Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Autorzy help
Lata help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 33

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  ekojazda
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available remote Koncepcja „eco-drivingu” w ujęciu teoretycznym
PL
Artykuł przedstawia rozważania na temat zagadnienia „eco-drivingu” i jego znaczenia w optymalizowaniu wielkości zużycia paliwa w ruchu drogowym. Zostały przedstawione szerokie opracowania dotyczące samej terminologii „eco-drivingu”, ale również określonych w literaturze przedmiotu czynników mających wpływ na zmniejszenie zużycia paliwa. W artykule przedstawiono również zasady „eco-drivingu” zdefiniowane przez dwa zespoły badawcze: niemiecki i japoński. Uzupełnieniem rozważań w tym temacie jest zilustrowanie podejmowanych w kraju działań prawnych, jak również promocyjnych służących propagowaniu koncepcji „eco-drivingu” w praktyce.
EN
Article presents a consideration of the issue of ‘eco-driving’ and its importance in optimizing the amount of fuel consumption on the road. Extensive literature study of the terminology of eco-driving itself, but also of the factors defined in the literature that affect the reduction of fuel consumption is presented in the article. It also presents the principles of ‘eco-driving’ as defined by two research teams: one German and one Japanese. Complementing the considerations on this topic, the article illustrates the legal, as well as promotional activities undertaken in the country to promote the concept of ecodriving in practice.
2
Content available remote „Eco-driving” w ujęciu praktycznym
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań sondażowych przeprowadzonych wśród kierowców, w tym również zawodowych, na temat znajomości koncepcji „eco-drivingu”, a także częstości stosowania jej zasad w czasie prowadzenia pojazdu. Wyniki badań pozwalają na ocenę skuteczności działań podejmowanych w kraju w celu propagowania „eco-drivingu”.
EN
Results of a survey conducted among drivers, including professional drivers, on the knowledge of the eco-driving concept, as well as the frequency of applying its principles while driving are presented in the article. The results of the survey allow an assessment of the effectiveness of measures taken in the country to promote eco-driving.
EN
Ensuring the effectiveness of adaptive algorithms for advanced driver assistance systems (ADAS) requires online recognition of driving styles. The article discusses studies carried out during real driving cycles based on the GPS parameters and OBD system data of a hybrid vehicle. The work focuses on the search for measures of the speed and acceleration signals of the car and the measures determined on their basis that best describe the driving style responsible for the vehicle traffic safety and ecological safety. Relations between the type of driver, driving dynamics, and fuel consumption were studied. The driver's categorization was based on a statistical analysis of input signals and mean tractive force (MTF) by clustering.
PL
W artykule przedstawiona została analiza wprowadzonego systemu telematycznego FleetBoard w przedsiębiorstwie transportowym X. Ocenie poddane zostały wartości wskaźników, które generowane są w miesięcznych raportach. Do wskaźników należą takie kryteria jak: styl jazdy, trudność użytkowania, przebyta droga, średni ciężar, średnia prędkość, średnie zużycie całkowite, zużycie całkowite, emisja CO2, średnia wartość emisji CO2 i inne. Każdy raport dotyczy eksploatacji danego ciągnika siodłowego. Badania obejmują dane i informacje z raportów miesięcznych dla dwunastu pojazdów z okresu pół roku, który został podzielony na dwa trzymiesięczne okresy. Okres I obejmował miesiące od kwietnia do czerwca 2019r., a okres II obejmował miesiące od lipca do września 2019 r. Celem pracy jest potwierdzenie, bądź odrzucenie hipotezy: Wprowadzenie ecodrivingu przyczynia się do poprawy eksploatacji floty transportowej. Artykuł podzielony została na dwie części. Pierwsza część obejmuje przegląd literatury, a druga zawiera wyniki przeprowadzonej analizy, ich ocenę i wnioski.
EN
Article shows analysis of implemented telematic system FleetBoard in transportation company X. The values of gauges were evaluated, there generated in monthly reports. The gauges include such as criteria like: driving style, difficulty to use, distance, average weight, average of fuel consumption, CO2 emissions, average of speed and other. Each of report concerns of one truck and semi-trailer. Research include data and information for monthly reports for 12 trucks from six months, which splitted to two three month duration parts. The aim of article is affirm or override hypothesis: Include ecodriving contribute to improvement exploitation transportation fleet. The article witch splitted to two parts. First parts shows review of literature, second parts contains results of conducted analysis, scores and conclusions.
