Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 19

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  firearms
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
EN
This paper presents a preliminary physical and mathematical model which describes the specific action of an automatic, short recoil operated firearm with an accelerator. The model includes the characteristic stages of the automatic action for a short recoil operated firearm (during one half of a single shot cycle), which enables simulation and assessment of the effect of the firearm’s system design parameters on the recoil velocities in specific recoil assembly components.
PL
W pracy przedstawiono wstępny model fizyczny i matematyczny opisujący specyfikę pracy automatycznej broni palnej działającej na zasadzie krótkiego odrzutu lufy (KOL) z przyspieszaczem. Model ten uwzględnia okresy charakterystyczne działania automatyki broni z KOL (w trakcie połowy cyklu jednego strzału), umożliwiając przeprowadzenie symulacji pozwalających na ocenę wpływu parametrów konstrukcyjnych układu na prędkości odrzutu poszczególnych elementów zespołu odrzucanego.
EN
On 15 December 2017, Fabryka Broni “Łucznik” - Radom Sp. z o.o. (FB Radom), a subsidiary of Polska Grupa Zbrojeniowa S.A., delivered the first batch of 1,000 MSBS Grot C 16 FB M1 calibre 5.56 mm standard (basic) assault rifles (version A0) to the Polish Territorial Defence Force and thus initiated the process of deployment of the assault rifle in the Polish Armed Forces. MSBS Grot was developed by Polish design and process engineers at FB Radom and the Military University of Technology (MUT, Warsaw, Poland) who by mediation of the proper Armament Acquisition and Development Department collected the improvement suggestions and operational feedback from 2.5 years of testing by operators from the armed forces. The suggestions and feedback were thoroughly analysed and discussed during periodic meetings attended by the representatives of the Territorial Defence Force (TDF) Command, the Special Forces Component Command, the 3rd Regional Military Representation (RMR), MUT, and FB Radom. Based on the conclusions from the testing period and the results of theoretical and instrumental testing of the solutions proposed for implementation, the MSBS Grot assault rifles show systematic improvements up to the current version, A2. This paper presents the design of the MSBS Grot Version A0 assault rifle and the construction and processing modifications for version A1 and version A2. During the optimisation effort backed by theoretical and instrumental testing, there was special focus on the assurance of high operating safety and reliability, plus the required ergonomics of the assault rifle under various operating conditions. The paper also presents the avenues for further potential improvements of MSBS Grot.
PL
W dniu 15 grudnia 2017 roku Fabryka Broni „Łucznik” - Radom Sp. z o.o. (FB Radom), wchodząca w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A., dostarczyła Wojskom Obrony Terytorialnej pierwszą partię liczącą 1 000 sztuk 5,56 mm karabinków standardowych (podstawowych) MSBS GROT C 16 FB M1 (w tzw. wersji A0), początkując proces jego wprowadzania do uzbrojenia Sił Zbrojnych RP. Broń została opracowana przez polskich konstruktorów i technologów z FB Radom i Wojskowej Akademii Technicznej (WAT), którzy przez 2,5 roku użytkowania karabinków zbierali od żołnierzy – za pośrednictwem Gestora sprzętu wojskowego (SpW) - doświadczenia, propozycje i uwagi z eksploatacji. Były one wnikliwie analizowane i dyskutowane podczas cyklicznych spotkań z udziałem przedstawicieli: Dowództwa Wojsk Obrony Terytorialnej, Dowództwa Komponentu Wojsk Specjalnych, 3 Rejonowego Przedstawicielstwa Wojskowego, WAT i FB Radom. Na podstawie podjętych wniosków oraz wyników przeprowadzonych badań teoretycznych i instrumentalnych proponowanych do zastosowania rozwiązań, karabinki MSBS GROT konsekwentnie udoskonalano, uzyskując obecnie broń w wersji A2. W pracy przedstawiono konstrukcję karabinka MSBS GROT w wersji A0 oraz zmiany konstrukcyjno-technologiczne jakie w nim wprowadzono, uzyskując wersję A1, a następnie wersję A2. Podczas prac optymalizacyjnych, popartych badaniami teoretycznymi i instrumentalnymi, szczególną uwagę zwrócono na zapewnienie wysokiego bezpieczeństwa użytkowania i niezawodności działania oraz pożądanej ergonomii karabinka w różnych warunkach eksploatacji. Ponadto zaprezentowano kierunki dalszych, możliwych udoskonaleń karabinka MSBS GROT.
