Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ polityki ekologicznej i klimatycznej UE na pozycję rynkową polskich samochodowych przewoźników ładunków

Lesiak P.

Logistyka

|

2015

|

nr 6

229--235, CD

PL

W literaturze z zakresu ekonomiki transportu analizuje się wpływ polityki ekologicznej i klimatycznej UE na polski trans-port drogowy ładunków głównie przez pryzmat narzędzi bezpośrednio adresowanych do tej gałęzi transportu, takich jak przea-nalizowane również i w tym opracowaniu opłaty drogowe. Celem niniejszego opracowania było poszerzenie tego schematu badawczego. Autor dowodzi, że polityka ekologiczna i klimatyczna oddziałuje na transport także pośrednio – poprzez przemysł i handel, które to dziedziny gospodarki tworzą istotną część podaży ładunków. Autor przekonuje ponadto, że niektóre działania proekologiczne podejmowane w różnych krajach UE służą nieoficjalnie do legitymizacji wsparcia udzielanego rodzimym przewoźnikom, nieraz nawet kosztem przewoźników zagranicznych. Dlatego sugeruje on, że w celu zachowania wysokiej międzynarodowej konkurencyjności polskiego transportu samochodowego ładun-ków, który ma przecież istotny wkład w tworzenie wpływów z eksportu całości naszych usług transportowych, Polska powinna usztywnić stanowisko w zakresie kształtowania celów i środków polityki ekologicznej i klimatycznej UE.

EN

Transport economics literature commonly analyses the impact of the EU‘s environmental and climate policies on Polish road haulage sector from the angle of view of political tools directly addressed to this mode of transport like road pricing. On the contrary this article presents a broader spectrum of interactions between the environmental and climate policies of the EU and the freight transport sector in Poland. The author gives some evidence that these both policies can influence the transport sector also if addressed to industry, trade and distribution of goods. It is so because the mentioned sectors are responsible for a considerable share of cargo transported by railways and especially by road. The author has questioned some environmental policy initiatives in different EU member countries for being in reality a cover for hidden actions protecting the interests of domestic transport operators at foreign competitors expense. This is why Poland should toughen its position when discussing within the EU family the future shape and set of tools of the environmental and climate policies. Policy makers in Poland should wisely keep in mind that maintaining a high level of international competitiveness of Polish road haulers pays off in terms of substantial revenues generated by export of transport services.

2

Realizacja trwałego rozwoju w Polsce na przykładzie ewolucji "Polityki ekologicznej państwa"

Śleszyński J.

Ekonomia i Środowisko

|

2005

|

nr 2

62--80

PL

Stosunkowo liczne są publikacje i opracowania, których celem jest analiza i syntetyczna ocena polityki ochrony środowiska w Polsce. Większość wypowiedzi koncentruje się na osiągnięciach i porażkach polityki. Sporo jest również prac i studiów skupiających się na samych instrumentach zastosowanych w celu osiągnięcia wyznaczonych celów polityki. Korzystając z poglądów i doświadczeń wcześniejszych i wymienionych analiz, w artykule postawiono mniej ambitne zadanie. Porównując pierwszy i drugi dokument "Polityka ekologiczna państwa", opracowane i wydane przez Ministerstwo Środowiska, podjęto próbę zidentyfikowania podobieństw i różnic, a następnie krytycznej oceny wybranych elementów drugiego z wymienionych dokumentów. W ocenie w szczególności uwzględniono realizację idei trwałego i zrównoważonego rozwoju.