PL
W artykule zaprezentowano wyniki pomiarów toksyczności spalin samochodu dostawczego w rzeczywistych warunkach ruchu. Celem badań było zweryfikowanie wpływu stylu jazdy kierowcy na emisję substancji szkodliwych w spalinach. Do realizacji celu wykonano pomiary emisji drogowej podstawowych gazowych związków toksycznych w spalinach emitowanych do atmosfery przez jednostkę napędową pojazdu. Do pomiarów zawartości poszczególnych zanieczyszczeń gazowych wykorzystano mobilną aparaturę do badań toksyczności spalin typu PEMS.
EN
The article presents the results of measurements of exhaust emissions of commercial vehicle in real traffic conditions. The aim of this study was to determine how the driving style effects on the exhaust emissions from vehicle engine. The determinants were the measurements of the concentration of main toxic substances emitted to the atmosphere from the power unit of the tested vehicle. In the measurements a portable exhaust emission analyzer was used (PEMS type).
6
Content available Wpływ Eco-drivingu na eksploatację pojazdów
PL
W artykule przedstawiono wyniki oceny wpływu Eco-drivingu na eksploatacje pojazdów. W pierwszej części pracy scharakteryzowano Eco-driving, następnie przedstawiono wyniki analizy oraz badań eksperymentalnych omawianego systemu. Do badań wykorzystano Volvo v 70 oraz Renault Scenic. Artykuł kończy się podsumowaniem i sformułowaniem wniosków.
EN
The article presents the results of the assessment of the impact of Eco-driving on the operation of vehicles. In the first part of the work, Eco-driving was characterized, then the results of the analysis and experimental studies of the discussed system were presented. Volvo v 70 and Renault Scenic were used for the tests. The article ends with a summary and the wording of the conclusions.
PL
W artykule przedstawiono koncepcję systemu oceny stylu jazdy kierowcy w oparciu o dane telematyczne, rejestrowane przez terminal GPS zainstalowany w pojeździe. Koncepcja obejmuje zespół wskaźników oceny, metod ich pomiaru oraz algorytm oceniający styl jazdy kierowcy prowadzącego pojazd, służący do drogowego przewozu towarów według zasad techniki prowadzenia pojazdu ecodriving (z jęz. ang.: jazda oszczędna). Koncepcja systemu zakłada, że kierowca będzie oceniany według zaproponowanych parametrów, a jego końcowa ocena zostanie sprowadzona do mierzalnej i porównywalnej wartości liczbowej, dzięki której może być porównywany z innymi kierowcami oraz z wynikami archiwalnymi konkretnego kierowcy. Symulacja działania algorytmu została przeprowadzona na rzeczywistych danych telematycznych udostępnionych przez jedną z małopolskich firm przewozowych na przykładzie 11 kierowców.
EN
The article presents the concept of a driver's driving style assessment system based on telematic data recorded by the GPS terminal installed in the vehicle. The concept includes a set of assessment indicators, methods of measuring them and an algorithm that evaluates the driving style of a driver driving a vehicle, used for road carriage of goods according to the principles of ecodriving techniques. The concept of the system assumes that the driver will be assessed according to the proposed parameters, and its final assessment will be presented in a measurable and comparable numerical value, thanks to which it can be compared with other drivers and archival results of a specific driver. The simulation of the algorithm's operation has been carried out on actual telematics data provided by one of the Małopolska transport companies on the example of 11 drivers.
PL
Rozwój transportu drogowego spowodował, że wzrosła ingerencja człowieka w środowisko naturalne. Producenci samochodów – aby zapobiegać nadmiernemu zanieczyszczeniu – projektują nowe technologie i skłaniają użytkowników do stosowania ekojazdy. Przekazanie kierowcy wiedzy w odpowiedni sposób może sprawić, że przedsiębiorstwo transportowe uzyska oszczędności, a do środowiska naturalnego trafi mniej zanieczyszczeń. Na podstawie wykonanych badań przeprowadzono analizę wykorzystania ekojazdy w systemach transportu drogowego. Opierając się na analizie otrzymanych wyników badań, można stwierdzić, że właściwie stosowana ekojazda przynosi pożądane korzyści w wymiarach ekonomicznym oraz ekologicznym.