EN
This paper presents the results of the theoretical external ballistic calculations for projectiles fired from barrels which correspond to the barrels used in two Polish small arms systems: MSBS-5.56 system (MSBS GROT standard rifle and MSBS GROT carbine) and BERYL system (BERYL standard rifle and MINI BERYL carbine). The results obtained allowed the analyse of the effects of barrel length and the associated initial projectile velocity on the nature of projectile trajectory, particularly the over height and projectile range obtained along the trajectories. The analysis of the results facilitated an assessment of the scope of proposed changes in the settings of the firearm sights, resulting from the use of barrels of different lengths and the consequential changes in projectile trajectory.
PL
W pracy przedstawiono wyniki obliczeń teoretycznych z obszaru balistyki zewnętrznej pocisków wystrzelonych z luf o długościach odpowiadających lufom zastosowanym w karabinkach rodziny MSBS-5,56 (karabinek standardowy MSBS GROT i subkarabinek MSBS GROT) oraz wz. 1996 (karabinek standardowy BERYL i subkarabinek MINI BERYL). Uzyskane wyniki pozwoliły dokonać analizy wpływu długości lufy i związanej z nią prędkości początkowej pocisku na charakter toru pocisku, a zwłaszcza uzyskane na torze przewyższenia oraz donośność pocisków. Analiza wyników pozwoliła również ocenić zakres proponowanych zmian w nastawach przyrządów celowniczych broni, wynikających z zastosowania luf o różnych długościach i wynikających z tego zmian torów pocisku.
EN
In the article, the authors present how a citizen can protect himself against an attack of a terrorist – knifer. The incidents where the main attackers are Islamic fundamentalists are increasingly heard in Europe. In order to bring this subject to light, the example of the terrorist attack in Würzburg has been described. Who was the terrorist? Is a citizen able to protect himself against an attack by a knife-wielding attacker? The primary assumption and purpose of the article below are to determine which method proves to be the most effective for the protection against a terrorist – a cutter. The authors have done so through the analysis of legal conditions regarding the use of various forms of defense on the example of self-defense techniques, the use of firearms or pepper spray, as well as the analysis of available literature.
PL
W prezentowanym artykule autorki przedstawiają, w jaki sposób obywatel może chronić się przed atakiem terrorysty – nożownika. W Europie o takich zdarzeniach słyszy się coraz częściej, a głównymi napastnikami są fundamentaliści islamscy. Aby można było przybliżyć tę tematykę, opisany został przykładowy atak terrorystyczny w Würzburgu. Kim był terrorysta? Czy obywatel ma możliwość ochrony przed atakiem napastnika posługującego się nożem? Głównym założeniem oraz celem poniższego artykułu jest określenie, która z metod jest najlepszym sposobem ochrony przed terrorystą – nożownikiem. Autorki dokonały tego za pomocą analizy uwarunkowań prawnych dotyczących stosowania różnych form obrony na przykładzie technik samoobrony, używania broni palnej, bądź gazu pieprzowego oraz analizy dostępnej literatury.
5
Content available Broń strzelecka Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej
PL
Rosja od wielu lat pozostaje jednym z głównych producentów i eksporterów uzbrojenia i sprzętu wojskowego. Jednak pomimo zachowania pozycji lidera, znajduje się co najmniej jedna nisza rynkowa, w której rosyjski kompleks wojskowo-przemysłowy został wyparty z zajmowanych, w czasach ZSRR, pozycji i nie pokazuje nowych osiągnięć. Chodzi o broń strzelecką, gdzie stosunkowo niskie koszty produkcji przekładają się na kilkuprocentowy udział w światowym obrocie uzbrojeniem. Rynek ten, niewielki z punktu widzenia finansowego, ma dla Rosji duże znaczenie symboliczne. Niezależnie od tego, jakim zaawansowanym technologicznie uzbrojeniem dysponowałyby armie na całym świecie, operacje wojskowe nie mogą się obejść bez udziału piechoty i jej broni strzeleckiej. Poza siłami zbrojnymi użytkują ją służby specjalne, antyterrorystyczne, oddziały policyjne, straż graniczna i straż obrony wybrzeża, a także struktury przeznaczone do zwalczania handlu narkotykami.
