobre dopasowanie modelu regresyjnego opracowanego dla badanej grupy gleb leśnych bielicowych i brunatnych. Modele opracowane dla gleb użytkowanych rolniczo nie dają akceptowalnego statystycznie dopasowania dla analizowanych gleb leśnych. Przeprowadzone badania potwierdzają lokalny charakter funkcji pedotransfer.

4

Range of soil and climate characteristics appropriate for Pistacia atlantica forest development and rehabilitation (case study: Fars province, Iran)

Nejabat M., Negahdarsaber M., Ghahari G.

Journal of Water and Land Development

|

2017

|

no. 32

71--78

EN

Investigation of ranges of soil and climate characteristics appropriate for the tolerant species: Pistacia atlantica subsp. mutica according to field study was the main objective of this research. This study was carried out based on random sampling across 20×20 km wild pistachio forests of Fars province (Iran). Results showed that mountainous and hilly lands are the main land types that pistachio species have evolved on. Statistical analysis of physical and chemical soil characteristics based on principal component analysis (PCA) method showed that wide ranges in soil characteristics, even up to about 40% differentiation in some measured properties, did not restricts this subspecies natural growth. The main growth limiting factors were shallow soil depth and light soil texture that decreased storage capacity of soil moisture, necessary for wild pistachios survival during drought and long dry periods. Climatic elements were analysed through the same approach and showed that temperature, precipitation and wind with overall variability of 85.9% were the most effectual factors. Pistacia atlantica subsp. mutica is one of the species refractory to various soil conditions and adapted to weak soils for the establishment and rehabilitation of forests in semi-arid regions.

PL

Głównym celem badań terenowych prezentowanych w niniejszej pracy było przeanalizowanie zakresu wartości charakterystyk glebowych i klimatycznych odpowiednich dla podgatunku Pistacia atlantica subsp. mutica. Próby pobierano losowo z poletka w lesie pistacjowym o wymiarach 20×20 km w prowincji Fars w Iranie. Wyniki dowodzą, że pistacja wyewoluowała na ziemiach górskich i na terenach pagórkowatych. Statystyczna analiza fizycznych i chemicznych właściwości gleb prowadzona metodą składowych głównych (PCA) wykazała, że duża zmienność badanych cech, sięgająca w niektórych przypadkach 40%, nie ograniczała naturalnego wzrostu badanego podgatunku. Głównymi czynnikami ograniczającymi były płytkie gleby o lekkiej strukturze, które zmniejszały zdolność gleb do zatrzymywania wilgoci niezbędnej dziko rosnącej pistacji do przetrwania długich okresów suszy. Czynniki klimatyczne analizowano tą samą metodą i stwierdzono, że najbardziej istotne były temperatura, opady i wiatr o ogólnej zmienności 85,9%. Pistacia atlantica subsp. mutica jest jednym z gatunków najbardziej odpornych na różne warunki glebowe, co może mieć znaczenie dla stabilizowania i rekultywacji lasów na terenach półpustynnych.

5

Application of the Bait-Lamina Method to Measure the Feeding Activity of Soil Fauna in Temperate Forests

Klimek B., Niklińska M., Jaźwa M., Chodak M., Tarasek A.

Polish Journal of Ecology

|

2015

|

Vol. 63, nr 3

414--423

EN

The aim of the study was to compare the feeding activity of soil fauna in seven temperate forests with the application of the bait-lamina method. Seven types of temperate forests located throughout Poland (East-Central Europe) were tested, ranging from dry pine forest with a typical poor quality soil to eutrophic riparian fresh deciduous forest. Each forest type was represented by five stands and all stands altogether represented natural gradient of soil fertility, texture and vegetation diversity. Despite clear diversification between the studied forest types according to a range of soil physicochemical properties and vegetation characteristics in addition to applying recommended measurement conditions for the method, we determined that the feeding activity of soil fauna did not differ between forest types. The activity of soil fauna did not depend on site botanical characteristics or any soil physical or chemical features, indicating that the bait lamina method was useless in measuring the feeding activity of soil fauna in temperate forest soils. Differences in the feeding activity of soil fauna might result from other environmental factors that influence soil fauna feeding activity in forest stands that were not measured here, i.e., soil temperature and humidity. The differences could also be attributable to the attractiveness of the bait substrate to soil fauna, which may be different in various soil conditions.

