Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Fizyk medyczny w rentgenodiagnostyce i radiologii zabiegowej według obecnego stanu prawnego

Badziak Mateusz

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2023

|

Vol. 12, nr 3

201--203

PL

Fizyk medyczny w radiologii, a dokładniej według obecnej nomenklatury w rentgenodiagnostyce i radiologii zabiegowej, na przestrzeni ostatnich kilku lat coraz bardziej zaznacza swoją obecność za sprawą nowelizacji ustawy Prawo atomowe w 2019 r. [1]. O ile istnienie fizyka medycznego w radioterapii czy medycynie nuklearnej nie jest niczym nowym, tak fizyk medyczny właśnie w rentgenodiagnostyce i radiologii zabiegowej jeszcze niedawno był postrzegany jako pewnego rodzaju „ciekawostka przyrodnicza”. Zaczynając swoją przygodę ponad 12 lat temu z radiologią, z takimi opiniami bardzo często się spotykałem. Wynikało to z uwagi na fakt, że do tej pory procedury diagnostyczne realizowane w zakładzie radiologii wykonywane były przez techników elektroradiologii, pielęgniarki i lekarzy radiologii. Nie bardzo było wiadomo, gdzie takiego fizyka medycznego można by umieścić. Jedyne obowiązki, jakie można byłoby wtedy powierzyć takiemu fizykowi medycznemu to wykonywanie testów podstawowych aparatury rentgenowskiej. Pierwsze zapisy o testach podstawowych wynikały z Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie warunków bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla wszystkich rodzajów ekspozycji medycznej [2]. Inne obowiązki wynikały zazwyczaj z codziennej organizacji dnia pracy w zakładzie radiologii, m.in.: konserwacja i diagnozowanie usterek aparatów RTG, nadzór nad płynnością archiwizowania badań w systemie PACS itd.

2

Rola fizyka medycznego w procesie weryfikacji obrazowej pacjentów w trakcie radioterapii

Piziorska Maria, Dąbrowski Andrzej

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2022

|

Vol. 11, nr 5

377--380

PL

Weryfikacja obrazowa pacjenta to jeden z najważniejszych etapów procesu radioterapii. Obecnie jest ona stosowana w każdym ośrodku w Polsce do większości procedur radioterapeutycznych. Obrazy uzyskiwane przy pomocy coraz bardziej zaawansowanych urządzeń wymagają analizy oraz wiedzy i doświadczenia personelu medycznego. W artykule przeanalizowano polskie i zagraniczne zalecenia dotyczące informacji, czy fizyk medyczny jest zobowiązany do uczestnictwa w etapie weryfikacji odtwarzalności pacjenta i napromienianiu oraz w jakim stopniu fizycy medyczni powinni być zaangażowani w ten proces w odniesieniu do pozostałych grup zawodowych.

EN

Patient imaging verification is one of the most important stages of the radiotherapy process. Currently, it is used in every center in Poland for most radiotherapeutic procedures. Images obtained with the help of more and more advanced devices require analysis that requires the knowledge and experience of medical personnel. The article analyzes Polish and foreign recommendations regarding information on whether a medical physicist is required to participate in the stage of verification of patient reproducibility and irradiation, and to what extent medical physicists should be involved in this process in relation to other professional groups.

3

Proces specjalizacji fizyków medycznych w Polsce na tle pozostałych krajów unijnych

Winiecki Janusz, Piotrowski Tomasz, Ślosarek Krzysztof

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2022

|

Vol. 11, nr 1

15--18

PL

Status fizyka medycznego, rozumianego jako przedstawiciela jednej z profesji medycznych, jest w Europie bardzo zróżnicowany, czego dowodzą nie tylko nasze osobiste obserwacje, ale także badania poczynione w ostatnim czasie przez EFOMP (European Federation of Organisations for Medical Physics) [1-3].

