Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Kształtowanie się deformacji powierzchni na terenach górniczych dla przypadku nieskończonej półpłaszczyzny i nieskończonego pasa - rozważania teoretyczne

Paleczek Witold

Inżynieria i Budownictwo

|

2023

|

R. 79, nr 5-6

304--308

PL

Przedstawiono algorytmy obliczeniowe stosowane do modeli "nieskończonej półpłaszczyzny" i "nieskończonego pasa" przy analizie wskaźników deformacji powierzchni terenu wskutek podziemnej eksploatacji górniczej w budownictwie na terenach górniczych. Zaproponowane formuły, poprzez uogólnienie wzorów teorii Knothego-Budryka, przyczyniają się do rozwiązania problemu asymetryzacji wpływów końcowych. Wzory uproszczono do postaci umożliwiającej wykonywanie równoważnych obliczeń bez konieczności stosowania rachunku całkowego. Wzory teorii Knothego-Budryka stanowią szczególny przypadek wyprowadzonych tu zależności matematycznych.

EN

The computational algorithms used for the infinite half-plane and infinite belt cases are presented. They are intended to simplify the modeling of land surface deformations as a result of underground mining in construction in mining areas.The proposed mathematical formulas largely solve the problem of asymmetrization of final influences by generalizing the formulas derived from the Knothe-Budryk theory. In addition to the generalization of the formulas, their approximation to a form that allows performing equivalent calculations without the need to use integral calculus is also presented. The formulas of the Knothe-Budryk theory are a special case of the mathematical relationships derived here.

2

Początki górnictwa rudnego oraz zapadliska w Tarnowskich Górach

Kowalski Andrzej, Kotyrba Andrzej

Przegląd Górniczy

|

2022

|

T. 78, nr 2

43--51

PL

W artykule przedstawiono początki górnictwa rud srebra, ołowiu i cynku. Jego początki to XII wiek w okolicach Bytomia, nazwanego później srebrnym miastem. Największy rozwój górnictwa rud ołowiu to XVI wiek w okolicach dzisiejszych Tarnowskich Gór (cel pierwszy artykułu). Wiek XVIII to rozwój górnictwa cynku, a z końcem wieku początki górnictwa węgla kamiennego, które dominowało w XIX i XX wieku. Drugim celem artykułu była próba odpowiedzi na genezę powstałych zapadlisk w 2021r. w Tarnowskich Górach na podstawie analizy warunków geologicznych i górniczych (cel drugi). Przybliżono również postać Fryderyka Wilhelma von Redena, który odegrał szczególną rolę w rozwoju górnictwa na Górnym Śląsku na przełomie wieków XVIII i XIX (cel trzeci).

EN

The article presents the beginnings of silver, lead and zinc ore mining. It began in XII century in the neighbourhood of Bytom called later the silver city. The greatest growth of lead ore mining came in XVI century in surroundings of current Tarnowskie Góry (the first aim of the article). The growth of zinc mining began in XVIII century and the growth of hard coal mining came at the end of that century which predominated in XIX and XX centuries. The second aim of the article was an attempt to explain an origin of sink-holes occurrence in 2021 in Tarnowskie Góry on the basis of the analysis of geological and mining conditions. The figure of Friedrich Wilhelm von Reden was also described who had significant role in the growth of mining in Upper Silesia at the turn of XIX and XX centuries (the third aim of the article).

3

Wpływ kołowego rozkładu radialnej sejsmicznej prędkości drgań na bezpieczeństwo techniczne budynku

Chrzan Tadeusz

Materiały Budowlane

|

2022

|

nr 9

60--62

PL

W artykule udowodniono tezę, że w przypadku kołowego rozkładu prędkości drgań przy urabianiu skał materiałem wybuchowym [MW] występuje kierunkowość składowej poziomej radialnej i stycznej prędkości drgań, czyli że wielkość składowych prędkości drgań w tej samej odległości od źródła drgań zależy od kąta kierunkowego między linią otworów strzałowych i linią łączącą środek powierzchni urabianego MW bloku skalnego a miejscem pomiaru. W przypadku rozkładu kołowego prędkości drgań przeprowadzono analizę teoretyczną zmiany wielkości radialnej Vx prędkości drgań w zależności od zmiany kąta kierunkowego. Przedstawiono pomierzone podczas urabiania skał MW wykresy prędkości drgań w przypadku rozkładu kołowego zgodne z przewidywaniami teoretycznymi, a także zależności uwzględniające kąt kierunkowy przy obliczaniu maksymalnych wartości prędkości drgań, potrzebnych do określania bezpieczeństwa technicznego budynku.