6

Zastosowanie modelu LandscapeDNDC do symulacji warunków wodnych gleby oraz plonu roślin uprawnych

Nyćkowiak J., Leśny J., Juszczak R., Olejnik J., Blecharczyk A., Haas E., Kiese R., Butterbach-Bahl K.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2013

|

Tom 15, cz. 2

1937--1951

EN

The purpose of the work was to assess the results of simulation of soil water content (SWC) and the simulated crop yield quantity using a module LandscapeDNDC model which belongs to the family of DNDC models. The assessment was conducted on the outcome data gathered during the simulation carried out in the experimental plots of Agricultural Experimental Station in Brody (nearby Poznań, Poland) in the period of 28 March to 13 August 2012. The crops grown in the experimental fields were as follows: alfalfa, potatoes, winter wheat, rye and spring barley. Average daily content of water in the soil at the depth of 10 cm from 28 March to 13 August 2012 was 12.95 ± 0.52% (CI = 95%). This value was measured by the sensors installed in the automatic measurement site located 20–60 meters from individual experimental fields. This area in 2011/2012 was overgrown by low vegetation (monocotyledons and dicotyledons). Simulated average value of SWC for the experimental plots in the same period was 12.43 ± 0.85%. These results lead to a conclusion that the model correctly simulates water conditions of the soil. Simulations conducted in LandscapeDNDC brought the crop yield results which amounted from 64.4 to 116.1% of the specific actual crop yield. The crop yield quantity of spring barley was simulated most accurately, then the crops of alfalfa, winter wheat and potatoes. The measured quantity of winter rye crop yield (7.1 t ha-1) differs from national average quantity which was 2.4 t ha-1 in the years from 1999 to 2011. Such a big crop yield obtained in the experimental plot is rare in farming conditions, which results in the overestimation of the crop yield quantity by the model.

7

Content of Macro- and Microelements in Roadsides’ Top Layer of Forest Areas and Characteristics of Plant Species Settled

Iżewska A., Chudecka J., Tomaszewski T., Wróbel M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2012

|

Vol. 19, nr 1-2

53-60

EN

The paper presents research results concerning the content of micro- and macroelements in soils of roadsides along forest areas, salinity indicators and spatial distribution of roadside flora on the basis of trophic index. Study area with the total shoulder width of 8 m, along hardened surface in Szczecin Lowlands. The research has indicated that the content of macro- and microelements: P, K, Mg, Ca and Na was decreasing as the distance from the roadway was growing. Indeed, most of macroelements were found in the edge zone (edge of shoulder), with a width of 20–30 cm, adjacent directly to the edge of roadway. In all researched areas soil richness for phosphorus was low, for magnesium low (A and B zone) and very low (C and D zone), high in potassium in the edge area and medium in the proper shoulder. Content of soluble microelements in 0.5 mol dm–3 HCl was the greatest in the edge area and was decreasing if further from the edge of the roadway. Rating abundance of species observed on the edge of the shoulder (A), on the proper shoulder (B), in roadside ditches (C), on slopes of mid-forest (D) showed a similar number of species found in roadside ditches and on slopes (on average 23 and 22 taxons). On the basis of soil salinity indicators (Z and SAR) they were not specified in any of the analyzed shoulder zones.

