The Holy Cross Mts. and their vicinities is a unique area on the geological map of Europe since rocks of all Phanerozoic systems, including the Cambrian to Quaternary, are exposed there. The variable rock types provide great cognitive and educational opportunities, but also stimulate the exploitation of various types of minerals. On the one hand, mining activities contributed to the recognition and better exposure of rocks, but on the other hand, they often threaten the natural environment and become burdensome for the inhabitants. The study of the balance between environmental protection and human mining activity is carried out by environmental geology, which is an important part of the activity in the Holy Cross Mts. Branch of the Polish Geological Institute (PGI), where various tasks in this field have been carried out for over half a century. The care for protection and promotion of the geological heritage of the Holy Cross Mts has been an important task of geologists working in the Kielce Branch of the PGI throughout its over 80-year history. It is manifested in the legal protection of the most interesting geological areas and geosites, and the promotion of geological knowledge in wide public opinion. The geological education in the Holy Cross Mts. plays a special role because the inanimate nature is a very valuable element of natural environment that distinguishes the Kielce region from other regions of Poland.
"Białe Morza" w Krakowie-Łagiewnikach to wschodnia część terenów poprzemysłowych po byłych Krakowskich Zakładach Sodowych "Solvay". Od lat 30. XX w. do 1989 r. deponowano tam odpady posodowe, głównie szlamy, w nadpoziomowych stawach osadowych, łącznie ok. 5 mln ton. Po wstępnej rekultywacji osadniki przez kilkanaście lat pozostawały w stadium samoistnej regeneracji i przyrodniczej sukcesji. Te zaniedbane tereny stały się ostatnio łakomym kąskiem dla potencjalnych inwestorów. Zgodnie z nowymi koncepcjami ich zagospodarowania mają one pełnić funkcje publiczne (m.in. budowa Centrum Jana Pawła II "Nie lękajcie się"). W 2007 r. pod kierunkiem autora została sporządzona dokumentacja geologiczno-inżynierska na potrzeby miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego tego obszaru. Podstawowe ograniczenia rozwiązań urbanistycznych to: znacznie zmieniona rzeźba, skomplikowane i niekorzystne warunki geologiczno-inżynierskie oraz zanieczyszczenie środowiska. W artykule omówiono historię zagospodarowania, formy i mechanizmy antropopresji, warunki geologiczne, geotechniczne oraz geoekologiczne. Wskazano zagrożenia geologiczne. Przedstawiono mapę rejonizacji warunków geologiczno-inżynierskich na potrzeby kształtowania struktury funkcjonalno-przestrzennej.
EN
The "Białe Morza" in Kraków-Łagiewniki is an east part of post-industrial terrains after former "Solvay" Kraków Soda Works. From the thirties of 20. century to 1989 the soda wastes were stored, mainly sludge. Sludge was deposited on the sedimentary ponds in quantities equal 5 Mg. After primary land reclamation the settling tanks were in a stage of intrinsic regeneration and natural succession. That neglected terrains are recently a "tempting bite" for potential investors. Public function - building the John Paul II Centre "Be not afraid!" - is a new, basic destination of that terrains. In 2007 was made by an author and team a geological and engineering documentation for needs of local development plan. Basic limitations for urban solutions are: considerably changed topographic profile, complicated and disadvantageous geological and engineering conditions and environment pollution. In this article, history of land development, forms and mechanisms of anthropopression, geological, geotechnical and geoecological conditions are discussed. Reionisation of geological and engineering conditions for needs of forming a functional and spatial structure were presented.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przedstawiono zalety rejonizacji krajobrazowej jako podstawy dla geoekologicznej oceny terenów - na przykładzie makroregionu Obwodu Smoleńskiego (Federacja Rosyjska). Wskazano na genezę charakterystycznych cech krajobrazowych obszaru modelowego i przedstawiono jego różnorodność krajobrazową. Oceniono efektywność ochrony krajobrazu w ramach istniejących obszarowych form ochrony przyrody. Wskazano na potrzebę poszerzenia tego systemu ochrony o nowe obszary. Przedstawiono koncepcję optymalizowania granic jednostek administracyjnych oraz gospodarstw, przy wykorzystaniu podejścia krajobrazowego i zlewniowego.
EN
This article presents the advantages of landscape regionalization as a basis for geoecological assessment of areas – on the example of the Smolensk Oblast macroregion (Russia). Genesis of characteristical values and variety of landscape of model territory is indicated in this article. A need for extention of this protected system on new regions is pointed out. Conception of optimalization of administrative units and farming limits by using landscape and drainage basin, is presented.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule zaprezentowano autorską metodykę geoekologicznej oceny terenów w ujęciu regionalnym, z przykładem jej zastosowania dla terytorium Obwodu Smoleńskiego (Federacja Rosyjska). Istotę proponowanej metody stanowi kryterium stabilności systemu przyrodniczego. Wyraża ją różnica pomiędzy wielkością potencjału zasobów przyrodniczych a jego ubytkiem wynikającym z negatywnego oddziaływania antropopresji i egzogenicznych procesów geologicznych. Geoekologiczna ocena dla Obwodu Smoleńskiego wykazała stosunkowo wysoki stopień stabilności terytorium modelowego i pozwoliła przedstawić naukowo uzasadnione wskazania dla dalszego urbanistycznego rozwoju.
EN
The article presents an author’s methodology of geoecological assessment of areas on regional scale, with example of its application for territory of the Smolensk Oblast (Russian Federation). The substance of proposed methodology is criterion of natural system stability. This stability is expressed by a difference between quantity of natural resources potential and its loss, which results from negative influence of anthropopression and geological exogenetic processes. Geoecological assessment for the Smolensk Oblast shown a relatively high degree of model territory stability and allowed to present a scientifically well-founded recommendations for further urban development.
Artykuł przedstawia sposoby wykorzystania zdjęć satelitarnych w geologii środowiskowej. Analiza teledetekcyjna obrazu opiera się na przetwarzaniu zdjęć i wzmacnianiu jakości obrazu oraz na klasyfikacji danych na podstawie odbicia spektralnego. Na trzech przykładach z zakresu mineralogii, monitoringu składowisk odpadów przemysłowych oraz monitoringu zbiorników wodnych pokazano zastosowanie danych teledetekcyjnych.
EN
This paper presents various methods of using satellite images in enyironmental geology. Teledetection analysis is based on image transformation, enhancement of its quality, and data classiflcation based on spectral reflection. Three examples - in mineralogy, in monitoring of waste industrial product, and monitoring of water basins - illustrate the application of teledetection data.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Indicators of topographic relief change are proposed for environmental monitoring, and environmental impact assessment (EIA). Changes in relief pattern reflect human impact on the land surface due to small- and large-scale development projects. Landform diversity, relief resilience and impact-response approaches allowing measurement of changes in relief pattern are described. These approaches are based on a number of integrated environmental indices that may be used together or separately to assess anthropogenic alteration of landscape elements. Several examples their practical use are given in the paper. Other possible applications of geoindicator measures for different EIA techniques are briefly described.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.