PL
 |
EN
Ograniczanie wyników
Czasopisma help
  1. 42 Postępy Fizyki
  2. 3 Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
  3. 3 Quarterly Journal of the History of Science and Technology
  4. 2 Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Fizyka
  5. 2 Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej
Więcej...
Autorzy help
  1. 6 Warczewski J.
  2. 2 Zamecki S.
  3. 2 Zastawny A.
  4. 1 Antos Joanna
  5. 1 Balcer Marek
Więcej...
Lata help
  1. 3 2024
  2. 3 2023
  3. 2 2022
  4. 3 2021
  5. 1 2020
Więcej...
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 75

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 4 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  fizyka
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 4 next fast forward last
1
Content available Nauczanie o elektryczności w szkołach realnych w Galicji w latach 1853/54 – 1917/18 – zarys problematyki
Ochenduszko Tadeusz
Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej
|
2024
|
nr 77
15--19
PL
Artykuł dotyczy nauczania o elektryczności w szkołach realnych Galicji w latach 1853/54 – 1917/18 w ramach przedmiotu fizyka. Porusza zmiany i korekty, jakie dokonywały się w obowiązujących wtedy programach nauczania i podręcznikach. Sygnalizuje, że miały one związek zarówno z sytuacją polityczną Galicji jak i z przemianami, jakie dokonywały się w szkolnictwie średnim. Warto, aby badania nad tą problematyką objęły nie tylko szkoły realne, ale także gimnazja, seminaria nauczycielskie, szkoły przemysłowe i inne typy placówek oświatowych w Galicji w okresie autonomicznym.
EN
The article focuses on the teaching of electricity in the Galician real schools from 1853/54 to 1917/18 as part of the physics curriculum. It discusses the changes and corrections made to the curriculum and textbooks during that time period. It indicates that these changes were related to both the political situation in Galicia and the transformations occurring in secondary education. It is important for research on this topic to encompass not only real schools but also gymnasiums, teacher training collages, industrial schools, and other types of educational institutions in Galicia during the autonomous period.
2
Content available Nauczanie elektrotechniki w Galicji do 1918 roku
Ivakhiv Orest
Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej
|
2024
|
nr 77
21--24
PL
Pierwsze spotkanie z elektrotechniką wiążą się z wykładaniem fizyki najpierw w murach Lwowskiego Uniwersytetu humanistycznego (klasycznego), a potem Akademii Technicznej, która powstała dzięki pewnemu rozwojowi gospodarczemu kraju. Nowoczesna elektrotechnika wkroczyła do Galicji razem z telegrafem, a potrzeby praktyczne spowodowały kształcenie odpowiedniej kadry inżynierskiej, tworzenie zespołów produkcyjnych oraz powiekszenie ilości konsumentów krajowych.
EN
The conditions for the emergence of electrical engineering in Galicia, the emergence of a corresponding department at the Imperial Royal Technical School, personalities who played a special role in its practical approval and formation of authority. The names of the electrical engineering founders are mentioned, such as physicists Feliks Stszelecki, Franciszek Dobzyński, Kazimierz Olearski, as well as prominent electricians: R. Dzieslewski, K. Idaszewski, G. Sokolnicki, W. Krukowski and others.
3
Content available Maria Skłodowska-Curie i nagrody Nobla
Pospieszny Tomasz
Wiadomości Chemiczne
|
2024
|
[Z] 78, 1-2
37--57
EN
Marie Skłodowska-Curie is the only woman awarded the Nobel Prize twice: in physics in 1903 and in chemistry in 1911. She is also the only person to have received these awards in two different scientific disciplines. It is worth noting, however, that she almost did not receive any of them. In 1903, only Pierre Curie and Antoine Becquerel were nominated for the Nobel Prize. It was claimed that Marie Skłodowska-Curie was only her husbandʼs assistant. Thanks to the intervention of Pierre Curie, Marie was also appreciated. In 1911, Madame Curie was nominated for the Nobel Prize in Chemistry, but after French newspapers revealed her affair with Paul Langevin, some Swedish scientists demanded that she resign from receiving the prize. Strength of character, courage and independence made Marie Skłodowska-Curie not give in to attacks from public opinion and lies, and she received both Nobel Prizes with dignity, thus creating her legend.