EN

In the article proved the thesis that for the circular distribution of vibration velocity during mining with [BM], there is a directionality of the horizontal radial component and the tangential component of the vibration velocity.The magnitude of the components of the vibration velocity at the same distance from the source of vibration depends on the directional angle between the line of blast holes and the line connecting the centre of the surface of the mined rock block and the place of measurement. For the circular distribution of the vibration velocity, a theoretical analysis of the change in the radial value Vx of the vibration velocity depending on the change in the directional angle was conducted. Graphs of vibration velocity for circular distribution, measured during mining of BM rocks and complying with theoretical predictions were presented. The relationships taking into account the directional angle for calculating the maximum values of vibration velocity needed for determining the technical safety of a building are given.

4

Eksploatacja górnicza w Rudzie Śląskiej – Wirku, deformacje i ochrona kościoła

Kowalski Andrzej, Gruchlik Piotr, Polanin Piotr, Kiełbiowski Krzysztof, Rutkowski Tadeusz

Przegląd Górniczy

|

2021

|

T. 77, nr 4-6

16--35

PL

W artykule dokonano syntetycznej oceny dokonanej w latach 2000-2021 eksploatacji czterech pokładów węgla kamiennego, kolejno 416, 418, 413/2 i 414/2 w partii Środkowej ruchu Pokój kopalni Ruda. Eksploatacja była prowadzona pod dzielnicą Wirek i neogotyckim kościołem pod wezwaniem św. Wawrzyńca. Ocena obejmuje historię eksploatacji górniczej, analizę pomierzonych deformacji na linii pomiarowej i budynku kościoła, a także działań profilaktycznych. Przez cały okres eksploatacji górniczej był prowadzony monitoring geodezyjny i budowlany deformacji powierzchni i budynku kościoła. Na podstawie wyników pomiarów deformacji powierzchni określono wpływ doszczelniania zrobów zawałowych na zmniejszenie wartości współczynnika eksploatacyjnego. Ponadto określono wpływ prędkości frontu ściany na zmniejszenie prędkości narastania obniżeń oraz uszkodzeń budynków.

EN

The paper presents synthetic evaluation of finished extraction of four hard coal seams respectively 416, 418, 413/2 and 414/2 which had been carried out in Central part of Ruda-Pokój colliery between 2000 and 2021. Mining operations were located in Wirek district and under building of Neo-Gothic style St. Lawrence church. The evaluation includes history of mining operations, analysis of ground deformations along measurement line and deformations of the church building and also prevention operations. Geodetic and building monitoring had been carried out all the time of mining operations which comprises ground deformations and deformation of the church building. On the basis of survey results of ground deformations, the impact of goafs caulking was determined in term of reducing the value of subsidence factor. Moreover, the impact of velocity of face advance was determined in term of reducing of subsidence increments and building damages.

5

Diagnozy budynków wielkopłytowych posadowionych na terenach górniczych Śląska

Kawulok Marian, Konieczny Kazimierz, Słowik Leszek

Przegląd Budowlany

|

2021

|

R. 92, nr 5-6

26--39

PL

Przedmiotem referatu jest przedstawienie skutków górniczej deformacji powierzchni mogących powodować zagrożenie bezpieczeństwa konstrukcji budynków wielkopłytowych oraz warunków ich użytkowania. Opisano najczęściej ujawniające się w takich budynkach uszkodzenia i zalecenia odnośnie ich napraw.

EN

The subject of the paper is to present the effects of mining surface deformation that may pose a threat to the safety of the structure of large-panel buildings and the conditions of their use. The most common damage to such buildings and recommendations for their repair are described.

6

Nowe możliwości prostowania obiektów budowlanych narażonych na wpływy górnicze

Szojda Leszek, Nowak Katarzyna

Inżynieria i Budownictwo

|

2021

|

R. 77, nr 9-10

450--452

PL

Przedstawiono problematykę projektowania obiektów budowlanych przystosowanych do rektyfikacji na terenach eksploatacji górniczej Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW). Na podstawie przeglądu tradycyjnych metod posadowienia budynków na terenach szkód górniczych i ich porównania z zaproponowanym nowym sposobem sformułowano wnioski dotyczące możliwości jego wykorzystania w praktyce inżynierskiej.

XX

The paper presents the problems of designing of structures prepared to straightening process in the mining exploitation areas of the Upper Silesian Coal Basin (USCB). Based on the review of traditional methods of founding buildings in mining damage areas and comparing them with the proposed new method, conclusions were formulated regarding the possibility of its use in engineering practice.