EN
The development of road transport has caused an interference in the natural environment. To prevent excessive pollution, car manufacturers design new technologies and recommend to use ecodriving. The right way to pass on driver knowledge can result in a transport company achieving savings and less pollution going to the environment. Based on the tests performed, an analysis of the use of ecodriving in road transport systems was carried out. On the basis of the results the ecodriving use in road transport systems was analyzed. From the obtained results, we learn that properly applied ecodriving brings desirable economic and ecological benefits.
PL
W tekście przedstawiono zagadnienia dotyczące praktycznego użytkowania pojazdów zgodnie z ekojazdą. Zaprezentowano również dziesięć zasad ecodrivingu, które to punkty zapoczątkowane były w Japonii oraz w Niemczech. Ostatnia część poświęcona jest kwestiom związanym z doborem ogumienia i wynikającymi z tych decyzji oszczędnościami paliwa.
EN
The text presents issues applicable to practical use of vehicles, related to ecodriving. Ten principles of ecodriving have also been presented, which were initiated in Japan and in Germany. The last part is devoted to issues related to the tyres selection and fuel savings resulting from such decisions.
PL
W artykule zaprezentowano analizę wpływu wdrożenia idei ekojazdy (jazdy ekologicznej) na koszty eksploatacji floty pojazdów oraz bezpieczeństwo ruchu drogowego. Omówiono ideę ekojazdy oraz budowę systemowego raportu, stosowanego w rzeczywistym przedsiębiorstwie. Przedstawiono rzeczywiste dane i wyniki ich analizy, przeprowadzonej pod kątem wpływu stylu jazdy na bezpieczeństwo ruchu drogowego i ekologię dla grup kierowców pojazdów hybrydowych oraz spalinowych.
EN
Paper discussed the impact of ecodriving idea on the road safety. The analysis shows the idea of ecodriving and ecodriving report structure which is used in the analyzed company. The driving style of drivers of hybrid and engine vehicles was analyzed for road security and ecology aspects.
EN
This article presents technical and software support solutions for the trucks eco-driving. All from this data were collected from one of the leading transportation companies in Poland or trucks companies and has been downloaded by authorized software. This article aims to present the different parameters in order to determine the correlation between ecology and economics in the context of the transport of goods by heavy vehicles.
PL
Niniejszy artykuł przedstawia techniczne i programowe rozwiązania wspierające eco-driving w samochodach ciężarowych. Przedstawione zostały porównania różnych parametrów do średniego zużycia paliwa. Dane te pochodzą z jednej z czołowych firm transportowych i producentów pojazdów ciężarowych w Polsce a pobrane zostały przez oprogramowanie autorskie. Artykuł ten ma za zadanie przedstawienie poszczególnych parametrów w celu stwierdzenia ich korelacji pomiędzy ekologią i konomiką w aspekcie transportu towarów pojazdami ciężarowymi.
PL
Znaczenie eco-drivingu jako istotnego źródła redukcji kosztów firm transportowych stale wzrasta. Coraz częściej stanowi istotny cel strategiczny w zakresie zarządzania flotą pojazdów. Niniejszy artykuł przedstawia wynika analiz, których celem była jakościowa ocena efektywności szkoleń wśród zawodowych kierowców w zakresie eco-drivingu. Przyjęto założenie, że wzrost świadomości i stosowanie się do zasad eco-drivingu, jako efekt krótko i długo terminowy powoduje zmniejszenie zużycia paliwa przez pojazdy kierowane przez kierowców po odpowiednich szkoleniach. W artykule przedstawiono główne zasady eco-drivingu, które prezentowane są podczas szkoleń oraz jakie możliwości uzyskują firmy transportowe zakupując pojazd razem ze szkoleniem z eco-drivingu. Przeanalizowano także pakiety usług posprzedażowych dostarczanych wraz z pojazdem z zakresu wsparcia kierowcy, jak również podstawowe systemy wsparcia kierowcy w zakresie monitorowania pracy pojazdu. Dodatkowo przedstawiono wyniki analizy okresowej na podstawie danych z systemu raportowania kierowców i ich stylu jazdy.
