Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Gabinet zabytków w Instytucie Archeologii UMK : małe muzeum

Połeć Hanna, Raś Maria

Przegląd Geologiczny

|

2019

|

Vol. 67, nr 8

678--680

EN

In the Archaeology Institute of the Nicolaus Copernicus University in Toruń there is a room fitted with a interesting way. The cabinet of relics is a unique scientific idea of presenting objects that were acquired during excavations. In the cabinet there are numerous gathered relics that were found in the Polish land. The oldest are dated to 100 000years. The objects were made of different materials, including wood, metal, or antlers, bones and clay.

2

The Analysis of Foundry Engineering of Copper Alloys Based on the Research of a Metallurgist Settlement in Szczepidło

Garbacz-Klempka A., Makarowicz P., Tokarski T.

Archives of Foundry Engineering

|

2017

|

Vol. 17, iss. 1

45--50

EN

The article presents chosen aspects of foundry engineering of the settlement dwellers, including the archaeometric characteristics and metal science analysis of the artefacts, as well as an attempted reconstruction of the production organization. Discovered in Szczepidło (Greater Poland), the foundry workshop is unique in Central European Bronze Age. This workshop foundry operated roughly XIV-XII Century BC. Its production is evidenced by the presence of markers of the whole production cycle: semi-finished and finished products, production waste, fragments of crucibles and casting ladles with traces of usage, and tools. On this basis the alloys and foundry technologies used have been described. The analysis of foundry technology of copper alloys in the settlement area was carried out by observing the surface and structure of the products, semi-finished artefacts and fragments of crucibles by applying optical microscopy (OM), confocal microscopy (CLSM) and X-ray radiography (RT). The investigations of compositions were made by means of the energy dispersive X-ray fluorescence spectroscopy (ED-XRF) and scanning electron microscopy (SEM) coupled with an energy dispersive X-ray analysis system (EDS).

3

Przestrzenne zróżnicowanie wskaźników litologicznych i geochemicznych w obrębie reliktów domostwa na stanowisku archeologicznym kultury Vatya z epoki brązu w Kakucs-Turján (Węgry)

Galas J., Jaeger M.

Landform Analysis

|

2016

|

Vol. 31

61--70

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań litologicznych i geochemicznych podłoża badanego wykopaliskowo fragmentu osady z epoki brązu ludności kultury Vatya, w Kakucs-Turján, Węgry. Wyniki badań dowodzą zróżnicowania przestrzennego cech litologicznych (wskaźników uziarnienia) i geochemicznych badanego obszaru. Jest ono efektem kierunków i intensywności użytkowania badanej strefy (zajmowanej przez obiekt mieszkalny) oraz oddziaływania procesów podepozycyjnych, szczególnie spłukiwania. W badaniach geochemicznych w niektórych częściach obiektu mieszkalnego potwierdzono ich intensywne użytkowanie gospodarcze. Największe nagromadzenie fosforu odnotowano na zewnątrz chaty, w pobliżu wejścia.

EN

The article presented the results of lithologic and geochemical investigations of the subsoil of a part of the Vatya culture settlement dating back to the bronze age, subject to excavations and located in Kakucs-Turján, Hungary. The results of the conducted research study showed spatial variability of lithologic (granulometric indices) and geochemical features of the investigated area. It was the result of directions and intensity of using the analysed area (occupied by a cottage) and the influence of post-depositional processes, especially ablation. The geochemical analysis confirmed intensive farm use of some parts of the cottage. The greatest phosphorus accumulation was found outside the hut, near the entrance.

4

"Mykeńskie" paciorki fajansowe z Kietrza na Górnym Śląsku

Rzeźnik P., Rzeźnik P.

Szkło i Ceramika

|

2014

|

R. 65, nr 5

16--20

PL

W artykule przedstawiono trzy paciorki, odkryte w jednym z grobów wczesnej kultury łużyckiej w Kietrzu na Górnym Śląsku i opublikowane przed trzydziestu laty jako szklane. Na podstawie cech technologicznych i stylistycznych oraz studiów porównawczych wyrobów szklarskich z Europy i Bliskiego Wschodu w epoce brązu wykazano, że są to wyroby z tzw. fajansu starożytnego. Były one ozdobami charakterystycznymi dla wschodniego Śródziemnomorza i szczególnie kultury mykeńskiej. W dorzecze Odry dotarły w ramach wymiany dalekosiężnej szlaku bursztynowego. Do grobu trafiły jako centralne ogniwa naszyjnika spełniającego funkcję osobistej ozdoby oraz przedmiotu o znaczeniu symboliczno-magicznym.

