Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Analysis of the Diversity of Spontaneous Urban Flora – The Case of Temara City, Morocco

Boukita Hassan, Ziri Rabea, Brhadda Najiba, Chemchaoui Abdelazziz, Ghazi Souad, Elwahab Fathalah, Benchahid Boutaina, El Ammari Mohamed

Ecological Engineering & Environmental Technology

|

2024

|

Vol. 25, iss. 1

300--306

EN

Spontaneous flora offers many functions and potentialities in the urban ecosystem. However, few studies have been carried out on this subject in Morocco. The present study aimed to analyze the diversity of spontaneous flora in the urban area of Temara, to contribute to interpreting the structure and dynamics of Moroccan spontaneous flora. During the study, 90 floristic surveys were carried out along four transects, marked A, B, C, and D so that each transect started from the city center and went in one of the four directions of the study area. Transect A ran northwards from the city center, transect B westwards, transect C southwards, and transect D eastwards from the city center. To carry out the floristic surveys, several survey areas were chosen, given the heterogeneity of the urban environment. These areas ranged from a few cm2 for rock fissure plants, through 10 to 25 m2 for grasslands, to 25 to 100 m2 for forest cuttings. The results revealed a total of 137 taxa grouped in 116 genera and belong to 33 floristic families. The Asteraceae family came out on top, with 30 species (21.90%) and 24 genera, and the Poaceae family was in second place with 21 species (15.33%) divided into 20 genera. Analysis of this floristic list indicates a predominance of the therophyte life form (48.90%), then hemicryptophytes (26.28%) followed by geophytes (10.22%) in terms of biological type, and a predominance of the Mediterranean element (31.19%) in terms of chorological type. Of the 137 taxa inventoried, 10 are very rare, 1 is rare, 1 has a doubtful presence, and 2 are endemics. This study showed that even in a disturbed and fragmented environment, such as the urban environment, certain spontaneous plant species adapt to the conditions prevailing in this habitat and show considerable diversity, thus contributing to a better interpretation of the composition and dynamics of the country’s flora.

2

Assesment of the Impact of Habitat Conditions and Land use on the Floristic Diversity of Selected Rush Communities

Grzelak Mieczysław, Gaweł Eliza, Majchrzak Leszek

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2021

|

Vol. 31, no. 1

172--181

EN

This study concerned the assessment of the effect of various habitat conditions and land use on the habitat diversity of rush communities classified as Phragmitetea. The investigations were conducted in the years 2015-2019 in an area particularly interesting in terms of its nature value and abundant in localities of diverse plant communities, located in ecological areas of permanent grassland in the river valleys of the Noteć Leniwa and the Noteć Bystra, as well as the interlevee flood plain of the Warta in the area of Rakowo. The study area covered 228 ha. Soil moisture content resulting from the habitat mosaic and intensity of land use had a significant effect on the formation of rush communities, their richness and floristic diversity as well as nature and agricultural value. Most communities of nature value were characterised by a mediocre economic value and low fodder value (FVS ranging from 1.1 to 6.9), while some were barren lands. The calculated floristic diversity index (H’) varied and ranged from 1.9 to 3.5, while the harvested dry matter yields ranged from 2.7 to 16.6 t.ha-1. The aim of this study was to assess the effect of habitat conditions and land use on the formation and diversity of rush communities in the Noteć and the Warta river valleys.

3

The Species Diversity of Grasslands in the Middle Wieprz Valley (PLH060005) Depending on Meadow Type and Mowing Frequency

Kulik Mariusz, Warda Marianna, Bochniak Andrzej, Stamirowska-Krzaczek Ewa, Turos Przemysław, Dąbrowska-Zielińska Katarzyna, Bzowska-Bakalarz Małgorzata, Bieganowski Andrzej, Trendak Michał

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2019

|

Tom 21, cz. 1

543--555

EN

The studies were conducted on grasslands in the middle Wieprz valley in 2017. The aim of study was to assess the diversity of the species composition of selected grassland, depending on the frequency of mowing. The investigations focused on the meadow vegetation of Molinietalia order, Arrhenatheretalia order, the Molinio-Arrhenatheretea class and Phragmitetea class. The floristic diversity of the grassland communities was determined based on two indices, namely the number of species (SN) and the Shannon-Wiener index H'. In order to detect significant differences between the obtained values of these indexes for the particular grasslands (taking into account the research factors), a variance analysis was carried out, taking into account the Linear Model (LM) for the Shannon-Wiener index and a Generalised Linear Model (GLM) for the number of species on the assumption of the Poisson distribution of this variable. In addition, a Multidimensional principal component analysis (PCA) (Jolliffe 2002) was carried out to detect the variation of the analysed dataset with regard to the values of the ecological indices (Ellenberg et al. 1992). In the grassland under study, the number of species varied depending on the type of meadow and mowing frequency. Meadows with vegetation of the Arrhenatheretalia order had the greatest number of species. Furthermore, the number of species was found to increase with the growing frequency of use. The least numerous communities occurred in rush meadows (Phragmitetea class). A more frequent use of the sward of these communities led to a decreased number of species. Similar trends were observed in the case of the Shannon-Wiener index values. A variance analysis was carried out and its results indicate a significant influence of both research factors (meadow type and cutting frequency) on the floristic diversity of the communities under study. The biggest significant differences were confirmed between meadow vegetation of the Arrhenatheretalia order and Phragmitetea class. The biggest influence of cutting frequency on the increased species diversity occurred in meadows with communities of the Arrhenatheretalia and Molinietalia order. According to a multidimensional principal component analysis (PCA) indications, habitat humidity is the main factor determining the type of meadow community and its species diversity.