EN
Russia has been for many years one of main producers and exporters of arms and military equipment. But even if the Russian Military-industrial Complex still maintains a leading position, there is at least one domain where it was forced to quit positions kept during the Soviet Union and does not present any new achievements. The question refers to firearms where relatively low costs of manufacture are transformed on a few percentage share in the world arms trade. This market has a significant symbolic meaning for Russia despite of its modest financial dimension. Military operations require a deployment of infantry with its firearms, independently on state of the art technology of the arms used by the armies. Beside the armed forces, the firearms are used by special and antiterrorist services, police, border and coastal guards, and also by the structures dedicated for fighting the drugs trafficking.
6
Content available Model 9x19 mm pistoletu PW INKA
PL
Artykuł jest komunikatem technicznym, którego celem jest przedstawienie historii opracowania, budowy i cech konstrukcyjnych, podstawowych danych taktyczno-technicznych modelu 9x19 mm pistoletu PW INKA oraz wyników przeprowadzonych badań. Opisano zasadę działania, rodzaj i charakterystyki mechanizmu spustowego, mechanizmy zabezpieczające, jego walory ergonomiczne, w tym obustronne manipulatory oraz wymienne nakładki chwytu, przyrządy celownicze, kaburę i pochodzenie nazwy pistoletu.
EN
The paper is a technical communicate presenting the history of development, the design and its characteristics, the basic tactical-technical data of 9x19 mm PW INKA pistol model and the results of performed tests. It describes the principle of operation, the type and characteristics of triggering mechanism, the safety mechanisms, its ergonomic features including the two-side manipulators and replaceable pads of the handle, the sighting instruments, the holster and the origin of pistol’s name.
7
Content available remote Liberalizacja dostępu do broni i jej wpływ na bezpieczeństwo obywateli
EN
The article describes the most important issues related to access to firearms in Poland. The author presented cur-rent legal solutions and statistics on the gun ownership by the Poles. The author also presented his proposals for the liberalization of access to firearms.
PL
Artykuł opisuje jakie cechy konstrukcyjne powinien posiadać nowy polski pistolet. Przywołano najnowsze wymagania na pistolet dla Wojska Polskiego. Opracowanie przedstawia aktualne tendencje oraz stosowane rozwiązania konstrukcyjne, poparte przykładami producentów broni z całego świata. Artykuł opisuje, jakie cechy obecnie są najbardziej doceniane i z jakich powodów. Skupiono się na aspekcie ergonomicznym, czyli przystosowaniu broni do strzelców prawo- i lewo ręcznych, wygodnej obsłudze zapewniającej szybką reakcję strzelca oraz na zabezpieczeniach, czyli stosowaniu bezpieczników i innych dodatkowych rozwiązań podnoszących poziom bezpieczeństwa przy eksploatacji. Przedstawiono najnowsze wymagania w zakresie niezawodności pistoletów, w normalnych jak i ciężkich warunkach eksploatacji, a także wymagania w zakresie żywotności broni, przy zachowaniu odpowiednich parametrów (skupienia i prędkości początkowej pocisków). Opisano również w skrócie metody badań broni strzeleckiej, które pozwalają zweryfikować pracę automatyki w ciężkich warunkach eksploatacji.
EN
The paper describes some designing features for a new Polish pistol. The newest requirements for the pistol of the Polish Armed Forces are cited. The paper includes descriptions of current trends and designing solutions confirmed by examples of worldwide manufactures of arms. The paper describes the most valuable features and their reasons. The ergonomics concerning the adaptation of the gun for the right and left hand shooters and easy use providing rapid reaction of the shooter, and the application of safety protections concerning the use of safety latches and other additional solutions increasing the level of safe using are the main topics of the paper. The newest requirements for the reliability of pistols in normal and heavy conditions of use and the requirements for life cycle duration at preserving gun’s relevant parameters (concentration and muzzle velocity) are also presented. Moreover some methods of firearm testing which are useful for verification of operation of automatics at heavy conditions of using are described.
