Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Materiały budowlane, używane w zabudowie folwarcznej na Lubelszczyźnie od XVI do początków XX wieku

Feduszka J.

Ceramika Budowlana

|

2017

|

nr 3-4

33--34

2

Trwanie czy przemijanie mieszkań dawnych pracowników folwarcznych

Gubańska R.

Architektura Krajobrazu

|

2011

|

nr 4

18--22

EN

Dwellings of farm workers were often built at the same time as actual farm buildings. Their composition, form and architecture were dependent on the epoch they were built in, but above all, on wealth and awareness of their owners. Their spatial arrangement and architectural decor of those days have always had great influence on both: cultural values and the perception of modern Polish country.

3

Folwark Wilanowski - zapomniane miejsce historyczne

Kaczyńska M., Różańska A.

Architektura Krajobrazu

|

2011

|

nr 2

34--40

EN

Area of the former Wilanów manorial economy is localized to the south of the Wilanów residence (pres-ently a seat of the Wilanów Pałace Museum) and historically constitutes its integral compositional element. Only recently spatial arrangement of the manorial economy, in a great measure, was still visible. Still today exists a large part of farm buildings. The manorial economy terrain is legally protected only as a part of the monumental urban complex of Wilanów. The area is not separately included in the monuments register. Despite still visible spatial values of the manorial economy, recently, construction of the new apartment house complex within the area was authorized. The new housing buildings were introduced to the terrain between the Wilanów Lake, constituting a water axis of the Wilanów landscape park and the Stanisław Kostka Potocki's street, historical road conneeting the Wilanów residence with the manorial economy, eneroaching on the former manorial economy court-yard. Introducing the new apartment house complex destroyed historical spatial composition of the manorial economy. Furthermore, multi-storey apartment houses dwarf historical farm buildings. Although the existing monumental buildings are planned to be preserved and adapted, their present technical condition and threats evoked by the new neighborhood are alarming. The article is aimed to briefly outline problems of conservator's protection of the Wilanów manorial economy which resultfrom insufficient legal protection and complicated structure of landownership. It also tries to analyze how we can counteract negative transformations in its spatial structure.

4

Inwentarskie budynki folwarczne. Zapoznane piękno formy a współczesna idea architektoniczna

Drożdż-Szczybura M.

Architecturae et Artibus

|

2010

|

Vol. 2, no. 3

13-19

PL

Poczynając już od najwcześniejszych XIII-wiecznych rozwiązań, folwark, jako miejsce produkcji, kształtowany był według ściśle określonych reguł i praw architektonicznych. Istniejące na ziemiach polskich folwarki różniły się stosunkami pracy, zasadami i głównymi kierunkami produkcji oraz wielkością. Budownictwo drewniane dominowało na wsi do XIX wieku, kiedy to zmiany związane z intensyfikacją określonych działów produkcji rolnej i rozwojem przemysłu rolno-spożywczego znalazły swoje odzwierciedlenie w gospodarstwach folwarcznych. Wiek XIX to również wiek „rewolucji” architektonicznych, które wpłynęły na powstanie zabudowy folwarcznej o bardzo interesującej i oryginalnej architekturze. Od ponad półwiecza z niezwykłą starannością i celowością wznoszone niegdyś folwarki ulegają dekapitalizacji. Wczęści jeszcze istniejących budynków inwentarskich prowadzona jest produkcja, niektóre zostały zaadaptowane do innych funkcji, nieliczne stanowią obiekty muzealne, znaczna część niszczeje. Przyczyn tego zjawiska należy doszukiwać się w ilości i złożoności, a często niejednoznaczności interpretacji zagadnień z zakresu planowania przestrzennego oraz konieczności określenia właściwej kolejności inwestowania - na miarę posiadanych środków. Folwarki stanowiły integralną część naszego krajobrazu kulturowego. I nadal, między innymi dla swoich walorów architektonicznych, powinny być poznane i – tam, gdzie to możliwe, zachowane. Najważniejszym, ale i najtrudniejszym zadaniem do rozwiązania jest znalezienie dla inwentarskich zabudowań folwarcznych właściwej formuły tak własnościowej, jak i użytkowej, które przy uszanowaniu wartości historycznych pozwoliłyby na właściwe ich współczesne funkcjonowanie.

