Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Plastyfikatory w środowisku wodnym

Pohl Alina

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2020

|

nr 4

34--39

PL

Szerokie zastosowanie plastyfikatorów, w tym 4-n-nonylofenolu, 4-tert-oktylofenolu, bisfenolu A i ftalanów, w procesach produkcji tworzyw sztucznych powoduje, że są one obecne niemal we wszystkich elementach środowiska. Do środowiska wodnego dostają się głównie ze ściekami oraz są wydzielane i wymywane z plastikowych odpadów zaśmiecających ekosystemy wodne. Substancje te są o tyle niebezpieczne, że należą do grupy związków endokrynnie czynnych (EDC, ang. endocrine disrupting compounds), substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego. Plastyfikatory mogą być nietrwale związane z matrycą polimerową, przez co mogą być ługowane z opakowań plastikowych do żywności i napojów, wywołując przy tym szkodliwe skutki dla ludzi i środowiska. Ze względu na zdolność EDC do bioakumulacji i biomagnifikacji organizmy na najwyższych poziomach troficznych są narażone na ich negatywny wpływ. U zwierząt mogą prowadzić do feminizacji lub hermafrodytyzmu, natomiast u ludzi mogą powodować raka narządów płciowych: jąder, prostaty i piersi.

EN

Due to a wide use of plasticizers, including 4-n-nonylphenol, 4-tert-octylphenol, bisphenol A and phthalates, in the production of plastics, they are present in almost all elements of the environment. They get to the aquatic environment mainly with sewage and are separated and eluted from plastic waste littering water ecosystems. These substances are dangerous because they belong to the group of endocrine disrupting compounds (EDC), substances that disrupt the functioning of the endocrine system. Plasticizers can be impermanently bonded with the polymer matrix and therefore they can be leached from plastic packages into foods and drinks and cause harmful effects to humans and the environment. Due to the ability of EDCs to bioaccumulate and biomagnify, organisms at the highest trophic levels are exposed to their negative impact. In animals, they can lead to feminization or hermaphroditism, and in humans they can cause genital cancers: testicular, prostate and breast cancers.

2

BPA – an endocrine disrupting compound in water used for drinking purposes, a snapshot from South Poland

Kmiecik Ewa, Styszko Katarzyna, Wątor Katarzyna, Dwornik Małgorzata, Tomaszewska Barbara

Geology, Geophysics and Environment

|

2020

|

Vol. 46, no. 1

5--16

EN

Bisphenol A (BPA) is a chemical produced in large quantities for use primarily in the production of polycarbonate plastics and epoxy resins. As an endocrine disrupting compound, it has been included in the list of substances requiring special supervision as a very high-risk substance due to its toxic influence on reproduction. BPA with a reference value of 0.01 μg/L was included in the Drinking Water Directive revision (DWD 2018). This paper presents the results of preliminary studies aimed at identifying the occurrence of BPA in different types of water, i.a. groundwater captured with house wells or flowing wells in a selected location in southern Poland. These waters are commonly used as a source of water intended for human consumption and their quality is not regularly controlled. Additional tests were carried out for surface water, as well as water from springs used for drinking purposes. The authors also analysed tap water from various sources, i.e. surface and groundwater, as the final product of the drinking water production cycle. The results indicate the presence of BPA in water and the necessity of a detailed study on the risk of the BPA occurring in groundwater, especially in domestic wells.

3

Wybrane związki endokrynnie aktywne EDC w środowisku wodnym

Włodarczyk-Makuła M.

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2014

|

R. 19, nr 5

20--25

4

Ekstrakcja membranowa oraz ekstrakcja do fazy stałej jako efektywne techniki wydzielania i zatężania związków organicznych z próbek o złożonym składzie matrycy

Poliwoda A., Chrzanowska A. M., Orłowska K., Wieczorek P. P.

Chemik

|

2014

|

Vol. 68, nr 4

312--320

PL

Niniejsza praca stanowi przegląd metod analitycznych opracowanych do wydzielania, zatężania i oznaczania związków organicznych wykazujących aktywność biologiczną, w tym przede wszystkim ksenobiotyków oraz substancji endokrynologicznie czynnych, w próbkach o złożonym składzie matrycy.

EN

This article is a review of analytical methods developed for extraction, concentration and determination of biologically active organic compounds, especially xenobiotics and endocrine disrupting compounds in samples with complex matrix composition.