4

Zewnętrzny audyt akredytacyjny CHKS w zakresie zakładów/zespołów fizyków medycznych

Oborska-Kumaszyńska Dominika

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2019

|

Vol. 8, nr 2

119--123

PL

W celu określenia zasad i zakresu przeprowadzanego audytu w jednostkach służby zdrowia, dostarczających usługi medyczne w zakresie onkologii, podjęto szeroko zakrojone prace nad standardami i wymaganiami pozwalającymi na ocenę, czy audytowana jednostka jest w stanie prowadzić bezpieczne, na odpowiednim poziome jakościowym i z uwzględnieniem potrzeb pacjenta leczenie onkologiczne. W pracach nad tymi standardami brały udział organizacje i indywidualni profesjonaliści z różnych dziedzin, organizacje reprezentujące pacjentów i ich prawa, pracodawcy, państwowe struktury ustawodawcze/ prawne. W wyniku przeprowadzonych prac i ustaleń powstała publikacja „Accreditation Programme for Oncology Services (Standards for Accreditation)” (CHKS, 2016), stanowiąca o standardach akredytacyjnych dla jednostek służby zdrowia w zakresie medycznych usług onkologicznych. Publikacja ta porusza tematy: zarządzanie usługami medycznymi w onkologii, praca zespołowa i współpraca między profesjonalistami, zarządzanie środowiskiem i zasobami. Audyt i ocena odbywa się w szerokim zakresie działania jednostki, jej aktywności operacyjnej, jak i zdolności zarządzania, oceny ryzyka i bezpieczeństwa, posiadanych zasobów, jak również podejścia do potrzeb pacjenta. Przy takim ujęciu przeprowadzanego audytu także usługi dostarczane przez zakłady fizyki/fizyków medycznych podlegają ocenie w stosunku do przyjętych standardów. W publikacji przedstawiono standardy, zakres audytu jest przeprowadzany w zakresie obowiązków i zadaniowości zakładów fizyki/fizyków medycznych oraz kryteria oceny.

EN

Extensive work was carried out on standards in order to determine the principles and scope of the audit carried out in health care units providing medical services in oncology. If an organization meets requirements of standards it can ensure the organization is able to conduct safe, on the appropriate level of quality including patient oriented approach. Work on these standards involved organizations and individual professionals, organizations representing patients’ rights, employers, and state legislative structures. As a result of the work and findings, the publication „Accreditation Program for Oncology Services (Standards for Accreditation)” (CHKS, 2016) was published It provides core information for accreditation standards for oncology medical services. This publication covers the following topics: management of medical services in oncology, team work and cooperation between professionals, management of the environment and resources. The audit and evaluation takes place in a wide range of the organisation services, operational activity, as well as management, risk and safety assessment, resources, as well as the approach to the patients’ needs. That audit also covers specific professional groups/teams. Also Physics Departments/medical physicists are assessed in relation to the standards. The publication presents standards, the scope of the audit carried out in the scope of obligations and tasks of physics/ medical physicists and assessment criteria.

5

Czy fizyk medyczny potrzebny jest w diagnostyce? Obliczenia zapotrzebowań kadrowych dla fizyków medycznych w obrazowaniu w oparciu o algorytm przedstawiony w raporcie IAEA nr 15 z 2018 roku

Kraśnicki Tomasz, Pływaczyk Roksana, Pater Elżbieta, Gałecka Katarzyna

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2019

|

Vol. 8, nr 4

303--310

PL

W ciągu ostatnich kilku dekad medycyna radiologiczna stała się narzędziem nowoczesnego leczenia. Dzięki ciągłemu postępowi technologicznemu rozwijają się trzy główne nurty wykorzystujące promieniowanie jonizujące [1]: –diagnostyka obrazowa, w tym radiologia zabiegowa, –medycyna nuklearna, –radioterapia. Jednym z najistotniejszych elementów medycyny radiacyjnej jest nadzór nad dawką. Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia u pacjenta powikłań popromiennych, należy korzystać z nowoczesnej, wysokospecjalistycznej aparatury radiologicznej. Kolejnym elementem zapewniającym bezpieczną i skuteczną diagnostykę pacjenta jest odpowiednio wykształcony personel. Ogromną rolę pełnią tu fizycy medyczni. Do obowiązków fizyka należy między innymi stała kontrola dawki przy odpowiednim zapewnieniu jakości obrazowania oraz zachowanie bezpieczeństwa podczas stosowania promieniowania jonizującego.

