Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Aksjologia praw człowieka. O przesłankach i determinantach współczesnego dyskursu w filozofii prawa międzynarodowego

Kociołek-Pęksa A., Menkes J.

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2018

|

Nr 66 (tom 1) (2)

119--134

PL

W artykule zaprezentowany został pogląd, iż z uwagi na fakt pluralizmu aksjologicznych źródeł praw człowieka, konieczne jest uświadomienie sobie, że mamy aktualnie do czynienia z analitycznym rozszerzeniem zarówno „ilości” praw człowieka poprzez pojawianie się ich nowych generacji, jak też „ilościowej jakości” praw człowieka z uwagi na nowo wyłaniające się aksjologiczne ich źródła, bądź to w postaci nowych wartości, bądź w drodze nowacyjnie (redefinicyjnie) rozumianych wartości dotychczasowych. W przedstawionym kontekście aksjologii praw człowieka oraz aksjologii ich ochrony nietrudno skonstatować występowanie zarówno pluralizmu aksjologicznego obu sfer, jak też liczne próby ich relatywizacji oraz instrumentalnej egzegezy i wykładni dokonywane w wymiarach krajowym, europejskim i międzynarodowym. Próby ograniczania praw człowieka w zakamuflowany sposób w praktyce prawodawczej poszczególnych państw są liczne, a uzasadnieniem aksjologicznym prawnych rozwiązań ubezskuteczniających de facto (bo nie de iure, gdyż z formalnoprawnego punktu widzenia są one zadeklarowane i formalnie bezwyjątkowo chronione) realizację i ochronę poszczególnych praw (w szczególność praw trzeciej, czwartej i piątek generacji) jest gwarancja bezpieczeństwa zbiorowego i paradoksalnie ochrony innych ludzi (np. ochrona ich uczuć religijnych, ochrona rodziny, ochrona moralności publicznej, której desygnatem najczęściej są zasady dominującej w danym państwie religii). Przenosząc ten problem z wymiaru państwowego na poziom ponadpaństwowy i transpaństwowy, wskazać należy, iż w międzynarodowym prawie ochrony praw człowieka ograniczenie tych praw może nastąpić również ze względów pozanormatywnych, w drodze tzw. relatywizacji instrumentalnej, dokonywanej w związku z potrzebami bieżącej polityki, dla której naruszana bywa przyrodzona godność człowieka. Twierdzimy także, iż w aksjologii praw człowieka newralgicznym punktem jest przecięcie się płaszczyzny (dyskursu) prawnej z płaszczyzną (dyskursem) etyczną, przy czym czynnikiem sprawczym tej newralgiczności nie jest wadliwość prawa czy jego interpretacji, czy też wadliwość etyki, lecz tego, co dzieje się w ramach tzw. Realpolitik.

EN

Considering the pluralism of the axiological sources of human rights, we claim that it is necessary to realize that at the moment we are facing an analytic extension of both the “number” of human rights (appearance of new generations of human rights), as well as the “quantitative quality” of human rights due to newly uncovered axiological sources such as the appearance of new values or a redefinition of existing ones. In the presented context of the axiology of human rights and the axiology of their protection, it is easy to observe the axiological pluralism of the two spheres as well as numerous attempts to make the exegesis and interpretation both relative and instrumental in domestic, European, and international sphere. Attempts to limit human rights in a camouflaged manner in the jurisdiction practice of particular states are quite abundant and an axiological justification of legal solutions that would make the implementation and protection of those rights (in particular those of the third, fourth and fifth generations) ineffectual— de facto (not de iure, since from a formal and legal point of view they correspond to declared rights and, without exception, the protected ones) is the guarantee of community security and, paradoxically, the protection of other people (i.e., the protection of religious sentiments, family, public morality based usually on the rules of the dominant religion). When transposing these problematics from the state perspective to the intra – and trans-state level, we need to demonstrate that in the international law of human rights protection , the limitation of these rights may also take place as a result of extra-normative factors due to so-called “instrumental relativism”, applied in the function of current political interests for which intrinsic human dignity happens to be infringed. We also claim that the active factor of that critical crossing point are not faults in the law or its interpretation, nor is it faults of ethics, but rather the faults of what is going on within so-called Realpolitik.

2

Environmental Ethics as Ethics of the Political State

Papuziński A.

