Wyniki wyszukiwania - BazTech

Ograniczanie wyników

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: fluvial geoarchaeology

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Makro- i mikrożużle w aluwiach równiny zalewowej Kamionki koło Jędrowa (Góry Świętokrzyskie) jako wskaźnik dawnej działalności metalurgicznej

Przepióra Paweł, Kalicki Tomasz, Houbrechts Geoffrey

Landform Analysis

2022

Vol. 41

69--83

Kamionka jest rzeką trzeciego rzędu i prawostronnym dopływem Kamiennej (Wyżyna Kielecka). W całej zlewni w ramach Staropolskiego Okręgu Przemysłowego rozwijał się przemysł metalurgiczny oraz młynarski. Młyn w Jędrowie (Suchedniów) jest jednym z niewielu obiektów na terenie Staropolskiego Okręgu Przemysłowego, który zachował się w dobrym stanie, włączając w to również pozostałości wciąż widocznej w rzeźbie infrastruktury hydrotechnicznej m.in. dawnej kuźnicy. Dotychczasowe badania w zlewni wykazały występowanie licznych śladów działalności metalurgicznej zachowanych w osadach równiny zalewowej Kamionki oraz dawnych stawów przemysłowych. Większość pozostałości po kuźnicy działającej w miejscu obecnego młyna reprezentuje żużel występujący m.in. w osadach jeziornych oraz na pobliskiej hałdzie. Wskaźnikiem średniowiecznego, a zwłaszcza nowożytnego hutnictwa na badanym stanowisku są również znajdowane w aluwiach węgielki drzewne datowane na ostatnie stulecia. Uzyskane wyniki potwierdzają liczne materiały historyczne opisujące dzieje tego miejsca. Oprócz makroskopowych fragmentów żużla odkryto również mikrosferulki występujące w aluwiach, które są produktem kucia żelaza w kuźnicy. Analiza z wykorzystaniem metody separacji magnetycznych sferulek żelaza (Magnetic Spherule Separation), dotychczas z powodzeniem stosowana była na rzekach ardeńskich. Po raz pierwszy użyto jej w badaniach rzek Gór Świętokrzyskich, w tym Kamionki w pobliżu Jędrowa. Separacja i pomiar tych artefaktów pozwala określić m.in. tempo akumulacji osadów pozakorytowych. Makro- i mikrożużle tworzą wyraźną warstwę przemysłową, która świadczy o akumulacji tych osadów w okresie funkcjonowania kuźnicy lub krótko po jej wygaszeniu. Zestawienie tych wyników z materiałami historycznymi pozwala na ustalenie wieku aluwiów oraz umożliwia rozpoznanie ewolucji równiny zalewowej w ostatnich stuleciach.

Kamionka is a 3rd order river and right tributary of the Kamienna (Kielce Upland). The metallurgical and milling industries developed in the entire catchment within the Old-Polish Industrial District area. The water mill in Jędrów (Suchedniów) is one of the few this kind of facilities in the Old-Polish Industrial District, which has been preserved in good condition, including the remains of the hydrotechnical infrastructure i.e., of former forge, still visible in the relief. Previous research in the catchment area has shown many metallurgical activity traces in the Kamionka floodplain and former industrial ponds sediments. Most of the remnants of the forge operating at the present water mill site are slag deposited i.e., in lacustrine sediments and on a nearby embankment. The indicator of the Medieval and especially modern metallurgy activity in the study area are charcoals found in the floodplain alluvia dating to the last centuries. The results are confirmed by many archival materials presenting the history of this place. Besides the macroslag fragments, a microspherules are also discovered in alluvia’s, which are the product of iron smelting in the forge. The analysis using the Magnetic Spherule Separation method, has been so far successfully apply on the Ardennes rivers. For the first time, now it was used in the rivers of the Holy Cross Mountains region, including Kamionka River near Jędrów. The separation and measurement of these artefacts allows determining, i.e., the intensity of overbank sediments accumulation. Macroand microslags create a distinct industrial layer, which proves the accumulation of these deposits during forge operation or shortly after its shutdown. The comparison of these results with historical materials allows determining alluvium age and recognition of the floodplain evolution in the last centuries.

Environmental history of the Csorna Plain (Western Danube Plain, NW Hungary) from the Late Glacial to the Late Holocene as seen from data of multiproxy geoarchaeological investigations

Törőcsik Tünde, Gulyás Sándor, Sümegi Pál, Sümegi Balázs, Molnár Dávid, Benyó-Korcsmáros Réka

Studia Quaternaria

2019

Vol. 36, Nr 1

19--43

This study presents the results of a comprehensive geoarchaeological study implemented at an archeological site covering ca. 5 ha near the city of Csorna on the NW part of the Danube Plain, NW Hungary. The site itself exposed a complex fluvial system of an ice age creek with near bank and overbank areas (levee, point bar, back swamp). Spatial distribution of archeological features allowed for the interpretation of differential use of the fluvial landscape by different cultures. According to our data, the referred fluvial system must have emerged during the Late Glacial. At this time, creeks originating from hills to the SE followed a uniform NW trajectory. From the Holocene, small creeks were beheaded turning into inactive flood channels. It was the time when the gradual infilling of the floodplain started. Alternating layers of floodwater coarses and floodplain fines mark recurring floods at our site. These could have been correlated with cooler, wetter climatic phases of the North Atlantic, Western Europe and high stands in Central European lakes. Highest floods are recorded during the Late Bronze and Iron Ages besides the Neolithic. Pollen data enabled us to make inferences on the vegetation as well.