PL

Przedstawiono wyniki badań dotyczące zawartości makro- i mikroskładników w glebach poboczy dróg biegnących przez tereny zadrzewione, wskaźników ich zasolenia oraz przestrzennego rozmieszczenia flory przydrożnej na podstawie wskaźnika trofizmu. Badaniami objęto strefy pobocza o łącznej szerokości 8 m, wzdłuż dróg o nawierzchni utwardzonej na Nizinie Szczecińskiej. Przeprowadzone badania wskazują, że zawartość makroskładników: P, K, Mg, Ca oraz Na zmniejszała się w glebie w miarę oddalania się od krawędzi jezdni. Istotnie najwięcej makroskładników było w strefie brzegowej (skraj pobocza), o szerokości 20-30 cm, przylegającej bezpośrednio do krawędzi jezdni. Analizując zasobność gleby w przyswajalny fosfor, stwierdzono, że była ona niska we wszystkich badanych strefach, magnezu niska (strefa A i B) i bardzo niska (strefa C i D), a potasu wysoka w stresie brzegowej i średnia w strefie pobocza właściwego. Zawartość mikroskładników rozpuszczalnych w 0,5 mol dm-3 HCl największa była w strefie brzegowej i zmniejszała się w miarę oddalania od krawędzi jezdni. Ocena liczebności gatunków obserwowanych na skraju pobocza (A), na poboczu właściwym (B), w przydrożnych rowach (C) i na skarpach dróg śródleśnych (D) wykazała podobną liczbę gatunków występujących w przydrożnych rowach i na skarpach (średnio 23 i 22 taksony). Na podstawie wskaźników zasolenia gleby (Z i SAR) nie określono ich w żadnej z analizowanych stref pobocza.

8

Influence of the Contents of Total Forms of Lead on the Number of Selected Groups of Microorganisms in the Forest Soils of the Protected Zone in the Roztocze National Park

Skwaryło-Bednarz B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 5-6

821-826

EN

The aim of the study was to determine the influence of the contents of total forms of lead on the number of selected microorganisms in the light soils situated in the protected zone in the Roztocze National Park. The experiment was carried out in spring in pine forest that belongs to Senderki Forest Sub-District. The total number of ten soil outcrops was done in the area. The samples were taken from humus levels and mother rock levels. The study reveals that the norms for protected zones concerning the contents of total forms of lead were not exceeded in the forest soils. Nevertheless, a significant enrichment in total lead was observed in surface levels, as compared with mother rock levels. The amount of total lead in humus levels influenced the number of marked colonies of bacteria, Actinomycete and fungi, which was also proved by the statistical analysis that was carried out. The amount of total lead in the humus level was significantly negatively correlated with the number of marked colonies of microorganisms. It should be noted, that this study should be treated as preliminary investigation. Further detailed investigation of the content of total lead in the protected soils of south-eastern Poland will allow to determine the influence of this element on the number of soil microflora.

PL

Celem badań była próba określenia wpływu zawartości ogólnej ołowiu na liczebność wybranych grup drobnoustrojów w glebach lekkich położonych w otulinie Roztoczańskiego Parku Narodowego. Badania przeprowadzono w okresie wiosennym na terenie lasu sosnowego Leśnictwa Senderki. Ogółem w terenie wykonano 10 odkrywek glebowych, z których pobierano próbki z poziomów próchnicznych i skały macierzystej. Z przeprowadzonych badań wynika, iż w glebach leśnych nie zostały przekroczone dopuszczalne normy zawartości ogólnych form ołowiu opracowane dla trenów chronionych. Stwierdzono jednak znaczne wzbogacenie w ołów całkowity poziomów wierzchnich w stosunku do skał macierzystych. Ilość ołowiu ogólnego w poziomach próchnicznych miała wpływ na ilość oznaczonych kolonii bakterii i promieniowców oraz grzybów. Prawidłowość tą potwierdza przeprowadzona analiza statystyczna. Ilość ołowiu ogólnego w poziomie próchnicznym istotnie ujemnie korelowała z liczebnością kolonii oznaczonych drobnoustrojów. Należy podkreślić, iż badania przeprowadzone w niniejszej pracy mają charakter badań wstępnych. Ich kontynuowanie pozwoli nie tylko na szczegółowe śledzenie zawartości ołowiu ogólnego w glebach chronionych południowo-wschodniej Polski, ale także na ocenę wpływu tego pierwiastka na liczebność mikroflory glebowej.

9

Odporność na degradację gleb leśnych miasta Lublina

Bartmiński P., Plak A., Dębicki R.