4
Osborne Reynolds: brytyjski inżynier i fizyk
Piosik Marianna, Antos Joanna
Technologia Wody
|
2023
|
Nr 3 (81)
76-77
5
Content available W stulecie I Zjazdu Fizyków Polskich 1923-2023
Garbarczyk Jerzy E.
Postępy Fizyki
|
2023
|
T. 74, z. 4
31--40
PL
Nawiązując do 48. Zjazdu Fizyków Polskich (Gdańsk, wrzesień 2023) przypominam w niniejszym artykule I Zjazd Fizyków Polskich, który miał miejsce w Warszawie 100 lat wcześniej czyli w 1923. Omawiam program I Zjazdu i przypominam sylwetki prelegentów, którzy wygłosili na nim wykłady. Nakreśliłem obraz polityczno-ekonomiczny Polski na początku lat 20. XX w. a także ówczesnej sytuacji w fizyce na świecie i w Polsce.
EN
In reference to 48. Congress of Polish Physicists in Gdansk 2023, this article resembles the 1st Congress of Polish Physicists which took place in Warsaw 100 years ago. The program of the 1923 Congress and short profiles of scientists who gave lectures on it were given. The political and economic landscape of Poland in twenties of the last century was sketched and the contemporary situation in world physics and physics in Poland was described.
6
Content available Niedoceniana zasada
Głazek Stanisław D.
Postępy Fizyki
|
2023
|
T. 74, z. 4
27--30
PL
W fizyce jest pewna przydatna zasada, która dotyczy uczenia się i używania języka. Stosowanie podobnych zasad w komunikacji społecznej na szerszą skalę mogłoby okazać się pomocne, szczególnie w sferze edukacji.
EN
There is a useful rule in physics, which concerns how one learns and uses a language. Application of similar rules in social communication on a wider scale could turn out helpful, particularly in the domain of education.
7
Content available Wspomnienia. Bogdan Mielnik jakiego znałem
Kielanowski Piotr
Postępy Fizyki
|
2022
|
T. 73, z. 3
25--28
PL
Tekst ten przybliża postać Bogdana Mielnika, wieloletniego profesora w Instytucie Fizyki Teoretycznej Uniwersytetu Warszawskiego i w Centrum Badań i Studiów Zaawansowanych w Mexico City.
EN
This text introduces Bogdan Mielnik, a longtime professor at the Institute of Theoretical Physics at the University of Warsaw and the Center for Research and Advanced Studies in Mexico City.
8
Content available Nauka a sztuka. Sztuka a psychofizjologia widzenia, optyka, fizyka
Trawiński Włodzimierz
Developments in Mechanical Engineering
|
2022
|
nr 18(10)
87--114
PL
Tekst dotyczy wpływu nauk: psychofizjologii widzenia, optyki i fizyki na sztukę wizualną. Autor, biorąc pod uwagę malarstwo jako główny przejaw sztuk wizualnych, wskazał podstawowe zjawiska wizualne związane z plastyczną twórczością artystyczną - iluzję przestrzeni i panującą w naturze perspektywę zbieżną, by dalej zająć się perspektywą malarską określoną w Renesansie głównie przez Leonarda da Vinci. W publikacji podano też niektóre istotne i ciekawe przykłady zastosowania wyżej podanych dziedzin naukowych w historii sztuki, między innymi w impresjonizmie i surrealizmie.
EN
The text, deals with the influence of the sciences: psychophysiology of vision, optics and physics on visual art. Considering painting as the main manifestation of visual arts, the author gives the basic visual phenomena concerning artistic artistic creation - the illusion of space and the convergent perspective prevailing in nature, in order to further deal with the painting perspective defined in the Renaissance mainly by Leonardo da Vinci. The study also provides some important and interesting examples of the application of the above-mentioned scientific fields in the history of art, among others, in impressionism and surrealism.