Problemy Ekorozwoju

|

2016

|

Vol. 11, nr 2

23--28

EN

The main aim of this article is to prove the existence of the need to develop the theory of environmental ethics for the purposes of political activity. Its arguments refer to the following five observation. The first concerns the changes that have occurred in the area of human activity in connection with separation of the autonomous areas: private and public (including political). The second is related to the effects of globalization process, such as the birth of the global environmental problem and the evolution of international relations towards global policy in which national states are involved with different history, tradition, culture and religion, as well as international and supranational organizations. The third results from the retreat from the Realpolitik pattern towards a policy based on moral values (human rights). The fourth concerns the role of politics as the most effective tool of environmental protection. The fifth points to the need for a global environmental policy in a pluralistic political reality.

PL

Głównym celem pracy jest dowiedzenie istnienia potrzeby opracowania teorii etyki środowiskowej na użytek działalności politycznej. U podstaw podejmowanej problematyki leży pięć konstatacji. Pierwsza dotyczy zmian, jakie zaszły na obszarze ludzkiej aktywności w związku z wyodrębnieniem się w niej autonomicznych sfer: prywatnej i publicznej (w tym politycznej). Druga jest związana ze skutkami procesu globalizacji, takimi jak narodziny globalnego problemu środowiskowego i ewolucja stosunków międzynarodowych w stronę polityki globalnej, w której biorą udział państwa narodowe o odmiennej historii, tradycji, kulturze i religii oraz organizacje między- i ponadnarodowe. Trzecia wynika z odwrotu od wzorca Realpolitik w stronę polityki opartej na wartościach moralnych (prawa człowieka). Czwarta dotyczy roli polityki jako najbardziej efektywnego narzędzia ochrony środowiska. Piąta zakłada konieczność prowadzenia globalnej polityki środowiskowej w pluralistycznej rzeczywistości politycznej.

3

Sustainable Development’s Issues in the Light of Karol Wojtyła – John Paul II’s Political Philosophy and Theology

Ewertowski S, Modrzejewski A.

Problemy Ekorozwoju

|

2013

|

Vol. 8, nr 1

73--82

EN

Philosophical and theological thought of Karol Wojtyła – John Paul II was also concerned with ecological is-sues. Generally, it is a part of his ethical and moral consideration, becoming important element of his political philosophy and theology. Personalistic hermeneutics is a key for understanding his sustainable development conception. It sees a fundamental criterion of ethical and moral evaluation of diverse forms of activity in human being. Firstly, pro-ecological activity means directing human being towards good. Pope John Paul II noticed many dangers for man and environment. He was convinced that whole international community should be in-volved in finding solutions.

PL

Myśl filozoficzna i teologiczna Karola Wojtyły – Jana Pawła II obejmuje również problematykę rozwoju zrów-noważonego. Wpisuje się ona generalnie w jego rozważania etyczne i teologiczno-moralne, stanowiąc w istocie ważny element jego filozofii i teologii politycznej. Kluczem do zrozumienia jego koncepcji rozwoju zrównowa-żonego jest hermeneutyka personalistyczna, która podstawowe kryterium oceny różnego rodzaju działań widzi w człowieku. Działalność proekologiczna zakłada przede wszystkim nakierowanie na dobro osoby ludzkiej. Papież Jan Paweł II dostrzegał liczne zagrożenia tak dla człowieka, jak i środowiska naturalnego. Uważał, że w ich przeciwdziałaniu powinna być zaangażowana cała wspólnota międzynarodowa, co jest wyrazem realizacji dobra wspólnego w jego najszerszym, to jest uniwersalnym wymiarze.

4

Filozofia polityczna i społeczna Adama Smitha.

Zabieglik S.

Zeszyty Naukowe Politechniki Gdańskiej. Ekonomia

|

2000

|

Nr 38(577)

101-123

PL

Artykuł przedstawia główne założenia oraz tezy filozofii politycznej i społecznej Adama Smitha. Po rozważaniach ogólnofilozoficznych, odwołujących się głównie do "Teorii uczuć moralnych", autor omawia wybrane wątki dotyczącetej problematyki zawarte w "Badaniach nad naturą i przyczynami bogactwa narodów". Celem artykułu jest pokazanie, że Adam Smith był myślicielem o szerokich zainteresowaniach i wniósł istotny wkład w rozwój nowożytnej myśli liberalnej, nie tylko w dziedzinie ekonomii.