Proceedings of ECOpole

|

2010

|

Vol. 4, No. 1

99--104

PL

Celem pracy była ewaluacja odporności gleb leśnych miasta na degradację związaną z intensywną antropopresją poprzez oznaczenie ich buforowości. Badaniami objęto sześć profili glebowych zlokalizowanych w dwóch kompleksach leśnych położonych w obrębie miasta Lublina, w nawiązaniu do profili reperowych. Zgromadzony materiał reprezentował gleby płowe lessowe oraz rdzawe piaszczyste. W próbkach glebowych określono podstawowe właściwości. Buforowość określono metodą Arrheniusa. Ustalono, że gleby płowe cechuje większa pojemność buforowa (odporność na zakwaszenie i alkalizację) w porównaniu do gleb rdzawych. Decydującym czynnikiem warunkującym zdolności buforowe gleb jest charakter mineralnej części gleby. Odniesienie badań leśnych gleb miejskich do profili reperowych sugeruje, że w obrębie aglomeracji następuje degradacja środowiska glebowego.

EN

The aim of this work was the evaluation of the resistance of urban forest soils on degradation connected with intensive anthropopressure, through the assessment of their buffering properties. The investigation embraced six soil profiles located in two forest complexes within the borders of the city of Lublin, in relation to benchmark profiles. Collected material represented lessive soils derived from loess and sandy rusty soils. For the soil samples basic properties were determined. Buffering properties were assessed by the Arrhenius method. It was found that lessive soils are characterized by higher buffering capacity (resistance to acidification and alkalization) when compared with rusty soils. Deciding factor determining buffering properties was the character of the mineral part of soils. Comparing the results for urban forest soils to benchmark profiles suggests degradation of the soil environment within the agglomeration.

10

Investigation of natural radioisotope activities in forest soil horizons

Ziembik Z., Dołhańczuk-Śródka A., Wacławek M.

Nukleonika

|

2010

|

Vol. 55, No. 4

559-564

EN

Activities of radioisotopes were measured in samples of forest soil. The samples were collected in forests situated along the roads from Złoty Stok (Poland) to Hradec Králové (Czech Republic). Each soil profile was separated into individual horizons and subhorizons. Activities of radioisotopes were measured in the sample of each soil horizon. Activities of the following radioisotopes were determined by gamma-ray spectrometry: 214Pb, 214Bi, 231Th, 235U, 212Pb, 212Bi and 228Ac. Distributions of the data concerning radioactivities were positively skewed. The lowest activity was found for 235U (median value was 2.25 Bg/kg) and the highest one for 228Ac (16.26 Bg/kg in median). In organic horizons activities of radionuclides were lower than in organic ones. Interrelation between activities was examined using ordinary and robust regression methods. It was found that activities of the radioisotopes were well correlated.

11

Biochemical Properties of Selected Soils in the Area of Puławy Forest District

Bielińska E., Ligęza S.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 6

567-574

EN

Activities of dehydrogenases, urease, protease, and concentrations of various forms of nitrogen (Ntot., NH4+-N, N03--N) in soils were investigated in order to assess a degree to which forest ecosystems in the area of Puławy Forest District are able to introduce to biological circulation or to bind in soil nitrogen compounds emitted by Zakłady Azotowe "Puławy" SA. In this study, soils from degraded forest habitats situated along the migration line of polluted air in forest hazard zones III and II were analyzed. Strong positive correlations between activities of investigated enzymes and concentrations of nitrogen mineral forms in the soils showed that the ecosystem studied are able to introduce atmospheric nitrogen to biological circulation.

PL

W celu oceny stopnia w jakim ekosystemy leśne na terenie Nadleśnictwa Puławy są w stanie włączyć do obiegu biologicznego lub zatrzymać w glebie związki azotu emitowane przez Zakłady Azotowe "Puławy" SA zbadano aktywność ureazy i proteazy oraz zawartość różnych form azotu (N, NH4+-N-NO3-) w glebach. Obiektem badań były gleby zdegradowanych siedlisk leśnych usytuowane na linii migracji skażonego przez emisje powietrza w III i II strefie zagrożenia lasu. Ścisłe dodatnie korelacje pomiędzy aktywnością badanych enzymów a zawartością mineralnych form azotu w glebach wskazują, że badane ekosystemy leśne są w stanie włączyć do obiegu biologicznego związki azotu docierające z atmosfery.

