Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Kształtowanie się zasięgu stref zalewowych w następstwie obniżeń powierzchni terenu wywołanych prognozowaną eksploatacją węgla kamiennego

Czajkowska A.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2017

|

nr 167 (47)

5--17

PL

Stosunki wodne w górnej części zlewni rzeki Kłodnicy są kształtowane w głównej mierze przez prowadzoną od dziesięcioleci działalność wydobywczą, która przyczynia się do powstawania podtopień i zalewisk w dolinie rzeki i jej dopływów. W artykule pokazano wpływ prognozowanych obniżeń terenu na zasięg i głębokość stref zalewowych, utworzonych w wyniku przejścia hipotetycznej fali powodziowej o prawdopodobieństwie pojawienia się p=0,2%, a tym samym na wielkość zagrożenia powodziowego w tej części zlewni. Strefy zalewowe zostały wygenerowane w wyniku symulacji przeprowadzonych na opracowanym dwuwymiarowym modelu rzeki Kłodnicy, z wykorzystaniem oprogramowania MIKE FLOOD.

EN

In the upper part of the basin of Kłodnica river hydrographic conditions are shaped primarily by decades of mining activity, which contributes to the formation of flooding and fens in the river valley and its tributaries. The article presents impact of forecasted land area slump on the range and depth of floodplains created by the passage of hypothetical flood wave with probability of occurrence p = 0.2%, and thus the size of the flood hazard in this part of the basin. The floodplains were generated by simulation carried out on the developed two-dimensional model of the Kłodnica river using MIKE FLOOD software.

2

Ochrona obiektów budowlanych w planowaniu eksploatacji węgla kamiennego pod terenem zurbanizowanym (Komunikat)

Napierała W., Duda T.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2017

|

nr 4

25--33

PL

Komunikat porusza problemy planowania i prowadzenia eksploatacji górniczej pod terenami miast. Omawia kolejność działań w zakresie ochrony powierzchni oraz udział organów nadzoru górniczego w procesie planowania eksploatacji górniczej w zakresie ochrony powierzchni. Przedstawia sposób nadzoru i zabezpieczenia obiektów budowlanych objętych wpływami eksploatacji na przykładzie kościoła pw. Świętego Krzyża w dzielnicy Miechowice oraz zwartej zabudowy wielorodzinnej w dzielnicy miasta Bytomia – Karbiu.

EN

Out of many existing formerly mines in Bytom today the hard coal exploitation in a wider range is carried out only by Ruch Bobrek - previously within the structure of “Bobrek - Centrum” mine and, at the moment, within “Bobrek-Piekary”. The dissertation presents the protection of St. Cross. Church in the district of Miechowice as well as the compact multi-family building development in the district of Karb in the planning and carrying out the exploitation of four walls in coal beds - respectively: 510 w.d. and 504 w.g. Specific requirements imposed on the exploitation in the concession decision, resolution of the Commission for Surface Protection by the State Mining Authority, exploitation programmes and movement plans enabled an effective protection of the structures. These requirements included determination of the permissible indicators of terrain deformation, height indicators and the daily wall advance indicators, as well as specific monitoring of the terrain deformations and construction prevention.

3

The method of validity evaluation of hard coal excavation in residual seam parts

Wodarski K., Bijańska J., Gumiński A.

Archives of Mining Sciences

|

2017

|

Vol. 62, no. 4

675--687

EN

The excavation of residual seam parts should be justified by positive assessment of the purposefulness, technical feasibility and economic effectiveness. The results of the profitability evaluation are crucial in a decision making process. The excavation of residual seam parts, even if it is possible from a technical point of view, should not be implemented if it is economically inefficient or when accompanied by a very high risk of non-recovery of invested capital resources. The article presents the evaluation method of possibilities of excavating hard coal from residual seam parts, and the example of its use in one of collieries in the Upper Silesian Coal Basin. Working in line with the developed method, allows to indicate the variant of residual seam part exploitation, which is feasible to implement from a technical point of view, and which is characterized by the highest economic effectiveness and lowest risk.