EN
This paper presents a method of modelling the impact of a magneto-rheological (MR) butt-mounted damper on both the weapon and the shooter during the use of a firearm. A modification of the model presented in [1] is suggested. The study focused on determining the impact of deviations of the MR damper axis from the runner axis in the butt during recoil, especially on the energy dissipated. Sample results are presented for the analysis of a smoothbore hunting weapon, calibre 12/70. The results demonstrate that the size of this angle has no significant impact on the course of the recoil nor on dissipation of the recoil energy. Therefore, in weapon design practice, there is no justification for implementing constructional solutions in the butt enabling adjustment of the MR damper deviation axis from the runner axis.
PL
W pracy przedstawiono sposób modelowania oddziaływania na broń i strzelca tłumika magnetoreologicznego (MR) zamocowanego w kolbie, podczas strzału. W tym celu zaproponowano modyfikację modelu przedstawionego w pracy [1]. Badania skoncentrowano na określeniu wpływu kąta odchylenia osi tłumika MR od osi prowadnic w kolbie na przebieg zjawiska odrzutu, a szczególnie na energię dyssypowaną podczas strzału. Zamieszczono przykładowe wyniki analizy dla gładkolufowej broni myśliwskiej kal. 12/70. Otrzymane wyniki pozwoliły stwierdzić, że wielkość tego kąta nie ma istotnego wpływu na przebieg zjawiska odrzutu i rozpraszanie energii odrzutu. W praktyce projektowania broni palnej nie ma zatem uzasadnienia wprowadzanie rozwiązań konstrukcyjnych umożliwiających regulowanie kąta odchylenia osi tłumika MR od osi prowadnic w kolbie.
EN
This paper shows an overview of the state of the art in the UTM MMR (Ultimate Training Munitions Man Marker Round) 5.56 mm marker cartridges with a description of its design and operating principle. This paper also includes an overview of several UTM training conversion kits enabling the use of UTM MMR ammunition in 5.56 mm rifles, complete with a description of their design, operating principle, and safety precaution solutions for users. Based on a series of analyses, a UTM MMR training conversion kit was developed and described for the MSBS-5.56 assault rifle.
PL
W artykule przedstawiono przegląd stanu techniki amunicji ćwiczebnej barwiącej 5,56 mm UTM MMR (Ultimate Training Munitions Man Marker Round), w którym opisano jej budowę oraz zasadę działania. Zawarto również przegląd zestawów treningowych na nabój UTM przystosowujących karabinki kalibru 5,56 mm do strzelania niniejszą amunicją, opisano ich budowę, zasadę działania i zastosowane rozwiązania zapewniające bezpieczeństwo. Na podstawie przeprowadzonych analiz opracowano i opisano koncepcję zestawu treningowego na nabój UTM MMR do karabinka MSBS-5,56.
PL
W artykule zaprezentowano budowę podstawowych zespołów i mechanizmów 5,56 mm karabinka standardowego MSBS-5,56K, który został opracowany przez Zakład Konstrukcji Specjalnych Wojskowej Akademii Technicznej i Fabrykę Broni „Łucznik”-Radom. Krótką historię rozwoju tej broni i jej znaczenie w całym systemie MSBS-5,56 oraz ogólną charakterystykę techniczną wraz z podstawowymi danymi taktyczno-technicznymi, a także podstawowe zespoły i mechanizmy, działanie oraz perspektywy rozwoju broni przedstawiono w [1].
EN
The main assemblies and mechanisms of the MSBS-5.56K assault rifle, developed by the Section of Special Technology of the Military University of Technology (Warsaw, Poland) and “Archer”-Radom Arms Factory LLC (Radom, Poland), are precisely described in this paper. The MSBS-5.56K Assault Rifle short development story, its role in the whole MSBS-5.56 weapon system, technical specifications, construction of main assemblies and their operation and perspectives of a project are presented in the first part [1].