12

Sorption of ionic liquids

Markiewicz M., Markowska A., Hupka J., Aranowski R., Jungnickel C.

Environment Protection Engineering

|

2009

|

Vol. 35, nr 3

53-64

EN

Ionic liquids (ILs) attract growing attention and the range of their potential application is constantly expanding. To meet not only the technological but also environmental requirements for their implementation to wide-scale use, we undertook an extensive literature study into ILs interaction and sorption onto soils. The available data were compared and subjected to critical review. We also performed sorption batch test of l-methyl-3- octylimidazolium chloride in a broad concentration range onto low pH and forest soil poor in organic matter. The sorption isotherm closely matched the isotherm described previously in the literature as corresponding to double layer sorption. From the sorption isotherm we calculated the partition coefficients (Kd)

13

Role of plant litter in developing the content of phenolic compounds in humic substances

Banach-Szott M., Dębska B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2009

|

Vol. 16, nr 3

239-252

EN

The aim of the present paper was to determine the content of phenolic compounds in the extracts of fulvic acids and hydrolysates of humic acids depending on the properties of plant litter. The research involved sampling from organic and mineral horizons of forest soils located in the area of the Arboretum in Mlyniany in Slovakia. To identify and to determine the quantity of phenolic compounds the chromatographic method (HPLC) was used. The research demonstrated that the content of phenolic compounds in hydrolysates of fractions of humic acids was generally lower as compared with their content in the extracts of fulvic acids. The content of phenolic compounds both in the extracts of fulvic acids al)d in the hydrolysates of humie acids decreased with an increase in the degree of the organic matter transformation. It was also shown that the basic parameter which differentiated the properties of newly-formed humie acids under different tree species was the ratio of vanillyl, syringyl and cinnamyl compounds. The extracts of humus acids of Ol subhorizon on the oak stand demonstrated a similar share of vanillyl and syringyl compounds (40:42:18), while the extracts of humie acids of Ol subhorizon on the spruce and thuja stands showed a considerable advantage of vanillyl compounds.

PL

Celem pracy było określenie zawartości związków fenolowych w ekstraktach kwasów fulwowych i hydrolizatach kwasów huminowych w zależności od właściwości opadu roślinnego. Do badań pobrano próbki z poziomów organicznych i mineralnych gleb leśnych zlokalizowanych na terenie Arboretum w Mlynianach na Słowacji. Do identyfikacji oraz ilościowego oznaczania związków fenolowych zastosowano metodę chromatograficzną (HPLC). Wykazano, że zawartość związków fenolowych w hydrolizatach frakcji kwasów huminowych była generalnie mniejsza w porównaniu z ich zawartością w ekstraktach kwasów fulwowych. Zawartość związków fenolowych zarówno w ekstraktach kwasów fulwowych, jak i hydrolizatach kwasów huminowych zmniejszała się wraz ze wzrostem stopnia transformacji materii organicznej. Wykazano również, że podstawowym parametrem odróżniającym właściwości nowo powstałych kwasów humusowych pod różnymi gatunkami drzew jest stosunek jednostek wanilinowych, syryngowych i cynamonowych. Ekstrakty kwasów humusowych podpoziomu surowinowego (Ol) na stanowisku dębu cechowały się zbliżonym udziałem jednostek wanilinowych i syryngowych (40:42:18). Natomiast ekstrakty kwasów humusowych podpoziomu Ol na stanowiskach świerka i tui charakteryzowały się znaczną przewagą jednostek wanilinowych.

14

Influence of Some Abiotic Factors on the OccurrenceofMyxobacteriain Selected Forest Soils of Puszcza Biała

Michałowska M., Russel S.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2009

|

Vol. 16, nr 7

821-830

EN

The aim of present paper was to establish the effect of some physical and chemical factors on the number and species composition of myxobacteria. The following chemical and physical factors were studied: pH, carbon and nitrogen content as well as terms of samples collection and depth of soil profile of selected forest soils (muck, gley) of Puszcza Biała. The number of myxobacteria was determined by plate method using appropriate microbiological media. Isolated and purified strains were identified on the basis of their macro- and micromorphology using stereoscopic, light and scanning electron microscope. The results showed that the highest number of myxobacteria was found in upper horizons of the examined soils. Higher pH and higher content of carbon as well as moderate humidity of muck soil have significant influence on higher number and species diversity of myxobacteria than in gley soil. It was found that two species of the cellulolytic myxobacteria: Sorangium cellulosum and Polyangium compositum dominated in whole profile of the investigated soils.