PL

Badania fitosocjologiczne przeprowadzono w 2017 roku na użytkach zielonych w dolinie środkowego Wieprza. Dolina Środkowego Wieprza (PHL060005) stanowi mozaikę siedlisk o zróżnicowanym uwilgotnieniu, co sprzyja występowaniu różnorodnych zespołów roślinnych. Celem badań była ocena zróżnicowania składu gatunkowego wybranych użytków zielonych, w zależności od częstotliwości koszenia. Przedmiotem badań była szata roślinna łąk rzędu Molinietalia, Arrhenatheretalia, klasy Molinio-Arrhenatheretea i Phragmitetea. Różnorodność florystyczną badanych zbiorowisk roślinnych oceniono za pomocą dwóch wskaźników, jakimi są liczba gatunków (SN) oraz indeks Shannona-Wienera H'. W celu wykrycia istotnych różnic między uzyskanymi wartościami tych wskaźników dla poszczególnych zbiorowisk (z uwzględnieniem czynników badań) wykonano analizę wariancji z uwzględnieniem modelu liniowego (LM) dla indeksu Shannona-Wienera oraz uogólnionego modelu liniowego (GLM) dla liczebności gatunków przy założeniu rozkładu Poissona tej cechy. Dodatkowo wykonano wielowymiarową analizę głównych składowych PCA (Jolliffe 2002) w celu wykrycia zmienności analizowanego zbioru danych, ze względu na wartości wskaźników ekologicznych (Ellenberg et al. 1992). Na badanych użytkach zielonych, wartość tego parametru wykazywała zróżnicowanie w zależności od typu łąki oraz częstotliwości koszenia. Łąki porośnięte roślinnością rzędu Arrhenatheretalia były najbardziej liczne gatunkowo. Stwierdzono ponadto zwiększanie się liczby gatunków w zbiorowisku wraz z rosnącą częstotliwością użytkowania. Najmniej liczne zbiorowiska występowały na łąkach z roślinnością klasy Phragmitetea. Częstsze użytkowanie runi tych zbiorowisk przyczyniało się do zmniejszenia liczby gatunków. Podobne trendy stwierdzono w przypadku wartości indeksu Shannona-Wienera. Wykonano analizę wariancji, której wyniki świadczą o istotnym wpływie obu uwzględnionych czynników (typ łąki oraz częstotliwość koszenia) na zróżnicowanie florystyczne badanych zbiorowisk. Największe istotne różnice potwierdzono między szatą roślinną rzędu Arrhenatheretalia i klasy Phragmitetea. Największy wpływ częstotliwości koszenia na wzrost różnorodności gatunkowej zaznaczył się na łąkach z roślinnością rzędu Arrhenatheretalia i Molinietalia. Wskazaniem wielowymiarowej analizy głównych składowych PCA jest, że wilgotność siedliska jest tu głównym czynnikiem decydującym o typie szaty roślinnej i jego zróżnicowaniu gatunkowym.

4

The diversity of Scirpetum silvatici Ralski 1931 association as a result of influence of variable habitat conditions

Kaczmarek Z., Grzelak M., Gaweł E., Gajewski P., Janyszek M., Glina B.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

Vol. 62, nr 3

158--162

EN

Research on floristic diversity of Scirpetum silvatici association was conducted in the valleys of Bukówka and Noteć in the years 2012 and 2014. In the association, Shannon-Wiener’s ratio of floristic diversity was calculated and the following parameters were determined: systematics, natural values, species diversity and a current state of habitat conditions on the basis of the values of Ellenberg’s ratio figures. Two soil profiles were made (sapric-mucky soil and alluvial soil). Morphological structure, texture of various genetic horizons and basic chemical properties of the investigated soils were determined. The examined soils were rich in organic matter and their other traits were typical of Polish soils of similar origin, texture and the content of organic matter. These soils ensure good conditions of water supply to plants. Their epipedons contained optimal amount of organic matter (when compared to the type of deposits they were built of). They are a valuable element of the habitat of the analyzed communities.

PL

Badania zróżnicowania florystycznego zespołu Scirpetum silvatici przeprowadzono w dolinie Bukówki i Noteci, w 2012 oraz 2014 roku. W zbiorowisku określono jego systematykę, obliczono wskaźnik różnorodności florystycznej Shannona-Wienera, określono walory przyrodnicze, różnorodność gatunkową zespołu oraz aktualny stan warunków siedliskowych na podstawie wartości (F, R i N) liczb wskaźnikowych Ellenberga. Wykonano opis dwóch profili glebowych (gleby: saprowo-murszowa i mada właściwa), oznaczając budowę morfologiczną i skład granulometryczny z poszczególnych poziomów genetycznych profili glebowych oraz podstawowe właściwości chemiczne badanych gleb. Badane gleby wykazywały znaczną zawartość materii organicznej, a w obrębie podstawowych właściwości, wartości typowe, charakterystyczne dla gleb Polski o podobnej genezie, uziarnieniu i zawartości materii organicznej. Gleby te zapewniają dobre warunki zaopatrzenia roślin w wodę. Ich epipedony zawierały optymalną, w stosunku do rodzaju budujących je utworów, zawartość materii organicznej Są one cennym elementem siedliska analizowanych zbiorowisk.

5

Nature and fodder value of grass-sedge communities in the Noteć valley in the Natura 2000 area

Grzelak M., Gaweł E., Janyszek M., Wrońska-Pilarek D., Janyszek S., Murawski M., Runowski S., Knioła A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

Vol. 62, nr 3

135--140

EN

Studies aiming at the evaluation of nature and fodder value of grass-sedge communities were conducted in the years 2009-2013 in the Natura 2000 area in the Noteć Leniwa and Bystra valley on meadows with varied moisture and trophic conditions. They showed that a significant effect on the formation of grass communities, their richness and floristic diversity, as well as nature and agricultural value is exerted by moisture conditions resulting from habitat mosaic and management intensity. Most analysed communities of considerable nature value have mediocre productivity value, providing yields (d.m.) of 1.6 - 14.6 t. ha-1. Their fodder value score FVS ranged from 1.1 to 7.4, while the calculated floristic diversity (H’) was varied and ranged from 1.2 to 4.2. Some of the communities are barren land.