7

Analiza wpływu skarp na wychylenie budynków na terenie górniczym z zastosowaniem bezzałogowych statków powietrznych

Wróblewska Magdalena

Inżynieria i Budownictwo

|

2021

|

R. 77, nr 9-10

463--466

PL

Przedstawiono wyniki obserwacji budynków wychylonych na wybranym terenie górniczym charakteryzującym się intensywnie prowadzoną eksploatacją górniczą. W analizie uwzględniono wpływ skarp w pobliżu posadowienia obiektów mogących przyczynić się do powstania dodatkowych deformacji terenu i tym samym wpłynąć na rozbieżności między obserwowanym wychyleniem budynku a obliczoną zmianą nachylenia terenu. W celu określenia geometrycznych miar opisujących skarpy posłużono się nowoczesną metodą pomiarową w postaci nalotu bezzałogowym statkiem powietrznym. Poprawne przewidywanie zmian wychylenia budynków jest kluczowe z uwagi na podejmowanie decyzji o postępowaniu z wychylonymi budynkami.

XX

The article presents the results of the observations carried out in relation to buildings deflection in a selected mining area characterized by intensive mining operations. The analysis takes into account the influence of slopes near the foundation of objects that may contribute to the formation of additional terrain deformations and thus affect the discrepancy between the observed deflection of the building and the calculated change in the slope of the terrain. In order to determine the geometric measures describing the slopes, a modern measurement method was used in the form of an unmanned aerial vehicle raid. Correctly predicting changes in the deflection of buildings is crucial in making decisions about the handling of deflected buildings.

8

Wykorzystanie systemów automatyki do obserwacji zmian środowiska wodnego i parametrów klimatycznych w rejonie KWB Bełchatów

Stobiecki Zbigniew

Przegląd Górniczy

|

2020

|

T. 76, nr 7

26--33

PL

W artykule przedstawiono praktyczne aspekty wykorzystania nowoczesnych systemów automatyki wdrożonych w Kopalni Bełchatów do kontroli zmian warunków hydrograficznych, hydrogeologicznych i czynników atmosferycznych w otoczeniu wyrobisk eksploatacyjnych. Omówiony został system nadzoru nad parametrami studni odwadniających i piezometrów, monitoring zrzutu wód do sieci hydrograficznej, a także pokazano w jaki obecnie sposób prowadzone są obserwacje w stacji meteorologicznej Chabielice. Dzięki wdrożeniu automatyki do monitoringu środowiska naturalnego pozyskiwane są obecnie ogromne ilości interesujących danych, które po odczytaniu są archiwizowane, a następnie poddawane obróbce w specjalistycznych programach, pozwalających na dokładniejszą ocenę i obserwację zjawisk zachodzących w środowisku naturalnym, a także ich zrozumienie. Wdrożenie do praktycznego użytkowania opisanych w artykule systemów poprawiło pracę kopalni Bełchatów poprzez podniesienie efektywności i sprawności użytkowanych dotychczas systemów nadzoru nad środowiskiem. Przełożyło się to z kolei na optymalizację procesu monitoringu środowiska, co w konsekwencji spowodowało zmniejszenie ilości zużytej energii elektrycznej w procesie odwadniania wyrobisk, a także zmniejszenie kosztów osobowo-sprzętowych związanych z obsługą starszego typu urządzeń.

EN

The article presents the practical aspects of using modern automation systems implemented in the Belchatow Mine to control changes in hydrographic, hydrogeological and atmospheric conditions in the vicinity of mining excavations. The system of supervision over the parameters of drainage wells and piezometers was discussed, as well as the monitoring of water discharge into the hydrographic network, and the current observations at the Chabielice meteorological station were shown. Thanks to the implementation of automation for environmental monitoring, huge amounts of interesting data are now obtained, which, after reading, are archived and then processed in specialized programs, allowing for a more accurate assessment and observation of phenomena occurring in the natural environment, as well as their understanding. The implementation for practical use of the systems described in the article improved the work of the Bełchatów mine by increasing the effectiveness and efficiency of the environmental supervision systems used so far. This, in turn, translated into the optimization of the environmental monitoring process, which in turn resulted in a reduction in the amount of electricity used in the process of drainage of excavations, as well as a reduction in personnel and equipment costs related to the operation of older types of devices.