PL

W obszarach górniczych śląskich kopalń znajdują się zasoby węgla kamiennego pozostawione w przeszłości w resztkowych parcelach. Obecnie kopalnie rozważają możliwość ich eksploatacji m.in. w celach przedłużenia swojej żywotności, ograniczenia strat zasobów węgla, czy poprawy warunków utrzymania wyrobisk. Podjęcie decyzji o eksploatacji resztkowych parceli, oprócz jej celowości, powinno być uzasadnione pozytywną oceną technicznej wykonalności (m.in. według kryteriów bezpiecznego prowadzenia eksploatacji złoża węgla kamiennego) oraz ekonomicznej efektywności. Szczególnie duże znaczenie ma ocena ekonomicznej efektywności. Eksploatacja resztkowych parceli, nawet jeśli jest wykonalna pod względem technicznym, nie powinna być podjęta jeśli jest ekonomicznie nieefektywna lub jeśli towarzyszy jej zbyt wysokie ryzyko osiągnięcia strat i nieodzyskania zainwestowanych nakładów finansowych. W artykule przedstawiono, w ujęciu teoretycznym i praktycznym, metodę oceny zasadności eksploatacji resztkowej parceli pokładu węgla kamiennego z uwzględnieniem kryteriów ekonomicznych i technicznych, która została opracowana dla kopalń Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Metoda obejmuje pięć wzajemnie ze sobą powiązanych etapów. W 1. etapie należy ocenić techniczne możliwości eksploatacji resztkowej parceli, na podstawie informacji o jej parametrach geoinżynieryjnych, które dotyczą miąższości pokładu węgla, występowania zagrożeń naturalnych (tąpaniami, metanowego, wodnego, wyrzutem gazów i skał) oraz konieczności ochrony powierzchni. Przyjęto, że nie powinna być prowadzona eksploatacja resztkowej parceli zakwalifikowanej do II i III stopnia zagrożenia tąpaniami, IV stopnia zagrożenia metanowego, II i III stopnia zagrożenia wodnego, I, II i III stopnia zagrożenia wyrzutem gazów i skał oraz zlokalizowanej pod bardzo ważnymi obiektami powierzchniowymi, wrażliwymi na osiadania oraz naprężenia podłużne i poprzeczne. Przyjęto również, że nieuzasadnione jest eksploatowanie resztki o miąższości mniejszej od 1,5 m. Zdaniem autorów, wymienione warunki stanowią techniczne ograniczenia eksploatacji resztkowej parceli. W 2. etapie należy wskazać możliwe warianty eksploatacji resztkowej parceli. Mogą się one różnić systemem eksploatacji, wyposażeniem technicznym (np. typem kombajnu, obudowy), sposobem finansowania wyposażenia technicznego (np. środki własne, kredyt, leasing), czy liczbą przodków eksploatacyjnych. Przyjęto, że wybór systemu eksploatacji resztkowej parceli zależy od jej parametrów geoinżynieryjnych, takich jak miąższość i nachylenie pokładu węgla, zagrożenia naturalne (tąpaniami, metanowe, wodne, wyrzutem gazów i skał) oraz warunki stropowe i spągowe. Ważne znaczenie w wyborze systemu eksploatacji mają także preferencje kopalni, które mogą być związane np. z doświadczeniem załogi, czy posiadanym wyposażeniem technicznym, które można wykorzystać do eksploatacji parceli. W 3. etapie należy przeprowadzić wstępną selekcję przedstawionych wariantów eksploatacji resztkowej parceli, na podstawie oceny ich ekonomicznej efektywności. Przyjęto, że ocena ta zostanie oparta na podejściu deterministycznym, a w szczególności na analizie zdyskontowanych przepływów pieniężnych DCF (wzór 1) oraz kryterium wartości zaktualizowanej netto NPV (wzór 6). Założono, że eksploatacja parceli zgodnie z określonym wariantem jest możliwa jeśli jest efektywna ekonomicznie, tj. gdy NPV > 0. W 4. etapie, ze względu na niepewność co do warunków oraz rezultatów eksploatacji resztkowej parceli, należy dokonać pomiaru i oceny efektów ekonomicznych z uwzględnieniem ryzyka ich nieuzyskania. Do tego celu zaproponowano podejście probabilistyczne oparte na symulacji Monte Carlo. W jej toku ustala się rozkłady prawdopodobieństwa i dystrybuanty określonych czynników ryzyka (zmiennych losowych), a następnie na podstawie przeprowadzonych symulacji zostają ustalone wartości tych czynników oraz odpowiadający im wynik NPV. Przyjęto, że miarą ekonomicznej efektywności analizowanych wariantów eksploatacji resztkowej parceli jest wartość oczekiwana μNPV (wzór 7), natomiast miarą ryzyka jest odchylenie standardowe σNPV (wzór 8). Wyniki pomiaru ryzyka pozwalają na dokonanie jego oceny, którą należy oprzeć na stosunku μNPV oraz σNPV, określanym jako współczynnik zmienności CVNPV (wzór 9). Zastosowanie opracowanej metody umożliwia wskazanie wariantu projektu eksploatacji resztkowej parceli, który jest optymalny pod względem ekonomicznej efektywności i ryzyka, przy uwzględnieniu technicznych warunków ograniczających. Sposób postępowania w tym zakresie opisano w 5. etapie metody. Przyjęta funkcja kryterium optymalizacji opiera się na współczynniku zmienności CVNPV. Wartość tego współczynnika jest również podstawą podjęcia decyzji dotyczącej eksploatacji ocenianej parceli (Tab. 1). W metodzie nie określono ogólnych norm decyzyjnych, gdyż te same wyniki oceny CVNPV dla dwóch różnych decydentów mogą oznaczać szansę lub zagrożenie i mogą mieć wpływ na pozytywną lub negatywną decyzję. Z tego względu wskazano jedynie na potrzebę arbitralnego opracowania tych norm w odniesieniu do sytuacji konkretnej kopalni. W artykule przedstawiono sposób wykorzystania opracowanej metody w jednej z kopalń Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Postępowanie według przyjętych w metodzie etapów umożliwiło opracowanie ośmiu możliwych do zrealizowania wariantów eksploatacji ocenianej parceli, a następnie wskazanie wariantu optymalnego. Uzyskane informacje o tym wariancie stanowiły podstawę podjęcia decyzji o eksploatacji tej parceli.