PL

Badania walorów przyrodniczych i użytkowych zbiorowisk trawiastych i szuwarowych przeprowadzone w latach 2009-2013, na obszarze Natura 2000 w dolinie Noteci Leniwej i Bystrej, na łąkach o zróżnicowanych warunkach wilgotnościowych i troficznych. Dotyczyły one walorów przyrodniczych i użytkowych. Wykazały one, że na wykształcanie się zbiorowisk trawiastych, ich bogactwo i różnorodność florystyczną, walory przyrodnicze oraz rolnicze, istotny wpływ ma przede wszystkim uwilgotnienie, które wynika z mozaikowatości siedlisk, i intensywność użytkowania. Większość cennych przyrodniczo zbiorowisk posiada mierną wartość gospodarczą i wartość użytkową Lwu wynosząca od 1,1 do 7,4, a niektóre są nieużytkami. Wyliczona różnorodność florystyczna (H’) jest zróżnicowana i wynosi od 1,2 do 4,2, a uzyskiwane plony s.m. wynoszą od 1,6 do 14,6 t. ha-1. Celem pracy była ocena walorów przyrodniczych i użytkowych zbiorowisk trawiasto-turzycowych dolinie Noteci na obszarze Natura 2000 na odcinku Białośliwie- Radolinek na obszarze Natura 2000.

6

Formation of floristic diversity of community of Eleocharitetum Palustris Šennikov 1919 association according to habitat conditions

Gajewski P., Grzelak M., Kaczmarek Z., Glina B., Owczarzak W., Tylman O., Knioła A., Murawski M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

Vol. 62, nr 3

93--97

EN

Research on the formation of floristic diversity of Eleocharitetum palustris Šennikov 1919 association according to habitat conditions was conducted in the years 2009-2013 in the Noteć valley, between Czarnków - Nowe Dwory - Lubcz Wielki. On the basis of floristic data collected in this area, syntaxons were differentiated, research on floristic variability was conducted and Shannon-Wiener’s diversity ratio was calculated. The selected community underwent natural valorization, and its utility value was estimated on the basis of dry mass crop and the figure of utility value. The research was supplemented with a soil science assessment of the analyzed habitats. The habitats had a little floristic diversity and a small percentage share of farm-valuable species. They are, however, a valuable element of local ecosystems. Soil parameters in the investigated habitats were differentiated and typical for the represented systematic units. Their system of air-water parameters was influenced mainly by texture as well as content and quality of organic mater.

PL

Badania nad kształtowaniem się różnorodności florystycznej zespołu Eleocharitetum palustris Šennikov 1919 pod wpływem warunków siedliskowych przeprowadzono w latach 2009-2013, w dolinie Noteci, na odcinku Czarnków - Nowe Dwory - Lubcz Wielki. Na podstawie zebranych w terenie danych florystycznych wydzielono syntaksony, przeprowadzono badania różnorodności florystycznej, obliczono wskaźnik różnorodności Shannona-Wienera. Wybrane zbiorowisko zostało poddane waloryzacji przyrodniczej, a także oszacowano jego wartość użytkową na podstawie plonu suchej masy oraz liczby wartości użytkowej (LWU). Badania uzupełniono oceną gleboznawczą analizowanych siedlisk. Siedliska charakteryzowały się małym zróżnicowaniem florystycznym oraz niewielkim procentowo udziałem gatunków wartościowych gospodarczo. Są one jednak cennym elementem lokalnych ekosystemów. Gleby badanych siedlisk wykazywały właściwości zróżnicowane, typowe dla reprezentowanych przez nie jednostek systematycznych. O występującym w nich układzie właściwości powietrzno-wodnych decydowały głównie: uziarnienie oraz zawartość i jakość materii organicznej.

7

Różnorodność florystyczna oraz walory krajobrazowe muraw kserotermicznych na Pogórzu Przemyskim

Wolański P., Trąba C., Rogut K.

Przestrzeń i Forma

|

2016

|

nr 26

331--346

PL

Na podstawie 121 zdjęć fitosocjologicznych wykonanych w latach 2010–2014 w zbiorowiskach muraw kserotermicznych na Pogórzu Przemyskim oraz bogatej dokumentacji foto-graficznej dokonano charakterystyki tych ekosystemów pod względem różnorodności florystycznej oraz walorów krajobrazowych. Wyróżniono zbiorowisko Brachypodium pinnatum zróżnicowane na siedem wariantów. Występowało ono w urozmaiconych warunkach siedliskowych (zbocza wzniesień o zróżnicowanej wystawie i nachyleniu, wierzchowiny wzniesień). Wyróżnione fitocenozy były bogate florystycznie. Licznie występowały w nich rośliny dwuliścienne o barwnych kwiatach, które decydują o walorach krajobrazowych. Badane murawy kserotermiczne wyróżniały się kolorystycznie, szczególnie latem, na tle monotonnej barwy upraw rolniczych i roślinności leśnej. Bogactwo gatunków roślin w płatach muraw i ich aktualna faza rozwojowa to ważne elementy, które wpływają na estetykę krajobrazu rolniczego Pogórza Przemyskiego.

EN

On the basis of 121 phytosociological relevés taken in the years 2010–2014 in xerothermic grassland communities in the Przemyśl Foothills and rich photographic documentation, these ecosystems were characterized in terms of floristic diversity and landscape values. The community of Brachypodium pinnatum was distinguished and differentiated into 7 variants. It occurred in varied habitat conditions (slopes of varying exposition, angle, and altitude). The distinguished phytocenoses were floristically rich. Dicotyledonous plants with colourful flowers, which determine landscape values, occurred abundantly. The studied xerothermic grasslands could be distinguished by colour, especially in summer, against monotonous agricultural crops and forest vegetation. The richness of plant species in grassland patches and their current development phase are important elements that affect aesthetics of the agricultural landscape of the Przemyśl Foothills.

8

Phytocenoses with a considerable share of Deschampsia caespitosa (L.) P. Beauv.

Grzelak M., Mackiewicz D., Murawski M., Janyszek S., Runowski S., Knioła A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2015

|

Vol. 60, nr 3

106--108

EN

Basic studies were conducted in the Notec Bystra valley at the Biała - Radolin - Radolinek section, in the vegetation season in 2012, and supplementary studies, mainly site studies, were conducted in 2014. In terms of the administrative division this area is located in the northern part of the Wielkopolskie province in the Czarnków-Trzcianka county. Analyses were carried out on seventeen phytocenoses with a marked dominance of tufted hairgrass (Deschampsia caespitosa (L.) P. Beauv.). In the floristic composition native species were predominant, accounting for 92.72%, of which 70.91% were apophytes and 21.81% - spontaneophytes. Alien species (kenophytes and archeophytes) were relatively scarce and accounted for 7.28%. Analysed phytocenoses in the plant community are characterized by a medium floristic diversity, defined by the calculated Shannon-Wiener index H’ = 2.7. In turn, the nature value index was 2.16. Fodder value was low, with yields of hay at 3.2 - 4.2 (t ha-1) and fodder value score Fvs = 3.9.