9

Problemy związane z projektowaniem budynków jednorodzinnych podlegających wpływom górniczym, w świetle instrukcji ITB

Kawulok Marian, Słowik Leszek, Chomacki Leszek

Przegląd Górniczy

|

2020

|

T. 76, nr 2

45--49

PL

Prawidłowo zaprojektowany budynek na tereny objęte wpływami górniczymi wymaga, oprócz obciążeń ogólnych, zwanych powszechnie normowymi, uwzględnienia także oddziaływań górniczych, zarówno w obliczeniach, jak i przy konstruowaniu obiektu. Nakłady poniesione na wzmocnienie konstrukcji z tytułu przejmowania oddziaływań górniczych mogą być następnie rekompensowane przez przedsiębiorcę górniczego. W przypadkach łagodnych wpływów górniczych można je w obliczeniach pominąć, nie rezygnując jednak z odpowiedniego wzmocnienia konstrukcji. W artykule rozważane są sztywne budynki jednorodzinne o niedużych wymiarach w planie, wykonane z betonu lub drobnowymiarowych elementów murowych, względnie podobne budynki o innym przeznaczeniu. Zachodzi pytanie, jak należy podejść do konstruowania budynków jednorodzinnych, w projektowaniu których nie są wykonywane obliczenia wpływu oddziaływań górniczych, by jednocześnie zaprojektowane wzmocnienie zostało uznane za prawidłowe i możliwe do zrekompensowania przez przedsiębiorcę. W praktyce budynki jednorodzinne posadawiane na terenach objętych wpływami górniczymi w zdecydowanej większości projektuje się bez wykonywania obliczeń uwzględniających te wpływy, szczególnie w przypadkach, gdy są one niewielkie. W artykule przeanalizowano istniejące wymagania i wytyczne dotyczące projektowania obiektów na terenach górniczych, odnosząc je do budynków jednorodzinnych, by następnie poddać je ocenie pod kątem przysługującej rekompensaty za poniesione nakłady z tytułu zabezpieczenia obiektu na oddziaływania górnicze.

EN

A properly designed building for areas affected by mining requires, in addition to general loads, to take into account mining impacts, both in the calculations and in the construction of the object. Expenditures incurred for strengthening the structure due to taking over mining impacts may then be compensated by the mining entrepreneur. In cases of mild mining influences, they can be omitted in the calculations, without giving up the appropriate reinforcement of the structure. The paper considers rigid single-family buildings with small dimensions in the plan, made of concrete or small-sized masonry elements, or similar buildings for other purposes. The question arises as to how to approach the construction of single-family buildings, in the design of which no calculations of the impact of mining impacts are carried out, so that the designed reinforcement is considered correct and can be compensated by the entrepreneur. In practice, single-family buildings erected in areas affected by mining influence, in the vast majority, are designed without calculations taking into account these inflows, especially in cases where the inflows are small. The paper examines the existing requirements and guidelines for the design of objects in mining areas, referring them to single-family buildings, and then evaluates them in terms of the compensation for the expenses incurred for securing the facility for mining impacts.

10

Kościół pod wezwaniem Świętego Krzyża w Bytomiu Miechowicach – przemieszczenia poziome pod wpływem dokonanej eksploatacji

Wagner Damian

Przegląd Górniczy

|

2020

|

T. 76, nr 2

57--63

PL

Autor w artykule przedstawia obserwacje oraz analizę poziomego przemieszczania się obiektu kościoła pod wpływem dokonanej eksploatacji górniczej. Od 1950 roku prowadzone było 12 eksploatacji węgla kamiennego w 10 pokładach rożnymi systemami: podsadzka sucha ręczna utwardzona, zawał z doszczelnianiem zrobów, zawał, w różnych kierunkach. Na podstawie obserwacji przemieszczania się obiektu pod wpływem dwóch ostatnich eksploatacji autor przedstawił wyniki obserwacji, które mogą w przyszłości służyć do określenia parametru – przemieszczenie obiektu i obrót.

EN

The paper presents the observation results and analysis of the horizontal movements of the Holy Cross Church, Bytom Miechowice, under the influence of mining exploitation. From 1950 underground mining of the thermal coal took place in 12 mining fronts in 10 seams, using various systems of mining: chamber system with hand-laid rubble backfilling, longwall system with roof collapse and sealling of the hollows using fly ashes, longwall systems withdifferent directions of mining fronts.The results of geodetic observations, based on the measurement of the object’s movements under the mining influences of the last two mining fronts are presented. Those results may be used in the future to determine the object displacement and rotation parameters.