9
Content available Zasada odbicia w zadaniach geometrii analitycznej
Balcer Marek
MINUT Matematyka i Informatyka na Uczelniach Technicznych
|
2021
|
Nr 3
42-51
PL
Artykuł zawiera trzy zadania z geometrii analitycznej wraz z ich rozwiązaniami związane z rozchodzeniem się fali świetlnej. Całość poprzedzona jest niezbędnym wstępem opisującym reguły rządzące zjawiskiem odbicia światła od płaskich powierzchni oraz przypomnieniem podstawowych obiektów geometrii analitycznej przestrzeni R 3 . Materiał jest przeznaczony dla studentów posiadających niezbędną wiedzę z zakresu geometrii analitycznej i rachunku wektorowego.
10
Content available remote Uczony niedouczony - gorszy głupiego
Szeliga Karol
Geodeta : magazyn geoinformacyjny
|
2021
|
nr 9
54--55
11
Content available Physics-guided neural networks (PGNNs) to solve differential equations for spatial analysis
Borzyszkowski Bartłomiej, Damaszke Karol, Romankiewicz Jakub, Świniarski Marcin, Moszyński Marek
Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences
|
2021
|
Vol. 69, nr 6
art. no. e139391
EN
Numerous examples of physically unjustified neural networks, despite satisfactory performance, generate contradictions with logic and lead to many inaccuracies in the final applications. One of the methods to justify the typical black-box model already at the training stage involves extending its cost function by a relationship directly inspired by the physical formula. This publication explains the concept of Physics-guided neural networks (PGNN), makes an overview of already proposed solutions in the field and describes possibilities of implementing physics-based loss functions for spatial analysis. Our approach shows that the model predictions are not only optimal but also scientifically consistent with domain specific equations. Furthermore, we present two applications of PGNNs and illustrate their advantages in theory by solving Poisson’s and Burger’s partial differential equations. The proposed formulas describe various real-world processes and have numerous applications in the area of applied mathematics. Eventually, the usage of scientific knowledge contained in the tailored cost functions shows that our methods guarantee physics-consistent results as well as better generalizability of the model compared to classical, artificial neural networks.
12
Chemia i fizyka dla ochrony dziedzictwa kulturowego - konsorcjum E-RIHS.PL na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktur Badawczych
Wagner Barbara, Targowski Piotr
Analityka : nauka i praktyka
|
2020
|
nr 3
52--54
PL
E-RIHS.PL poprzez swoje Platformy badawcze oferuje zainteresowanie instytucjom kultury i nauki oraz firmom konserwatorskim spoza Konsorcjum dostęp do infrastruktury Konsorcjum. Dostęp do infrastruktury jest bezpłatny i odbywa się na podstawie wewnętrznego naboru projektów badawczych.
13
Eksperymentalne aspekty badania korelacji femtoskopowych w zderzeniach relatywistycznych ciężkich jonów
Zbroszczyk H. P.
Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Fizyka
|
2018
|
z. 59
3--260
PL
Przedstawione tu opracowanie zawiera informacje dotyczące metody pomiarów czasowo-przestrzennych charakterystyk zderzeń relatywistycznych hadronów i ciężkich jonów poprzez analizę korelacji cząstek emitowanych w badanych zderzeniach. Rozwijana przez prawie pół wieku metoda femtoskopii korelacyjnej stanowi piękny przykład związków odległych na pozór działów fizyki, wzajemnej stymulacji metod eksperymentalnych i opisu teoretycznego, oraz roli uzyskiwanych wyników w rozumieniu mechanizmów badanych procesów. Dlatego eksperymentalne aspekty tej metody przedstawione zostały na tle jej historycznego rozwoju oraz w zestawieniu z opisem podstaw teoretycznego formalizmu i parametryzacji efektów korelacyjnych, a także roli femtoskopii w rozwoju modeli teoretycznych. Praca rozpoczyna się od wstępu, po którym następuje wprowadzenie w zderzenia ciężkich jonów. Mimo iż większość pracy opisuje badania z zakresu zderzeń ciężkich jonów, wspomniane zostaną takie wyniki femtoskopowe pochodzące ze zderzeń elementarnych, np. proton-proton, które są traktowane jako dane referencyjne - punkt odniesienia. Rozdział trzeci został poświęcony drodze rozwoju femtoskopii korelacyjnej, w którym zostały zebrane najważniejsze, femtoskopowe "kamienie milowe", począwszy od prekursorów, inspiracji, poprzez pierwsze rozważania teoretyczne oparte na interferometrii pionów i opisie statystyki kwantowej, korelacje układu dwóch protonów oraz ich oddziaływaniu w stanach końcowych. Pokazano także pierwsze wyniki eksperymentalne dotyczące układów neutralnych mezonów π0 oraz neutronów, kiedy to skupiano się na geometrycznej interpretacji rezultatów femtoskopowych. Końcowe lata ubiegłego wieku to bardzo dynamiczny rozwój nowych aspektów, to czas, kiedy zainteresowano się pojęciem asymetrii czasowo-przestrzennej w przypadku korelacji cząstek nieidentycznych, to także jakże intensywny rozwój nowych technik (m.in. imaging'u"). Wraz z uruchomieniem kompleksu RHIC w laboratorium w Brookhaven, XXI wiek otworzył przed naukowcami zupełnie nowe możliwości. Po raz pierwszy w historii zarejestrowane zostało przejście materii ze stanu hadronowego do stanu kwarkowego, korelacje femtoskopowe naturalnie towarzyszyły przełomowym odkryciom. Kilkanaście lat później okazało się, że o ile rejestracja nowego stanu była przełomowa, kiedy to eksperymenty realizujące zderzenia ciężkich jonów zweryfikowały przypuszczenie odnośnie stanu plazmy kwarkowo-gluonowej, kiedy zamiast spodziewanych własności gazu idealnego plazma okazała się być niemalże idealną cieczą - to sam moment przejścia fazowego ze stanu hadronowego do kwarkowego wydał się także, o ile nawet nie bardziej, interesujący. W tym celu fizycy eksperymentalni skierowali swoje zainteresowanie w stronę niższych energii zderzenia, które pozwoliły przyjrzeć się charakterystykom przejścia fazowego. Badania okazały się być na tyle fascynujące, że obecnie planowane jest uruchomienie kolejnych kompleksów, które pozwolą eksplorować ten obszar diagramu fazowego z jeszcze większą precyzją. Po przeglądzie dotychczasowych osiągnięć oraz omówieniu potencjalnych perspektyw rozwoju został opisany formalizm korelacji femtoskopowych, skupiający się zarówno na omówieniu różnych efektów korelacyjnych dla różnych układów par (nieoddziałujących mezonów, barionów, cząstek nieidentycznych, itd.) z uwzględnieniem zarówno efektów statystyki kwantowej, jak i oddziaływań w stanach końcowych. Oddzielna część pracy została poświęcona różnym parametryzacjom funkcji korelacyjnej, począwszy od prac Kopyłowa-Podgoreckiego, po klasyczną, najczęściej teraz stosowaną parametryzację gaussowską, poprzez różne układy odniesienia, w jakich mierzone są korelacje femtoskopowe, aż po alternatywne parametryzacje funkcji korelacyjnych: sferyczne funkcje harmoniczne czy zależności azymutalne. Kolejny rozdział został poświęcony eksperymentom zderzeń ciężkich jonów jakie obecnie zajmują się badaniami korelacji femtoskopowych, m. in. STAR, ALICE, NA49 i NA61/SHINE, a także tym dopiero planowanym: CBM czy MPD. Bardzo wiele miejsca poświęcono w pracy na opis procedur analizy danych doświadczalnych, począwszy od omówienia kryteriów selekcji danych eksperymentalnych, aż po różne korekcje, którym należy poddać eksperymentalną funkcję korelacyjną: ze względu na zmierzone tło zawierające korelacje niefemtoskopowe (zostało omówione kilka różnych, niezwykłe istotnych przykładów takich korelacji, których nieuwzględnienie może prowadzić do błędnej interpretacji wyników), korekcje na skończoną rozdzielczość detektora czy możliwość poprawnej identyfikacji cząstki - ze względu na jej rodzaj, jak również ze względu na niemożność odseparowania produktów rozpadów od cząstek pierwotnych. Ostatni rozdział opowiada o tym, jakie znaczenie ma femtoskopia dla rozwoju modeli teoretycznych, zostały omówione przykładowe modele, które najczęściej są wykorzystywane w femtoskopii. Pracę zamyka krótkie podsumowanie, wnioski i możliwości dalszego rozwoju dziedziny femtoskopii korelacyjnej.
