Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ewolucja rowu tektonicznego Nasielsk–Dębe w kredzie

Leszczyński K.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2017

|

nr 470

49--62

PL

Badania nad kredową ewolucją rowu tektonicznego Nasielsk–Dębe oparto na danych z otworów wiertniczych Dębe 1, 2, 5, 6, i 7 oraz Nasielsk 1 i 2. W analizie profili otworów wiertniczych wykorzystano tylko krzywe pomiarów geofizycznych oraz materiały archiwalne (opisy rdzeni wiertniczych) i publikowane, ponieważ nie zachowały się rdzenie z tych otworów. Na podstawie analizy miąższościowej zaprezentowano etapy rozwoju rowu w kredzie i skorelowano je z cyklami depozycyjnymi. Zaobserwowano większe różnice miąższości poszczególnych pięter i ogniw po obu stronach północno-wschodniego uskoku rowu, co świadczy o jego większej aktywności w stosunku do południowo-zachodniego uskoku, zasadniczo w ciągu całej kredy. Stwierdzono istnienie przynajmniej dwóch powierzchni nieciągłości (reprezentowanych być może przez powierzchnie twardych den): na granicy kampan/mastrycht i na granicy dolny/górny mastrycht. W obrębie cyklu niższego rzędu K4-IV zaproponowano wyodrębnienie dwóch osobnych cykli najniższego rzędu: K4-IVa korelowanego w przybliżeniu z późnym wczesnym mastrychtem i K4-IVb odpowiadającego przypuszczalnie wczesnemu późnemu mastrychtowi.

EN

The paper portrays the geological evolution of the Nasielsk–Dębe tectonic graben during Cretaceous times. The analysis is based on data from the Dębe 1, 2, 5, 6, and 7 and Nasielsk 1 and 2 boreholes. Only well logs, archived borehole materials (drill core description) and published data have been used because the drill cores are no longer available. The graben’s Cretaceous evolutionary stages have been identified based on thickness analysis, and correlated to depositional cycles. The analysis shows that greater thickness gradients are observed at the north-eastern graben-bounding fault, which indicates its higher activity compared to the south-western fault throughout nearly the entire Cretaceous. The upper part of the Cretaceous succession reveals the presence of at least two discontinuity surfaces (possibly even hardgrounds): approximately at the Campanian/Maastrichtian boundary, and near the lower Mastrichtian/upper Maastrichtian boundary. It is suggested to distinguish two separate lowest-order cycles within the lower-order cycle K4-IV: cycle K4-IVa correlated approximately with the late early Maastrichtian, and cycle K4-IVb corresponding roughly to the early late Maastrichtian.

2

Jeszcze raz o terranach w Polsce i ich wędrówce

Nawrocki J.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 11

1272--1283

EN

Results of interdisciplinary studies conducted until now lead to a univocal conclusion that Poland should be regarded as a collage of terranes of different ages and provenances of the basement, and different amalgamation and accretion scenarios. Geophysical and tectonic-structural investigations have allowed defining, with different accuracies, the boundaries between particular terranes. Terranes located in the area of Paleozoic platform were subjected to two or three phases of mobility. The first phase of transcontinental scale was manifested by large-scale tectonic transport during rebuilding of global paleogeography. The second mobility phase of regional scaleaffected the Teisseyre-Tornquist terrane assemblage and was linked with the Laurentia and Avalonia collision. This process put in motion the escape tectonics in the earliest Devonian. As its result, some of terranes were reshuffled during their tectonic transportation in the SE direction. The third, Carboniferous phase of mobility of only local scale was related mainly to the dextral strike-slip tectonic activity. Unfortunately, in the case of several tectonostratigraphic units, an answer to the questions concerning their initial location and way of migration is still impossible. It is valid also in the case of the Teisseyre-Tornquist terrane assemblage, now located to the SE of the Moravia and Grójec fault zones. This reticence in geological diagnosis occurs in spite of generally good access to the rocks of the Brunovistulia and Małopolska terranes that could contain substantial information about the earliest stages of evolution of these units. In order to eliminate numerous gaps in our knowledge about the Polish terranes a new interdisciplinary scientific program should be developed.

3

The tectonic evolution of Lake Eğirdir, West Turkey

Karaman M. Erkan

Geologos

|

2010

|

Vol. 16, No. 4

223--234

EN

Lake Eğirdir is one of the most important fresh-water lakes of Turkey. It has a tectonics-related origin. The area formed under a roughly N-S compressional tectonic regime during the Middle Miocene. The stresses caused slip faults west and east of Isparta Angle, and the lake formed at the junction of these faults. The area subsided between normal faults, thus creating the topographic condition required for a lake. The lacustrine sediments have fundamentally different lithologies. After the Late Miocene, central Anatolia started to move westwards, but western Anatolia moved in a SW direction along the South-western Anatolian Fault , which we suggest to have a left lateral slip, which caused that the Hoyran Basin moved t7 km towards the SW and rotated 40º counterclockwise relative to Lake Eğirdir.

4

The structural position and tectonosedimentary evolution of the Polish Outer Carpathians

Oszczypko N.

Przegląd Geologiczny

|

2004

|

Vol. 52, nr 8/2

780-791

EN

The sedimentary basins of the Outer Carpathians are regarded as the remnant oceanic basins that were transformed into the foreland basin. These basins developed between the colliding European continent and the intra-oceanic arcs. In the pre-orogenic and syn-orogenic evolution of the Carpathian basins the following prominent periods can be established: Middle Jurassic — Early Cretaceous opening of basins and post-rift subsidence, Late Cretaceous—Palaeocene inversion, Palaeocene toMiddle Eocene subsidence, Late Eocene–Early Miocene synorogenic closing of the basins. In the Outer Carpathian sedimentary area the important driving forces of the tectonic subsidence were syn- and post-rift thermal processes as well as the emplacement of the nappe loads related to the subduction processes. Similar to the other orogenic belts, the Outer Carpathians were progressively folded towards the continental margin. This process was initiated at the end of the Palaeocene at the Pieniny Klippen Belt Magura Basin boundary and completed during Early Burdigalian in the northern part of the Krosno flysch basin.