EN

The paper describes how the national sustainable development strategy originated and has so far developed in Poland. Thus, in the beginning, public participation is commented stressing its minor impact on policy formulation. In addition, the most significant institutionalization and necessary organizational settings are presented from the historical and analytical perspective. The most important and significant factors and players in the Polish sustainability game are listed together with comments on the European Union (EU) accession influencing the real effects. It seems to be an objective evaluation that policy impact of the sustainability approach itself is rather weak. Certainly, the tendency oriented on policy coherence with the EU programs is much stronger. The appendix to this part of the paper is a comprehensive description of the most relevant research programs associated with sustainability which are presendy undertaken in Poland. The next part of the paper gives an overview on the major steps towards formulation and parliamentary approval of the official strategy document. Then, also other domestic documents on sustainability development are presented. In fact, the EU impact needed most substantial survey. Critical experts agree that the EU influenced in a veiy strong way elaboration of cohesion of policies, sectoral objectives and, last but not least, the top level policy objectives in Poland. Small section on sustainability indicators represents wishful thinking reasoning rather than a positive evaluation of sustainability measurement in Poland. In the central part of the paper the author argues and explains how the strategy has been adopted and shaped and why it does not satisfies the most ambitious expectations. Moreover, some arguments are given to strengthen the opinion that although the EU clearly initiated the sustainability development recognition in CEE countries, the present plans and directives do not well reflect the specific situation observed in the accession countries. In conclusions, the need to reformulate sustainability goals, indicators and strategy elaborated by Brussels is expressed clearly.

3

Ocena zapotrzebowania na środki finansowe na realizację zobowiązań akcesyjnych w obszarze "środowisko" w latach 2004-2017

Famielec J., Kożuch M.

Ekonomia i Środowisko

|

2005

|

nr 1

77-98

PL

Zobowiązania akcesyjne Polski w dziedzinie środowiska są przedmiotem wielu szacunków i ekspertyz naukowo-badawczych. Powstało i nadal powstaje wiele dokumentów rządowych, strategicznych i resortowych podejmujących ten problem. Nadal brakuje całościowego bilansu zapotrzebowania i możliwości sfinansowania przedsięwzięć ochronnych niezbędnych do wdrożenia dyrektyw UE i realizacji celów polityki ekologicznej Polski. Celem niniejszego opracowania jest próba szacunku zapotrzebowania na środki finansowania ochrony środowiska w Polsce na podstawie dokumentów strategicznych, ze szczególnym uwzględnieniem Traktatu Akcesyjnego 3. Okres badawczy obejmuje lata 2004-2015, a w niektórych obszarach lata późniejsze, stosownie do uzgodnionych okresów przejściowych na wdrażanie niektórych dyrektyw. Łączny szacunek zapotrzebowania na środki finansowe wykonano w cenach stałych z 2003 roku.

EN

The paper, on the basis of strategic documents currently in force in Poland, especially the Accession Treaty, comprises an attempt to evaluate the demand for capital resources for environmental protection in Poland. The years 2004-2015 constitute the timeframe for the analysis and in certain areas. In certain cases it also extends several years ahead, accordingly to the transition periods agreed to in negotiations. A list of the available research results allows for acceptance of the fact that realization of the EU directives and implementation of ecological standards will require financial expenditures of 180-K200 billion PLN. Most of these expenditures will be charged to enterprises - polluters and addressees of the majority of EU directives.

4

Metody programowania zrównoważonego rozwoju gminy

Godlewska J., Miłaszewski R.

