Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Hydrologiczne uwarunkowania morfogenezy wybranych erozyjnych form rzeźby równi zalewowej na przykładzie doliny Bugu

Ostrowski P., Utratna M.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2018

|

Vol. 27, No. 1

57--70

PL

Celem pracy była analiza związku warunków hydrologicznych z morfogenezą erozyjnych form rzeźby równi zalewowej Doliny Dolnego Bugu. Stwierdzono, że formy takie jak zanikające koryta boczne i starorzecza w wyniku cyklicznych wezbrań ulegają wtórnej erozji. Główną tego przyczyną jest to, że łączą one ciągi obniżeń stanowiące uprzywilejowane drogi przepływu wód wezbraniowych. W wezbraniach zatorowych formy te przejmują funkcję głównego koryta, ograniczając skutki powodzi.

EN

The aim of the study was to analyze the relationship between hydrological conditions and morphogenesis of erosional landforms on the floodplain of the Bug river valley. It was found that forms such as side arms and oxbow lakes as a result of cyclical floods are subject to secondary erosion. The main reason for this phenomenon is the fact that they combine strings of overbank flow direction. In the case of ice storms, these forms take on the role of the main channel limiting the effects of floods.

2

Zastosowanie wysokorozdzielczych, wielospektralnych zdjęć satelitarnych (VHR) do identyfikacji wybranych form rzeźby równi zalewowej

Ostrowski P., Falkowski T.

Przegląd Geologiczny

|

2016

|

Vol. 64, nr 12

1040--1047

EN

The aim of the work was to estimate the usefulness of Very High Resolution (VHR) multispectral images from the IKONOS-2 satellite to identify landforms in the floodplain area. Studying the nature and distribution of the floodplain landforms allows the identification of natural tendencies in fluvial processes and could be useful for the projects of river valley management. The research was carried out along part of the Podlasie gorge of the Bug River valley. We analyzed the orthophotomap both in natural colours (RGB) and colour-infrared (NRG), with 82-cm ground sample distance (GSD). Based on VHR satellite images, 14 (representing 7 types) landform types have been distinguished. Remote sensing results have been verified in the field. The investigations have enabled the assessment of the usefulness of the multispectral VHR satellite images for the identification of trends in overbank processes.

3

Zróżnicowanie erozyjnych form rzeźby dna doliny w strefie podlaskiego przełomu Bugu

Ostrowski P.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2015

|

Vol. 24, No. 4

350--360

PL

Celem prowadzonych badań była identyfikacja erozyjnych form rzeźby na zbliżonym do naturalnego (nieobwałowanym) i cennym przyrodniczo (Natura 2000) odcinku dna doliny rzecznej oraz próba ich klasyfikacji. W artykule przedstawiono typy charakterystycznych erozyjnych form rzeźby dna doliny Bugu występujące w strefie jego podlaskiego przełomu. Formy te zidentyfikowano na podstawie analizy wysokorozdzielczych wielospektralnych zdjęć satelitarnych oraz materiałów kartograficznych (map topograficznych i geologicznych). Poprawność identyfikacji zweryfikowano podczas badań terenowych. Na podstawie zgromadzonych danych podjęto próbę klasyfikacji tych form pod względem cech morfometrycznych i genezy.

EN

River valleys in the area of Polish Lowland are characterized by a relatively high (as for lowland river valleys) morphological and geological diversity. The main reason for this fact is the polygenesis. Rivers have adopted for their valleys different postglacial depressions (melt-out, as well as zone of concentrated melt water flow, etc.), erosionally modelling sections between them. Remains of their origin are still discernible in the valleys morphology (e.g. co-existence of the basin sections with the narrow, gorge sections and the presence of non-alluvial sediment in the valley bottom). The testimony of the complicated genesis is also poor developed erosional base of river valleys. Their surface built up with deposits more resistant to erosion forms morphological protrusions in alluvia substratum. Both the system of different soils outcrops in the bottom of the valley, as well as morphology and lithology of the valley substrate affect the process of evolution valleys, which takes place from the late Pleistocene. Nowadays, these elements also determine the floodplain morphodynamics, contributing the further differentiation of their surface. They influence on creation and operation of natural habitats as well.

4

The development of freshwater deltas and their environmental and economic significance

Rzętała M. A., Jaguś A., Machowski R., Rzętała M.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2015

|

Vol. 22, nr 1

107--123

EN

The article presents the results of studies concerning the delta forms that arise as a result of the sedimentation of the debris fed to water bodies by watercourses. The study covered several dozen anthropogenic water bodies in the Upper Silesia region, which is well known for its high degree of urbanisation and industrialisation. Basic research work included morphometric measurements of deltas, analyses of the mechanical and chemical composition of delta sediments and analyses of the chemical composition of the common reed growing on the deltas. The research has demonstrated that the deltas exhibit certain characteristics typical of anthropogenic forms that result from the pollutants found in watercourses. In delta sediments, grains of sand usually dominate, but in many cases the share of the < 0.02 mm fraction is as high as ca. 30%. Sediments often contain fine coal and other organic pollutants, which is reflected by high weight loss on ignition. The content of trace elements in delta sediments is usually many times higher than the geochemical background for all types of sedimentary rocks. Deltas are an environment where pollutants accumulate and some of them are assimilated by plants. The content of macro elements in common reed tissues from different deltas does not vary widely while the content of trace elements often results from their content in the sediments. The material that forms deltas can be extracted and in some cases even used as fuel.