14
Content available Analysis of the Levitation Forces Generated by High-Temperature Superconductors Located within the Magnetic Field of a UAV Catapult System
Ładyżyńska-Kozdraś E., Sibilska-Mroziewicz A.
Problemy Mechatroniki : uzbrojenie, lotnictwo, inżynieria bezpieczeństwa
|
2017
|
Vol. 8, Nr 3 (29)
87--94
EN
This paper presents an analysis of the levitation forces applied to the launch truck of an innovative UAV (unmanned aerial vehicle) catapult system with high-temperature superconductors. The levitation force is a result of the Meissner effect that occurs between a YBCO high-temperature superconductor and the magnetic field generated by neodymium magnets. This paper is an elaboration of the experiments conducted to measure the levitation force value as a function of the gap generated by the superconductors.
PL
W pracy zaproponowana została analiza sił lewitacyjnych działających na wózek startowy innowacyjnej wyrzutni samolotów bezzałogowych, wykorzystującej wysokotemperaturowe nadprzewodniki. Siła lewitacji jest konsekwencją efektu Meissnera zachodzącego pomiędzy wysokotemperaturowymi nadprzewodnikami YBCO a polem magnetycznym wytwarzanym przez magnesy neodymowe. W pracy opisane zostały eksperymenty przeprowadzone w celu pomiaru wartości siły lewitacyjnej w funkcji szczeliny generowanej przez nadprzewodniki.
15
Content available Nowa metodologia oceny systemów złożonych przy niepełnej, nielicznej i niepewnej informacji - krótki przegląd możliwości wykorzystania teorii szarych systemów
Cempel C.
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
|
2016
|
nr 5
11-13
PL
W artykule przedstawiono, w formie z oczywistych przyczyn skróconej, podstawowe założenia teorii tzw. szarych systemów, prezentując jednocześnie szeroki przegląd najnowszej literatury naukowej na ten temat. Omówiono uzasadnienie potrzeby stosowania szarych systemów, ich elementy składowe oraz rodzaje, a także dotychczasowy stan wiedzy na temat ich potencjału. W tekście zostały również zaprezentowane przykładowe sposoby zastosowania szarych systemów w różnych obszarach rynkowych.
EN
The article presents, in the obviously consolidated version, primary and basic premises of the so-called grey systems theory, simultaneously affording readers a broad scope of the current scientific literature source material on the topic. First and foremost, a justification for the use of the given theory is presented, their components and versions as well as the foregoing stale of knowledge on their potential of use. There have been several exemplary ways of executing the theory in various market branches provided in the text, too.
16
Content available remote Elementy fizyki tarcia w soczewkach kontaktowych
Pniewski J.
Optyka
|
2015
|
Nr 2
54--57
17
An innovative technique of integrating a 3D graphics engine in the visualization process of models created by computer aided design (CAD) systems
Czajkowski Ł.