6

Bezpieczeństwo w pracowni rezonansu magnetycznego

Sokół M., Waligórski M., Wicher M., Walecki J.

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2016

|

Vol. 5, nr 3

109--118

PL

Bezpieczeństwo osób poddanych narażeniu zawodowemu i medycznemu na działanie niejonizującego promieniowania elektromagnetycznego i pól magnetycznych w pracowniach rezonansu magnetycznego (MR) wymaga regulacji, szczególnie w Polsce. Obecnie skanery MR znajdują się nie tylko w dużych centrach diagnostycznych, lecz także w małych ośrodkach, w salach operacyjnych, a nawet w klinikach weterynaryjnych. Do użytku, również w Polsce, wchodzą nowe „jonizujące” urządzenia hybrydowe: PET/MR, MRI/CT czy MRgRT – będący w fazie rozwoju system umożliwiający skaning MR bezpośrednio w trakcie procedury radioterapii. Wedle danych Ministerstwa Zdrowia, w Polsce w roku 2015 było 246 tomografówMR. Tej dynamicznie rozwijającej się w Polsce technologii nie towarzyszy, jak dotąd, ujednolicenie w skali krajowej systemu organizacji pracowni MR, zasad systemu bezpieczeństwa czy procedur kontroli jakości, które są obecnie ustalane indywidualnie, często na poziomie poszczególnych pracowni. Zagrożenie dla personelu i pacjenta istotnie wzrasta, gdy do użytku wchodzą urządzenia stosujące coraz wyższe pola magnetyczne. W niniejszej pracy zebrane zostały informacje o podstawowych zagrożeniach fizycznych związanych z techniką MR. Omówiono także międzynarodowe zalecenia bezpieczeństwa formułowane przez Międzynarodową Komisję ds. Ochrony Przed Promieniowaniem Niejonizującym (ICNIRP), Amerykańskie Towarzystwo Radiologiczne (ACR), Komisję Europejską czy Europejską Federację Organizacji Fizyków Medycznych (EFOMP). Uwzględniając perspektywę badacza wykorzystującego dla celów naukowych różne techniki magnetycznego rezonansu jądrowego, perspektywę fizyka medycznego działającego w pracowni MR oraz spojrzenie lekarza-radiologa na kwestie sprawnego i bezpiecznego funkcjonowania tej pracowni, a także punkt widzenia koordynatora krajowego dążącego do wypracowania jednolitych zasad krajowego systemu bezpieczeństwa pacjenta i personelu w związku z badaniami MR, autorzy pragną rozpoczą dyskusję nad stworzeniem w kraju spójnego systemu funkcjonowania pracowni MR. System ten powinien dotyczy zarówno bezpieczeństwa, jak i standaryzacji badań, kontroli jakości, a także kwalifikacji oraz szkolenia personelu zatrudnionego w pracowniach rezonansu magnetycznego, a w szczególności fizyków, specjalistów w dziedzinie fizyki medycznej, inżynierów medycznych oraz personelu technicznego.