4

Determination of elastic parameters of near-surface layers over subsidence trough development during longwall exploitation

Mendecki M., Jochymczyk K., Zuberek W. M., Tomaszewska R.

Archives of Mining Sciences

|

2017

|

Vol. 62, no. 4

705--716

EN

Seismic and geodetic studies were carried out before, during, and after underground exploitation of a coal bed in Katowice - Kleofas Coal Mine, located in the Upper Silesia Coal Basin, Poland. Development of a subsidence trough was completed approximately 3 months after passage of a longwall exploitation in the coal seam. This was the time required for the subsidence trough to appear on the surface, which was confirmed by levelling measurements. Sharp changes in the elastic parameters were observed on each profile during subsidence trough development. This observation can result from changing tension and compression forces caused by increase and/or decrease of the elastic parameters of the rock mass. After completion of subsidence trough development, the rock mass appeared to return to its isotropic state and the observed changes ceased. Some minor fluctuations were noted, but they probably resulted from changes in groundwater levels, which might have affected the measured parameters.

PL

Podziemna eksploatacja górnicza wywołuje niebezpieczne deformacje powierzchni terenu. W rejonie prowadzonej ścianowej eksploatacji górniczej przez KWK Katowice – Kleofas wykonano dwuletnie, cykliczne pomiary sejsmiczne oraz geodezyjne. Największe wartości składowych pionowych przemieszczeń punktów osnowy geodezyjnej zaobserwowano 3 miesiące po przejściu frontu eksploatacji ścianowej w pokładzie węgla kamiennego na głębokości ponad 600 metrów poniżej poziomu terenu. Podczas procesu wykształcania się niecki obniżeniowej stwierdzono występowanie gwałtownych zmian parametrów sprężystych płytkiego ośrodka geologicznego. Zmiana tych parametrów wynika ze zmiennego w czasie stanu naprężeń ściskających i rozciągających w skałach. Po zakończeniu procesu wykształcania się niecki obniżeniowej mierzone parametry generalnie ustabilizowały się, co świadczy o powrocie środowiska geologicznego do stanu izotropowego. Występujące wtedy niewielkie wahania parametrów wynikają ze zmiany poziomu zwierciadła wody.

5

Analiza wpływu wysokoenergetycznego wstrząsu z dnia 29.01.2015 roku w KWK „Rydułtowy-Anna” i lokalnej tektoniki na szkody górnicze w budynkach

Pilecka E., Szermer-Zaucha R.

Przegląd Górniczy

|

2015

|

T. 71, nr 10

51--58

PL

W artykule przeprowadzono statystyczną analizę wpływu uskoku Rydułtowskiego na szkody górnicze spowodowane wstrząsem z dnia 29.01.2015 r. w KWK „Rydułtowy-Anna”. Wstrząs nie spowodował zasadniczo skutków w wyrobiskach górniczych, lecz był silnie odczuwalny na powierzchni. Przeważająca liczba zgłaszanych szkód dotyczy budynków jednorodzinnych, a szkody mają podobny charakter niezależnie od wieku budynku, zabezpieczenia na oddziaływania górnicze i technologii budowy. Większość szkód można zakwalifikować do I i II stopnia według skali GSI-GZWKW. Obliczono współczynnik korelacji, który okazał się statystycznie istotny, między przyśpieszeniem, prędkością drgań gruntu w miejscu zaistniałej szkody a odległością od uskoku Rydułtowskiego. Obliczenia przeprowadzono programem STATISTICA. Do obliczeń brano rzeczywiste dane pomiarowe z czujników zainstalowanych na terenie KWK „Rydułtowy-Anna”. Uzyskane wyniki świadczą o wpływie lokalnej tektoniki na szkody górnicze, występujące po wysokoenergetycznych wstrząsach na terenie KWK „ Rydułtowy-Anna”.