Ekonomia i Środowisko

|

2005

|

nr 2

50--61

PL

Wraz ze wzrostem świadomości narastających zagrożeń w sferze społecznej, gospodarczej i ekologicznej w literaturze światowej pojawiło się pojęcie sustainable development, czyli zrównoważony rozwój. Definiuje się go jako rozwój cywilizacyjny (społeczno-gospodarczy), w którym formy i dynamika aktywności ekonomicznej, instytucje, style życia (głównie wielkość konsumpcji) i wielkość populacji są takie, że obecnym i przyszłym pokoleniom zapewniony będzie odpowiedni poziom jakości życia, a wszystkie aspekty tego rozwoju zabezpieczone przez dostępność zasobów naturalnych, ekosystemów i systemów podtrzymujących życie. Takie podejście wymaga integracji celów społecznych, gospodarczych i środowiskowych na wszystkich szczeblach planowania rozwoju: globalnym, krajowym i lokalnym. Opracowanie programu zrównoważonego rozwoju gminy jest uwarunkowane wymaganiami formalnymi. Globalny Program Działań na XXI wiek - Agenda 21, przyjęty na Konferencji Organizacji Narodów Zjednoczonych w Rio de Janeiro w czerwcu 1992 roku, zalecał, aby wszystkie gminy w krajach, które ten dokument podpisały, opracowały własne programy zrównoważonego rozwoju. Na konferencji ONZ w Nowym Jorku w 1997 roku, podsumowującej pięcioletni okres wdrażania zasad zrównoważonego rozwoju na wszystkich szczeblach zarządzania, ponownie podkreślono znaczenie tych programów dla zrównoważonego rozwoju gmin. Przyjęto wówczas 2002 rok jako termin, do którego wszystkie kraje powinny opracować narodowe strategie zrównoważonego rozwoju.

EN

The paper deals with the community sustainable development policy, one of the instruments of sustainable development programming on the local level. It contains classification and assessment of methods of sustainable development in the community currently used in Poland. It proposes a method which, while implementing new elements, allows for the design and implementation of the environmental management system EMAS.

5

Propozycje zmian w systemie preferencji fiskalnych ochrony środowiska

Famielec J.

Ekonomia i Środowisko

|

2004

|

nr 2

85--95

PL

W polityce ekologicznej poszukuje się stale nowych instrumentów ekonomicznych osiągania standardów środowiska naturalnego. Jest to szczególnie ważne wyzwanie wobec zobowiązań Polski jako członka UE. Jednym z obszarów formułowania nowych instrumentów ekonomicznych ochrony środowiska jest system podatkowy, a w szczególności związane z nim preferencje, adresowane do działań ochronnych. W Polsce nie istnieje dotąd systemu preferencji fiskalnych (w podatkach zasilających budżet państwa i budżety samorządowe) w odniesieniu do ochrony środowiska. Nieliczne ulgi i odliczenia występowały do 2003 roku w podatkach pośrednich, bezpośrednich, a także lokalnych. Nie ma też - na razie - realnych możliwości do wprowadzania takiego systemu, wobec osłabienia finansów publicznych i zakazu pomocy publicznej państwa dla przedsiębiorców, obowiązującego w UE. Jednakże preferencje podatkowe można uznać za instrument ekonomiczny silnie motywujący inwestorów i przedsiębiorców do zmiany strategii i technologii działania.

EN

New economic instruments for the development of environmental norms and standards are continuously being researched within the framework of the environmental protection policy. One of the fields within which new economic instruments for environmental protection are being created is fiscal policy, in particular preferences in protective activities. As yet, a fiscal preference system in the area of environmental protection does not exist., in Poland. Because of the weakness of public finances and the obligatory lack of grant-in aid for companies being in force in the EU, there are no feasible possibilities for the introduction of such a fiscal preference system. A specific system of amortization and a system of preferences in property tax are discussed in this paper.

6

Propozycja modyfikacji wybranych instrumentów ekonomicznych ochrony środowiska w Polsce

Poskrobko B., Bukowska J., Ejdys J., Sidorczuk E.

Ekonomia i Środowisko

|

2004

|

nr 2

62--84

PL

Polski system instrumentów ochrony środowiska charakteryzuje współistnienie narzędzi regulacji bezpośredniej (prawno-administracyjnych) i pośredniej (ekonomicznych). Instrumenty ekonomiczne i rynkowe wykorzystywane w polityce ekologicznej spełniają dwie ważne funkcje: uzupełniają bądź wzmacniają działanie narzędzi prawnych i administracyjnych oraz stwarzają możliwość minimalizacji społecznych kosztów ochrony środowiska. Są one stosowane w odniesieniu do tych poziomów, zakresów i warunków korzystania z zasobów, walorów i funkcji środowiska przyrodniczego, które zostały określone przez pozwolenia prawno- administracyjne, standardy (normy), nakazy i zakazy oraz inne środki regulacji bezpośredniej.