EN
This article is a summary of the collected data from December 2016. by mid May 2017. The information that has been obtained from the vehicles of the leading truck manufacturer in the world. These figures apply to the model year 2016 and the 450 hp. This data comes from the official source from the vehicle manufacturer and is authorized by this manufacturer. This article focus on the rules how professional drivers are trained and what the transport companies obtain from the manufacturer. The after-sales service packages provided with the driver assistance vehicle are analyzed as well as the basic driver support systems for vehicle monitoring are analyzed. The most important part of this article is devoted to periodic analysis based on the data derived from the driver data reporting system and their driving style. This topic is extremely important because of the growing logistic industry in Poland and the search for savings in transport companies.
PL
W niniejszym artykule zaprezentowano ogólny przegląd literaturowy z zakresu ecodrivingu. Zaprezentowano ogólne sformułowania związane z tą tematyką oraz jej historię i cele. Artykuł ten ma również charakter zapoznawczy i wprowadzający do tematyki ekojazdy oraz podsumowujący najnowsze osiągnięcia w dziedzinie ekologicznych technologii. Tekst ten ma swoje odniesienie również do logistyki i transportu zbiorowego. Przyjęto założenie, iż ecodriving zmniejszył koszty użytkowania pojazdów, co poskutkowało lepszą organizacją i optymalizacją procesów transportowych. Zaprezentowano również ogólną historię wprowadzenia norm emisji spalin EURO.
EN
This paper presents a general review of literature on ecodriving. General expressions related to the issue as well as its history and objectives have been presented. The paper is also intended to educate and introduce to the ecodriving issue, and to summarise the most recent achievements in the field of ecological technologies. The text refers also to the logistics and public transport. An assumption was made that the ecodriving has reduced the costs of vehicles use, which resulted in better organisation and optimisation of transport processes. Also a general history of exhaust gas emission EURO standards introduction has been presented.
14
Content available Eco-driving, przegląd stanu zagadnienia
PL
Doskonalenie techniki jazdy ze względu na korzyści ekonomiczne, ekologiczne oraz eksploatacyjne pojazdu określane terminem eco-driving, jest rozwiązaniem posiadającym duży potencjał aplikacyjny w różnych warunkach użytkowania pojazdów. W artykule przybliżono ideę eco-drivingu oraz zaprezentowano obszerny przegląd literatury w zakresie tej tematyki. Zaprezentowano też dostępne na wyposażeniu pojazdów układy wspomagające kierowcę, w zakresie ekonomiki jazdy. Artykuł jest wprowadzeniem w problematykę eko-jazdy i możliwości płynących z jej stosowania popartych doniesieniami literaturowymi z kraju i ze świata realizowanych przez różne ośrodki badawcze, a także doświadczeń autorów.
EN
The driving techniques improvement because of economic, environmental and operating benefits of vehicle referred to as eco-driving, is a solution having a large application potential in different conditions of vehicle use. The article brought closer the idea of eco-driving and presented an extensive review of the literature regarding this subject. Driver assistance systems available as vehicle equipment in the field of driving economics were also presented. The article is an introduction to the issues of ecodriving and capabilities resulting from its application supported by literature reports from around the country and the world carried out by various research centers and experienced authors.