EN

This paper presents a statistical analysis of the influence of fault Rydułtowy mining damage caused by the tremor from 29 January 2015 in the KWK „Rydułtowy-Anna”. The tremor did not cause fundamentally the effects of mining excavations, but was strongly felt on the surface. An overwhelming number of reported damages applies to single-family houses and are similar in nature, regardless of the age of the building, the security of the impact of mining and construction technology. The damage can be largely classified as the first and second degree on the GSI-GZWKW scale. The calculated correlation coefficient proved to be statistically significant in acceleration, velocity, vibrations of the ground at the site of the damage sustained, and the distance from the fault Rydułtowy. The actual measurement data taken from the sensors installed in the KWK „Rydułtowy-Anna” were processed by the use of STATISTICA. The results testify to the influence of local tectonics mining damage occurring after the high-energy tremor in KWK „Rydułtowy-Anna”.

6

Eksploatacja pokładów cienkich metodą zwiercania

Rak Z., Skrzypkowski K., Stasica J.

Przegląd Górniczy

|

2014

|

T. 70, nr 2

18--24

PL

W artykule przedstawiono rozwiązania w dziedzinie wybierki pokładów cienkich z zastosowaniem metody zwiercania eksploatacyjnego. Zaprezentowano najnowsze rozwiązania stosowane w górnictwie ukraińskim oraz czeskim. Obok charakterystyki technologii oraz systemów mechanizacji przedstawiono również, stosowaną w górnictwie ukraińskim, metodę wyznaczania filarów w polu eksploatacyjnym w tym systemie.

EN

This paper presents solutions in the field of exploitation of thin deposits by use of the rotary drilling method. In this study, the state of the art technical and technological solutions used in Ukrainian and Czech mining industry were defined. Apart from the characteristics of process engineering and mechanization systems, this paper presents a design method to determine dimensions of pillars by use of the rotary drilling method Ukrainian mining industry.

7

Analiza wpływu uskoku Rydułtowskiego na szkody górnie spowodowane wstrząsami z dnia 21.04.2011 i 7.06.2013

Pilecka E., Szermer-Zaucha R.

Przegląd Górniczy

|

2014

|

T. 70, nr 6

60--66

PL

W artykule przedstawiono statystyczną analizę wpływu uskoku Rydułtowskiego na szkody górnicze spowodowane wstrząsami z dnia 21.04.2013 i 7.06.2013 w KWK „Rydułtowy -Anna". Zbadano rozkłady szkód metodą statystyczną. Obliczom współczynnik korelacji, który okazał się statystycznie istotny, między przyśpieszeniem gruntu w miejscu zaistniałej szkód; a odległością od uskoku Rydułtowskiego. Obliczenia przeprowadzono programem STATISTICA. Do obliczeń brano rzeczywiste dane pomiarowe. Uzyskane wyniki świadczą o wpływie lokalnej tektoniki na szkody górnicze, występujące po wysokoenergetycznych wstrząsach na terenie KWK „Rydułtowy - Anna".

EN

This paper presents the statistical analysis of the influence of Rydultowy fault on mining damages induced by the tremors registered on 21 April 2013 and 7 June 2013 in coal mine "Rydultowy -Anna". The distributions of damages were investigated by use of a statistical method. The statistically important coefficient of correlation between the acceleration of ground at the site where the damage occurred, and the distance from the Rydultowy fault was calculated. The calculations were performed by use of the STATISTICA program. The calculations involved the real measurement data. The results demonstrate the influence of local tectonics on mining damages which occur after the high-energy tremors in the area of "Rydultowy -Anna" coal mine.

8

Wybrane problemy w ocenie ekonomicznej efektywności eksploatacji resztkowych złóż węgla kamiennego

Bijańska J.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2013

|

z. 63

27--41

PL

Artykuł zawiera rozważania w zakresie kryteriów oceny ekonomicznej efektywności eksploatacji resztkowych złóż węgla kamiennego oraz niepewności czynników, które determinują ekonomiczną efektywność tej eksploatacji. Przedstawione rozważania są wynikiem realizacji projektu badawczego (własnego) pt. „Badanie możliwości technicznych i uwarunkowań ekonomicznych dla projektowania eksploatacji resztkowych złóż węgla kamiennego w kopalniach Górnośląskiego Zagłębia Węglowego”.

EN

The publication includes considerations of economic efficiency criteria of exploitation in the residual hard coal deposit and uncertainty of factors, that determine the economic efficiency of that operation. Presented considerations are the result of own research project „The study of the technical possibilities and economic factors for the exploitation in the residual hard coal deposits design in the hard coal mines of the Upper Silesian Coal Basin”.