EN

Processes of social and economic development, changes in the state of environment as well as the European integration process create a need for adjustments in the Polish system of economic instruments applied in environmental protection. Thus, the Ministry of Environment initiated a project for modification of the existing system. Its key assumptions are the simplification of the existing environmental fees system, a greater scale of application of product and deposit fees, the application of environmental fines only as punitive measures and the development of a transparent system of public support for issues regarding environmental protection. The paper presents the framework for the modification project, including the system of fees for emissions into the air, charges for water abstraction and wastewater discharge, as well as increased charges and administrative fines.

7

Polityka ochrony konsumenta w Unii Europejskiej i w Polsce

Pieńkowski D.

Ekonomia i Środowisko

|

2002

|

nr 2

97--109

PL

Charakter i konstrukcja polityki ochrony konsumenta w Unii Europejskiej jest próbą rozwiązania istniejącej niedoskonałości rynku o charakterze konkurencji oligopolistycznej. Występująca w procesie wymiany rynkowej nierównowaga wynika ze słabszej pozycji konsumenta na rynku. Stwarza to liczne zagrożenia zdrowia, bezpieczeństwa interesów ekonomicznych konsumentów. Powstają równie ż ,antydobra" związane z zagrożeniem środowiska. Polityka ochrony konsumentów zmierza więc do rozwiązania tego problemu poprzez waloryzację kapitału naturalnego w działaniach konsumentów. Takie działania w ramach gospodarki rynkowej przeczą dotychczasowemu rozumieniu natury konsumentów w ekonomii neoklasycznej określanej pojęciem homo oeconomicus.

EN

The author's intention of this article is presentation theoretical frameworks of main trends of develop consumer protection policy in economics and assessment of Polish present achievements in this field. The character and guidelines of consumer protection policy in European Union try to solve the problems of market failure caused by the oligopolistic competition. The market inequality results from poorer position of consumers than manufacturers. These could create numerous dangers to the health, safety and economic interests of consumers. These could create also ,anti-goods" that contribute to devastation of environment. The policy of consumer protection also looks after above problem through the process of valorization of natural capital in the processes of consumption. The needs of it and the character of the policy regulated of economic processes is evidence against the theory of human economic nature defined as a homo oeconomicus in the neoclassical economics. The protection of consumers is connected with the needs of compensation for consumers because of their poorer knowledge and poorer orientation on the market caused by numerous ways of marketing influences on them created by competition of manufacturers. The policy tends to strengthen the position of consumers by the creation of the market conditions that help them to make rational decisions and market choices. Inseparable element of the policy is promotion a model of sustainable consumption to manifest itself in the proecological consumers' and households' behavior. These are achieve by develop ecological awareness of consumers in the processes of education and information. According to the Polish economy the main action should be focus on develop ecological awareness of the Polish consumers. Decline of money, during last years, transferred to organizations supported UOKiK should correspond with the policy of complement one another. I suggest greater focus of consumers' organizations on the education and information than consumers' counseling organized also by UOKiK.

8

Kryzys ekologiczny rolnictwa europejskiego a sytuacja rolnictwa polskiego

Kośmicki E.

Ekonomia i Środowisko

|

2002

|

nr 1

139--152

PL

W okresie przygotowań Polski do integracji z Unią Europejską, a także narastania głębokiego kryzysu Wspólnej Polityki Rolnej bardzo aktualna staje się problematyka społeczno-ekologiczna. Duży wpływ na przyszły rozwój rolnictwa posiada koncepcja trwałego i zrównoważonego rolnictwa, która próbuje uwzględnić złożone problemy ekologiczne, ekonomiczne i społeczne. Jednakże Wspólna Polityka Rolna UE odbiegała w dużym stopniu od idei trwałości.