EN

The article presents three beads, discovered in an early Lusatian culture grave in Kietrz in the Upper Silesia region and published 30 years ago as glass ones. Based on technological and stylistic features as well as comparative studies of Bronze Age beads made of vitreous materials originating from Europe and the Near East, it has been shown that these are actually artefacts made of ancient faience. They used to be adornments typical for the Eastern Mediterranean and in particular Mycenaean culture. They found their way to the Oder basin through the long distance trade on the amber route. The beads were put to the grave as the central links of a necklace which acted as a personal adornment as well as an item bearing symbolic and magical value.

5

Naturalne i antropogeniczne przekształcenia środowiska geograficznego na stanowisku archeologicznym kultury mogiłowej w Szczepidle 17 (Kotlina Kolska)

Hildebrandt-Radke I., Makarowicz P.

Landform Analysis

|

2014

|

Vol. 26

21--37

PL

Artykuł dotyczy badań relacji człowiek–środowisko na przykładzie osady kultury mogiłowej ze środkowej epoki brązu, którą odkryto na obszarze niecki deflacyjnej pomiędzy wydmami parabolicznymi na odcinku konińskim Pradoliny Warty. Lokalizacji osadnictwa kultury mogiłowej w pradolinie sprzyjały warunki klimatyczne okresu subborealnego, które określane są jako suche i chłodne. W wyniku badań archeologicznych, litologicznych i geochemicznych stwierdzono, że działalność człowieka przekształciła rzeźbę stanowiska archeologicznego, czyli niecki deflacyjnej. Powstały obiekty archeologiczne, które są pozostałościami działalności osadniczej i gospodarczej (metalurgicznej) zachodzącej na tych samych przestrzeniach stanowiska wielokrotnie. Archiwalne badania palinologiczne wskazują na: obecność wskaźników synantropizacji środowiska, gatunków wprowadzanych przez człowieka, ale też pośrednio na wylesienia, pojawiają się powierzchnie otwarte – pola. Od okresu subborealnego można obserwować nakładanie się wpływów antropogenicznych i naturalnych, klimatycznych kształtujących reżim hydrologiczny w dolinie Warty – można wnioskować o coraz większej częstotliwości powodzi i akumulacji mad. Ten czynnik w konsekwencji mógł się przyczynić do opuszczenia osady około 2800 BP (okres wilgotnych warunków w dolinie).

EN

This article focuses on man-environment relations as exemplified by a Tumulus culture settlement from the Middle Bronze Age discovered in a deflation basin among parabolic dunes in the Konin section of the Warta Pradolina. What favoured the location of the Tumulus culture settlement in the Pradolina was the climatic conditions of the Subboreal period: dry and cool. As archeological, lithological and geochemical studies have shown, human activity has transformed the relief of the archeological site, i.e. the deflation basin. There have appeared archeological objects which are remnants of settlement and economic (metallurgical) activities taking place many times in the same places of the site. Archival palynological research suggests synanthropisation of the environment, the presence of species introduced by man and, indirectly, deforestation: there appeared open spaces – fields. From the Subboreal stage on, one can observe a joint impact of anthropogenic and natural (climatic) factors on the hydrological regime pattern in the Warta valley: a growing frequency of floods and an accumulation of muds. This factor could in effect force people to abandon the settlement about 2800 BP (a period of humid conditions in the valley).

6

Badania nad pochodzeniem surowców skalnych ze stanowiska archeologicznego Pyrgos-Mavrorachi (Cypr)

Dzwoniarek M.

Przegląd Geologiczny

|

2013

|

Vol. 61, nr 10

583--586

EN

The development of Pyrgos-Mavrorachi settlement in Cyprus (Early and Middle Bronze Age) was closely associated with environmental conditions. The village was founded at a strategic point of an elevation between the sea and the area rich in copper deposits. The purpose undertaken in this work was to assign the provenance of building stone materials. Investigations showed that the fossiliferous porous calcarenite was used as basic building material. In the lower parts ofsome buildings, crystalline rocks, mainly dolerites, were also used. Analysis of the samples revealed a particular structural similarity with rocks from a local outcrop (about 500 m west of Pyrgos-Mavrorachi site). It indicates that the building material came from the local area which belongs to the Circum Troodos Sedimentary Succession zone (Pakhna Formation).