Logistyka
|
2015
|
nr 3
2--6
PL
Celem artykułu jest przedstawienie innowacyjnej techniki wizualizacji typowego projektu stworzonego przez system komputerowego wspomagania (CAD) z pomocą komercyjnego silnika graficznego powszechnie używanego do tworzenia gier komputerowych. Z perspektywy wizualizacji technika ta ma na celu zwiększenie stopnia interakcji między ostatecznym modelem wykonanym w systemie CAD, a projektantem lub osobą trzecią zainteresowaną produktem końcowym (wynikiem pracy projektanta), umożliwiając renderowanie modelu 3d, dając projektantowi lub osobom trzecim pełną kontrolę nad modelem oraz otoczeniem w czasie rzeczywistym. Z punktu widzenia fizyki technika ta daje możliwość symulowania modelu w warunkach rzeczywistych (w tym przypadku jazdy ciężarówki na drodze) zakładając warunki brzegowe, takie jak opór powietrza, przyczepność do jezdni, masa modelu, itp. Ponadto możliwa jest ocena sił działających na elementy modelu nie biorące czynnego udziału w fazie ruchu modelu (w tym przypadku sił działających na ładunek ciężarówki).
EN
The purpose of this article is to present an innovative technique for visualizing a typical project created by computer aided design (CAD) system with the help of a commercial graphics engine commonly used for developing computer games. From the visualization perspective this technique is supposed to increase the degree of interaction between the final model made using a CAD software and the designer, or third party interested in the final product (result of the designers work), making it possible to render a 3d model, giving the designer or third party full control over the model and the scene environment in real time. From the physics perspective this technique gives the possibility to simulate the model in real conditions (in this case driving a truck on a road) setting the boundary condition such as wind resistance, road traction, model mass etc. Moreover, it is possible to assess the impact forces on the elements of the model that do not take active part in the movement phase (in this case, the forces affecting the trucks cargo).
18
Content available Nagroda Nobla w 2012 roku za przełomowe metody eksperymentalne umożliwiające pomiar i manipulację pojedynczych układów kwantowych
Melcer T.
Acta Bio-Optica et Informatica Medica. Inżynieria Biomedyczna
|
2014
|
Vol. 20, nr 4
234--237
PL
W 2012 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki otrzymali Serge Haroche i David J. Wineland „za przełomowe eksperymentalne metody, które umożliwiają pomiar i manipulację pojedynczych układów kwantowych”. Ich odkrycia pozwalają na wielokrotne obserwacje stanów kwantowych obiektów, takich jak fotony i jony, bez dekoherencji, czyli wymuszonego sprowadzenia tych cząsteczek na stałe do jednego z możliwych stanów. Przeprowadzone eksperymenty polegają na uwięzieniu cząsteczek w odpowiednich pułapkach jonowych schłodzonych do temperatur bliskich zeru absolutnemu, umieszczonych w próżni, a następnie wykorzystaniu różnic w sposobie oddziaływania cząsteczek na otoczenie w mierzonych stanach kwantowych. Te odkrycia wpłynęły na badania związane m.in. z komputerami kwantowymi i dokładnością pomiaru czasu.
EN
The Nobel Prize in Physics 2012 was awarded to Serge Haroche and David J. Wineland „for ground-breaking experimental methods that enable measuring and manipulation of individual quantum systems”. Their discoveries enable observing quantum states of objects, such as photons and ions, without decoherence, that is without forcefully making the particle choose one of the states. The experiments are based on trapping the particles in appropriate ion traps, cooled to temperatures close to the absolute zero, placed in vacuum, and then using the differences in interaction of the particles in different quantum states with the environment. These discoveries enabled advancements in studies of quantum computers and precise time measurements.
19
Content available Nobel za "boską cząstkę"
Latek S.
Postępy Techniki Jądrowej
|
2013
|
z. 3
2--6
20
Content available remote "Smak pełen dziegciu" [Listy do redakcji]
Cena K.
Postępy Fizyki
|
2012
|
T. 63, z. 1
44-44
PL
"Smak pełen dziegciu". Takie właśnie odczucie pozostało mi po przeczytaniu recenzji prof. Andrzeja Kajetana Wróblewskiego pod powyższym tytułem w popularno-naukowym czasopiśmie Wiedza i Życie z lutego 2012. Tekst ten dotyczy świeżo wydanej przez PWN, w starannej szacie graficznej i zaadresowanej do szerokiego grona zainteresowanych fizyką czytelników, książki prof. Jerzego Przystawy o tytule "Odkryj smak fizyki",
first rewind previous Strona / 4 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.