PL
W artykule dokonano porównania emisji związków szkodliwych spalin lekkiego pojazdu dostawczego z silnikiem o zapłonie samoczynnym, spełniającego normę Euro 5. Podczas badań dokonano pomiaru w dwóch cyklach, gdzie zastosowano różną masę przewożonego ładunku. Badania wykonano w warunkach drogowych, na trasie obejmującej cykl miejski, pozamiejski i autostradowy. Punkty pracy jednostek napędowych pojazdów podczas badań homologacyjnych, powinny jak najbardziej odzwierciedlać ich rzeczywistą eksploatację. Powszechnie wiadomo, że warunki pracy układów napędowych podczas testu NEDC w większości przypadków są inne niż ma to miejsce podczas codziennego użytkowania tych pojazdów. W związku z tym pomiary drogowe dostarczają nowej, cennej wiedzy w aspekcie rzeczywistego wpływu pojazdów silnikowych na środowisko naturalne. W pomiarach wykorzystano zaawansowaną technicznie aparaturę typu PEMS, która pozwoliła określić stężenie emitowanych składników gazowych i cząstek stałych. Na podstawie zebranych danych wyznaczono charakterystyki udziału czasu pracy pojazdu, przedstawiono natężenie emisji poszczególnych składników toksycznych w funkcji prędkość-przyspieszenie, a także określono zbiorcze zestawienie emisji drogowej. Na tej podstawie wykazano wpływ zmiany masy ładunku na uzyskiwane wskaźniki ekologiczne przez obiekt badawczy.
EN
The article compares the exhaust emissions of light-duty commercial vehicles equipped with Euro 5 compressed ignition engine. The tests were carried out in two cycles where different vehicle load was used. The study was conducted in real driving conditions, the test route was covering urban, extra-urban and highway sections. The operating points of the vehicle's propulsion units during the approval tests should reflect as much as possible their real operation. It is well-known that the operating conditions of propulsion systems during the NEDC test are, in most cases, different than during the daily use of these vehicles. Road measurements therefore provide new, valuable insights into the real impact of motor vehicles on the environment. PEMS advanced technology was used to measure the concentration of emitted gaseous and particulate components. Based on the collected data, the characteristics of the vehicle's working time were determined, the emission intensity of the individual toxic components as a function of speed-acceleration was presented, as well as the summary of road emission. On this basis, the influence of the vehicle load change on the ecological indicators obtained by the research object is shown.
PL
W artykule przedstawiono zagadnienie eco-drivingu, omówiono zasady energooszczędnej jazdy samochodem, którymi kierować się powinni prowadzący pojazd, a także korzyści z tego wynikające. Szczególną uwagę zwrócono na zastosowanie koncepcji eco-drivingu w autobusach komunikacji miejskiej, gdzie ogromną rolę pełnią nie tylko szkolenia kierowców, ale również wykorzystanie urządzeń do eco-drivingu, monitorujących jazdę. Omówiono zasadę działania tych urządzeń, a także zaprezentowano możliwości wykorzystania systemu do eco-drivingu w zakresie analizowania parametrów tras autobusów komunikacji miejskiej.
EN
The paper presents the eco-driving issue. There were discussed the principles, that should be guided by the vehicle's driver, and the resulting benefits. Particular attention was paid to the use of the concept of eco-driving in public transport buses, where a huge role is played not only by drivers training, but also the use of eco-driving devices for driving monitoring. It was discussed the principle of operation of those devices, and also presented the possibility of using the eco-driving system to analyze parameters of public transport buses routes.
17
Content available remote Eco-driving – nowe podejście do transportu w logistyce
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań wstępnych, których celem była analiza eco-drivingu w przedsiębiorstwie sektora TSL. Wskazano także jego znaczenie w odniesieniu do aspektów ekonomicznych, ekologicznych i Polityki Transportowej UE. Jako punkt wyjścia do badań przyjęto zasady i stylejazdy reprezentowane przez modele niemiecki ijapoński. Badania prowadzono na grupie 35 kierowców zawodowych po kursach eco-drivingu przez okresjednego miesiąca. Wybrano selektywnie parametry, które rejestrowano za pomocą system zarządzania flotą. Przedstawiono przykładowe zestawienia porównawcze emisji CO2, udziału jazdy pasywnej oraz położenia pedału przyśpieszenia.
EN
The paper presents the results of preliminary research, whose aim was to analyze the eco-drivingu in the companies of sector TSL. Also pointed to the importance of it in relation to the economic, ecological and EU Transport Policy. As a starting point for research adopted the rules and styles of driving represented by the German and Japanese models. The study was conducted on a group of 35 professional drivers at rates eco-drivingu for a period of one month. Selectively chosen parameters that were recorded by means of a float system management. Some exemplary result show the comparison lists of CO2 emissions, the share of passive driving and accelerator pedal position.