9

Kryteria oceny ekonomicznej efektywności eksploatacji resztkowych złóż węgla kamiennego

Bijańska J.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2012

|

z. 60

7-25

PL

W artykule przedstawiono wybrane problemy związane z oceną ekonomicznej efektywności eksploatacji resztkowych złóż węgla kamiennego. Na podstawie przeglądu literatury przedmiotu wskazano kryteria oceny, które są najczęściej wykorzystywane w praktyce gospodarczej, a także te, które można zastosować w górnictwie. Następnie zaproponowano metody uwzględniające wybrane kryteria, które umożliwiają dokonanie oceny opłacalności eksploatacji resztkowych złóż węgla kamiennego. Przedstawione rozważania są wynikiem realizacji projektu badawczego własnego pt. „Badanie możliwości technicznych i uwarunkowań ekonomicznych dla projektowania eksploatacji resztkowych złóż węgla kamiennego w kopalniach Górnośląskiego Zagłębia Węglowego".

EN

The publication presented selected problems related to the evaluation of exploitation in the residual hard coal deposits. Based on the literature review indicated the evaluation criteria that are most commonly used in business practice, as well as those that can be used in coal mining. After that proposed methods, taking into account the selection criteria, which allows to assess the exploitation in the residual coal deposits profitability. Presented considerations are the result of own research project „The study of the technical possibilities and economic factors for the exploitation in the residual hard coal deposits design in the mines of the Upper Silesian Coal Basin".

10

Zagrożenie metanowe podczas eksploatacji na warstwy z zawałem stropu pokładów o dużej miąższości

Krause E.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2012

|

nr 9

3-11

PL

Koncentracja wydobycia w pokładach silnie metanowych przyczyniła się do zwiększenia wydzielania metanu do środowiska eksploatowanych ścian. Warunkiem prawidłowego doboru długości ściany oraz zakresu profilaktyki jest wyprzedzająca ocena zagrożenia metanowego, przeprowadzona na etapie projektowania eksploatacji. Doskonalenie metod prognozowania zagrożenia metanowego ścian, przez zwiększenie ich dokładności, nabiera obecnie coraz większego znaczenia, przy rosnącym z głębokością nasyceniu metanem eksploatowanych pokładów oraz otaczającego je złoża. W artykule odniesiono się do kształtowania się zagrożenia metanowego podczas eksploatacji pokładów o dużej miąższości (ok. 7-10 m) na warstwy z zawałem stropu. Na podstawie obliczeń odgazowania warstwy spągowej grubego pokładu przeprowadzono ocenę wydzielania się metanu z tej warstwy, podczas eksploatacji jego warstwy przystropowej.

EN

Concentration of the exploitation in coal seams with high methane content has contributed in the increase in methane emissions to the environment of exploited longwalls. The condition of the correct selection of a longwall length and the scope of preventive measures is a proactive assessment of methane-related risks carried out during the exploitation design stage. Improvement of longwall methane-related risk forecast methods by increasing their accuracy has become more and more important, taking into account the Saturation of the exploited strata and the surrounding deposits with methane, which increases in relation to depth. This paper refers to the development of methane-related risks during exploitation of high-thickness coal seams (approx. 7-10 m) into layers for a fali of a roof. On the basis of the calculations for degassing the underlayer of a thick coal seam, the emission of methane from this coal seam during its roof layer exploitation has been assessed.

11

Społeczno-ekologiczne skutki eksploatacji węgla kamiennego w Polsce

Bednorz J.

Górnictwo i Geologia

|

2011

|

T. 6, z. 4

5-17

PL

Eksploatacja węgla, będącego podstawowym surowcem do energii elektrycznej i ciepła, jest związana z negatywnym oddziaływaniem na środowisko naturalne. Do podstawowych problemów ekologicznych górnictwa zaliczane są: wody zasolone z odwadniania zakładów górniczych, odpady górnicze, tereny przeobrażone działalnością górniczą, emisja do powietrza zanieczyszczeń pyłowo-gazowych, szkody górnicze. W artykule przedstawiono oddziaływanie górnictwa węgla kamiennego na środowisko 2003-2010

EN

Exploitation of coal which is the basic raw material to produce electricity and heat is associated with negative impacts on the natural environment. The basic ecological environmental problems of mining are included: waters saline from the dewatering of mines, mining wastes, degraded lands transformed by mining activities, emissions of dust - gas into the air, mining The article presents the impact of coal mining on the environment in the years 2003 -2010.

12

Przykłady przywracania użyteczności terenom poddanym antropopresji w wyniku eksploatacji złóż węgla kamiennego w północno-zachodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

Mes-Golinowska H., Fojcik C.