PL
W artykule scharakteryzowano prototyp 5,56 mm karabinka standardowego (podstawowego) zbudowanego w klasycznym układzie konstrukcyjnym, który stanowi bazę rozwojową dla Modułowego Systemu Broni Strzeleckiej kalibru 5,56 mm (MSBS-5,56) zbudowanego zarówno w kolbowym (MSBS-5,56K), jak i bezkolbowym (MSBS-5,56B) układzie konstrukcyjnym. W związku z tym, że karabinek jest pierwszą, oryginalną polską konstrukcją broni na nabój pośredni 5,56 × 45 mm, dedykowaną „polskiemu żołnierzowi przyszłości”, w publikacji szczególną uwagę zwrócono na opis zastosowanych w nim innowacyjnych rozwiązań konstrukcyjno-technologicznych. Mają one na celu zapewnienie broni zwłaszcza niezawodności działania i bezpieczeństwa eksploatacji, a także wysokiej ergonomii. Ze względu na dużą objętość artykułu podzielono go na dwie części. W pierwszej części przedstawiono: krótką historię rozwoju karabinka standardowego MSBS-5,56K i jego znaczenie w całym systemie MSBS-5,56, ogólną charakterystykę techniczną broni wraz z podstawowymi danymi taktyczno-technicznymi, podstawowe zespoły i mechanizmy karabinka, działanie broni podczas strzału oraz perspektywy rozwoju broni. Z kolei w drugiej części zostanie zaprezentowana budowa podstawowych zespołów i mechanizmów karabinka.
EN
The prototype of 5.56 mm Assault Rifle in classic layout, which creates the backbone of 5.56 Modular Weapon System (MSBS-5.56) designed in both classic (MSBS-5.56K) and bull-pup (MSBS-5.56B) layout is precisely described in this paper. Because MSBS-5.56K Assault Rifle is the first Polish original weapon chambered to 5.56 × 45 mm NATO cartridge, dedicated to the Polish Future Soldier, this paper is focused on innovative solutions in its design and technology area, aimed at high reliability, safety, and comfortable operation. Due to a large volume, the paper was divided into two parts. In the first short development story of MSBS-5.56K Assault Rifle, its role in the whole weapon system, weapon technical specifications, construction of main assemblies, parts cooperation and perspectives of project are presented. In the second one, detailed description of rifle parts, assemblies, and mechanisms will be presented.
PL
W artykule przedstawiono sposoby, zakres i efekty wykorzystania komputerowych programów inżynierskich podczas prac konstrukcyjnych nad stanowiskiem laboratoryjnym, umożliwiającym przeprowadzenie badań odrzutu i podrzutu dwóch demonstratorów technologii karabinków podstawowych Modułowego Systemu Broni Strzeleckiej kalibru 5,56 mm, z których jeden jest zbudowany w układzie kolbowym, a drugi – w układzie bezkolbowym.
EN
Paper presents methods, range and effects of using CAD/CAM software during the designing of the firearms test stand which allow to examine recoil and jump of the prototypes MSBS-5,56 carbines built as a bullpup and in the traditional layout.
PL
W referacie przedstawiono rozwój oraz opis modeli badawczych karabinków podstawowych Modułowego Systemu Broni Strzeleckiej Kalibru 5,56 mm (MSBS-5,56) zbudowanych w układzie kolbowym i bezkolbowym, koncentrując się zwłaszcza na oryginalnych aspektach ich konstrukcji, chronionych zgłoszeniami patentowymi.
EN
Detailed description of Modular Small Arms Weapon System calibre 5,56 mm assault rifle's pre-prototypes in classic and bull-pup configuration, with focus on originality of their design, is presented in this paper.
PL
W przypadku strzelań bojowych i symulowanych istotną rolę przy szkoleniu żołnierzy i funkcjonariuszy służb mundurowych różnych formacji odgrywa zachowanie się ćwiczącego na stanowisku ogniowym, począwszy od wykonywania czynności w odpowiednim czasie po podejmowanie niekiedy skomplikowanych decyzji o użyciu broni palnej. W związku z tym wydaje się być interesujące podjęcie działań w celu weryfikacji zachowania się żołnierzy lub funkcjonariuszy w sytuacjach dynamicznych, gdzie ważną rolę odgrywałoby przewidywanie skutków zmieniającej się dynamicznie akcji szkolenia i prawidłowość podejmowania decyzji o użyciu broni palnej. Istniałaby możliwość oceny zachowania się szkolonej osoby w sytuacjach skomplikowanych, gdzie szybkość podejmowania właściwej decyzji np. o użyciu broni palnej ogrywa kluczową rolę. Ponadto możliwość rejestracji przebiegu szkolenia i późniejszego odtworzenia wraz z ćwiczącym przy omawianiu wyników pozwalałaby na eliminację ewentualnie popełnionych błędów i doskonalenie szkolenia.