EN

In connection with the preparation for accession to the European Union and considering the growing crisis of the Common Agricultural Policy certain social and environmental issues are becoming more and more important. In the opinion of the author CAP has departed far from the sustainable development principle. The objective of the article is to present the implications of that policy for the Polish agriculture. The author offers an evaluation of the general situation in the Polish agriculture and presents the basic problems of agriculture and rural development against the ecological policy of the European Union. He also presents the problems related with the further development of the European agriculture in the conditions of the latest environmental threats.

9

Zarządzanie oczyszczaniem terenów poprzemysłowych

Janikowski R., Korcz M.

Ekonomia i Środowisko

|

2001

|

nr 1

103--112

PL

Z istoty polskiej polityki ekologicznej wynika, że powierzchnię ziemi można wykorzystywać jedynie zgodnie z zasadami rozwoju zrównoważonego i ochrony środowiska. Oznacza to, że powierzchnia ziemi podlega ochronie polegającej na zapobieganiu i przeciwdziałaniu jej niekorzystnym zmianom, a w razie uszkodzenia lub zniszczenia - na przywróceniu do właściwego stanu, a także jej racjonalnego, czyli oszczędnego i wydajnego użytkowania. Dyrektywy te znajdują swój pełny wyraz w II Polityce ekologicznej państwa. Dokument ten w ramach ogólnych celów krótkookresowych wskazuje, że powinno nastąpić zmniejszenie negatywnego oddziaływania na zdrowie i środowisko tak zwanych "gorących punktów". Wśród celów długookresowych realizujących w pełni zasadę zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego kraju przyjmuje się realizację maksymalnie możliwej odbudowy zniszczeń zaistniałych w środowisku przyrodniczym i stworzenie systemu zabezpieczającego przed ich ponownym powstawaniem.

EN

The paper discusses general aspects of the management of brownfields remediation in Poland. Remediation of contamination is one of the main preconditions for the reintegration of brownfields in the land market and for sustainable land management. Judging from the experiences of other OECD countries an correct definition of the term "brownfield" is crucial. Management of brownfield remediation is very costly and hence the need of an optimisation procedure.

10

Strategia wdrażania rozwoju zrównoważonego

Czyż M.

Ekonomia i Środowisko

|

2000

|

nr 1

47--64

PL

Skierowanie uwagi na zrównoważony rozwój gospodarczy w drugiej połowie XX wieku zostało podyktowane dotkliwie odczuwanymi skutkami narastających ekologicznych kosztów tradycyjnego rozwoju, które wystąpiły zarówno w krajach wysoko rozwiniętych, jak i w krajach byłego systemu socjalistycznego. Tradycyjny rozwój gospodarczy oparty na dążeniu do osiągania coraz wyższego tempa wzrostu gospodarczego charakteryzuje się dużą zasobochłonnością, niską efektywnością ekonomiczną i niezrównoważeniem strukturalnym. Są to cechy typowe dla ekstensywnego rozwoju gospodarczego, który generuje proces stopniowej, coraz szybszej degradacji środowiska przyrodniczego i hamuje możliwość zapobiegania pojawianiu się stanów katastrofy ekologicznej. Powstanie i rozwój kapitalistycznego sposobu produkcji wiąże się z. intensywnym wzrostem produkcji materialnej służącej szybko zwiększającej się konsumpcji, co w konsekwencji prowadzi do ingerencji człowieka w środowisko naturalne w skali wcześniej nie spotykanej. W artykule zostały scharakteryzowane instrumenty polityki ekologicznej mające na celu niwelowanie negatywnych skutków intensywnego wzrostu produkcji i nadmiernej ingerencji człowieka w środowisko naturalne.