Górnictwo i Geologia

|

2010

|

T. 5, z. 4

169-179

PL

W artykule przedstawiono działalność przedsiębiorcy górniczego - Kompanii Węglowej S.A. - w celu przywrócenia użyteczności terenom poddanym wpływom działalności górniczej związanej z podziemną eksploatacją złóż węgla kamiennego w północno-zachodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Omówiono zagrożenia pojawiające się w trakcie prowadzenia tej działalności w aspekcie trudności obiektywnych, ograniczeń formalno-prawnych oraz sprzecznych interesów stron - właścicieli, użytkowników i inwestorów. Następnie przedstawiono sposoby kształtowania terenów pogórniczych oraz korzyści i szanse wynikające z ich urozmaicenia. Pozytywny wpływ zróżnicowania przejawia się w występowaniu sukcesji naturalnych na terenach rekultywacyjnych oraz w tworzeniu nowych siedlisk. Przyczyniać się może również do zmniejszania zagrożenia pożarowego oraz, przez tzw. małą retencję, pośrednio do zmniejszania zagrożenia powodziowego. Omawiane zagadnienia poparto wybranymi przykładami.

EN

It was shown the activity of Kompania Węglowa S.A. as an example of mining enterpise in order to usfulness restoration of lands under the influence of mining activity connected with hard coal deposit underground exploitation in the northwest part of Górnośląskie Zagłębie Węglowe. It was discussed the hazard appearing during mining activity conduction in aspect of objective difficulties, formal-lawful restraints and contradictory business of parties- owners, users and investors. It was next shown the possibilities of post-mining areas forming and profits and chances come from their diversification. Positive influence of diversification manifest itself by occurrance of natural succession on reclamation lands and forming the new habitats. It also could contribute to decrease of fire hazard and also indirect could contribute by so-called "small retention" decrease flood hazard. Discussed matters were supported by chosen examples.

13

Technologie eksploatacji węgla kamiennego w aspekcie ich innowacyjnego i efektywnego stosowania

Zorychta A., Burtan Z., Tajduś A.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2008

|

R. 46, nr 6

39-46

PL

W pracy zidentyfikowano technologie składające się na proces produkcyjny w przemyśle węgla kamiennego, które z punktu widzenia rozwoju przemysłu wydobywczego, w większości podporządkowane są obszarowi podziemnej eksploatacji złóż. Analiza innowacyjności stosowanych technologii eksploatacyjnych pozwoliła wyróżnić te technologie, które w najbliższych latach będą podstawowymi sposobami wybierania w polskim górnictwie węgla kamiennego. Dla wyłonionych systemów eksploatacji przeprowadzono ocenę możliwości ich efektywnego stosowania.

EN

In the paper there have been presented the technologies creating a production process in the hard coal industry, which mostly refer to the range of the underground mining regarding the development of this industry. The analysis of innovativeness of the mining technologies being used allowed those technologies to be distinguished which in the next year will be the fundamental methods of the underground mining in the Polish hard coal industry. For the select mining systems there has been made the assessment of their efficient use.

14

Wysokość ścian prowadzonych w kopalniach węgla kamiennego

Turek M.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2007

|

nr 1

5-15

PL

Intensyfikacja wybierania w przodkach wybierkowych jest podstawą efektywności ekonomicznej całego procesu wydobywczego realizowanego w kopalni. Nie ulega wątpliwości, że wysokość prowadzonych ścian ma istotny wpływ na uzyskiwaną z nich dobową wielkość produkcji. W poszukiwaniu możliwości wzrostu intensyfikacji interesującą propozycją okazał się wzrost wysokości prowadzonych ścian. Jak ta szansa była wykorzystywana w czasie realizacji różnych działań restrukturyzacyjnych można przekonać się analizując kształtowanie się średniej wysokości ścian w 38 kopalniach GZW przez okres szesnastu lat (1990-2005) i to jest przedmiot rozważań w niniejszym artykule. Stwierdzono, że w granicach możliwych technicznie wysokości ścian, im wysokość ścian jest większa tym wydobycie, przy innych niezmienionych parametrach, jest większe. Oczywiście, są pewne przedziały wysokości ścian, kiedy ze względów ruchowych ich prowadzenie jest niewątpliwie bardzo korzystne. Stwierdzony niekiedy wzrost średniej wysokości ścian wynika przede wszystkim z unikania wybierania pokładów cienkich, które dość trudno eksploatować, przy wykorzystaniu kompleksowej mechanizacji.

EN

An intensification of extraction in faces is a basis of economic efficiency of whole mining process realised in mine. There is no doubt but that the height of drived longwalls is of essential significance for a daily output value for them. In the search of possibility of increasing the intensification, the height of drived longwalls turned out to be an interesting proposal. The way this chance was discounted during realisation of different restructuring actions may be seen while analysing a trend of an average height of longwalls in 38 GZW mines throughout the period of last 16 years (1990-2005), and this is an object of considerations in the present paper. It was discovered that within limits of technically possible height of walls the higher the longwalls are the larger this output is at other parameters unchanged. Obviously, there are some intervals of longwalls height for which their drivages are undoubtedly very profitable for running reasons. Sometimes, it was find out that an increase of average height of walls resulted in the first place from avoidance of mining thin beds, which are hard enough to mine using complex mechanisation.

