Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Budowa stopnia wodnego Malczyce na Odrze

Magiera L., Mucha D.

Gospodarka Wodna

|

2017

|

Nr 10

325--328

2

Pozostałości po dawnych siłowniach wodnych na tle zmian morfologii potoku Ochotnica

Ligęza K., Ziemianek A.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska

|

2015

|

Nr 12

16--37

PL

Potok Ochotnica, będący lewym dopływem Dunajca zaliczany jest do rzek karpackich charakteryzujących się częstą zmianą stanów wód. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zmian jakie zachodziły w morfologii koryta potoku Ochotnica, ustalonych na podstawie obserwacji siłowni wodnych wraz z urządzeniami i obiektami towarzyszącymi. Od początków osadnictwa na terenie zlewni potoku Ochotnica, odgrywał on istotną rolę w życiu mieszkańców wsi Ochotnica. Wraz z rozwojem społeczno-gospodarczym jego wody wykorzystywane były w wiejskim przemyśle jako siła napędowa różnego rodzaju urządzeń wodnych. Na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji obiektów wodnych stwierdzono, że do początku lat 70 XX w., wzdłuż potoku Ochotnica istniały 24 zespoły wodne, do których należały elektrownie, młyny, tartaki i folusze. Po przeprowadzeniu elektryfikacji na początku lat 70 XX w. wszystkie zakłady przestały funkcjonować a ich stan techniczny z roku na rok stawał się coraz gorszy. Sytuację dodatkowo pogarszał fakt występowania częstych wezbrań i powodzi, które niszczyły infrastrukturę hydrotechniczną obiektów wodnych. Z dokonanej oceny stanu zachowania tych obiektów można zauważyć, że do dnia dzisiejszego nie zachowały się praktycznie żadne jazy, łotoki, czy też koła wodne, natomiast ślady młynówek są w większości słabo czytelne w terenie. Zachowało się tylko kilka budynków dawnych zakładów wodnych, jednak ich wyposażenie uległo zniszczeniu, bądź zostało zdekompletowane. Funkcjonowanie zakładów wodnych było ściśle związane z potokiem Ochotnica. W pewnym stopniu wpływało również na kształtowanie parametrów hydrodynamicznych potoku, zwiększało retencję i parowanie wody. Zachodzące w korycie procesy naturalne w szczególności powodzie i erozja wgłębna koryta skutkująca unoszeniem się rumowiska jak również procesy antropogeniczne m.in. rabunkowa eksploatacja kruszyw, zawężanie koryta czy zmiany użytkowania gruntów doprowadziły do przekształceń w morfologii potoku Ochotnica. Procesy te powodowały konieczność licznych napraw i przebudów infrastruktury towarzyszącej zakładom hydrotechnicznym i samych zakładów. Obecnie nie jest możliwe odtworzenie w pierwotnym kształcie i pierwotnej lokalizacji infrastruktury hydrotechnicznej tych obiektów ponieważ zmiany morfologii koryta doprowadziły do znacznego obniżenia rzędnej dna i wód potoku w stosunku do rzędnej dna dawnych młynówek.

EN

Ochotnica stream, which is a left tributary of the Dunajec river is one of the Carpathian rivers characterized by frequent change of water levels. The purpose of this article is to present the changes of the morphology of stream-bed of the Ochotnica stream, determined on the basis of observations of hydropower with the equipment and auxiliary facilities. From the beginning of the settlement in the catchment of Ochotnica stream, it has played an important role in the lives of the villagers of Ochotnica (village). Along with the socio-economic development its waters were used in the rural industry as the driving force of all kinds of water facilities. On the basis of an inventory of water objects was found that to the early 70's of XXc., along the Ochotnica stream there were 24 water objects, which included power stations, mills, sawmills and fulleries. After the electrification of the early 70s of XXc. all water objects ceased functioning and their technical condition from year to year was getting worse. Situation was deteriorating due to the frequent freshets and floods, which destroyed the hydrotechnical infrastructure of water objects. The assessment of the conservation status of these objects shows that to this day have not preserved almost no weirs, wooden troughs or water wheels; and the millrace traces have been mostly unclear in the field. The only few old buildings of water objects survived, but their equipment was destroyed, or were incomplete. The functioning of water objects was closely associated with the Ochotnica stream. To some extent, it also influenced the development of hydrodynamic parameters of the stream, increased retention and water evaporation. Occurring in the stream-bed natural processes including floods, movement and river-bed erosion as well as anthropogenic processes including wasteful exploitation of aggregates, the narrowing of the stream-bed or changes in land use have led to the transformation of the morphology of the Ochotnica stream. These processes resulted in the need of numerous repairs and reconstructions of the auxiliary facilities and hydrotechnical objects and industrial objects itself. Currently it is not possible to restore the original shape and the original location of these hydro-infrastructure objects because stream-bed morphology changes have led to a significant reduction in ordinate of the bottom and the water of stream in relation to the ordinate of the old millrace bottom.

