Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The change of quantity and quality outflow of water in Ochożanka River basin

Grzywna A.

Journal of Water and Land Development

|

2017

|

no. 35

57--62

EN

The aim of this research work is to evaluate changes in the quantities of water and chemical parameters of outflow water from the forest catchment. Research was carried over a hydrological five-year period in the Ochożanka River basin (Western Polesie). The structure of the catchment area of 33.1 km2 is dominated by forestland constituting 81% of the area. During this period the precipitation amounted to 627 mm, which was 100 mm higher than the multi-year average. Precipitation of the summer half-year was almost three times higher than in the winter half-year. Data analysis shows that the average unit outflow from the catchment unit was 3.0 dm3·s–1·km–2. Outflow in the winter half-year was 52% higher than in the summer half-year. The waters of the river are used, they are usually characterized by good chemical status. In case 30% samples concentration of Kjeldahl nitrogen (>2 mg N·dm–3), total phosphorus (>0.4 mg P·dm–3) exceed the limit values for second class quality water. Indicators of oxygen conditions reach medium and high values. In spring, it happens that the limits are exceeded for second class water quality. These values are respectively COD > 20 mg O2·dm–3 and oxygen <5 mg O2·dm–3. An important issue related to the value parameters is the seasonal variability of their concentration in water outflow from the catchment. The maximum value chemical parameters are recorded in March, when the occurred largest outflows water.

PL

Celem pracy jest ocena zmian ilości wody i napływających składników odżywczych. Badania przeprowadzono w hydrologicznym okresie pięcioletnim na Polesiu Zachodnim. W strukturze użytkowania zlewni Ochożanki o powierzchni 33,1 km2 dominują lasy stanowiące 81%. W okresie badań wielkość opadów wynosiła 627 mm i była o 100 mm większa od średniej wieloletniej. Opad w półroczu letnim był prawie trzykrotnie wyższy niż w półroczu zimowym. Analiza danych wskazuje, że średni roczny odpływ jednostkowy wyniósł 3,0 dm3·s–1·km–2. Odpływ w półroczu zimowym był o 52% większy niż w półroczu letnim. Wody rzeki charakteryzują się zazwyczaj dobrym stanem chemicznym. W przypadku 30% próbek przekroczone były wartości graniczne II klasy jakości wody stężenia azotu Kjeldahla (>2 mg N·dm–3) i fosforu ogólnego (>0,4 mg P·dm–3). Wskaźniki tlenowe charakteryzowały się wartościami średnimi i dużymi. Wiosną bardzo często były przekroczone wartości graniczne II klasy jakości. Wówczas wartości te wynosiły – dla ChZT > 20 mg O2·dm–3 i natlenienia <5 mg O2·dm>sup>–3. Ważną kwestią związaną z wartościami parametrów jest sezonowa zmienność ich stężenia w wodzie odpływającej ze zlewni. Maksymalne wartości parametrów chemicznych odnotowano w marcu, kiedy występują największe odpływy wody.

2

Efekty realizacji programu małej retencji w lasach na przykładzie dwóch nadleśnictw obszarów nizinnych

Liberacki D., Korytowski M., Kozaczyk P., Stachowski P., Stasik R.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 2

428--438

EN

Evaluation of the effects of small retention programme implementation was an aim of the paper. The research was carried out in two forest districts located in lowland area: Włocławek and Dąbrowa Forest District. They are located in the central part of the Polish Lowland in the southern and north-eastern part of Kujawy-Pomerania Province. Location of these objects in the zone of the lowest precipitation and also in the high air temperature have negative impact on the water resources. All of the activities which can protect the water resources as well as can increase the water retention should be priority. Realization of the investment of small retention objects in recent years caused creation of artificial reservoirs collecting significant amount of water, which flowed away until now. Realization of small retention object at Osięciny Forestry of Włocławek Forest District included building weir with regulated flashboard gate in the ditch. Meanwhile in the Dąbrowa Forest District at Krępa watercourse at degraded grasslands of low class in November 2006. Four cascading weir with constant overflow as well as four reservoirs were built. An increase of surface and subsurface retention capacity in Włocławek Forest Districts was from 14 to 14.5 th. m3, with an increase of flowed area from 10.3 th. m2 to 31.7 th. m2. Flowed area created in second analysed forest district – Dąbrowa, was from 1.8 th. m2 to 32.9 th. m2, and built reservoirs stored water of amount from 2.6 th. 3 to 18.1 th. m2. The building devices of small retention caused the water retention increase of about 36.4 th. m3 in total. Improvement of habitat conditions which are in particular sensitive to water shortage, which can appear frequently, was an additional profit of small retention programme implementation, besides the increase of water storage amount. The researches indicated that nature-friendly small water damming devices, constructed from natural materials can also be an cheap alternative for water storage in comparison to constructing bigger water reservoirs, which also demanding high exploitation costs. Small retention water devices presented in the paper allow to carrying out a rational water management with maintain of environmental needs. They also indicate possibility of water retention increase and protection of forest habitats which are particularly sensitive to water shortage. The more so all of the small retention activities can positively affect biodiversity of forest habitats.