PL

Przedstawiono wyniki badań form deltowych, powstających w wyniku sedymentacji rumowiska wnoszonego przez cieki do zbiorników wodnych. Badaniami objęto kilkadziesiąt zbiorników antropogenicznych w regionie górnośląskim, wyróżniającym się silną urbanizacją i uprzemysłowieniem. Podstawowe prace badawcze obejmowały: pomiary morfometryczne delt, analizy składu mechanicznego oraz chemicznego osadów deltowych, analizy składu chemicznego trzciny porastającej delty. Prace badawcze wykazały, że delty mają cechy form antropogenicznych, wynikające z zanieczyszczenia cieków. W osadach delt dominują zwykle ziarna piasku, lecz w wielu przypadkach frakcja < 0,02 mm stanowi nawet około 30%. Osady nierzadko zawierają miał węglowy i inne zanieczyszczenia organiczne, co wyrażają wysokie wartości strat wagowych po prażeniu. Zawartość pierwiastków śladowych w osadach deltowych najczęściej wielokrotnie przekracza tło geochemiczne wszystkich rodzajów skał osadowych. Delty są środowiskiem akumulacji zanieczyszczeń. Część z nich jest asymilowana przez roślinność. Zawartość makropierwiastków w tkankach trzciny z różnych delt jest mało zróżnicowana, natomiast zawartość mikropierwiastków często jest pochodną zawartości w materiale osadowym. Materiał tworzący delty może być wydobywany - w niektórych przypadkach posiada nawet cechy opałowe.

5

GIS jako narzędzie integrujące metody badań morfologii dna doliny Bugu na odcinku jego Podlaskiego Przełomu

Ostrowski P., Falkowski T.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2012

|

Vol. 21, No. 3

151--158

PL

Artykuł przedstawia przykład wykorzystania technologii GIS w badaniach morfologii i morfogenezy fragmentu dna doliny rzecznej charakteryzującej się dużym stopniem naturalności. W bazie danych zgromadzono i poddano wspólnej analizie dane pozyskanych w wyniku badań geologicznych, geomorfologicznych, batymetrycznych pomiarów geodezyjnych oraz teledetekcyjnych (wysokorozdzielcze wielospektralne zdjęcia satelitarne wykonane przez satelitę IKONOS 2). W artykule omówiono konstrukcję bazy danych, schemat przeprowadzonych w jej obrębie prac służących do rozwiązania problemu badawczego oraz oceniono przydatność zastosowanego narzędzia

EN

The paper presents an example of morphogenetic investigation of the semi-natural river valley reach with application of GIS technology. Results of geological, geomorphologic, hydrologic (bathymetry) field works, as well as remote sensing analysis of Very High Resolution (VHR) satellite images taken by IKONOS 2 were analysed in GIS environment. This paper shows the database constructions as well as the scheme of works done for the assessment of the research problem with usage of GIS technology.

6

Reconstruction of local environments of ancient population in a changeable river valley landscape (the middle Vychegda River, Northern Russia)

Karmanov V. N., Zaretskaya N. E., Panin A. V., Chernov A. V.

Geochronometria

|

2011

|

Vol. 38, no. 2

128-137

EN

In river valleys, both human occupation and subsequent preservation of archaeological sites are affected by active landscape transformation caused by river lateral migration, inci-sion/aggradation cycles and changes of river hydrological regime. In the middle Vychegda River val-ley (Northern Russia), there are numerous traces of human presence since the Mesolithic. We exploit multi-disciplinary archaeological, geomorphological and geochronological approach to elucidate the environmental preferences of settlements positioning during different epochs of the Holocene. High resolution space image supplemented with data on alluvial stratigraphy derived from bank exposures and hand cores, as well as 51 radiocarbon dates were used to make the geomorphic map showing ages of floodplain/terrace segments and palaeochannels. Using this map together with sediment facial in-terpretation, position of archaeological sites was analysed in the context of local geomorphic and hy-drologic situation. The majority of archaeological sites and modern settlements are found on terraces at river banks or at oxbow lakes which were well connected to the river. Few exceptions from this rule may be explained by seasonal character of dwelling functioning, ritual burial practice or speciali-zation of settlements. Geomorphic situation was used as a background for planning further prospec-tion of different-age archaeological objects.

7

Erozyjne efekty katastrofalnych wezbrań w dorzeczu górnej Nysy Kłodzkiej podczas powodzi 1997 i 1998 r.

Zieliński T.

Przegląd Geologiczny

|

2001

|

Vol. 49 nr 11

1096-1100

PL

Potoki górskie i większe rzeki dorzecza górnej Nysy Kłodzkiej zareagowały odmiennie na wielkie powodzie 1997 i 1998 r.. W ich strefach korytowych i pozakorytowych powstały wówczas różne formy erozyjne, które sklasyfikowano i zinterpretowano. Postawiono tezę, że Nysa jest rzeką przejściową (między roztokową i meandrującą), a w warunkach wielokrotnie zwiększonego przepływu zyskuje charakter naturalny i ewoluuje ku roztokowemu rozwinięciu koryta.

EN

Mountain creeks and rivers of the upper Nysa Kłodzka River drainage basin (Sudetes. NW Poland) differently reacted to torrential floods in 1997 and 1998. Within their channel and overbank zones various erosional features formed, which were classified and interpreted. The author concludes that Nysa is a transitional river (between meandering and braided) evolving to the braided river tvpe in conditions of considerably increased discharge.