PL

Celem pracy było określenie wpływu czynników fizykochemicznych, tj. pH, zawartości węgla j i azotu oraz terminu pobrania próbek i głębokości profilu glebowego wybranych gleb leśnych Puszczy Białej (marszowa, gruntowo-glejowa) na liczebność oraz skład gatunkowy myksobakterii. Liczebność myksobakterii określono za pomocą metody płytkowej. Wyizolowane i oczyszczone szczepy zidentyfikowano na podstawie charakterystyki makro- i mikromorfologicznej z wykorzystaniem mikroskopii stereoskopowej, świetlnej j i skaningowej mikroskopii elektronowej. Wyniki analiz ilościowych wykazały, że myksobakterie najliczniej zasiedlają powierzchniowe poziomy genetyczne badanych profilów glebowych. Większe pH, większa zawartość węgla oraz umiarkowana wilgotność gleby murszowej wpływają znacząco na większą liczebność oraz większą różnorodność gatunkową myksobakterii w porównaniu z glebą gruntowo-glejową. W badanych glebach dominowały myksobakterie celulolityczne z gatunku Sorangium cellulosum i Polyangium compositum.

15

Role of plant litter in developing the content of phenolic compounds in humanic substances

Banach-Szott M., Dębska B.

Proceedings of ECOpole

|

2008

|

Vol. 2, No. 2

269--279

EN

The aim of the present paper was to determine the content of phenolic compounds in the extracts of fulvic acids and hydrolysates of humic acids depending on the properties of plant litter. The research involved sampling from organic and mineral horizons of forest soils located in the area of the Arboretum in Mlyniany in Slovakia. To identify and to determine the quantity of phenolic compounds the chromatographic method (HPLC) was used. The research demonstrated that the content of phenolic compounds in hydrolysates of fractions of humic acids was generally lower as compared with their content in the extracts of fulvic acids. The content of phenolic compounds both in the extracts of fulvic acids and in the hydrolysates of humic acids decreased with an increase in the degree of the organic matter transformation. It was also shown that the basic parameter which differentiated the properties of newly-formed humic acids under different tree species was the ratio of vanillyl, syringyl and cinnamyl compounds. The extracts of humus acids of Ol subhorizon on the oak stand demonstrated a similar share of vanillyl and syringyl compounds (40:42:18), while the extracts of humic acids of Ol subhorizon on the spruce and thuja stands showed a considerable advantage of vanillyl compounds.

PL

Celem pracy było określenie zawartości związków fenolowych w ekstraktach kwasów fulwowych i hydrolizatach kwasów huminowych w zależności od właściwości opadu roślinnego. Do badań pobrano próbki z poziomów organicznych i mineralnych gleb leśnych zlokalizowanych na terenie Arboretum w Mlynianach naSłowacji. Do identyfikacji oraz ilościowego oznaczania związków fenolowych zastosowano metodę chromatograficzną (HPLC). Na podstawie przeprowadzonych badań wykazano, że zawartość związków fenolowych w hydrolizatach frakcji kwasów huminowych była generalnie mniejsza w porównaniu z ich zawartością w ekstraktach kwasów fulwowych. Zawartość związków fenolowych zarówno w ekstraktach kwasów fulwowych, jak i hydrolizatach kwasów huminowych zmniejszała się wraz ze wzrostem stopnia transformacji materii organicznej. Wykazano również, że podstawowym parametrem odróżniającym właściwości nowo powstałych kwasów humusowych pod różnymi gatunkami drzew jest stosunek jednostek wanilinowych, syryngowych i cynamonowych. Ekstrakty kwasów humusowych podpoziomu surowinowego (Ol) na stanowisku dębu cechowały się zbliżonym udziałem jednostek wanilinowych i syryngowych (40:42:18). Natomiast ekstrakty kwasów humusowych podpoziomu Ol na stanowiskach świerka i tui charakteryzowały się znaczną przewagą jednostek wanilinowych