EN

When performing Magnetic Resonance (MR) diagnostic procedures, patients and medical personnel are exposed to non-ionizing electromagnetic fields of high frequency and to high static magnetic fields. With respect to such procedures, the safety of patients and of medical personnel needs to be better regulated, especially in Poland. MR scanners are now being installed not only at major diagnostic centres, but also at regional units, operating theatres or even at veterinary clinics. Hybrid systems emerge, combining MRI with other “ionizing” diagnostic techniques, such as PET/MR, MRI/CT or the novel MRgRT – where MR scanning is possible during the application of radiotherapy procedures. According to the Polish Ministry of Health, there were 246 MR scanners installed in Poland in 2015, with a growing number of high-field units. While a significant body of literature on MR safety recommendations exists and relevant national and international guidance on occupational MR exposure is available, uniform safety regulations have not yet been introduced in the European Union, nor in Poland. In this paper we discuss the physical hazards associated with MR diagnostic procedures and review some international safety recommendations developed by the International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection (ICNIRP), the American Society of Radiology (ACR), the European Commission or the European Federation of Organizations of Physicists in Medicine (EFOMP). We make an attempt at reviewing the various aspects of safety and efficiency of MR procedures from the perspectives of a MR researcher, a radiologist, responsible for the efficiency and safety of the MR diagnostic procedures, and a medical physicist working in a typical MR unit. We also include the perspective of a national coordinator in his attempt to develop uniform rules of a national MR safety system, of patient-care and of medical personnel requirements. Our principal aim is to start a discussion on developing a coherent system of MR diagnostics in Poland and, in particular, on the duties and training of the medical personnel operating such MRI units. This system should address not only the safety aspects and standardisation of MR imaging procedures, but also the qualifications and training of the medical personnel employed at MR units, especially of physicists, experts in medical physics, medical engineers and technicians.

7

Ustawa Prawo Atomowe : zmiany dotyczące funkcji fizyka medycznego

Pater K.

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2014

|

Vol. 3, nr 4

183--185

PL

9 lipca 2014 roku odbyło się pierwsze czytanie senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo Atomowe. Odnosząc się do części dotyczącej kontroli jakości aparatury radiologicznej, przedstawiciele Komisji do Spraw Procedur i Audytów Klinicznych w radiologii oraz Krajowego Centrum Ochrony Radiologicznej poruszyli bardzo istotne problemy wynikające z planowanych zmian. Osiągnięcia techniczne i naukowe doprowadziły do zwiększonego zapotrzebowania na kontrolę dawki i jakości obrazowania w diagnostyce, a tym samym na zwiększenie liczby osób, które powinny prowadzić nadzór nad stanem technicznym aparatury radiologicznej. Zmiana wprowadzonawprojekciemoże ograniczyćmożliwości rzeczywistego nadzoru nad aparaturą diagnostyczną w Polsce ze względu na niedostateczną liczby kompetentnego personelu.

8

Kształcenie specjalizacyjne w dziedzinach: fizyka medyczna i inżynieria medyczna

Jeleń A.

Inżynier i Fizyk Medyczny

|

2012

|

Vol. 1, nr 2

88--90

PL

Fizyka medyczna i inżynieria medyczna to dwie spośród dziedzin mających zastosowanie w ochronie zdrowia, w których można uzyskać tytuł specjalisty. Czy warto podjąć trud takiego kształcenia? Do kogo jest ono adresowane? Jakie kompetencje można uzyskać, legitymując się tytułem specjalisty w tych dyscyplinach? Jak przebiega specjalizacja? To najważniejsze z nasuwających się pytań. By każdy zainteresowany mógł na nie odpowiedzieć i podjąć decyzję o ewentualnym rozpoczęciu specjalizacji, przyjrzyjmy się nieco specjalizacjom w tych dziedzinach i regulacjom prawnym warunkującym i określającym ich przebieg. Warto zwrócić uwagę, że posiadanie tytułu specjalisty w dziedzinie fizyki medycznej lub w dziedzinie inżynierii medycznej jest wymagane do zajmowania określonych stanowisk (starszy inżynier medyczny, inżynier medyczny, starszy asystent fizyki medycznej, fizyk medyczny) w podmiotach leczniczych, które nie są przedsiębiorcami (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 lipca 2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami – Dz.U. z 2011 r., nr 151, poz. 896, załącznik – tabela I Pracownicy działalności podstawowej). O tym, że specjaliści w dziedzinach fizyki medycznej i inżynierii medycznej są ważnymi i potrzebnymi partnerami w zespołach diagnostycznych i terapeutycznych nowoczesnej kadry medycznej świadczą także przytoczone poniżej fragmenty programów specjalizacji w tych dziedzinach.