EN
The behaviour of riflemen both military and other services is very important when they are trained through the live or simulated firing to learn the proper succession of actions and how to take decisions about the use of the gun at sophisticated scenaios. According to the above it seems a reasonable idea to develop a tool for monitoring and evaluation of behaviour of trainees at dynamic situations focused at the anticipation of resultsoffered by the dynamic events and proper decision making process on the use of the gun. It could provide a possibility to avaluate a trainee at complicated and very dynamic scenorios when taking the right and quick decisions is a crucial factor. Moreover a possibility to record the process could help to analyse it with a trainee and eliminate the errors.
PL
W artykule przedstawiono rozważania dotyczące wpływu skręcenia broni strzeleckiej podczas celowania na, celność strzelania. Z zasad balistyki zewnętrznej wprowadzono zależności pozwalające obliczyć zboczenie pocisku i obniżenie punktu trafienia oraz zaprezentowano wyniki obliczeń dla określonych nastaw celownika przy różnych położeniach celu, wykonane dla różnych kątów skręcenia broni.
EN
Turning the gun is the aiming error of frequent occurrence among novice shooters. This error arises when the sighting blade of the rear sight is not horizontal at the moment of a bullet exit. Turning the gun has the great influence on the point of bullet impact. The longer is a distance between the barrel axis and the top of a front sight, the bigger influence for a given gun model, the influence depends on the sight setting and on the shooting range. The Siacci method for flat-fire trajectories calculation was used in the paper. It was assumed that the line of sight. It causes diminishing the elevation angle and moving the muzzle up. The formulas are derived to obtain the bullet lowering ∆γ and the bullet deflection z as a function of the gun turning angle α. It is necessary to know the ballistic coefficient c, the distance m between the barrel axis and the top of front sight, the distance a between the top of the sight plane and the muzzle plane, the distance χtar on which the gun is zeroed, the range χ (may be shorter or longer than the distance) and the turning angle α. Practical computation example for the AKM (Kalashnikov) rifle was presented to illustrate application of the method described. The paper will be of interest for military and sporting shooters which tends to improve their skills.
18
Content available remote Naboje specjalne 12/70
PL
Współczesne koncepcje humanitarnego rozwiązywania napięć społecznych, konfliktów lokalnych a nawet wojen, upowszechniane coraz szerzej w skali światowej, implikują dynamiczny rozwój nowych środków bojowych zaliczanych do obszaru tzw. broni obezwładniającej [3]. Zgodnie z tymi koncepcjami, w przypadku gdy obiektem bezpośredniego oddziaływania broni obezwładniającej jest człowiek, jego życie stanowi dobro nadrzędne, które należy bezwzględnie chronić. W artykule zaprezentowano wyniki badań optymalizacyjnych związanych z doświadczalnym opracowaniem nowych naboi specjalnych kal. 12/70, które mogą być wykorzystane w szerokim otoczeniu działań broni obezwładniającej.
EN
The contemporary concepts of peace keeping operations and solutions of social instabilities assume that in the case when a human being is an object of the direct use of so called incapacitating weapons then its life shall be protected firstly what implies an intense development of such weapons {3}. The results of the optimisation research works to develop new 12/70 special cartridges which are designated for the use in the variety of scenarios predicted for incapacitating weapons are presented in the paper.
19
Content available remote O dynamice zamka swobodnego broni palnej
PL
W pracy przedstawiono porównanie wyników analizy siły odrzutu broni palnej (pistolet). Sprężyna zamka przyjęta została jako jednowymiarowy układ ciągły (zastępczy pręt), w której występuje propagacja i odbicie podłużnych fal odkształceń. Rozważono zamek w pełni swobodny, półswobodny oraz o budowie zaproponowanej w pracy. Przedstawia ona zamek swobodny z dodatkowym elementem inercyjnym.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.