3

Ocena funkcjonowania śródleśnych oczek wodnych w zróżnicowanych warunkach meteorologicznych na terenie leśnego kompleksu promocyjnego Lasy Rychtalskie

Korytowski M. T., Stasik R., Liberacki D.

Inżynieria Ekologiczna

|

2016

|

Nr 49

41--49

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w dwóch, różniących się pod względem opadów, latach hydrologicznych 2010/2011 i 2012/2013 w zlewniach śródleśnych oczek wodnych nr 1 i 6 usytuowanych na terenie Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice, należącego do Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Lasy Rychtalskie”, w leśnictwach Wielisławice (oczko nr 1) oraz Laski (oczko nr 6). Zlewnia śródleśnego oczka wodnego nr 1, o powierzchni około 7,5 ha jest w 100% zlewnią leśną. Natomiast zlewnia oczka nr 6, o powierzchni około 37 ha, jest w 40% zlewnią leśną a pozostałe 60% obszaru badanej zlewni stanowią grunty orne. Analizowane w pracy oczka nr 1 i 6 o łagodnych skarpach, mają charakter naturalnych oczek wytopiskowych. Powierzchnia oczka nr 1 wynosi 0,13 ha a oczka nr 6 0,35 ha, przy średnich głębokościach wynoszących odpowiednio 1,0 m i 1,4 m. Przeprowadzone badania potwierdziły, że zmiany stanów i związanych z nimi zapasów wody w śródleśnych oczkach wodnych nr 1 i 6 w dużej mierze uzależnione był również, poza przebiegiem warunków meteorologicznych, od ich cech morfometrycznych. Badania wykazały także silną więź hydrauliczną polegającą na okresowym odpływie wód z oczek do gleb przyległych siedlisk i odwrotnie. Obliczone współczynniki korelacji, dla związków stanów wód w oczkach ze stanami wód gruntowych przyległych siedlisk w omawianych latach hydrologicznych osiągały wartości od 0,43 do 0,96 i zależności te były w większości istotne na poziomie α=0,01.

EN

The paper presents the results of the researches carried out in the catchments of pond No 1 and No 6. The ponds are located in Siemianice Experimental Farm, belonging to “Lasy Rychtalskie” Promotional Forest Complex, in Wielisławice (pond No 1) and Laski forestry (pond No 6). The researches were carried out in two hydrological years 2010/2011 and 2012/2013. The years had different precipitation. The area of catchment of pond No 1 is about 7.5 ha and its forestation totals 100%. Whereas catchment area of pond No 6 is about 37 ha. The forestation of this pond is about 40% and the rest are arable areas. The analyzed pond No 1 and 6, have mild scarps, and they are natural pond melting out. The area of pond No 1 is 0.13 ha, whereas pond No 6 is 0.35 ha, and averages depths of both ponds are 1.0 m and 1.4 m. The results confirmed a connection between water in ponds and groundwater in neighboring areas. In some periods water of ponds supply surrounding areas and in some periods on the contrary – groundwater supply water in ponds. Correlation coefficient (from 0.43 to 0.96) calculated for relation between water levels in ponds and groundwater were statistically significant for the level α=0.01 in analyzed hydrological years.

4

Zmiany stanów i zapasów wody wybranych siedlisk leśnych występujących w zlewni rzeki Niesób

Korytowski M., Liberacki D., Stasik R.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 44

162--169

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w trzech, różniących się pod względem opadów, latach hydrologicznych 2004/2005, 2008/2009 i 2009/2010 w zlewni śródleśnego oczka wodnego nr 1, usytuowanego na terenie Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice, w leśnictwie Wielisławice. Zlewnia badanego oczka wodnego nr 1, o powierzchni około 7,5 ha i lesistości 100%, usytuowana jest w zlewni Niesobu-lewobrzeżnego dopływu Prosny. W badanej zlewni przeważają siedliska świeże zajmując około 98% powierzchni. Od zachodniej strony oczka, w niewielkim stopniu występuje siedlisko lasu mieszanego wilgotnego. W pokrywie glebowej analizowanej zlewni dominują gleby bielicowo-rdzawe oraz brunatno-rdzawe a w niewielkim stopniu występują gleby murszaste. Natomiast przeważającym gatunkiem gleby jest piasek słabogliniasty. Przeprowadzone badania wykazały, że w suchym roku hydrologicznym 2004/2005 wystąpiły ubytki zapasów wody we wszystkich analizowanych siedliskach i osiągały one wartości od 4 mm (BMśw) do 18 mm (LMw). Natomiast w dwóch następnych analizowanych latach stwierdzono w omawianych siedliskach przyrosty zapasów wody. Największe, wahające się od 63 mm (BMśw) do 82 mm (LMw), wystąpiły w mokrym pod względem opadów roku hydrologicznym 2009/2010. Badania wykazały również, że zmiany zapasów wody w glebach analizowanych siedlisk leśnych, w półroczach zimowych i letnich omawianych lat były silnie powiązane ze zmianami stanów wód gruntowych w tych siedliskach. Współczynnik korelacji obliczony dla tych wielkości wyniósł 0,95 i zależność ta była istotna na poziomie α = 0,01.

