Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Caspar Friedrich Wolff (1734-1794). Koncepcja epigenezy a problem samorództwa

Bednarczyk A.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2005

|

R. 50, nr 3/4

59--86

EN

The link between the notion of epigenesis and that of spontaneous generation does not seem complicated when it is viewed in theoretical terms or when it is approached in a pure model form. However, once any of its particular manifestations in the history of biology is analysed, the interrelationship between the two notions ceases to be unequivocal. One example of that comes with the first fully-fledged concept of epigenesis, based on careful observation of embryonic development, presented by Caspar Friedrich Wolff in the 18th century. The process of development that an act of spontaneous generation has given rise to cannot, of course, be anything else but one of epigenesis. In this sense, epigenesis constitutes a necessary condition for spontaneous generation, but is not a sufficient condition, i.e. not every process of development through epigenesis has at its source an act of spontaneous generation. Evidence that Wolff was inclined towards the concept of spontaneous generation comes from the presence in his works of a notion described by the Latin term ortus (emergence). That notion - together with that of an organic body - is subject to detailed analysis in the current paper. If the process of spontaneous generation is understood as a process of emergence in nature of what is animate and organic, from what is inanimate and non-organic, and as a process in which living beings are not involved, but a living being is its outcome, then the notion of ortus is close in meaning to the notion of spontaneous generation. However, the deistic and theological philosophical foundation of Wolff’s concept of epigenesis is in conflict with the notion of spontaneous generation. It seems that Wolff’s notion of ortus can be interpreted in two ways. Firstly, it can be interpreted as as result of the theoretical extrapolation in time applied by Wolff to the usual way in which organic bodies emerge (the process is always given rise to by a nonorganic body, supplied by another organic body), all the way back to that the distant moment when the first organic body in time was to emerge; this extrapolation has been reconstructed in detail in the current paper. Secondly, the notion of ortus can be also interpreted as a special kind of heterogenesis, a process which is given rise to by an organic body, but which produces living beings that do not deserve the name of organic bodies - beings that are poorly differentiated in terms of morphology and organization, and thus devoid of distinct species membership, such as simple algae, moulds, internal parasites etc. If that is a correct interpretation, then in neither case would Wolff’s ideas have anything to do with real spontaneous generation in the strict sense.

2

Geochemia strontu w utworach siarczanowo-węglanowych i złożach siarki ukraińskiego Przedkarpacia

Kushnir S.V.

Przegląd Geologiczny

|

2000

|

Vol. 48, nr 8

698-702

PL

Analiza termodynamiczna reakcji konwersji siarczanów i węglanu wapnia w wodach wzbogaconych w stront wykazała, iż minerały wapniowe i strontowe mogą istnieć równoważnie przy niewysokich temperaturach w solankach tylko w pobliżu następujących stosunków molarnych [Ca'*] : [Sr]: gips-celestyn - 117; anhydryt-celestyn - 176; kalcyt-stroncjanit - 8,3. Przy niższych stosunkach minerały wapniowe mogą przechodzić w strontowe, a przy wysokich staje się możliwe przeciwne przejście. Prawdopodobieństwo powstania wtórnych minerałów strontowych w utworach siarczanowo-węglanowych zwiększa się ze zwiększeniem mineralizacji wód warstwowych i zmniejsza się ze wzrostem temperatury. Podwyższoną strontonośność rud siarkowych złóż przedkarpackich można wyjaśnić dopływem wgłębnych solanek w utwory gipsowo-anhydrytowe.

EN

Thermodynamic analysis of reaction of sulfates and calcium carbonates in strontium-enriched waters showed that calcium and strontium minerals can exist equivalently in low temperatures in brines only near the following molar ratios [Ca"'] : [Sr' *]: gypsum-celestine, 117; anhydrite-celestine, 176; calcite-strontianite, 8.3. In lower ratios, calcium minerals can pass into strontium ones, and in high ratios an opposite transition becomes possible. A probability of origin of secondary strontium minerals in sulfate-carbonate deposits increases with increased mineralization of formation waters and decreases with the temperature growth. The increased strontium-bearing of sulfur ores in the Carpathian Foredeep deposits can be explained by the inflow of subsurface brines into gypsum and anhydrite deposits.

3

Sedymentologia i diageneza wapieni poselenitowych a model genetyczny polskich złóż siarki rodzimej

Gąsiewicz A.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2000

|

T. 172

1--143

PL

Omówiono szczegółowo wapienie poselenitowe, charakterystyczną litofację mioceńskich wapieni siarkonośnych występującą w serii chemicznej polskich złóż siarki rodzimej północnej, brzeżnej części zapadliska przedkarpackiego. Wapienie poselenitowe, złożone z obfitych struktur po pierwotnych kryształach selenitów, są podstawowym argumentem na rzecz epigenetycznego pochodzenia polskich złóż siarki rodzimej. W pracy szczegółowo przedstawiono geometrię i rozkład warstw w strefie złoża siarki Osiek-Baranów Sandomierski, cechy sedymentologiczne i diagenetyczne, zróżnicowanie facjalne, cechy petrologiczne i charakterystykę geochemiczną (chemiczną i izotopową) warstw poselenitowych. Scharakteryzowano geochemicznie występujące w nich cementy kalcytowe. Określono środowiska utworzenia i diagenezy tych wapieni. Przedyskutowano główne założenia epigenetycznego utworzenia wapieni siarkonośnych w świetle przedstawionych wyników badań. Zespół różnych cech wapieni poselenitowych, jak również wyniki porównań tych wapieni z gipsami selenitowymi zgodnie świadczą przeciw hipotezie ich epigenetycznego utworzenia. Przedstawiono model sedymentacyjno-diagenetyczny powstania wapieni poselenitowych. Wskazuje on wyraźnie na osa- dowe pochodzenie tych utworów, które rozwijały się w środowisku przejściowym morsko-meteorycznym, na granicy dwóch głównych stref depozycyjnych: wapiennej i gipsowej, w zmieniających się warunkach beztlenowo- -tlenowych o złożonych reakcjach biochemicznych. Implikuje to tym samym sedymentacyjne pochodzenie polskich złóż siarki zapadliska przedkarpackiego.