11

Obserwacje wpływu eksploatacji górniczej na bezpieczeństwo konstrukcji estakady stalowej

Kawecki Paweł, Kawecki Wojciech, Łaguna Jan

Inżynieria i Budownictwo

|

2020

|

R. 76, nr 1-2

35--37

PL

Przedstawiono wyniki obserwacji stalowej konstrukcji estakady, która od ośmiu lat podlega wpływom eksploatacji górniczej. Lokalne przemieszczenia konstrukcji osiągnęły największe wartości 2,60 m w kierunku pionowym i 0,60 m poprzecznie do osi estakady. Konstrukcja nie wymagała jednak regulacji wysokości słupów, ponieważ nie wystąpiły zbyt duże lokalne zakłócenia ciągłości przemieszczeń podłoża gruntowego. Podano ocenę aktualnego stanu przemieszczeń konstrukcji i sposobu ich kontrolowania. Zalecono również niezbędne dodatkowe zabezpieczenie łożysk na podporach.

EN

The paper presents 8-years observations of the steel trestle bridge structures on the mining area. The extremal local settlements of structure are 2,60 m with 0,60 m horizontal displacements from trestle bridge axis. Setting supports of steel structures was not necessary because ground surface deformation are continuous. Assessment of current state of steel structure displacements and preventive inspection are presented. Necessary additionally safety devices of the supporting bearings are also recommended.

12

Górnictwo triasowych rud żelaza w Księstwie Siewierskim w XVIII wieku

Wójcik Andrzej J., Siembab Mateusz

Hereditas Minariorum

|

2020

|

Vol. 6

115--124

PL

Poszukiwania a następnie wydobycie rudy żelaza były czynnościami, które znane były nielicznym specjalistom. Górnicy eksploatowali rudę występującą w skałach triasowych obecnych na terenie Księstwa Siewierskiego. Złoża te były znane od wieków i dostarczały surowca do działających na tym terenie fryszerek i hut żelaza. W XVIII w. nastąpił zdecydowany rozwój górnictwa rud żelaza, co było związane z wprowadzaniem nowych metod przetwórstwa hutniczego, a także wykorzystywania węgla kamiennego do procesów hutniczych.

EN

The exploration and extraction of iron ore were known to few specialists. The miners exploited the ore found in the Triassic rocks, in the Duchy of Siewierz. These deposits have been known for centuries and supplied raw material to the fryers and ironworks operating in this area. In the 18th century iron ore mining significantly developed, which was related to the introduction of new metallurgical processing methods, as well as the use of hard coal in metallurgical processes.

13

Forest fees paid to permit mining extractive operations on Turkey’s forestlands & the ratio to investments

Yıldız Taşkın Deniz

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2020

|

T. 36, z. 3

29--58

EN

The fact that mines have to be established at the place where they are located without having a chance to choose a location brings out area usage conflicts with areas that need to be protected. In fact, forestlands are most common in these overlapping areas in Turkey. In order to perform mining activities in this overlapping forestlands, mining enterprises in Turkey receive forest land permit fees (FLPF), reforestation fees, rehabilitation fees + security deposit of conformity to the environment (SDCE), and other fees. In order to determine the share of these costs in mining investments and operating costs (OC) and to bring a solution proposal so that these costs do not pose a risk of loss of the investment in the mining enterprises, questions have been asked to mining enterprises within Turkey using the “Survey Monkey” program. The averages of all forest fees determined from the answers are proportioned to the mining investment amounts (MIA) and the annual average OC of each mining company responding to the Survey. Thus, the distribution criteria of different forest fees that are required to be paid by the mining enterprises in order to carry out mining operations in the forestlands in Turkey and their distribution on the basis of mineral groups were analyzed. In this calculation, it was suggested that all the fees in Turkey should be reduced to a more reasonable degree by suggesting solutions regarding the calculation method envisaged by the FLPF, which has a very high share. Otherwise, the result of these rates shows that the costs of forest land-use for mining stipulated by the legislation in Turkey are quite high compared to other countries, and that the current mining investments can have difficulty in maintaining their economic operability in the presence of these required costs.