PL

Badania zasadnicze przeprowadzono w dolinie Noteci Bystrej na odcinku Biała - Radolin - Radolinek, w sezonie wegetacyjnym w 2012, a uzupełniające, głównie siedliskowe, w 2014 r. Pod względem administracyjnym obszar ten jest położony w północnej części województwa wielkopolskiego, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim. Przeanalizowano siędemnaście płatów z widoczną dominacją śmiałka darniowego. (Deschampsia caespitosa (L.) P. Beauv.). W składzie florystycznym przeważają gatunki rodzimego pochodzenia, które stanowią 92,72% z czego 70,91% to apofity, a 21,81% - spontaneofity. Gatunki obcego pochodzenia (kenofity i archeofity) występują stosunkowo nielicznie i stanowią 7,28%. Analizowane płaty zbiorowiska odznaczają się średnią różnorodnoscią florystyczną, która charakteryzuje obliczony wskaźnik Shannona- Wienera wynoszący H’ = 2,7. Natomiast wskaźnik waloryzacji przyrodniczej wynosi 2,16. Wartość paszowa jest niska, plony siana kształtują się na poziomie 3,2 - 4,2 (t ha-1), a wartość użytkowa (Lwu = 3,9).

9

Zróżnicowanie szaty roślinnej zagłębienia bezodpływowego w zależności od warunków wilgotnościowych

Franczak M., Franczak Ł

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 41

19--25

PL

Zmiany stopnia uwilgotnienia siedliska są jednym z najważniejszych czynników oddziałujących na zmienność zbiorowisk roślinnych oraz tworzących je populacji gatunków. Celem badań była próba odpowiedzi na pytanie: czy struktura ilościowa i jakościowa pokrywy roślinnej wykazuje zróżnicowanie na tle stopnia uwilgotnienia podłoża? Badaniami objęto zagłębienie bezodpływowe, niewielki izolowany obiekt hydrogeniczny, usytuowany w krajobrazie rolniczym Wyżyny Lubelskiej. W analizowanym zagłębieniu wytyczono transekt, wzdłuż którego wydzielono płaty roślinności, w których na stałych powierzchniach badawczych wykonano spisy florystyczne. W latach 2006–2013 prowadzono obserwacje zalegania poziomu wód powierzchniowych. Na tej podstawie wyróżniono cztery strefy wilgotności siedliska. Otrzymane wyniki wskazują, że flora analizowanych obiektów charakteryzuje się bardzo szerokim spektrum tolerancji ekologicznej. Szata roślinna badanego obiektu kształtowana jest przez wilgotność siedliska, której gradient zmienności warunkuje zasięg występowania wielu gatunków.

EN

Changes in the degree of habitat moisture are one of the major factors affecting the variability of plant communities and their constituent species populations. The aim of the study was to find if the quantitative and qualitative structure of the vegetation cover exhibits variability in relation to the degree of habitat moisture. The investigations were carried out in basin without outlets, i.e. small isolated hydrogenic object located in the agricultural landscape of the Lublin Upland. In basin, a transect was established, along which floristic inventories were made. In the years 2006–2013, the level of surface water were monitored. On this basis, four areas of habitat moisture were identified. The results indicate that the flora of the analysed object is characterised by a very broad spectrum of ecological tolerance. The vegetation cover is influenced by habitat moisture whose gradient determines the occurrence range of many species.

10

Geobotanical and economic valuation of meadow and pasture communities and their use

Grzelak M., Murawski M., Knioła A.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2014

|

Vol. 59, nr 3

76--79

EN

The study area covered communities of inundated meadows mainly from the class Phargmitetea, from the Magnocaricion and Phragmition alliances, located in the Noteć Bystra valley. Plant associations were evaluated in terms of their floristic diversity, Ellenberg’s phytoindication indexes: moisture content (F), soil nitrogen content (N), soil reaction (R), as well as yielding and fodder value. The calculated floristic diversity (H’) of communities ranges from 1.22 to 3.8, which results from their limited use and high groundwater levels, with dry matter yields ranging from 4.1 to 12.7 t.ha-1, and FVS ranging from 0.4 to 7.6.

PL

Obszar badań obejmował zbiorowiska łąk zalewanych głównie z klasy Phargmitetea, ze związku Magnocaricion i Phragmition, usytuowane w dolinie Noteci Bystrej. Asocjacje roślinne zostały ocenione pod względem różnorodności florystycznej, wskaźników fitoindykacyjnych według Ellenberga: wilgotności (F), zawartości azotu w glebie (N), odczynu gleby (R) oraz plonowania i liczby wartości użytkowej. Wyliczona różnorodność florystyczna (H’) zbiorowisk wynosi od 1,22 do 3,8, co jest wynikiem ograniczonego użytkowania i wysokiego poziomu wód gruntowych, a plony s.m. wynoszą od 4,1 do 12,7 t.ha-1, na-tomiast wartość Lwu wynosi od 0,4 do 7,6.

11

Floristic diversity of selected plant communities on extensive and abandoned grasslands in the Nadwieprzański Landscape Park

Warda M., Stamirowska-Krzaczek E., Kulik M.

