Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Petrographic Garden in Moryń : a new geotouristic attraction in western Poland

Górska-Zabielska M., Dobracki R.

Landform Analysis

|

2015

|

Vol. 29

73--80

EN

A new petrographic garden was established in 2012 in Moryń, north-western Poland. Thirty five erratics, derived from adjacent till moraines, witness local geological heritage and form a new geotouristic attraction. Together with other geovalues of this region, the petrographic garden is a cornerstone of the Polish-German geopark “Glacial Land over the Odra River” (Ger. Geopark Eiszeitland am Oderrand).

2

Surowce skalne jako budulec romańskiego kościoła w Kotłowie koło Kalisza

Kasprzak M.

Przegląd Geologiczny

|

2003

|

Vol. 51, nr 3

236-237

PL

Obecnie coraz więcej osób podziwia piekno Polskiej architektury. Ludzie doceniaja jej wartość jako narodowe dziedzictwo wnoszone do Europy. Romański kościół w z Kotłowa koło Kalisza jest bez wątpienia częścią naszego spadku po przeszłości. Jest to jedna z najstarszych świątyń w Polsce datowana już najprawdopodobniej na XII wiek. Jego wartości geologiczne równiez powinny byc docenione. Został on bowiem zbudowany z ciekawego materiału skalnego. W jego ścianach można obserwować zarówno eratyki granitowe, syenitowe, granulity jak i lokalne piaskowce.

EN

Nowadays a lot of people marvel at the beauty of Polish old architecture. They emphasise its value as the nation 's contribution to the European cultural heritage. The romanesque church in Kotłów near Kalisz is certainly apart of this European legacy. It is one of the oldest churches in Poland, dating probably from the 12th century. Moreover, its geological value should be appreciated- the church was built of the particularly interesting material. In the structure of its walls you can distinguish sandstones, erratic granites, syenites and granulites.

3

Advantages and disadvantages of petrographic analyses of glacial sediments

Górska M.

Kwartalnik Geologiczny

|

1999

|

Vol. 43, Nr 2

241-250

EN

Petrographic studies are a helpful tool for glacial geomorphology, because they may supplement lithofacial analysis. They introduced information about dynamics and thermic conditions in a glacial sole, about different alimentary zones, and routes of an ice sheet and individual glacial streams that deposited tills in central and western Wielkopolska, western Poland. Apart from advantages, the petrographic analyses have also disadvantages, e.g. ability to recognize 200 types of indicator erratics, which follows in pointing to respective source areas. A sample volume must be represented statistically, i.e. it should consist of not less than 1000 erratics from tills and not less than 300 pebbles from gravel.

PL

Pierwsze systematyczne i metodologicznie przygotowane analizy składu petrograficznego glin lodowcowych pochodzą z początku XX wieku. V. Milthers (1909, 1934), J. Hesemann (1931, 1935) i później G. Liittig (1958) próbowali znaleźć najlepszy sposób na wskazanie skandynawskich obszarów egzaracji eratyków przewodnich (20-60 mm), które występują w glinach lodowcowych Niemiec, Danii i Polski. Na podstawie 200 znanych eratyków przewodnich P. Smed (1993) zaproponował nowy sposób prezentacji graficznej torów wędrówki odrębnych strumieni lodowych, począwszy od ich ośrodków alimentacyjnych w Skandynawii aż po Niż Europejski. Frakcja żwirowa 4-12,5 mm występująca w heterogenicznej glinie (M. Böse, 1989) jest separowana na 10 grup petrograficznych, które z kolei służą wyliczeniu tzw. wskaźników głazowych. Frakcja kamienista 200 mm (K.-D. Meyer, 1983) analizowana jest pod względem liczebności eratyków przewodnich, co prowadzi do wyliczenia teoretycznego centrum głazowego TGZ. Studia nad petrografią w obu frakcjach mają zarówno wady, jak i zalety. Wśród słabych punktów metody wymienia się konieczność umiejętnego wyboru litofacji, od której zależy ostateczny skład mineralno-petrograficzny glin morenowych. Dużą niedogodnością metody jest analizowanie statystycznie reprezentatywnej frakcji żwirowej - co najmniej 300 sztuk (B. Krygowski, 1955; A. Gaigalas, 1963; por. J. Nunberg, 1971; M. Böse, 1989) i frakcji kamienistej-co najmniej 1000 okazów (K.-D. Meyer,1983), wobec czego badania są żmudne i długotrwałe. Wyznaczenie stref, w których przebiegała egzaracja, zależy w dużej mierze od poprawnego zaklasyfikowania eratyku przewodniego do jednego z czterech obszarów śródlądowych Skandynawii i niecki Bałtyku i przyporządkowanie mu właściwej nazwy. Mimo wymienionych wad, studia nad składem petrograficznym glin morenowych weszły na stałe do standardowych metod badawczych tych osadów w Europie Zachodniej (np. G. Liittig, 1958, 1995; M. Houmark-Nielsen, 1987; W.-A. Panzig, 1989, 1992; M. Böse, 1996). Również w Polsce zauważa się od kilku lat wzrost zainteresowania analizami petrograficznymi (np. D. Krzyszkowski, 1988, 1990, 1994; K. Choma-Moryl i in., 1991; W. Gogołek, 1991a, b, 1994; K. Kenig, 1991, 1989; R. Racinowski, 1991; H. Klatkowa, 1993; M. Górska, 1995a, b, 1997; S. Dobrzyński, 1995; C. Seul, 1995; S. Lisicki, 1997, 1998a-c). Analizy petrograficzne są doskonałą metodą wspierającą analizy litofacjalne osadów (M. Górska, 1997) w geomorfologii glacjalnej; uzupełniają dane dotyczące dynamiki, termiki stopy lądolodu, obszaru alimentacji i toru wędrówki lądolodu. Studia nad petrografią wspierają wyznaczone, na podstawie wskaźników głazowych, wnioski o zróżnicowanych ośrodkach alimentacyjnych glin morenowych. Należy przy tym wyraźnie stwierdzić i bezwględnie pamiętać, co było wielokrotnie podnoszone w literaturze przedmiotu (m.in. G. Liittig, 1995), że analizy petrograficzne, będące uzupełnieniem sedymentologiczno-petrograficznym, mogą uporządkować klasyfikację stratygraficzną jedynie w połączeniu z innymi, komplementarnymi metodami litologiczno- stratygraficznymi.