PL

Fakt, że kopalnie muszą być zakładane w miejscu, w którym się znajdują, bez możliwości wyboru lokalizacji, powoduje konflikty użytkowania obszaru z obszarami chronionymi. W rzeczywistości tereny leśne w Turcji występują najczęściej na obszarach eksploatacji górniczej. W celu prowadzenia działalności wydobywczej na tych obszarach leśnych przedsiębiorstwa górnicze w Turcji ponoszą opłaty za zezwolenie na użytkowanie gruntów leśnych (FLPF), opłaty za ponowne zalesianie, opłaty rewitalizacyjne + depozyt środków finansowych zabezpieczający zgodność ze środowiskiem (SDCE) i inne opłaty. Aby określić udział tych kosztów w inwestycjach górniczych i kosztach operacyjnych (OC) oraz przedstawić propozycję rozwiązania, aby koszty te nie stanowiły ryzyka utraty inwestycji w przedsiębiorstwach wydobywczych, zadawano pytania przedsiębiorstwom wydobywczym w Turcji za pomocą programu „Survey Monkey”. Średnie wartości wszystkich opłat leśnych ustalonych na podstawie odpowiedzi są proporcjonalne do kwot inwestycji górniczych (MIA) i średniej rocznej kosztów operacyjnych (OC) każdej firmy wydobywczej odpowiadającej na badanie. W związku z tym przeanalizowano kryteria dystrybucji różnych opłat leśnych, które przedsiębiorstwa górnicze muszą uiścić w celu prowadzenia działalności wydobywczej na terenach leśnych w Turcji, a także przeanalizowano ich rozkład na podstawie grup wielkości płatności FLPF. W tych obliczeniach zasugerowano, że wszystkie opłaty w Turcji należy obniżyć w bardziej rozsądnym stopniu poprzez zastosowanie rozwiązań dotyczących metody obliczania przewidzianej przez FLPF, której udział jest znaczący. W przeciwnym razie wynik tych stawek pokazuje, że koszty użytkowania gruntów leśnych w górnictwie określone przez ustawodawstwo w Turcji są dość wysokie w porównaniu z innymi krajami oraz, że obecne inwestycje górnicze mogą mieć trudności z utrzymaniem ich efektywności ekonomicznej.

14

Wpływ eksploatacji górniczej na sieci gazowe

Kalisz Piotr, Rudzki Andrzej, Gronek Paweł, Borycka Ewa

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2020

|

Nr 6

2--9

PL

W artykule omówiono wpływ eksploatacji górniczej na sieć gazową na terenie Górnego Śląska. Przedstawiono metody zabezpieczenia sieci gazowej przed deformacjami oraz metody monitorowania sieci.

EN

The article discusses the influence of mining operations on the gas network in Upper Silesia. Methods of gas network protection against deformations and methods of network monitoring are presented.

15

Analiza wytężenia kominów żelbetowych zlokalizowanych na terenach górniczych

Oruba Rajmund

Builder

|

2020

|

R.24, nr 4

38--41

PL

W artykule przedstawiono wyniki analizy obliczeniowej wpływu nachyleń terenu i wstrząsów parasejsmicznych spowodowanych podziemną eksploatacją górniczą na bezpieczeństwo kominów żelbetowych. Obliczenia wykonano z zastosowaniem metody elementów skończonych. Analizie poddano cztery kominy o wysokości od 120 do 220 m. W obliczeniach uwzględniono nachylenia terenu od 2,5 do 20 mm/m. Wykazano, że przy nachyleniach powyżej 10 mm/m mogą wystąpić przekroczenia dopuszczalnych wartości naprężeń w betonie w dolnych partiach żelbetowych trzonów nośnych. Wpływ wstrząsów górniczych określono dla komina H=180 m z zastosowaniem wzorcowego przyspieszeniowego spektrum odpowiedzi dla Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. Stwierdzono, że dla silnych wstrząsów podłoża o przyspieszeniach większych od 1500 mm/s2 o bezpieczeństwie komina decydują wartości naprężeń rozciągających w stali zbrojeniowej w górnej partii komina.

EN

The article presents the results of the analysis of the influence of the inclination surface and tremors caused by the underground mining exploitation on the safety of reinforced concrete chimneys. The calculations were performed with the use of finite elements method. Within the calculations considering the inclinations of 2,5 ÷ 20 mm/m four chimneys 120 ÷ 200 m high were subjected to the analysis. It has been evidenced that at inclinations above 10 mm/m the permitted values of the stress in concrete may be exceeded in the lower parts of the reinforced concrete chimney shells. The influence of the mining shocks was determined for a 180 m high chimney with the use of the acceleration response spectrum for the Legnica-Glogow Copper Mining District. It has been stated that for the tremors ground of the acceleration above 1500 mm/s2 the values of the tensile stress in the vertical reinforcement in the upper parts of the chimneys are decisive for the safety of the chimney.