7

Wykonanie rekonstrukcji odlewanej bransolety z epoki brązu

Wildhirt E., Garbacz-Klempka A., Żak P. L., Stolarczyk T., Długosz P.

Archives of Foundry Engineering

|

2013

|

Vol. 13, iss. 3 spec.

185--190

PL

W epoce brązu ozdoby, drobne wyroby artystyczne wykonywano metodą wytapianych modeli. Biżuteria miała funkcję użytkową i estetyczną, ale także świadczyła o statusie społecznym i bogactwie, była oznaką władzy oraz produktem wymiany na inny towar. Celem artykułu jest omówienie zagadnień związanych z wykonaniem odlewu zrekonstruowanej bransolety z epoki brązu. Analizie poddano proces wykonania odlewów w epoce brązu oraz porównano go ze współczesnymi metodami odlewania. Zaprezentowano projekt, model wykonany dzięki inżynierii odwrotnej oraz przedstawiono gotowy odlew odtworzonej bransolety z epoki brązu z użyciem metody wytapianych modeli. Podczas wykonywania bransolety wykorzystano metodę szybkiego prototypowania. Podstawą rekonstrukcji były oryginalne zabytkowe fragmenty form odlewniczych z epoki brązu pozyskane w wyniku współpracy Wydziału Odlewnictwa AGH z Muzeum Miedzi w Legnicy. Przeprowadzone badania mikroskopowe i defektoskopowe umożliwiły dokładne poznanie technologii oraz umożliwiły wykonanie bransolety, m.in. zrobienie pomiarów, które następnie posłużyły do wykonania trójwymiarowej rekonstrukcji gotowego wyrobu. W efekcie otrzymano odlane bransolety z brązu, które przybliżają kształty ozdób produkowanych w epoce brązu.

EN

In the Bronze Age ornaments, fine art products made by Lost Wax. It had jewelry and aesthetic function, but also the supply of social status and wealth, was a sign of power and Exchange product to another product. The purpose of the article is to discuss issues related to the implementation of the newly refurbished casting bracelets to the bronze age. The implementation process were analysed castings in bronze and compares it with the modern methods of casting. To learn the design, made by reverse engineering and are ready to cast the bronze bracelets recorded using the Lost Wax method. During the execution of the bracelets rapid prototyping method. The basis for the reconstruction of the former original antique molds fragments of bronze age obtained as a result of the cooperation of the Faculty of Foundry Engineering with the Museum of Copper in Legnica. Microscopic and defectoscopic examination have made it possible for accurate knowledge technology and have made it possible to make bracelets, make the measurements, which are then used to perform three-dimensional reconstruction of the finished product. As a result, received ready cast bracelet, events that approximate the shapes of ornaments produced in the Bronze Age.

8

Ewolucja doliny Darżyńskiej Strugi jako efekt procesów naturalnych i antropogenicznych

Florek W., Majewski M., Machajewski H., Gałka M., Pajewska J.

Landform Analysis

|

2008

|

Vol. 7

43--52

PL

Badany obszar był przez ponad 30 lat przedmiotem zainteresowań archeologów, którzy odkryli tu wielokulturowe stanowisko obejmujące niemal cały okres od schyłku neolitu po wczesne średniowiecze.Wlatach 80. ubiegłego wieku wykonano pierwsze prace geomorfologiczne i geologiczne, które dały obraz daleko idących zmian dna doliny i ich zboczy, ale nie dały jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, jakie przyczyny i w jakim okresie je spowodowały.Wostatnim czasie przeprowadzono rozpoznanie paleobotaniczne, które wskazało przede wszystkim na istnienie wielu luk sedymentacyjnych w osadach organicznych, ale dostarczyło też dowody na znaczne przekształcenia środowiska doliny Darżyńskiej Strugi, które dokonywały się zarówno u schyłku plejstocenu, jak i w średniowieczu.