5

Przegląd możliwości wykorzystania technik membranowych w usuwaniu mikroorganizmów i zanieczyszczeń organicznych ze środowiska wodnego

Bodzek M

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2013

|

T. 16, nr 1

5--37

PL

Ultrafiltracja (UF) i mikrofiltracja (MF) mogą wspomóc i polepszyć proces dezynfekcji wody i ścieków metodami tradycyjnymi, ponieważ membrana stanowi barierę dla wirusów, bakterii i pierwotniaków. Do mikrozanieczyszczeń organicznych, występujących w wodach i ściekach, należy zaliczyć uboczne produkty dezynfekcji i utleniania chemicznego. Ich prekursorami są naturalne substancje organiczne (NOM), których usuwanie jest jedną z najważniejszych operacji w technologii uzdatniania i oczyszczania wody. Chlorowanie, stosowane w uzdatnianiu wody, powoduje tworzenie się związków halogenoorganicznych, w tym głównie trihalometanów i kwasów halogenooctowych. Poprzez wprowadzenie ciśnieniowych technik membranowych do uzdatniania wody można usuwać NOM i kontrolować powstawanie ubocznych produktów dezynfekcji. Stosuje się albo bezpośrednio nanofiltrację/odwróconą osmozę, albo systemy zintegrowane, stanowiące połączenie UF lub MF z koagulacją i adsorpcją na węglu aktywnym. Antropogeniczne mikrozanieczyszczenia organiczne to przede wszystkim substancje endokrynnie aktywne (EDC) oraz pozostałości farmaceutyków. Do EDC zalicza się szeroką gamę mikrozanieczyszczeń, przede wszystkim: halogenowe związki organiczne, w tym dioksyny, furany, polichlorowane bifenyle oraz pestycydy, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, substancje powierzchniowo czynne, alkilofenole, ftalany, hormony naturalne i syntetyczne oraz syntetyczne farmaceutyki. Ciśnieniowe procesy membranowe stanowią skuteczną metodę usuwania rozpuszczalnych w wodzie związków organicznych w uzdatnianiu wód naturalnych. Wyższy stopień usunięcia, a w wielu przypadkach całkowite usunięcie farmaceutyków i EDC poniżej poziomu wykrywalności osiąga się w procesach nanofiltracji/odwróconej osmozy. Do ich usuwania można też stosować systemy zintegrowane, łączące UF lub MF z koagulacją, adsorpcją na węglu aktywnym czy utlenieniem. W przypadku ścieków ważną rolę mogą odegrać bioreaktory membranowe.

EN

Drinking water containing biologically active substances, i.e. viruses, bacteria and protozoa, as well as other microorganisms, is a significant health threat. This also applies to the treated and the raw wastewaters discharged into the receiver. Ultrafiltration and microfiltration can help and improve the process of water disinfecting using traditional methods, because membrane is a barrier for microorganisms. Viruses can be retained by ultrafiltration membranes, whereas bacteria and protozoa using ultrafiltration and microfiltration membranes. For the removal of natural organic matter it is possible to use successfully either direct nanofiltration or integrated systems combining ultrafiltration or microfiltration with coagulation, adsorption on activated carbon, and even with oxidation. Natural organic matter and some other anthropogenic organic pollutants can be precursors of disinfection by-products, and that is why NOM removal from water is very important. Nanofiltration and to some extent reverse osmosis are the methods for the removal of the micro-pollutants from water and wastewaters, among them the most important are disinfection by-products, pharmaceutical active compounds and endocrine disrupting compounds which have high biological activity. In the first case, volatile trihalomethanes, and non-volatile compounds, mainly halogenacetic acids, are formed. To this last group of compounds, special attention in natural waters is paid onto polycyclic aromatic hydrocarbons and surface-active substances, chlorinated pesticides, phthalates, alkylphenols, polychlorinated biphenyls, hormones, synthetic pharmaceuticals and other chemicals and substances produced by man and put into the environment. Application of microfiltration and ultrafiltration in micro-pollutants removal is possible in integrated systems: with coagulation and adsorption processes, through polymer complexation and surfactant bounding. Also membrane bioreactors are useful in the removal of organic pollutants. The problems in operation of low-pressure-driven membrane processes is membrane fouling, responsible for continuous decrease of membrane flux and permeate quality in time.

6

Phenolic compounds in the environment - occurrence and effect on living organisms

Olak M., Gmurek M., Miller J. S.

Proceedings of ECOpole

|

2012

|

Vol. 6, No. 2

459--465

EN

Many of organic compounds used as preservatives in cosmetics, drugs and foods have adverse impact on human and animal health. In recent years, special attention has been paid on substances which interferes with endocrine system of living organisms. The group of this substances is called endocrine disrupting compounds (EDCs) and include wide range of chemicals eg phenolic compounds (parabens, phenylphenols, alkylphenols, bisphenol A etc.). EDCs can mimic or block the action of natural hormones causing changes mainly in the reproductive and immune systems, as well tumours formation. Similar to the natural hormones, EDCs are biologically active at very low concentration (pg/g - ng/g), it is the level comparable with their presence in wastewater effluents. Wastewater treatment plants using conventional treatment methods are not effective in removing most of EDCs, therefore, these compounds are present in the environment for example in marine and riverine sediments and surface water, which is often a drinking water reservoir.