16

Wpływ sztywności budynku na jego wychylenie w warunkach eksploatacji górniczej

Słowik Leszek, Pitas Michał

Przegląd Górniczy

|

2019

|

T. 75, nr 2

35--41

PL

Podziemna eksploatacja górnicza powoduje powstanie na powierzchni terenu niecki obniżeń, którą opisują wskaźniki deformacji terenu górniczego. Jednym ze wskaźników jest nachylenie profilu niecki górniczej T, które powoduje wychylenie obiektów budowlanych z pionu. Związane jest ono z uwarunkowaniami górniczo-geologicznymi, zmianami sztywności podłoża górniczego w warstwie przypowierzchniowej współpracującego z fundamentem budynku oraz czynnikami konstrukcyjnymi. W artykule omówiony został wpływ sztywności budynku o konstrukcji ścianowej na wychylenie jego ścian przy ukośnym usytuowaniu frontu robót górniczych względem osi podłużnej rzutu poziomego. Na bazie przeprowadzonych badań numerycznych modelu przestrzennego budynku poddanego obciążeniom programowym oraz wpływom wybranych wskaźników deformacji górniczych podane zostały wyniki, ich interpretacja oraz wnioski, które skorelowane zostały z obserwacjami zawartymi w innych, archiwalnych pracach Instytutu Techniki Budowlanej.

EN

Underground mining exploitation causes depression on the surface of the basin, which is described by the deformation indices of the mining area. One of the indicators is the inclination of the mining trough profile T, which causes the construction objects to be tilted from the vertical. It is connected with the mining and geological conditions, changes in the rigidity of the mining substrate in the surface layer co-operating with the foundation of the building and structural factors. This paper discusses the influence of stiffness of a building with a longwall structure on the deflection of its walls at the diagonal location of the mining works front in relation to the longitudinal axis of the horizontal projection. The results, their interpretation and conclusions were presented on the basis of numerical studies of the spatial model of a building subject to program loads and the impact of the selected mining deformation indices. The results obtained were compared with the observations contained in other archival works of the Building Research Institute.

17

Posadowienie budynków na terenach górniczych

Słowik Leszek, Chomacki Leszek

Przegląd Górniczy

|

2019

|

T. 75, nr 2

42--47

PL

Posadowienie budynków na terenach górniczych jest zagadnieniem dotyczącym zaledwie części Polski, niestety niejednokrotnie dość słabo znanym inżynierom projektującym obiekty wznoszone na terenach nie objętych eksploatacją górniczą. W artykule przedstawiono generalne zasady konstruowania fundamentów obiektów, które będą poddane wpływom poziomych odkształceń terenu pochodzenia górniczego. Podano również przykładowe rozwiązania posadowień budynku mieszkalnego i przemysłowego na obszarach objętych wpływami deformacji ciągłych.

EN

The foundation of buildings in mining areas is an issue that concerns only a part of Poland. Unfortunately, this issue is quite poorly known to engineers designing objects erected in areas not covered by mining exploitation. This paper presents general principles of constructing the foundations of objects that will be subject to the influence of horizontal mining deformations. Examples of solutions for the foundations of a residential and industrial building in areas affected by continuous deformation have been presented as well.

18

Ochrona powierzchni dzielnicy Wirek w świetle dokonanej i prowadzonej podziemnej eksploatacji górniczej

Piecha Michał, Szewczyk Stanisław, Rutkowski Tadeusz

Przegląd Górniczy

|

2019

|

T. 75, nr 2

55--66

PL

W artykule przedstawiono syntetycznie uwarunkowania ochrony zabudowy dzielnicy Wirek w Rudzie Śląskiej, gdzie od lat prowadzona jest eksploatacja górnicza. Scharakteryzowano warunki geologiczne, dokonaną i projektowaną eksploatację ostatniego pokładu 414/2 oraz pomierzone deformacje powierzchni. W szczególności przedstawiono uszkodzenia oraz podjęte naprawy i zabezpieczenia budynku kościoła, który wielokrotnie był poddawany wpływom eksploatacji górniczej. Budynek kościoła będzie kotwiony, a sklepienia zostaną zabezpieczone nowatorskim rozwiązaniem chronionym patentem pt. Łukowa podpora wzmacniająca konstrukcje budowli.

EN

This paper presents synthetically the conditions for the protection of buildings in the Wirek district in Ruda Śląska, where mining has been carried out for years. The geological conditions, the accomplished and planned exploitation of the last coal seam no. 414/2 and the measured surface deformations were characterized. In particular, damages and repairs and protection of the church building were presented, which was repeatedly subject to mining exploitation. The church building will be anchored and the vaults will be secured with an innovative solution protected by a patent titled An arch support that strengthens building structures.