16

Content of cesium-137 and potassium-40 in the area of the Mielnik district (Podlasie province) depending of the method of using the soils

Królak E., Skrzeczyńska K., Karwowska J.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2008

|

Vol. 15, nr 8

761-771

EN

In 2006 the contents of cesium-137 and potassium-40 in the soils of leafy and coniferous forests, wastelands and ploughlands lying in the area of the Mielnik district situated next to the Belarus border (Podlaskie province) were measured. The cumulation of radiocesium in soils depended on the method the soils were used and was as follows: leafy forests > coniferous forests > wastelands > ploughlands. The cumulation of potassium in soils decreased in the following order: ploughlands > leafy forests > wastelands > coniferous forests. In the litter of coniferous forests the content of radiocesium was two-times higher than in the leafy forests litter. Cesium in the soils of the Mielnik district was statistically positively correlated with the content of organic carbon in the soils, and potassium with the content of organic carbon, as well as silt and clay fractions.

PL

W 2006 r. na terenie gminy Mielnik (woj. podlaskie), graniczącej z Białorusią, badano zawartość radioizotopów cezu-137 i potasu-40 w glebach lasów liściastych, iglastych, nieużytków oraz gruntów ornych. Kumulacja radiocezu w glebach w zależności od sposobu użytkowania gruntów przedstawiała się następująco: lasy liściaste> lasy iglaste> nieużytki> pola uprawne, a kumulacja potasu zmniejszała się w szeregu: pola uprawne> lasy liściaste> nieużytki> lasy iglaste. W ściółce lasów iglastych odnotowano około 2-krotnie większą zawartość cezu niż w ściółce lasów liściastych. Cez występujący w glebach na terenie gminy Mielnik skorelowany był statystycznie istotnie dodatnio z zawartością w glebach węgla organicznego, a potas z zawartością węgla organicznego oraz frakcjami pyłu i iłu.

17

Wpływ wylewu słonych wód poprodukcyjnych na gleby leśne w okolicach Głogowa

Greinert A., Greinert H.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2007

|

nr 135 (15)

55-72

PL

Obszary europejskie są w znacznym stopniu zantropogenizowane, nawet na obszarach użytkowanych przyrodniczo. Jednym z wszechobecnych elementów są w tym zakresie sieci przesyłowe. Jednymi z groźniejszych są rurociqgi przesyłające ciecze nieobojętne dla środowiska przyrodniczego. Do takich należą linie przesyłowe zasolonych wód kopalnianych, kierowanych na wylewiska. Rozszczelnienia tych rurociqgów powoduje dewastację środowiska gruntowo-wodnego, flory i fauny. Problemem jest czas oddziaływania. Trzeba pamiętać, że przebieg tych linii jest na ogół podziemny, a efekty rozszczelnienia widać dopiero po zamieraniu roślin głębiej korzeniących się. W tym czasie gleby i ich materiały macierzyste są w znacznym stopniu zmienione chemicznie i fizycznie. Zmniejsza się przepuszczalność gleb, zwiększa przewodność elektryczna, degradacji ulega sorpcja glebowa, a równowaga jonowa ulega daleko posuniętemu naruszeniu.

EN

European areas are in high level antropogenic transformed, even on covered with green areas. The nets are in this range one of ubiquitous elements. One from more dangerous pipelines are these sending not indifferent for natural environment liquids. To such pipelines belong these transported salted mine waters, steered to the lagunes. Damages of these pipelines causes the devastation of ground-water environment, flora and fauna. The problem is the time of influence. It should be remembered that course of these lines is mainly on underground, and visible effects of damges are after decay of more deeply rooting plants. In this time soils and their parent materials are in considerable degree chemically and physically altered. The penetrability of soils is gets smaller, electric conductivity enlarges, soil sorption undergoes and ion equilibrium goes violated.