Journal of Water and Land Development

|

2013

|

no. 19 [VII-XII]

77--82

EN

The paper presents floristic diversity of some plant communities in the Nadwieprzański Landscape Park (middle part of the Wieprz River valley). Phytosociological relevés were made in the years 2005–2007 with Braun-Blanquet method. Species richness was a base to calculate the Shannon-Wiener diversity index. The Wieprz River valley has the character of a floodplain. In its middle reaches, communities of the Molinio- Arrhenatheretea class accounted for nearly 75% of all plant communities in grasslands. Herbaceous communities were represented by associations from the Filipendulion alliance. The greatest diversity (H’ = 3.4) was characteristic for vegetation of the Valeriano-Filipenduletum association. It formed small patches in abandoned meadows. Small patches of plants from the Lythro-Filipenduletum ulmariae association, having a slightly smaller floristic diversity (H’ = 3.0) were found on abandoned meadows located in highly silted and poor organic soils. Characteristic species of herbaceous communities (Filipendula ulmaria, Valeriana officinalis and Lythrum salicaria) occurred also in the sward of abandoned thistle meadows. Typical thistle meadows (Cirsietum rivularis), with the predominance of Cirsium rivulare developed in land depressions, not far from the Wieprz River, in the vicinity of abandoned drainage ditches and along the edges of the valley. However, the total abandonment of these meadows leads to changes in floristic composition of the sward and to succession towards herbaceous communities.

PL

Celem pracy była ocena różnorodności florystycznej zbiorowisk roślinnych w Nadwieprzańskim Parku Krajobrazowym. Zdjęcia fitosocjologiczne wykonano w latach 2005–2007 metodą Brauna-Blanqueta. Posłużyły one do określenia fitosocjologicznej przynależności zbiorowisk użytków zielonych. Liczebność gatunków stanowiła podstawę do obliczenia wskaźników różnorodności Shannona-Wienera. Dolina Wieprza ma charakter doliny zalewowej. Zbiorowiska należące do klasy Molinio-Arrhenatheretea stanowiły prawie 75% wszystkich zbiorowisk występujących na użytkach zielonych w środkowej części doliny Wieprza. Zbiorowiska ziołoroślowe reprezentowały zespoły ze związków Filipendulion. Największe zróżnicowanie florystyczne (H’ = 3,4) stwierdzono w runi zespołu Valeriano-Filipenduletum, występującego w małych płatach na zaniedbanych łąkach. Nieco mniejszą różnorodnością (H’ = 3) charakteryzowała się roślinność zespołu Lythro-Filipenduletum, która zasiedlała niewielkie powierzchnie łąk na słabych glebach organicznych. Gatunki charakterystyczne zbiorowisk ziołoroślowych (Filipendula ulmaria, Valeriana officinalis i Lythro salicaria) pojawiały się w runi nieużytkowanych łąk ostrożeniowych. Trzecim wyróżnionym zespołem były łąki ostrożeniowe (Cirsietum rivularis), z dominacją Cirsium rivulare, które wykształciły się w obniżeniach terenowych, w niewielkiej odległości od koryta rzeki Wieprz, w pobliżu zaniedbanych rowów melioracyjnych oraz na obrzeżach doliny. Jednakże, brak użytkowania tych łąk prowadzi często do zmian w składzie florystycznym runi i sukcesji w kierunku zbiorowisk ziołoroślowych.

12

Znaczenie sudeckich pastwisk w ochronie różnorodności florystycznej i wartości użytkowej

Nadolna L.

Inżynieria Ekologiczna

|

2013

|

Nr 33

77--85

PL

Celem badań była analiza i ocena sudeckich pastwisk pod kątem ich wartości przyrodniczej i użytkowej. Badania przeprowadzono w 2011 i 2012 r., na pastwiskach zlokalizowanych w dwóch sudeckich powiatach: wałbrzyskiem i kłodzkim. Na podstawie analizy roślinności zbiorowiska pastwisk zakwalifikowano do klasy Molinio-Arrhenatheretea i rzędów: Arrhenatheretalia i Molinietalia, antropogenicznych zbiorowisk użytków zielonych, na żyznych i świeżych glebach mineralnych. Z wyodrębnionych 4 typów florystycznych, najczęściej występuje typ z dominacją z Agrostis capilaris i Festuca rubra. Typy z dominacją wartościowych traw pastewnych stwierdzono na 23% badanych pastwisk. Bogactwo gatunkowe jest zróżnicowane (32-83 gatunków), najbogatsze i najuboższe reprezentują typ florystyczny z Agrostis capilaris i Festuca rubra. Różnorodność florystyczna wyrażona wskaźnikiem H’ prezentuje wartości średnie. Pastwiska przydomowe charakteryzują się mniejszą różnorodnością, zarówno w zakresie bogactwa gatunkowego, jak i wskaźnika H’. Stwierdzono obecność gatunków pod ochroną ścisłą (Carlina acaulis, Colchicum autumnale) i ochroną częściową (Primula veris). Większość badanych pastwisk (76%) ma dobrą wartość użytkową - Lwu > 6,0. Najbardziej wartościowe gospodarczo (Lwu 7,5-8,2), występują w niższych położeniach, do 500 m n.p.m. i reprezentują typ z przewagą wartościowych traw pastewnych.

EN

The aim of this study was to analyse and evaluate the Sudeten pastures for their natural and utility value. The study was carried out in 2011 and 2012 on pastures located in two Sudeten districts: Kłodzko and Wałbrzych. Based on the analysis of grassland vegetation, the communities were classified into the class Molinio-Arrhenatheretea and orders Arrhenatheretalia and Molinietalia (anthropogenic grassland communities on fresh and fertile mineral soils). Among four different floristic types, Agrostis capilaris and Festuca rubra domination types were the most common. Valuable forage grasses were found on 23% of pastures. Their species richness turned out to be varied (32 to 83 species). The richest and poorest pastures represented mainly Agrostis capilaris and Festuca rubra floristic type. Floristic diversity expressed index H’ showed average values. Floristic composition analysis revealed the presence of strictly protected species (Carlina acaulis, Colchicum autumnale) and partially protected species (Primula veris). Household pastures were proved to be less diverse in both - terms of species richness and diversity index H’. Most of the analysed pastures (76%) had a high value (FVS <6,0). The most economically valuable ones (FVS 7,5-8,2) turned out to be located on lower altitudes, up to 500 m a.s.l. and belonged to the same type as the majority of valuable forage grasses.