PL

Wiele związków organicznych stosowanych jako środki konserwujące w kosmetykach, lekach i żywności niekorzystnie wpływa na zdrowie ludzi i zwierząt. W ostatnich latach szczególną uwagę naukowców na całym świecie zwracają związki chemiczne, powodujące różnego rodzaju zakłócenia w układzie hormonalnym organizmów żywych. Do związków tych, określanych mianem syntetycznych związków endokrynnych (endocrine disrupting compounds - EDCs), zalicza się m.in. szeroką gamę pochodnych fenolowych (np. parabeny, fenylofenole, alkilofenole, bisfenol A) i wiele innych. Związki endokrynne mogą naśladować lub blokować działanie naturalnych hormonów, powodując zmiany w układzie rozrodczym, immunologicznym oraz powstawanie nowotworów, co w konsekwencji prowadzi do poważnego zachwiania równowagi ekologicznej. EDCs, podobnie jak ich naturalne odpowiedniki, wykazują aktywność hormonalną już przy bardzo niskich stężeniach, rzędu pg g–1 i ng g–1. Większość oczyszczalni ścieków nie jest przystosowana do wydajnego usuwania EDCs ze strumienia ścieków, dlatego też związki te są obecne w wielu elementach środowiska, m.in. w osadach rzecznych i morskich, jak również wodzie powierzchniowej, będącej często rezerwuarem wody pitnej.

7

Szybka ocena biodegradacji estriolu w oparciu o metodę Ternesa oraz mikrochromatografię cienkowarstwową (mikro-TLC) w warunkach kontrolowanej temperatury

Włodarczyk E., Zarzycki P. K.

Pomiary Automatyka Kontrola

|

2011

|

R. 57, nr 6

620-623

PL

Spośród różnych systemów oczyszczania ścieków w krajach europejskich najczęściej stosuje się technologie wykorzystującą osad czynny. Jednak proces ten może nie być w pełni efektywny w przypadku usuwania substancji zaliczanych do grupy tzw. modulatorów hormonalnych (endocrine disrupting compounds, EDCs), w tym naturalnych estrogenów. Aby poprawić skuteczność pracy oczyszczalni, należy poznać czynniki odpowiedzialne za prawidłowy przebieg procesu technologicznego. Dlatego prace badawcze przeprowadzane na skalę laboratoryjną pomagają określić warunki i mechanizmy biodegradacji wybranych związków. W niniejszej pracy do oceny tempa rozkładu estriolu przez mikroorganizmy osadu czynnego w warunkach laboratoryjnych, zastosowano metodę opracowaną przez Ternesa i in. (1999). Jej skuteczność oceniano poprzez rozdzielenie estriolu i produktu biodegradacji za pomocą mikrochromatografii cienkowarstwowej z użyciem płytek typu RP18W. Detekcję analitów przeprowadzono za pomocą wybarwiania mikrochromatogramów kwasem fosforo-molibdenowym.

EN

Wastewater treatment plant effluents are the main sources of micropollutants like endocrine disrupting compounds (EDCs) that are present in the aquatic environment. Raw sewages treatment technology based on activated sludge is presently most commonly used in Europe. Unfortunately, a number of studies have revealed that this method seems to be non-effective to remove of estrogenic compounds including natural estrogens.The aim of this study was to apply the method invented by Ternes (et al. 1999) to estrogens biodegradation involving activated sludge material and target component quantification using the micro-TLC method combined with PMA detection of low-molecular target compounds. Activated sludge samples were taken from the munic-ipal sewage treatment plant Jamno near Koszalin. The aerobic batch experiments with real sludge samples (Fig. 1) have revealed that estriol can be biodegraded relatively slowly toward one degradation product, which seems to be less polar than estrogen investigated. Particularly, it has been found that after 72h around 50% of the initial steroid level has still been detected (Fig. 2). This confirms the authors' earlier observation concerning biodegradation product analysis via temperature-dependent inclusion chromatography (HPLC) involving beta-cyclodextrin as the inclusion agent. The laboratory biodegradation test with micro-TLC determination of target components has confirmed that microorganisms are not able to efficiently decompose estriol mole-cules within 24 hours period, which corresponds to the typical retention time of wastewater in treatment plant Jamno. The described protocol can be successfully applied to fast screening and fingerprinting of wide range of estrogens and related low-molecular mass active substances from complex environmental samples. This approach is non-expensive and requires basic analytical equipment, because separation process involves commercially available typical HPTLC plates. Moreover, data acquisition and quantification process can be simply performed using common office scanners or digital cameras.