3

Wpływ regulacji technicznej na równowagę pionową koryta Wisły na przedpolu Karpat

Gorajska J.

Landform Analysis

|

2014

|

Vol. 26

3--9

PL

W artykule zaprezentowano wyniki obliczeń pionowych zmian położenia dna koryta Wisły na przedpolu Karpat w ostatnich 150 latach. Badaniami objęto 31 profili wodowskazowych na odcinku rzeki między Goczałkowicami i Puławami. Analizę zmian w pionowym położeniu dna koryta Wisły przeprowadzono w oparciu o ogólnie przyjęte założenie, że tendencja w przebiegu minimalnych rocznych stanów wody na posterunku wodowskazowym w wieloleciu odzwierciedla pogłębianie lub wypłycanie, a także pionową stabilizację koryta w tym przedziale czasu. Celem pracy jest wskazanie skutków prac regulacyjnych, które rozpoczęły się na badanym odcinku Wisły około 1840 r. Szczególną uwagę zwrócono na zmiany zaistniałe na wybranych posterunkach wodowskazowych.

EN

The article presents the results of calculations concerning vertical changes of the Vistula channel bottom in the Carpathian Foreland over the last 150 years. The study involved 31 water gauge stations located along the river section between Goczałkowice and Puławy. Analysis of vertical changes of the Vistula channel bottom was carried out with the generally accepted assumption that tendency in the course of annual minimum water stages at measurement station during long-term period reflects continuous channel deepening or its shallowing and also its stable vertical position in the same time period. The aim of the article is to identify the results of the regulation works which were started on the Vistula stretch analysed in the Carpathian Foreland around 1840, with special regard to selected gauging sites.

4

Wpływ czynników antropogenicznych na równowagę koryt dopływów górnej Wisły

Łapuszek M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2013

|

T. 13, z. 1

75--88

PL

W artykule zaprezentowano wyniki obliczeń zmian położenia dna koryt rzek na wybranych dopływach górnej Wisły. Badaniami objęto dwa profile wodowskazowe na rzece Dunajec i dwa na rzece San oraz jeden na rzece Nida. Analiza przebiegu zmienności położenia dna rzek została przeprowadzona z założeniem, że zaobserwowana tendencja układania się stanów niskich rocznych jest obrazem położenia dna koryta cieku w tych latach. Wieloletnie ciągi stanów niskich rocznych w badanych profilach wodowskazowych podzielono na przedziały czasowe, w których określono funkcję opisującą położenie dna cieku w danym roku. Wyniki obliczeń zweryfikowano na podstawie analiz zmian położenia dna cieku w pomierzonych przekrojach poprzecznych. Celem artykułu jest wykazanie skutków regulacji technicznej, którą przeprowadzono na wymienionych wyżej rzekach w XX w. W wyniku wykonania przekopów, prostowania, zwężania i schematyzacji koryta doszło do zmiany naturalnych warunków równowagi dna. Następstwem tego jest intensywna erozja wgłębna. Dodatkowym czynnikiem zwiększającym proces erozji dennej jest długotrwały pobór rumowiska rzecznego. Z obserwacji i obliczeń wynika też, że przeobrażenia występujące na obszarze zlewni często pociągają za sobą pojawienie się zmian na odcinkach rzek poniżej i powyżej tych działań.

EN

The paper presents calculated changes in the riverbed course of selected tributaries of the Upper Vistula River. The studies were carried out in two gauging stations of the Dunajec River, two gauging stations of the San River, and one gauging station of the Nida River. The aim of the paper was to prezent negative results of technical river works carried out in the 1950s in analysed tributaries of the Vistula River. The results of analysis showed that technical river training which consisted in narrowing the cross-sections, cutting off meanders and straightening river channel resulted in changes in the natural riverbed equilibrium. The high intensity of riverbed erosion appeared just after the works and in most of cases studied in this paper, but the process of the riverbed deepening has prolonged till now. The method of estimation the intensity of riverbed erosion in time is also presented in the paper.