13

Wartości przyrodnicze sudeckich użytków zielonych o zróżnicowanym sposobie użytkowania na tle warunków siedliskowych i fizjograficznych

Nadolna L.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

T. 12, z. 4

181-201

PL

W pracy przedstawiono charakterystykę zbiorowisk łąk kośnych i pastwisk usytuowanych w Sudetach Środkowych i Wschodnich, w gospodarstwach uczestniczących w Programie rolno środowiskowym pod kątem ich wartości przyrodniczej na tle czynników siedliskowych, fizjograficznych i sposobu użytkowania. Na podstawie zdjęć fitosocjologicznych wykonanych metodą Brauna-Blanqueta określono przynależność fitosocjologiczną zbiorowisk łąkowo-pastwiskowych, bogactwo gatunkowe (liczba gatunków ogółem i średnia w zdjęciu) oraz różnorodność gatunkową (wskaźnik H'). Zbiorowiska badanych użytków zielonych zakwalifikowano do klasy Molinio-Arrhenatheretea i rzędu Arrhenatheretalia. Wyróżniono 3 zespoły: Arrhenatheretum elatioris, Lolio-Cynosuretum i Festuco-Cynosuretum, 2 zbiorowiska z gatunkiem dominującym: Poa pratensis-Festuca rubra i z Agrostis capillaris oraz zbiorowisko ze związku Polygono-Trisetion. Fitocenozy łąkowe Sudetów Środkowych charakteryzują się większym bogactwem gatunkowym od fitocenoz usytuowanych w Sudetach Wschodnich, średnio o 20 gatunków. Największą liczbę gatunków (64), stwierdzono na łące konietlicowej, ze związku Polygono-Trtisetion, użytkowanej w sposób kośno-pastwiskowy. Siedlisko to wymaga ochrony w formie wyznaczania obszarów Natura 2000. Fitocenozy pastwiskowe: Lolio-Cynosuretum i Festuco-Cynsuretum są mniej bogate, ale o wyrównanej liczbie gatunków (43-44). Wartości wskaźnika różnorodności H' zawierają się w granicach od 2,32 do 2,69, największą jego wartość stwierdzono w zbiorowisku Festuco-Cynosuretum. Na różnorodność florystyczną zbiorowisk badanych użytków zielonych miał wpływ sposób użytkowania i kompleks czynników siedliskowych.

EN

The paper presents the characteristics of plant communities of hay meadows and pastures located in the Central and Eastern Sudetes (in farms participating in the agri-environmental programmes) in terms of their ecological value, habitat factors, physiographic properties and the way of utilisation. The phytosociological affiliation of meadow-pasture communities, species richness (overall number of species and an average in a relevé) and species diversity (H' index) were determined based on phytosociological relevés made with the Braun-Blanquet method. The surveyed grassland communities were attributed to the class Molinio-Arrhenatheretea and the order Arrhenatheretalia. Three groups of communities were distinguished: three associations (Arrhenatheretum elatioris, Lolio-Cynosuretum and Festuco-Cynosuretum), two communities with the dominant species (Poa pratensis-Festuca rubra and Agrostis capillaris) and a community from the alliance Polygono-Trisetion. Species richness of meadow phytocenoses in the Central Sudetes was found to be higher than that of phytocoenoses located in the Eastern Sudetes (by 20 species on average). The greatest number of species - 64, was found on the mown-grazed Polygono-Trtisetion meadow. This habitat requires protection in a form of Natura 2000 site. Phytocoenoses of pastures: Lolio-Cynosuretum and Festuco-Cynsuretum were shown to be less abundant in species, the number of species inhabiting both of them (43-44) was, however, similar. Diversity index H' ranged from 2.32 to 2.69, with the highest one observed in Festuco-Cynosuretum. Floristic diversity of studied grasslands was influenced by the way of utilisation and by a complex of habitat factors.

14

Zróżnicownie florystyczne zbiorowisk łąkowych ze związków molinion, cnidion dubii i filipendulion w Polsce - zagrożenia i ochrona

Trąba C., Wolański P.

Inżynieria Ekologiczna

|

2012

|

Nr 29

224-235

PL

W mniejszej pracy zwrócono uwagę na zróżnicowanie florystyczne, zagrożenia i możliwości ochrony zbiorowisk łąkowych ze związku Molinion, Cnidion dubii i Filipendulion, występujących w siedliskach zmiennie uwilgotnionych. Spośród licznych czynników naturalnych i antropogenicznych, bioróżnorodności tych zbiorowisk najbardziej zagraża zmiana stosunków wodnych w biotopach oraz zaniechanie koszenia, a w niektórych przypadkach spasania runi. O skali zagrożeń świadczy zanikanie gatunków charakterystycznych zespołów i związków oraz zmniejszanie się powierzchni postaci typowych zespołów, których miejsce zajmują zbiorowiska kadłubowe. Do najbardziej zagrożonych zespołów należy Molinietum caeruleae i Violo-Cnidietum dubii. Figurują one na krajowej i europejskiej liście biotopów chronionych. Na zachowanie w krajobrazie rolniczym wilgotnych łąk ze związku Molinion, Cnidion dubii i Filipendulion największy wpływ ma ochrona ich siedlisk i tradycyjne, ekstensywne użytkowanie. Ważne jest też tworzenie rezerwatów łąkowych, florystycznych i krajobrazowych. Dużym osiągnięciem jest również ochrona tych łąk w ramach obszarów Natura 2000 oraz wdrażanie programów rolnośrodowiskowych.

EN

Floristic diversity, threats and possibilities of protection of meadow communities representing Molinion, Cnidion dubii and Filipendulion alliances have been addressed. Among numerous natural and anthropogenic factors, change of water regime and abandonment of mowing or grazing are the most serious threats to their biodiversity. The scale of these threats is reflected by the shrinking surface of the typical associations that are being replaced by incomplete communities and by disappearance of characteristic species for associations and alliances. Molinietum caeruleae and Violo-Cnidietum dubii belong to the most threatened associations. Both are covered by the national and European lists of protected biotopes. Preservation of swampy meadows belonging to Molinion, Cnidion dubii and Filipendulion depends on their sites conservation and maintenance of traditional extensive forms of their use. The discussed communities, due to the abundance of plants with colorful flowers and inflorescences, have an aestheticizing effect on the countryside. It is essential to establish reserves dedicated to the conservation of meadows, floristic assemblages and landscapes. Protection within the framework of Natura 2000 and through agro-environmental schemes is also a substantial conservation achievement.