15

Wielokryterialna identyfikacja uciążliwości warunków geologiczno-górniczych procesu eksploatacji w kopalniach węgla kamiennego

Sobczyk E.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2007

|

R. 45, nr 9

146-155

PL

W artykule określono za pomocą modelu matematycznego AHP uciążliwość warunków geologiczno-górniczych procesu eksploatacji w kopalniach węgla kamiennego. Wykorzystując wiedzę ekspertów, poprzez wypełnienie odpowiednio przygotowanej ankiety, obliczono priorytety (wagi) dla poszczególnych kryteriów i subkryteriów wpływających na całkowitą uciążliwość procesu eksploatacji. Pozwoliło to uszeregować kopalnie z punktu widzenia stopnia uciążliwości eksploatacji oraz wydzielić, stosując jedną z metod taksonomii numerycznej - metodę Warda, trzy grupy kopalń o podobnej uciążliwości warunków geologiczno-górniczych.

EN

The paper presents the results of analysis of level of discomfort related to mining and geologic conditions in hard coal mining. The assessment was done with the use of the AHP mathematical model. The study was based on expert knowledge of professionals who completed a suitably compiled questionnaire, which allowed calculating priorities (weights) of individual parameters and sub-parameters influencing the overall discomfort level of the extractive process. These in turn served to rank the mines depending on discomfort level and, with the use of one of the numerical taxonomy methods - the Ward's method - to distinguish three groups of mines characterized by similar mining and geologic conditions related discomfort levels.

16

Czy możliwe jest prowadzenie eksploatacji węgla kamiennego w GZW w warunkach skrępowanych?

Litwa P., Menzel W.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2007

|

R. 45, nr 9

66-74

PL

Artykuł obejmuje przegląd najnowszych danych dotyczących prowadzenia eksploatacji złoża węgla kamiennego w skrępowanych warunkach geologiczno-górniczych GZW. Na tle aktualnej sytuacji górnictwa węglowego zaprezentowano syntetyczne zestawienia oraz przykłady eksploatacji w aspekcie istotnych czynników kreujących wysoki poziom skrępowania robót ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń naturalnych (w tym ich koincydencji), a także wybierania poniżej poziomu udostępnienia. Biorąc pod uwagę wykazaną skalę problemu w kontekście priorytetowego znaczenia kryterium bezpieczeństwa podejmowanych robót, poruszono również kwestię zasad, rygorów czy też zakresu możliwych działań długofalowych oraz doraźnych zmierzających w kierunku jego poprawy.

EN

A survey of the most recent data relating to the hard-coal deposit mining in the hampered mining conditions at the GZW has been presented in the paper. Synthetic statements and examples of mining regarding significant factors creating high restraint level of works taking into consideration the natural hazards (including their coincidence) and the extraction below the opening level have been presented in the background of the actual situation in the hard coal mining industry. Taking the shown scale of problem into account regarding the priority of safety of the works to be made, the issues of principles, rigors and range of possible long- and shortterm actions for its improvement have been brought up as well.

17

Zwiększanie efektywności odmetanowania srodowiska ścian

Krause E.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2006

|

nr 10

3-9

PL

Prowadzenie eksploatacji w polskich kopalniach węgla kamiennego na coraz większej głębokości, przy wzroście zarówno nasycenia złoża metanem jak i koncentracji wydobycia, spowodowało skumulowanie się wydzielania metanu w mniejszej liczbie ścian, tym samym zwiększenie zagrożenia metanowego w rejonach eksploatacyjnych. Ponadto, w ostatnich dziesięciu latach, niewystarczająca w stosunku do potrzeb kopalń ilość wykonanych wyrobisk udostępniających (szyby, przekopy, przecznice) przyczyniła się do projektowania i prowadzenia eksploatacji podpoziomowej, charakteryzującej się w wielu przypadkach ograniczoną zdolnością przewietrzania ścian, a tym samym mniejszą skutecznością w wentylacyjnym zwalczaniu zagrożenia metanowego. W artykule przedstawiono możliwy do szerokiego zastosowania, efektywny sposób odmetanowania ścian z prowadzeniem nadległego drenażu górotworu, który w opinii autora, w najbliższych latach, w rejonach pod poziomowych o wysokiej metanowości bezwzględnej, może decydować o utrzymaniu wysokiej koncentracji wydobycia.

EN

Coal in Polish collieries is mined at a deeper and deeper levels, suffering an increase in methane saturation of the beds, and since mining concentration is still on rise, that all result in accumulation of methane in a smaller number of longwall faces effecting significant increase of the methane hazard in mining areas. Besides that, in last ten years, insufficient driving of development headings (shafts, laterals, cross-cuts) have conspired to design and carry out sub-level mining, where ventilation of longwall faces is less efficient. hence fighting with methane hazard employing ventilation measures is much less effective. The paper presents an effective method of methane drainage from longwall overlaying strata, and according to the author, the method applied to sublevel mined fields of high methane concentration can provide chances to maintain the high concentration of mining production.