PL
W artykule przedstawiono problematykę eco drivingu, jako swoistej ekologicznej i ekonomicznej koncepcji, mającej znaczący wpływ na redukcję zanieczyszczenia środowiska a także ograniczenie kosztów funkcjonowania przedsiębiorstw transportowych. Uwzględniono w artykule również aspekty zanieczyszczenia środowiska w kontekście skutków działalności transportu. W tym względzie przedstawiono ogólne przedsięwzięcia zmniejszające szkodliwość emisji zanieczyszczeń, między innymi w zakresie rozwiązań konstrukcyjnych pojazdów. Rozważania teoretyczne zostały podsumowane opisem szkoleń, jakie były realizowane w firmie DAF, w ramach programu „EcoDrive”.
EN
The article presents the problem of eco driving as an ecological and economic idea, which has significant influence on the reduction of both the environmental pollution and the costs of the operation of transport companies. What is more, the article raises an issue of environmental pollution as a consequence of the operation of transport companies. Taking this matter under consideration, the author describes in general actions that are taken in order to decrease the harmful influence of emissions, for example in the field of the solutions in vehicles construction. Theoretical considerations are summarized with the description of trainings, which were conducted in the DAF company, under the "EcoDrive" program.
Logistyka
|
2015
|
nr 4
4320--4326, CD2
PL
Artykuł przedstawia propozycję algorytmu, służącego do oceniania ekonomiczności stylu jazdy i działającego na bazie maksymalnie zredukowanej grupy danych wejściowych, odczytywanych z systemów diagnostycznych samochodu. W opracowaniu wskazano potencjalne zastosowania tego rodzaju algorytmu i uzasadniono korzyści płynące z takiej formy implementacji. Do oceny stylu jazdy zaproponowano szereg parametrów obliczanych na podstawie analizy dynamiki jazdy – głównie zmian prędkości samochodu i opisano szczegółowo sposób ich wyliczania. Przedstawiono również wyniki weryfikacji działania algorytmu na danych z przejazdów testowych, które wykazały istotne słabości proponowanej wersji algorytmu. Po analizie danych wyjściowych zaproponowano uzupełnienie algorytmu o dodatkowe procedury, których efektem powinno być osiągnięcie takiej korelacji pomiędzy obliczonymi parametrami a zużyciem paliwa, która pozwoli na wiarygodny „pomiar” stylu jazdy i ocenę ekonomiczności przejazdu, bez konieczności mierzenia zużycia paliwa.
EN
The article presents algorithm suggestion for driving style economy evaluation that works based on maximally reduced group of input data, read from car diagnosis systems. In this paper potential applications were pointed for that kind of algorithm and it was justified what benefits are brought by proposed application. For driving style evaluation there were suggested several parameters calculated based on driving dynamics – mostly on car speed variations and there was described details of their calculations. One also presented results of algorithm verification performed on test drives data, that showed significant weakness suggested version of the algorithm. After output data analysis one proposed to include additional procedures to the algorithm that allow to reach the proper level of correlation between calculated parameters and fuel consumption. This should allow to reliable “measure” of driving style and economy evaluation without necessity of fuel consumption measurement.
PL
W artykule przedstawiono analizę i ocenę przydatności badań wykorzystujących zaawansowany symulator kabinowy pojazdu do weryfikacji zastosowania przez kierowców wytycznych związanych z eco-drivingiem. Omówione zostały zasady jazdy wchodzące w skład stylu prowadzenia pojazdu w sposób przyjazny środowisku oraz obecne wymogi związane z uzyskaniem nowego prawa jazdy kategorii B. Artykuł zawiera także propozycje przykładowego programu szkolenia wykorzystującego wysokiej klasy symulator samochodowy w celu skutecznego nauczenia oraz zweryfikowania stosowania wytycznych eco-drivingu przez przyszłych adeptów ośrodków szkolenia kierowców.
EN
The article presents an analysis and assessment of the tests suitability of using advanced passenger cabin vehicle simulator to verify the application of using eco-driving guidelines by drivers. The guidelines that make up the style of the vehicles driving in an environmentally friendly way and the present requirements for obtaining a new license B category will discussed. This article contains proposition of example training program that use the high class vehicle simulator for effective teach and verify the eco-driving guidelines for future students of driver training centers.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.