EN

The investigated area has been researched by archaeologists, who discovered a multi-cultural site spanning the period from the latest Neolithic to the early medieval times, for more than 30 years. The first geomorphological and geological study, carried out in the 1980s, led to the recognition of substantial changes in the morphology of the valley floor and the valley sides, but left the question of their causes open. The more recent palaeobotanical prospecting revealed numerous hiatuses in the organic sedimentary record and indicated considerable environmental change in the Darżyńska Struga valley which took place in the latest Pleistocene and in the Middle Ages.In the latest Pleistocene the direction of meltwater drainage was to the south, using a part of marginal esker depression. After the valley of Łupawa was incepted, meltwater eroded a valley tract which is now the lower reach of the Darżyńska Struga. An erosional pavement (bed armour) originated in this way, currently underlying the valley fill. Parallel to climate change and increase in rainfall, particularly after the climatic optimum, peat accumulation commenced. In the Subboreal period Neolithic settlements were established in the proximity of the valley, quickly followed by intense denudational processes. The respective deposit is sandy diamicton of agricultural origin, prograding from the slopes onto the valley floor. Alluviation took place in the Middle Ages, as testified by pollen analysis and macrofossils from peat sediments, and was the consequence of floods redistributing slope sediments over peaty substratum. In the recent times channelization and drainage works have resulted in water level lowering in both the channel and within the floodplain.

9

Badania "Skarbu" z Roska: odlewy kultu czy ukryty majątek odlewnika z epoki brązu

Machajewski H., Sałat R., Warmuzek M., Kozakowski S., Krokosz J.

Odlewnictwo - Nauka i Praktyka

|

2005

|

R. 7, nr 2

73-83

PL

Przedstawiono fakty związane z odkryciem " Skarbu " z Roska k. Wielenia i dokonano wstępnej analizy warunków odlania tych odlewów. Omówiono badania wytypowanych odlewów ważne z punktu widzenia ich jakości. Przeprowadzono badania radiograficzne, badania składu chemicznego z uwzględnieniem klasyfikacji za pomocą sztucznej sieci neuronowej, tj. odwzorowania Sammona, badania metalograficzne i za pomocą mikroskopu skaningowego oraz opracowano wnioski.

EN

The facts connected with the discovery of the "Treasure " from Roska near Wielen are presented and the initial analysis of the conditions of pouring those castings has been made. Examinations of the selected castings important from the point of view of their quality have been carried out. Those were the following examinations: radiography, chemical composition including classification by means of artificilal neural network (Sammon mapping), metallography and SEM. Finally the relevant conclusions have been drawn.

10

Próba interpretacji wyników analizy składu chemicznego pod kątem lokalizacji odlewów z epoki brązu z wykorzystaniem "odwzorowania Sammona"

Sałat R., Krokosz J.

Odlewnictwo - Nauka i Praktyka

|

2004

|

R. 6, nr 1

23-31

PL

Wskazano możliwości w zakresie zastosowania współczesnej techniki komputerowej do interpretacji wyników analizy składu chemicznego odlewów z epoki brązu pod kątem ich lokalizacji, ze szczególnym uwzględnieniem rzutowania z przestrzeni wielowymiarowej w przestrzeń dwu i trójwymiarową z wykorzystaniem "odwzorowania Sammona". Przytoczono teoretyczne podstawy tego elementu sieci neuronowej. Opisano metodykę badań i stwierdzono, że wykorzystane oprogramowanie daje szerokie możliwości w tym zakresie. Ocena wyników badań jest bardzo precyzyjna i może być zastosowana w innych dziedzinach zajmujących się badaniami, wszędzie tam, gdzie duża ilość wyników jest trudna do interpretacji metodami klasycznymi. Przytoczony przykład potwierdza tezę, że sztuczne sieci neuronowe /w tym przypadku "odwzorowanie Sammona" / z powodzeniem mogą być wykorzystane w tych przypadkach, gdzie ludzki umysł ma problemy z właściwą oceną dużej ilości danych oraz z ich prawidłowym i jednoznacznym przetworzeniem dla obserwatora.

EN

The following paper presents modem possibilities of interpretation of chemical analysis of castings made in the Bronze Age and their localization using current computer techniques. By means of Sammon mapping we attempted to project the data from the multi-dimensional space into two- or three-dimensional ones. A theoretical basis for this type of neural network, as well as the used methods are described below. The applied software has proven to offer wide possibilities in this respect. The obtained results are accurate, which suggests that this method can also be used in those fields of science where classical methods of data interpretation are not sufficient for a large number of collected parameters. We conclude: the presented example supports the thesis that the artificial neural network (i.e. Sammon mapping) can be a good tool for the proper data interpretation, as well as their processing for the observer.