18

Doświadczenia z prowadzenia eksploatacji górniczej pod budowaną autostradą A4, zwłaszcza na odcinku węzeł Wirek-węzeł Batorego

Kowalski A., Kwiatek J.

Przegląd Górniczy

|

2006

|

T. 62, nr 7-8

6-21

PL

W artykule przedstawiono: wnioski z opracowań studialnych wykonanych przed budową autostrady A4 na odcinku węzeł Murckowska - węzeł Sośnica, a dla odcinka węzeł Wirek-węzeł Batorego w ujęciu syntetycznym zakres dokonanej eksploatacji pod budowaną autostradą, wyniki monitoringu wpływu eksploatacji górniczej na obiekty autostradowe i ich analizę. Opi.sano powstałe uszkodzenia autostrady w km 331+100 oraz uwarunkowania geologiczne i górnicze w tym rejonie. Podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy równoczesne prowadzenie eksploatacji górniczej i budowy autostrady jest możliwe oraz czy możliwa jest eksploatacja pod autostradą?

EN

Conclusions from the studies worked out prior to construction of the highway A4 on the section Murckowska junction . Sośnica junction, and for the section Wirek junction - Batory junction in synthetic way the range of performed mining under the constructed highway, influence of mining on the highway objects monitoring results and their analysis are presented. Damages of highway occurred in the kilometer 331+100 as well as geological conditions and mining conditions in this region are described. An attempt is taken up to answer the question whether simultaneous mining and highway construction is possible and whether mining under highway is possible?

19

Perspektywy dla wyposażenia ścian polskiego górnictwa do 2010 roku. Obudowy zmechanizowane firmy Glinik

Ziara A., Ślusarz R., Kret A.

Napędy i Sterowanie

|

2005

|

R. 7, nr 11

108--113

PL

W eksploatacji podziemnej węgla kamiennego dominującym systemem jest system ścianowy, gwarantujący aktualnie najniższy poziom kosztów eksploatacji. Obudowa ścianowa stanowi najbardziej kapitałochłonną część inwestycji w nowy kompleks wydobywczy. To rezultat dużego stopnia komplikacji konstrukcji zestawu obudowy, wysokiej jej materiałochłonności skorelowanej z wielkością podporności, wynikającej z konieczności zapewnienia właściwego utrzymania stropu w konkretnych warunkach górniczo-geologicznych oraz dużej ilości zestawów obudowy zastosowanych w ścianie. Szacunkowy udział obudowy ścianowej w cenie całego kompleksu kształtuje się na poziomie 50 do 70%.

20

Nowoczesny system monitorowania procesu technologicznego dla KWK "Bogdanka"

Mironowicz W.

Maszyny Górnicze

|

2005

|

R. 23, nr 2

36--46

PL

Zapewnienie konkurencyjności polskiego węgla zmusza kopalnie do wprowadzania w ramach restrukturyzacji technicznej nowoczesnych rozwiązań w zakresie eksploatacji, nadzoru i zarządzania. Eksploatacja w kopalniach z kilkoma wysoko wydajnymi rejonami wydobywczymi wymaga pełnego monitorowania kompleksów wydobywczych i ciągów transportowych w celu m.in. wydłużenia czasu efektywnej pracy maszyn i czasu międzyawaryjnego. Niezbędne są również działania, które do minimum ograniczą konieczność wstrzymywania eksploatacji np. ze względów bezpieczeństwa. Kopalnia węgla kamiennego "Bogdanka", której wyniki plasują ją w czołówce wśród polskich kopalń również jako pierwsza przystąpiła do wprowadzania najnowocześniejszych rozwiązań w omawianym zakresie. Przedstawione w artykule rozwiązania mają w pełni nowatorski charakter i zostały opracowane w ramach projektu celowego Nr 9 T12A 094 97 C/3716 finansowanego przez KBN oraz KWK "Bogdanka".

EN

The need of competitiveness of Polish coal makes the coal mines to introduce state-of-the-art solutions in the field of mining, control and management within technical restructuring. Mining in the coal mines with several highly productive mining areas needs the full monitoring of mining machinery system and transportation lines to extend, among others, the effective operation time of the machine and time between the breakdowns. Also some activities which will minimize the necessity of stopping the mining operations, e.g. because of safety reasons, are necessary. The "Bogdanka" Colliery, which has one of the best results in comparison with other Polish collieries, was the first coal mine which started to implement the presented state-of-the-art solutions. Described in the paper solutions have completely innovatory character and were developed within the project No 9 T12A 094 97 C/3716 financed by the Scientific Research Committee and the "Bogdanka" Colliery.