19

Numerical simulation of subsidence caused by roadway system

Polanin Piotr, Kowalski Andrzej, Walentek Andrzej

Archives of Mining Sciences

|

2019

|

Vol. 64, no. 2

385--397

EN

Exploitation of hard coal seams by roadway system is applied by two coal mines in southern Poland in Upper Silesian Basin. It is a secondary mining exploitation carries out in safety pillars of urban areas and shafts within mining areas of closed coal mines. Roadway system is the excavation process of gateways which are made in parallel order leaving coal pillars between them. An optimal width of coal pillar makes roadway stable and reduces subsidence of terrain surface. The article presents results of subsidence simulation caused by partial extraction using empirical and numerical methods on the example of one exploitation field of “Siltech” coal mine. The asymptotic state of subsidence was considered after mining ceased in the study area. In order to simulate of subsidence, numerical model of rock mass and model of Knothe-Budryk theory were calibrated. Simulation of vertical displacements in numerical method was carried out using RS3 program by Rocscience based on finite element method. The assumption was made that model of rock mass is transversely isotropic medium, in which panels were designed according to order of extraction of coal seams. The results of empirical and numerical methods were compared with measured values of subsidence at benchmarks along drawn lines (subsidence profiles).

PL

Eksploatacja złoża węgla kamiennego systemem chodnikowym jest stosowana w Polsce w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym przez dwie kopalnie. Jest to eksploatacja wtórna prowadzona na obszarach górniczych zlikwidowanych kopalń w filarach ochronnych szybów i zabudowy powierzchni. Proces technologiczny polega na drążeniu równoległych do siebie chodników w granicach pól eksploatacyjnych. Pomiędzy wyrobiskami pozostawiane są filary węglowe o odpowiedniej szerokości w celu zapewnienia ich stateczność i minimalizacji deformacji powierzchni terenu. W artykule przedstawiono wyniki symulacji obniżeń terenu spowodowanych eksploatacją częściową przy wykorzystaniu metody empirycznej i modelowania numerycznego na przykładzie jednego pola eksploatacyjnego kopalni „Siltech”. Analiza obejmowała asymptotyczny stan deformacji terenu po zakończonej eksploatacji w tym rejonie. W celu odwzorowania obniżeń terenu wykonano kalibrację numerycznego modelu górotworu i teorii Knothego-Budryka. Symulację obniżeń powierzchni terenu metodą numeryczną (MES) wykonano programem RS3 firmy Rocscience. Założono, że model górotworu jest ośrodkiem transwersalnie izotropowym, w którym odtworzono eksploatację systemem chodnikowym zgodnie z kolejnością wybierania pokładów. Dla wytypowanych punktów obserwacyjnych tworzących ciąg linii porównano obliczone obniżenia metodą empiryczna i numeryczną z wartościami zmierzonymi w terenie.

20

Podpoziomowa eksploatacja szansą dla przedsiębiorstw produkujących węgiel kamienny

Ostrowski J., Brodny J.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2018

|

z. 117

389--405

PL

Zmiany zachodzące w ostatnich latach w polskim górnictwie węgla kamiennego mają także istotny wpływ na warunki prowadzonej eksploatacji i stosowane technologie. Znaczne ograniczenie inwestycji, szczególnie w obszarze robót udostępniających, spowodowało, że wyczerpują się zasoby węgla znajdujące się w obrębie udostępnionych poziomów eksploatacyjnych. Powoduje to, że wkrótce w niektórych kopalniach konieczne może być ograniczenie eksploatacji ze względu na brak dostępu do udostępnionych złóż węgla. Część złóż tych kopalń znajduje się bowiem poniżej obecnego, udostępnionego poziomu eksploatacji. W wielu przypadkach zasoby te są bardzo atrakcyjne z ekonomicznego i technologicznego punktu widzenia. Jednym ze sposób rozwiązania tego problemu jest wprowadzenie eksploatacji pod poziomowej. Polega ona na wybieraniu pokładów znajdujących się poniżej poziomu udostępnienia. Wiąże się to jednak z wieloma problemami, głównie transportowymi i wentylacyjnymi. W artykule omówiono sposób eksploatacji podpoziomowej oraz przedstawiono aktualną sytuację polskiego górnictwa węgla kamiennego. Omówiono także proces decyzyjny przy wyborze modelu eksploatacyjnego.

EN

Recent changes taking place in polish coal mining industry have significant influence on exploitation conditions and implemented technologies. Significant limitations in CAPEX in last years, especially in development work, caused resources depletion within available exploitation levels. This can lead to risks concerned with reducing coal extraction due to lack of access to coal resources since some of the resources are located below exploitation level. In many cases the coal resources are very beneficial in economic and technological terms. One way of sorting out the problem is to implement sublevel extraction – it assumes extracting the deposit below exploitation level. However, it deals with many different issues in the area of transporting and ventilation. The subject of the article deals with cases of sublevel extraction, presenting current status in polish coal mining sector. The decision process in the area of exploitation model was discussed as well.