Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Problem odnowy rumowiska wleczonego poniżej zapór. Ocena możliwości sztucznego uzupełniania rumowiska poniżej stopnia wodnego we Włocławku

Habel M., Babiński Z., Szatten D.

Gospodarka Wodna

|

2017

|

Nr 11

360--363

PL

Artykuł stanowi pierwszą część z cyklu poświęconego projektowi sztucznego uzupełniania rumowiska wleczonego w odcinkach, gdzie występuje jego deficyt. Podjęto próbę wyznaczenia warunków brzegowych dla trwałego ustabilizowania procesów erozyjno-akumulacyjnych koryta dolnej Wisły. Ustalono, że powstanie sztucznego zbiornika wodnego skutkuje zmianą reżimu hydrologicznego rzeki, w tym następuje ograniczenie przepływu rumowiska rzecznego. Przeciętna roczna wielkość transportu osadów piaszczysto-żwirowych na dolnej Wiśle to ok. 2,2 mln ton i tyle jego dociera do cofki zbiornika włocławskiego. Deficyt w transporcie rumowiska poniżej zapory jest uzupełniany w wyniku erozji wgłębnej, często też bocznej, jednak tylko do przeciętnej rocznej wartości 1,1 mln ton. Wskazuje to na fakt, że Wisła samodzielnie nie jest w stanie odbudować transportu swoich osadów. W rezultacie rozważań proponuje się potrzebę „dokarmiania” koryta osadami piaszczysto-żwirowymi w odcinku erozyjnym w ilości mniejszej niż 0,5 mln ton rocznie.

EN

The article is the first of a cycle devoted to the project of artificial reconstruction of the bed load in sections where its shortage occurs. It attempts to determine the framework conditions for permanent stabilization of the erosion and accumulation processes in the Lower Vistula riverbed. It was found that creation of an artificial reservoir results in modification of the river’s hydrological regime, including limitation of the bed load flow. The average annual value of the sand and gravel deposits transport in Lower Vistula amounts to approx. 2.2 million tons and this is the amount that reaches the backwater part of the Włocławek reservoir. The deficit in the bed load transport downstream of the dam is completed mainly as a result of bottom erosion and, frequently, lateral erosion, but no more than to the average annual value of 1.1 million tons. It indicates that Vistula is not able to autonomously recreate the transport of its deposits. As a result of these considerations, the authors propose to “feed” the riverbed with sand and gravel deposits in the erosion section, in the amount of not less than 0.5 million tons per year.

2

Wykorzystanie biegaczowatych jako biowskaźników do oceny stanu środowiska przyrodniczego koryt i brzegów rzek górskich o różnym stopniu przekształcenia

Kędzior R, Skalski T

Inżynieria Ekologiczna

|

2013

|

Nr 32

95--105

PL

Celem pracy była weryfikacja czy występowanie materiału żwirowiskowego w korytach rzecznych stanowi jedyny czynnik odpowiedzialny za utrzymanie elementów biotycznych związanych ze środowiskami w bezpośrednim sąsiedztwie linii brzegowej. Badania terenowe prowadzono w przekrojach potoku górskiego Porębianka, o bardzo dobrze poznanej strukturze geomorfologicznej i posiadającej równocześnie silnie zmodyfikowane przez człowieka koryto. Występują tam odcinki, gdzie następuje silne wcinanie dna koryta, często aż do warstwy skały macierzystej, oraz miejsca, w których następuje redepozycja materiału żwirowego. Do analiz wybrano dziesięć przekrojów o zróżnicowanym stopniu modyfikacji koryta i brzegu. Wyniki wskazują, że czynnikami decydującymi o występowaniu organizmów nadrzecznych jest konieczność częstego zalewania środowisk nadbrzeżnych. Regulacje koryta i brzegów potoku oraz silne erozja wgłębna powodują zanik organizmów związanych z tym typem ekosystemu.

EN

The aim of the investigation was to estimate factors responsible for sustaining riverine communities in stream sections with various bank regulation systems. The research were conducted on Porebianka stream in the Polish Western Carpathians, where 10 different types of river regulations were chosen for the analysis (strong incision without alluvial deposits, redeposition with sand and gravel banks, concrete revetment walls along the banks, channel with banks lined with rip-rap and reference unmanaged cross- section). We conclude that the carabid beetles assemblages of the studied river sections respond mainly to hydraulic parameters of the stream. Elimination of frequent natural bank inundation (due to the regulations of the banks) is the main factor responsible for the impoverishment and extinction of riverine communities.

3

Istotne procesy zagrażające bezpieczeństwu zbiorników wodnych

Małecki Z. J., Pokładek R.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska

|

2010

|

Nr 2

33-43

PL

Zbiorniki wodne (zaporowe) zmieniają reżim hydrologiczny rzek. W wyniku spiętrzenia następuje w zbiorniku zwiększenie masy wody oraz zmniejszenie prędkości jej przepływu, co powoduje wyraźną segregację ziarnową transportowanego rumowiska w czaszy. W polskich zbiornikach zaporowych można zgromadzić zaledwie ok. 6% (w krajach sąsiedzkich 10-12%) objętości wody rocznie odpływającej głównie do Bałtyku. Łączna pojemność zbiorników retencyjnych w Polsce wynosi 3522,0 mln m3. Wszystkie budowle hydrotechniczne, które służą do stałego lub okresowego magazynowania, piętrzenia i transportowania wody, są narażone na uszkodzenia i katastrofy. Podstawowe przyczyny uszkodzeń zapór to: brak dostatecznej znajomości zjawisk przyrodniczych i właściwości materiałów i podłoża, błędy techniczne popełniane na etapie wykonawstwa, nieprawidłowa eksploatacja budowli. Nadmierna filtracja ustalona pod budowlami piętrzącymi i wokół ich przyczółków oraz przez zapory betonowe i ziemne często zagraża bezpieczeństwu zbiorników wodnych (m.in. erozja wgłębna w czaszy zbiornika i poniżej zapory). Do procesów mających wpływ na bezpieczeństwo zbiorników wodnych należą: niewłaściwa praca urządzeń hydrotechnicznych, nierównomierne osiadanie budowli, nadmierne obniżanie poziomu wody dolnej (niżówki) oraz pulsacyjne oddziaływanie przepływającej wody.