5

Depositional and tectonic controls on Early Badenian clastic sedimentation in the Sandomierz-Tarnobrzeg area (Baranów Beds, northern Carpathian Foredeep)

Wysocka A.

Kwartalnik Geologiczny

|

1999

|

Vol. 43, Nr 4

383-394

EN

The distribution, sedimentary environment and tectonic evolution of the Lower Badenian clastic deposits (Baranów Beds) in the area between Sandomierz and Tarnobrzeg are described. These deposits represent two facies: transitional marine, continental and open marine. The morphology and microtextures of quartz grains from the Świniary sand pit indicate changing sedimentary environments in the upper part of the Baranów Beds: from a marine shore influenced zone gradually through to deeper conditions. The thickness distribution of these deposits shows the influence of a nearby fault zone.

PL

Celem pracy jest określenie zasięgu występowania, środowiska sedymentacji oraz ewolucji tektonicznej dolnobadeńskich utworów klastycznych oraz przedstawienie dotychczasowych wiadomości na ich temat. Utwory te określane mianem warstw Baranowskich wykształcone są jako piaskowce i piaski kwarcowe z wkładkami mułowców, wapieni litotamniowych oraz podrzędnie iłów z węglem brunatnym. W podłożu utworów mioceńskich na obszarze badań, w północnej, brzeżnej części zapadliska przedkarpackiego występują utwory eokambryjskie oraz kambryjskie, przede wszystkim łupki, mułowce i iłowce. Ukształtowanie powierzchni, na którą wkraczała transgresja morza badeńskiego, było zróżnicowane. Świadczy o tym występowanie zlepieńców w spągu warstw Baranowskich, w profilach wielu otworów wiertniczych. Składają się one głównie z porwaków mułowców i iłowców kambryjskich. Dowodem zróżnicowania rzeźby podłoża i występowania w nim obniżeń jest również obecność w spągu utworów badeńskich iłów i piasków ilastych z węglem brunatnym. Wyższa część utworów klastycznych wykształcona jest natomiast jako piaski kwarcowe, częściowo zlityfikowane. Warstwy Baranowskie na obszarze badań reprezentują dwie facje. Część niższa powstawała w brzeżnej, bagiennej części zbiornika, przejściowej pomiędzy środowiskiem morskim a lądowym. Część wyższa reprezentuje otwartomorskie środowisko sedymentacji terygenicznej. Dostępne obserwacjom piaski kwarcowe, z wyższej części warstw Baranowskich, gromadziły się w środowisku morskim, w płytkowodnej strefie, poniżej podstawy falowania. Pomimo braku zróżnicowania uziarnienia oraz składu mineralnego w profilu badanych osadów, na podstawie cech powierzchni ziarn kwarcu, stwierdzono zmiany warunków sedymentacji w obrębie tej części warstw Baranowskich. Od środowiska wysokoenergetycznego, wyraźnie związanego ze strefą brzegową, do zaniku wpływu środowiska brzegowego, co związane jest najprawdopodobniej z pogłębieniem zbiornika. W porównaniu do opisów A. Radwańskiego (1973) dotyczących nieistniejącej części odsłonięcia w Świniarach, obecnie odsłonięta część złoża piasków wydaje się przedstawiać nieco głębsze środowisko, bardziej oddalone od brzegu. Zdaniem autorki akumulacja osadu odbywała się poniżej podstawy falowania, a materiał klastyczny i organodetrytyczny przynoszony był z północy. Wszystkie obserwowane w Świniarach formy cementacji są epigenetyczne. Powstawały w wyniku procesów diagenetycznych zachodzących w osadzie od pliocenu po dzień dzisiejszy. Na obszarze sandomiersko-tarnobrzeskim w stropie osadów piaszczystych lokalnie występuje cienka (max. 5 cm) warstewka piaszczysto-marglista, rzadziej piaszczysto-ilasta z masowym nagromadzeniem fauny, wśród której dominują Ervilia pusilla i Modiola hoernesi. Ponad nią stwierdzono osady chemiczne, a także margle oraz wapienie margliste z charakterystyczne pekteny wyróżniane jako warstwy pektenowo-spirialisowe. Powyżej nich znajdują się iły sarmackie, zarówno warstwy syndesmyowe, jak i bezskamielinowe. Na całym analizowanym obszarze północny zasięg warstw Baranowskich ma charakter erozyjny, a ich miąższość jest zmienna. Powierzchnia stropowa warstw Baranowskich jest wyrównana i łagodnie nachylona na wschód i południowy wschód. Miejscami, w rejonie Świniar i Łoniowa, bezpośrednio nad serią piaszczystą występują osady czwartorzędowe lub seria ta odsłania się na powierzchni terenu w rejonie Nawodzic i Rybnicy. Analiza ukształtowania i głębokości występowania podłoża warstw Baranowskich pozwala na stwierdzenie istnienia uskoku o kierunku NW-SE. Powstanie uskoku należy wiązać z ruchami tektonicznymi mającymi miejsce na obszarze zapadliska w sarmacie. Powstanie uskoku spowodowało wzajemne przemieszczenie utworów badeńskich, skrzydło północno-wschodnie uległo względnemu podniesieniu, południowo-zachodnie zaś obniżeniu.