18

Rekultywacja gleb leśnych zdegradowanych przez wypływ solanki w okolicach Głogowa

Greinert A., Greinert H.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2007

|

nr 135 (15)

73-85

PL

W rezultacie niekontrolowanego wypływu słonych wód kopalnianych z rurociągów je transportujących następuje degradacja, a nawet dewastacja gleb. Tym samym, z mocy prawa, podlegają one rekultywacji - szeregowi działań przywracających im funkcjonalność. Działania rekultywacyjne są zróżnicowane przy różnym składzie granulometrycznym gleb. W artykule opisana jest sytuacja rekultywacji zasolonych gleb gliniastych. Wskazano nawet wobec nich możliwość użycia technik oczyszczania in-situ. Warunkiem jest sprawna sieć melioracyjna, a w przypadku okresów suchych możliwość deszczowania obszaru.

EN

In result of uncontrolled outflow of salty mine waters from pipelines it transporting follows the degradation, and even the devastation of soils. These situations are subject, with power of law, of the soils reclamation - the row of workings restoring them the functionality. The granulometric compound of soils cause diversification of reclamation techniques. The situation of salted clay soils reclamation has been described in article. In the paper has been showed the possibility of in-situ reclamation technique use. The main necessities are efficient meliorative net and in case of dry periods the possibility of area irrigation.

19

Mikroskładniki w leśnych glebach rdzawych Wału Zielonogórskiego

Wawrzyniak-Gramacka E., Drab M.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2007

|

nr 133 (13)

439-445

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań zawartości Cu, Zn, Ni, Pb, Mn i Co w glebach rdzawych. Próbki gleby pobrano z poziomów genetycznych profili gleb leśnych, z obszaru Wału Zielonogórskiego. Stwierdzono, że badane gleby można zaliczyć do gleb o naturalnej zawartości metali ciężkich, o nieznacznie wzbogaconych poziomach organicznych. Profile glebowe ze wschodniej części Wału Zielonogórskiego charakteryzowały się wyraźnie wyższą zawartością Mn, Pb i Co w porównaniu z częścią zachodnią.

EN

The paper presents results of studies on content of Cu, Zn, Ni, Pb, Mn and Co in rusty soils. Soil samples were collected from the genetic levels of soils located within the Zielona Góra Moraine Bar. It has been concluded that the soils can be classified to ones of normal content of heavy metals with slightly enriched organic levels. The soil profiles from eastern part of Zielona Góra embankment are characterized by a considerably higher level of Mn, Pb and Co, comparing to its western part.

20

Aktywność enzymatyczna gleb leśnych w strefie oddziaływania Zakładów Azotowych "Puławy" S.A.

Bielińska E. J., Domżał H.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2007

|

nr 133 (13)

44-51

PL

Zbadano aktywność enzymatyczną gleb w strefie oddziaływania Zakładów Azotowych "Puławy" S.A. na terenie poleśnym, przyległym do Zakładów oraz na obszarach leśnych usytuowanych w Nadleśnictwie Puławy. Przeprowadzono jednoczesne badania aktywności dehydrogenaz, fosfataz, ureazy i proteazy. Aktywność dehydrogenaz, fosfataz i proteazy w badanych glebach wahała się w szerokich granicach, jednak wyraźnie zależała od intensywności presji antropogenicznej. Prawidłowości takiej nie stwierdzono w przypadku aktywności ureazy. Wykazano ścisłe dodatnie korelacje pomiędzy aktywnością badanych enzymów a zawartością mineralnych form azotu w glebach. Świadczy to, że badany ekosystem jest w stanie włączyć do obiegu biologicznego związki azotu docierające z atmosfery.

EN

The enzymatic activity of soils was tested in the zone of influence of Zakłady Azotowe "Puławy" S.A. [Nitric Works], in a deforested area adjacent to the Works and in forest areas of the Puławy Forest Inspectorate. At the same time, tests of the activity of dehydrogenases, phosphatases, urease and protease were carried out. The activity of dehydrogenases, phosphatases and protease in the examined soils varied within a broad range, however, they were clearly dependent on the anthropogenic pressure intensity. Such a regularity was not observed in case of urease activity. Direct positive correlations were indicated between the examined enzymes' activity and the content of mineral forms of nitrogen in soils. This proves that the ecosystem under examination is able to introduce nitrogen compounds of atmospheric origin into the biological cycle.