EN

The paper presents the results of the researches carried out in three hydrological years 2002/2003, 2003/2004 and 2009/2010 of a different precipitation sums. The researches were carried out at catchment of water pond number one, located at Wielisławice Forestry of Siemianice Experimental Farm. The area of investigated catchment of pond number one is about 7.5 ha and its forestation totals 100%. It is situated in a part of Niesób catchment – left- side tributary of Prosna River. In the investigated catchment the predominant fresh habitats spreading through 98% area. Moist mixed broadleaved forest is located at the west part of pond. Proper podzols are predominant in soil cover analysed catchment and to a little extent there are muckous soils. Whereas predominant soil textural group there is loamy sand. The researches indicates that the decrease of water storages in all of the analysed habitats and was from 4 mm in fresh mixed coniferous forest to 18 mm in moist mixed broadleaved forest in a dry 2004/2005 hydrological year. Whereas an increase of water storages was observed in these forest habitats in the next two hydrological years. The highest fluctuations – from 63 mm in fresh mixed coniferous forest to 82 mm in moist mixed broadleaved forest were observed in wet 2009/2010 hydrological year. The researchers also showed that changes of water storages in analysed soil of forest habitat, in winter and summer hydrological half-year was connected to the groundwater levels in these habitats. The coefficient correlation was 0.95 and this relationship was significant at α = 0.01 level.

5

Stany i zapasy wody w siedlisku lasu mieszanego wilgotnego w latach hydrologicznych 2000/2001 oraz 2009/2010

Korytowski M., Stasik R.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 45

156--162

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w dwóch mokrych pod względem opadów latach hydrologicznych 2000/2001 i 2009/2010 w zlewni śródleśnego oczka wodnego nr 5 usytuowanej na terenie Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice, w leśnictwie Laski. Zlewnia oczka nr 5 o powierzchni około 20 ha i lesistości 100% usytuowana w zlewni Pomianki, która jest lewobrzeżnym dopływem Prosny. W badanej zlewni przeważają siedliska świeże zajmujące łącznie 95% powierzchni. W terenie bezpośrednio przyległym do oczka występuje siedlisko lasu wilgotnego i lasu mieszanego wilgotnego. Największą powierzchnię zlewni zajmują gleby płowe zbrunatniałe oraz brunatne kwaśne typowe, o uziarnieniu piasku słabogliniastego. Uzyskane wyniki badań potwierdziły, że w ocenie zdolności retencyjnych siedlisk leśnych, poza zmianami retencji w 1m warstwie gleby, istotne są również zmiany zapasów wód gruntowych. Badania wykazały w obydwu analizowanych okresach przyrosty zapasów wody, przy czym w roku hydrologicznym 2009/2010 przyrost zapasów był wyższy od tej wielkości z pierwszego analizowanego roku (2000/2001) o 160 mm.

EN

The paper presents the results of the researches carried out in two hydrological years 2000/2001 and 2009/2010. These two years were wet ones with high precipitation sums. The researches were carried out at the catchment of water pond No 5, located at Laski Forestry of Siemianice Experimental Farm. The area catchment of pond No 5 is about 20 ha and its forestation totals 100%. It is situated in a part of Pomianka catchment – left-side tributary of Prosna River. In the investigated catchment predominant fresh habitats spreading through 95% area. Moist broadleaved forest and moist mixed broadleaved forest are located in the area neighbouring to the pond. The haplic luisol and haplic cambisol (dystric) are predominant in soils of the catchment area. Whereas, loamy sand a predominant soil there . The researches and analyses confirmed that retention changes in 1m soil layer as well as changes of groundwater storages had significant meaning in the evaluation of forest habitats retention. The research showed an increase of water storages in both analysed years, whereas in 2009/2010 hydrological year increase was higher than in the first analysed year (2000/2001) of about 160 mm.