EN

Beginning with the earliest 13th century solutions, the farm as a place of production was shaped according to closely specified architectural rules and principles. The farms existing in the Polish land were different in labour relations, production rules and main production directions and capacity. Wooden building work was predominant in the countryside until the 19th century, when changes related to intensification of specific fields of farming production and development of farming and food industry were mirrored in farmsteads. The 19th century was also the age of architectural ‘revolutions’ which affected origination of farming development with very interesting and original architecture. Since over half a century, the farms, once erected with immense care and purposefulness, have been decapitalised. Production is continued in some of the still existing stock buildings, others have been adapted to other functions, and a very few constitute museum facilities, and most of them are on the decay. The causes of this need to be found in the number and complexity, and often in ambiguities in interpretation of the issues in the field of space planning and the necessity of specifying the proper order of investing measured by the funds owned. The farms constituted the integral part of our cultural landscape. Still, among others for their architectural features, they should be made known and, where possible, preserved. The most important, but the most difficult, is to find the appropriate ownership format for stock farm facilities, as well as their functions, which could allow their modern functioning with observation of their historical values.

5

Współczesny obraz założeń pałacowo- i dworsko-folwarcznych na wybranych przykładach z Niziny Wrocławskiej

Gubańska R.

Architectus

|

2004

|

Nr 2(16)

37--42

PL

W latach 1995-2000 były prowadzone badania nad zabudową gospodarstw wielkoobszarowych oraz ich układami funkcjonalno-przestrzennymi. Za obszar badań wybrano Nizinę Wrocławską, która swym zasięgiem obejmuje Wysoczyznę Sredzką, Równinę Kącką (zwaną również Równiną Wrocławską) oraz Równinę Grodkowską. Rozpościera się ona między Pradoliną Wrocławską a Przedgórzem Sudeckim, od doliny Ka-czawy na północnym zachodzie po dolinę Nysy Kłodzkiej na południowym wschodzie. Na podstawie prowadzonych prac w terenie zauważono stosunkowo dużą różnorodność typów i form zabudowy oraz układów funkcjonalno-przestrzennych. Jest to jednak ściśle związane z dawną świetnością, bujnym rozkwitem założeń pałacowo- lub dworsko- -folwarcznych, kiedy to pieczę nad całym zespołem sprawował jeden właściciel ziemski. Wraz ze zmianą uwarunkowań formalno-prawnych po 1945 r., kiedy zdecydowana większość gospodarstw wielkoobszarowych przeszła pod zarząd Państwowych Gospodarstw Rolnych; widoczne jest stopniowe, systematyczne niszczenie zarówno obiektów budowlanych, jak i układów przestrzennych. Nowy właściciel był nastawiony na branie, tzn. uprawiał pola, eksploa-tował budynki, budował nowe, nie zwracając uwagi na układ kompozycyjny gospodarstwa, nie dając w zamian nic, tzn. nie był zainteresowany naprawą, konserwacją istniejących już obiektów, które - w danej chwili - nie były zagospodarowane. W ten sposób budynki powoli popadały w stan ruiny.

EN

A relatively large variety of types and forms of development and functional (spatial) arrangements have been observed during research works carried out in the years 1995-2000. This is, however, closely related to the past glamour of grange complexes when one landowner had charge of the whole complex. The situation, having been undergoing modifications over long years, has been discussed in detail in the main body of the paper for selected examples of Mańczyce, Brzezinka Sredzka and Kadłub. Though for an overwhelming number of palace, mansion and grange complexes their time of splendour ended after 1945, it is encouraging that examples of their positive use and development may also be encountered. What remains is to hope that in the nearest future more and more grange arrangements will find new owners or tenants who prove to be worthy of their splendid past.

6

Produkcja dawnych folwarków - tradycja a współczesność

Gubańska R.

Architektura Krajobrazu

|

2003

|

nr 1-2

118-121

EN

The Wrocław Lowland has been selected for the research work. In general, grange farms have been occupied in corn-growing until the end of 18th century. Late 18th and especially early 19th century was the time when Lower Silesia passed through a real agrarian revolution. It manifested itself in mastering the tilling methods and in substantial growth of livestock population. Over the area covered by research, grange farms were dominated by corn-growing, mainly rye and wheat. Such type of production was greatly influenced by fertile soils prevailing within the region. However, in 19th century farms gradually transformed to breeding. This mainly included cattle, swine, goats and also ship. In conclusion, a statement could be made that grange farms over the area under consideration were engaged in a broad line of production, starting from tilling corn, via breeding and terminating in agricultural/food industry.