15

Przemiany zmiennowilgotnych łąk ziołoroślowych na poziomie fitocenotycznym i populacyjnym

Franczak M., Czarnecka B.

Inżynieria Ekologiczna

|

2012

|

Nr 29

38-47

PL

Celem badań było określenie wpływu wahań poziomu wód gruntowych, spowodowanych działalnością bobrów, na kształtowanie się składu florystycznego roślinności łąkowej na przykładzie bezleśnego fragmentu małej doliny rzecznej (rzeka Szum na Roztoczu Środkowym). Analizie poddane zostały również wybrane cechy populacji dwóch gatunków wieloletnich charakterystycznych dla zmiennowilgotnych łąk ziołoroślowych: Filipendula ulmaria i Cirsium oleraceum. Na stałych powierzchniach badawczych u znakowanych osobników odnotowywano liczbę pędów nadziemnych. Równolegle śledzono zmiany poziomu wód gruntowych w piezometrach. W płatach roślinności łąkowej w największym stopniu narażonych na podtopienie stwierdzono spadek różnorodności biologicznej oraz zmniejszenie się udziału gatunków charakterystycznych klasy Molinio-Arrhenatheretea. Reakcją populacji badanych gatunków na długotrwały stres wodny był spadek liczebności osobników i ramet oraz obniżenie się ich skupiskowości.

EN

The aim of the study was to determine the effect of fluctuation of the ground water level, caused by beaver activity, on the floristic composition of meadow vegetation in the fragment of small river valley (the Szum river, Central Roztocze). We analyzed selected traits of the populations of two perennial species characteristic of variously moist meadows: Filipendula ulmaria and Cirsium oleraceum. On permanent plots we noted the number of shoots (ramets) of marked individuals. Simultaneously, changes in the ground water levels were monitored in piezometres. In the patches of meadow vegetation under the greatest risk of flooding a decrease of biological diversity and reduce the share of species characteristic for the class Molinio-Arrhenatheretea was observed. The response of the populations of the species tested for long-term water stress was the decrease in the number of individuals and ramets, and reducing the degree of their clustering.

16

Wpływ zróżnicowanych zabiegów agrotechnicznych na różnorodność florystyczną górskiej łąki

Zarzycki J., Korzeniak J.

Ekologia i Technika

|

2012

|

R. 20, nr 1

41-46

PL

Zachowanie różnorodności florystycznej użytków zielonych wymaga odpowiedniego ich użytkowania. W wielu wypadkach, szczególnie na obszarach chronionych staje się to podstawowym celem zabiegów agrotechnicznych. Celem pracy była ocena wpływu zróżnicowanych sposobów rolniczego użytkowania na skład gatunkowy runi. Doświadczenie było prowadzone w Krynicy (Beskid Sądecki) w latach 2001-2007. Zastosowano dziesięć sposobów użytkowania różniących się poziomem nawożenia i terminami pokosów. Brak użytkowania spowodował największe zmiany w roślinności. Na poletkach niekoszonych dominowała kłosówka miękka, liczba gatunków była także najmniejsza. Nawożenie obornikiem spowodowało zwiększenie udziału roślin bobowatych. Koszenie dwukrotne w ciągu roku oraz nawożenie fosforem i potasem promowało rozwój koniczyny białej. Zastosowanie wczesnego koszenia umożliwiło silny wzrost mietlicy zwyczajnej i przywrotnika pasterskiego. Różne sposoby użytkowania wpłynęły na udział poszczególnych gatunków w runi ale nie na liczbę gatunków. W celu zwiększenia różnorodności ubogich gatunkowo łąk konieczna byłaby introdukcja nowych gatunków.

EN

Preserving grassland biodiversity requires their proper management. In many cases, especially in protected areas, preserving species diversity becomes the main task of agricultural measures. The aim of the study was to asses the effect of different ways of extensive utilization on the floristic composition of sward. The experiment was carried out in years 2001 - 2007 in Krynica (Beskid Sądecki Mts.). Ten different treatments of fertilization and time of cut was applied. The biggest change in botanical composition was recorded on plots left uncut, where Holcus mollis dominated. Fertilization with manure led to increase in share of legumes. Cutting two times a year and fertilization with potassium and phosphorus prornoted Trifolium repens expansion. Early cut resulted in development of Agrostis capillaris and Alcherralla manticola. The effect of different management caused changes in the share of species in the sward but the not in their number on plots. To increase the biodiversity of species-poor meadows it would be necessary to introduce new species.

17

Zróżnicowanie florystyczne łąk związków Calthion I Alopecurion w Polsce - zagrożenia i ochrona

Trąba Cz., Wolański P.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2011

|

T. 11, z. 1

299-313

PL

W niniejszej pracy zwrócono uwagę na problem różnorodności florystycznej, zagrożenia i możliwości ochrony zbiorowisk łąkowych ze związków Calthion i Alopecurion. Spośród licznych czynników naturalnych i antropogenicznych, różnorodności tych zbiorowisk najbardziej zagraża zmiana stosunków powietrzno-wodnych oraz zaniechanie koszenia, a w niektórych przypadkach wypasania runi. O skali zagrożeń świadczy zmniejszanie się powierzchni typowych zespołów oraz zanikanie gatunków charakterystycznych i wyróżniających zespołów i związków, których miejsce zajmują zbiorowiska kadłubowe i rośliny pospolite. Większość omawianych zespołów (z wyjątkiem zbiorowisk z Deschampsia caespitosa, Holcetum lanati i Alopecuretum pratensis) znajduje się na regionalnych listach fitocenoz zagrożonych wyginięciem. Największy wpływ na zachowanie w krajobrazie rolniczym zbiorowisk łąkowych ze związku Calthion ma ochrona ich siedlisk i zachowanie tradycyjnego, ekstensywnego użytkowania. Ważne jest tworzenie rezerwatów łąkowych, florystycznych i krajobrazowych. Dużym osiągnięciem jest również ochrona poprzez wdrażanie programów rolnośrodowiskowych.