8

Związki endokrynne w środowisku. Problemy i wyzwania

Kudłak B., Namieśnik J.

Analityka : nauka i praktyka

|

2008

|

nr 2

42-46

9

Zanieczyszczenia organiczne w glebach użyźnianych osadami ściekowymi Część II. Losy zanieczyszczeń w glebie

Oleszczuk P.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr S2

185-198

PL

Osad ściekowy jest uciążliwym odpadem, którego zagospodarowanie stanowi ważny problem, bowiem zawarte w nim zanieczyszczenia znacznie ograniczają jego wykorzystanie. Grupą zanieczyszczeń powszechnie występującą w osadach ściekowych są zanieczyszczenia organiczne. Ich los w glebie, tj. trwałość, przemieszczanie się, wymywanie, pobieranie przez rośliny oraz degradacja, zależy od wielu czynników, takich jak właściwości gleby/osadu ściekowego, właściwości zanieczyszczeń, obecność innych związków. Praca stanowi przegląd literatury dotyczący obecności i przemian zanieczyszczeń organicznych w osadach ściekowych, glebach i glebach użyźnionych osadami ściekowymi.

EN

Sewage sludge is arduous waste which poses serious problems in management. Pollutants which appear in it considerably limit its application. The group of pollutants commonly occurring in sewage sludge are persistent organic pollutants (POPs). Their fate and behaviour in the soil, ie their persistence, mobility, leaching plant uptake and biodegradation depends on various factors such as soil/sewage sludge properties, contaminants properties, others compounds. The present article gives a review of the literature on the presence and behaviour of persistent organic pollutants in the sewage sludges, soil and sewage sludge-amended soils.

10

Zanieczyszczenia organiczne w glebach użyźnianych osadami ściekowymi. Część I. Przegląd badań

Oleszczuk P.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr S1

65-76

PL

Osad ściekowy jest uciążliwym odpadem, którego zagospodarowanie stanowi ważny problem, ponieważ zawarte w nim zanieczyszczenia znacznie ograniczają jego wykorzystanie. Grupą zanieczyszczeń powszechnie występującą w osadach ściekowych są zanieczyszczenia organiczne. Ich los w glebie, tj. trwałość, przemieszczanie się, wymywanie, pobieranie przez rośliny oraz degradacja, zależy od wielu czynników, takich jak właściwości gleby/osadu ściekowego właściwości zanieczyszczeń obecność innych związków. Przedstawiony przegląd literatury dotyczy obecności i przemian zanieczyszczeń organicznych w osadach ściekowych, glebach i glebach użyźnionych osadami ściekowymi.

EN

Sewage sludge is arduous waste which poses serious problems in management. Pollutants which appear in it considerably limit its application. The group of pollutants commonly occurring in sewage sludge are persistent organic pollutants (POPs). Their fate and behaviour in the soil, ie their persistence, mobility, leaching plant uptake and biodegradation depends on various factors such as soil/sewage sludge properties, contaminants properties, others compounds. The present article gives a review of the literature on the presence and behaviour of persistent organic pollutants in the sewage sludges, soil and sewage sludge-amended soils.

11

Endocrine disruptors - ecotoxicological assays

Łebkowska M., Załęska-Radziwiłł M.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2007

|

Vol. 33, no. 3

81-88

EN

Endocrine disrupting compounds (EDCs) have the potential to alter hormone pathways that regulate life processes in humans, vertebrates and invertebrates. Besides xenobiotics having endocrine effects, there arc naturally occurring estrogenie compounds. The limited number of studies with EDCs in invertebrates is partially due to the fact that their hormonal systems arc rather poorly understood in comparison with vertebrates. It is also important, but difficult to discriminate between hormone - mediated and other toxicological modes of action. Data of the potentially adverse impact of EDCs on wildlife species arc reviewed.

PL

Związki zakłócające procesy hormonalne (EDs - endocrine disruptors) zmieniają funkcje hormonów regulujących przemiany fizjologiczne u ludzi, kręgowców i bezkręgowców. Do tych związków należą zarówno ksenobiotyki jak i substancje pochodzenia naturalnego między innymi o charakterze estrogenów. W piśmiennictwie jest niewiele danych o systemach hormonalnych u bezkręgowców i zaburzeniach w ich funkcjach pod wpływem zanieczyszczeń. W artykule podano informacje mające na celu przybliżenie problemów metodycznych w badaniach ckotoksykologicznych wybranych ED na niektórych grupach bezkręgowców.