5

W sprawie budowy stopnia wodnego Niepołomice

Jagła M. J., Siedlarz Z.

Gospodarka Wodna

|

2009

|

Nr 10

397-406

PL

W związku z postępującą erozją denną Wisły za stopniem wodnym Przewóz w Krakowie, rzeka przestała pełnić funkcje szlaku żeglownego od Krakowa do Sandomierza - nawet na potrzeby żeglugi turystycznej. Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Niepołomickiej podjęło się pracy na rzecz szerokiej rewitalizacji Wisły w Małopolsce. Niestety, bez budowy stopnia wodnego Niepołomice i w dalszej kolejności stopnia wodnego Podwale pod Nowym Brzeskiem nie jest to możliwe. Dzięki tym inwestycjom przywrócona zostanie ciągłość liniowa szlaku żeglownego oraz nastąpi poprawa warunków gruntowo- wodnych na terenach przyległych do Wisły. Dodatkowo dwa stopnie wodne przyczynią się do powstania odnawialnych źródeł energii w postaci przepływowych elektrowni wodnych o mocy ok. 3 MW każda.

EN

Due to the progressing Vistulam bottom erosion after the Przewóz stage of fall in Krakow, the river ceased to be navigable between Krakow and Sandomierz - even for tourist navigation. The Association of Niepołomicka Land Admirers undertook works for the extensive regeneration of the Vistula river in the Małopolska region. Unfortunately, without building of the Niepołomice stage of fall and further of the Podwale stage of fall near Brzesko, it is not possible. Those investments will make the water trail navigable and will improve the land and water conditions in the areas bordering on Vistula. Additionally, two stages of fall will contribute to creation of renewable energy sources in from of flow-through water power plants of the capacity of 3 MW each.

6

Czy Nieszawa zdąży przed katastrofą Włocławka?

Ankiersztejn I., Polak K.

Gospodarka Wodna

|

2006

|

Nr 8

303-305

PL

W artykule przedstawiono prawdopodobny przebieg katastrofy zapory we Włocławku, wywołanej postępującą erozją dna poniżej stopnia. Opisano aktualny stan techniczny tymczasowego progu podpię-trzającego, ubezpieczającego dolne stanowisko jazu i elektrowni oraz narastające zagrożenie zniszczenia tej budowli. Zwrócono uwagę na trwające od wielu lat dyskusje o potrzebie budowy stopnia Nieszawa -jako trwałego zabezpieczenia zagrożonej zapory - nie przekładające się na decyzje przybliżające realizację stopnia.

EN

In the paper there is presented the probable course of catastrophe of the dam in Włocławek caused by growing erosion of the bottom below that stage of fall. There is described the present technical state of the provisional lock sill protecting the lower position of the weir and the power plant as well as the icreasing threat of destruction of the object. The attention has been drawn to the lasting for many years discussions on the need for building the stage of fali Nieszawa - as an object creating permanent protection of the dam being under threat- which don't however have any influence on the decisions concerning the realization of the stage of fall.

7

Erozja denna koryta Dunajca

Łapuszek M., Ratomski J.

Gospodarka Wodna

|

2003

|

Nr 1

18-21

PL

Przedstawiono podstawy metodyczne określania zmian położenia dna koryt rzecznych w długim okresie czasu. Dokonano też obliczeń wielkości tych zmian dla przekrojów wodowskazowych rzeki Dunajec i podano wyniki weryfikacji przeprowadzonej metodami niezależnymi. Znajomość tendencji i wielkości zmian ma znaczenie poznawcze i aplikacyjne.

EN

The paper presents the methodical principles of determination of changes in the position of river-beds in the long period. There have been made calculations of the magnitude of those changes for water -level indicator cross-sections of the Dunaj and have been presented results of verification carried out by means of various independent methods. The knowledge of the tendency and the magnitude of changes is of great cognitive and practical meaning.

8

Przyczyny intensywnej erozji dennej koryta rzeki Dunajec w profilu wodowskazowym Żabno i Zgłobice

Łapuszek M.

Czasopismo Techniczne. Budownictwo

|

2000

|

R. 97, z. 5-B

218--225

EN

The river engineering and flood influence on the changes in gauging cross-sections in the paper is presented. Observation and computation for two cross-sections of Dunajec River - Zg?obice and Żabno is presented. Basing on the changes in the low water stages, the riverbed depression is calculated. The river engineering activity in the gauging cross-sections is analysed. The other factors which have an effect on the river-bed erosion are also analysed.