EN

Floristic diversity, threats and possibilities of protection of meadow communities representing the Calthion and Alopecurion alliances have been addressed. Among numerous natural and anthropogenic factors, change of water regime, abandonment of mowing and in certain cases abandonment of the sward grazing are the most serious threats to their floristic diversity. The scale of these threats is reflected by shrinking surface of the typical associations that are being replaced by incomplete communities and by the disappearance of species characteristic for associations and alliances. Most of the associations considered (except for the communities with Deschampsia caespitosa, Holcetum lanati and the Alopecuretum pratensis) are on the regional lists of threatened phytocoenoses. Preservation of meadows belonging to the Calthion alliance in the agricultural landscape depends largely on the protection of their habitats and on the maintenance of traditional extensive forms of their use. Wet meadows should be protected in floristic, landscape and peatland reserves. Protection through the implementation of agro-environmental programmes is an important achievement.

18

Przyrodnicza historia Gniezna - plemiennego ośrodka kultu i centrum wczesnopiastowskiego państwa polskiego Civitas Schinesghe

Makohonienko M., Kara M., Koszałka J.

Landform Analysis

|

2011

|

Vol. 16

39-45

EN

The stronghold complex in Gniezno located on the Lech's Hill belonged to the main centers of the early Polish State described for the first time in historical documents as Civitas Schinesghe - the Gniezno State. Recent archaeological studies indicate that the site on Lech's Hill was originally a tribal cult center. Palaeoecological studies provided records of environmental changes and cultural landscape development in the prehistoric periods and early historical times. Reconstructed changes of floristic diversity correlate well with the cultural processes.

19

Zróżnicowanie florystyczne wybranych alei gmin: Namysłów, Świerczów oraz Domaszowice na Dolnym Śląsku

Tomaszewska K., Bogdańska A.

Architektura Krajobrazu

|

2011

|

nr 1

27--31

EN

One of the functions of roadside tree planting is biodiversity protection. The analysis often alleys from Lower Silesia region confirmed their floristic wealth. Nineteen tree species and five shrub species were recognized. Planted species forming alleys are predominant among sites was different, but two alleys attract an attention with their compositional arrangement: chestnut lane in Staroscin ended with a group of old, monumental oaks surrounding a historic figure, and two-part lane in Biestrzykowice. The cherry alley in Dąbrowa Namysłowska should be covered by a special care since there are less and less alleys of this type. Floristic diversity may be seen especially clearly in the case of roadside herbaceous plants. In all analysed sites 123 species of herbaceous plant belonging to 32 families were recognised. The number of individuals from particular families was varied. The most abundant were aster family (Asteraceae), blue grass family (Poaceae) and pea family (Fabaceae). High diversity is also confirmed by the fact that only two species were present in all ten alleys, while as much as 49% of species were observed once only. Among recognized species, the predominant are those characteristic for roadsides, however also another ones from neighbouring areas may be found. The alleys may also be a place of protected species occurrence bear's-garlic ( Allium ursinum) or ones characteristic for quite other kinds of sites triangle pink (Dianthus deltoides).

20

Zmienność siedliskowa i florystyczna wybranych zbiorowisk szuwarowych doliny Warty na odcinku Konin-Rogalin

Kryszak A., Kryszak J., Klarzyńska A., Strychalska A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2010

|

T. 10, z. 1

51-58

PL

W pracy określono warunki siedliskowe i różnorodność florystyczną szuwarów trawiastych i wielkoturzycowych wykształconych w dolinie Warty oraz zakres zmian, jakim podlegały w ostatnim 40-leciu. Analiza zdjęć fitosocjologicznych - wykonanych metodą Brauna-Blanqueta w dolinie Warty umożliwiła wyróżnienie 5 zbiorowisk szuwarowych o randze zespołów z klasy Phragmitetea. Warunki siedliskowe oceniano metodami fitoindykacji Ellenberga: uwilgotnienie F, odczyn gleby R., zawartość azotu w glebie N i Oświta - uwilgotnienie (liczba wilgotnościowa). Zmienność florystyczną zbiorowisk określono na podstawie struktury fotosocjologicznej, różnorodności biologicznej - z zastosowaniem wskaźnika Shannona-Wienera H', średniej liczby gatunków w zdjęciu fitosocjologicznym oraz wskaźnika waloryzacji przyrodniczej. Zmiany w siedliskach, szczególnie w uwilgotnieniu, spowodowały zmniejszenie ogólnej powierzchni fitocenoz związku Phragmition, wykształconych w formie typowej, oraz zwiększenie powierzchni zbiorowisk związku Magnocaricion, wykształconych przede wszystkim jako fitocenozy o charakterze przejściowym. Stwierdzono w nich mniejszy udział gatunków charakterystycznych dla klasy Phragmitetea, wiekszą średnią liczbę gatunków w zdjęciu fitosocjologicznym oraz większy odsetek roślin synantropijnych. Postępujące zmiany w uwilgotnieniu siedlisk prowadzą także do obniżenia się stopnia naturalności zbiorowisk roślinnych, czego wyrazem są mniejsze wartości wskaźnika waloryzacji przyrodniczej.

EN

The objective of this research project was to determine habitat conditions and floristic diversity of grass and sedge rushes developed in the Warta River valley and to assess the extent of changes the above-mentioned communities underwent in the last 40 years. The analysies of phytosociological releves taken with the Braun-Blanquet method in the Warta River valley allowed for determining 5 rush communities at the rank of associations from the Phragmitetea class. Habitat conditions were estimated with Ellenberg at al. [1992] phytoindication method which includes: moisture F, soil reaction R., soil nitrogen content N. Moisture was estimated with the Oświt's method using moisture numbers. Floristic diversity of the examined communities was determined from phytosociological structure, biological diversity estimed with the Shannon-Wiener index (H'), the mean number of species in a phytosociological releve, phytosociological structure an natural valorisation index. Habitat changes, especially in its moisture content, caused a decrease in the total area of phytocoenoses of the Phragmition alliance developed in a typical form and an increase in areas occupied by communities of the Magnocaricion alliance developed primarily as phytocoenoses of transitory character. They were found to contain lower proportions of species characteristic for the Phragmitetea class, higher mean number of species in a phytosociological releve and a greater proportion of synanthropic plants. Furthermore, systematic changes in habitat moisture content led also to the decline of naturalness of plant communities as was clearly demonstrated by lower values of the natural valorisation index.