EN

Focusing on sustainable development in the second half of the twentieth century was dictated by severe consequences of increasing ecological cost of traditional development Early stages of the search for solutions to that problem are reflected in the work of tin United Nation Conference in Stockholm in the year 1972 where the term eco-development was created. Further researches on sustainable development were resumed during the intel national conference in Rio de Janeiro, called The Earth Summit. At the Conference, the important issue of sustainable development was extended and become a worldwide strategy of the whole modern World. Studies on sustainable development strategy preceded the process of isolating the ecological strategy policy as a separate scientific problem, which in the course of time become a new scientific discipline. Practical modelling of the ecological policy in developed countries began in the I970's while in Central European Countries including Poland no sooner than in the 1980's. Sustainable development strategy requires co-ordination of the economical, ecological and social policies at the global, national, regional and local level. That strategy is very important and crucial issue of both present and future generation.

11

Instrumenty polityki ekologicznej w krajach OECD

Famielec J.

Ekonomia i Środowisko

|

2000

|

nr 1

65--75

PL

Problematyka instrumentów polityki ekologicznej i ich doboru stanowi nadal bardzo ważne wyzwanie dla zarządzających środowiskiem. Podejmuje się wiele prac badawczych i ekspertyz, w tym także zlecanych przez Ministerstwo Środowiska oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, dotyczących oceny skuteczności funkcjonujących w Polsce instrumentów ochrony środowiska. Dominują w nich opłaty i kary ekologiczne za gospodarcze korzystanie ze środowiska. Warto jednak postawić pytanie: jakie instrumenty i w jakim zakresie preferuje ekonomia środowiska oraz w jakim stopniu korzystają z nich kraje OECD? Próba odpowiedzi na to pytanie stanowi treść niniejszego opracowania.

EN

The issue of economic policy instruments and selection thereof is still an important challenge to environmental managers on the eve of Poland's accession to the European Union. There are many research projects and analyses carried out, including those conducted on request of the Ministry of Environmental Protection and Natural Resources and the National Fund of Environmental Protection and Water Economy, to evaluate the effectiveness of environmental protection instruments applied in Poland. The most important environmental protection instruments at the moment are, obviously, environmental charges and non-compliance penalties. It seems worth asking, however, which instruments and to what extend, are favoured by environmental economy and how they are applied in the OECD countries and the EU countries whose standards are the objectives of protection activities in Poland? This paper is an attempt at answering those questions. The paper describes and evaluates such ecological policy instruments as regulations and standards, voluntary arrangements, taxes and fees, transferable emission rights, deposit systems and system of compensations for environmental damage. The author presents advantages and disadvantages of the aforementioned instruments identifying the possibilities of application thereof in the implementation of ecological policy objectives. The paper proves that there is no one universal instrument affecting environmental behaviour of enterprises, sectors or the state. It is always necessary to find an appropriate set °t such instruments to ensure the attainment of desired ecological objectives.

12

Główne problemy rozwoju i ekologizacji rolnictwa Polskiego w warunkach Integracji z Unią Europejską

Kośmicki E.

Ekonomia i Środowisko

|

2000

|

nr 2

113--132

PL

W artykule zaprezentowane zostały problemy wsi i rolnictwa, w tym także ochrony środowiska związane z produkcją żywności na obszarach wiejskich. W warunkach integracji Polski z Unią Europejską należy dążyć do zachowania dotychczasowych walorów przyrodniczych i społeczno-kulturowych polskiej wsi i rolnictwa. Może to stanowić ich ważny atut w przyszłości, gdyż produkcja rolna w coraz większym stopniu uwzględniać będzie warunki ekologiczne.

EN

Social and economic issues are an important part of Poland's integration into the European Union. So far the situation in rural areas and in Polish agriculture has been viewed from the point of view of modernisation theory that is now associated with neo-liberal concept of economy. Ecological and social issues have been treated marginally. The author's analysis of the relationships between the society and the nature allows for more penetrating and versatile presentation of social, economic and ecological transformation of a Polish village. In the future the European Union will pay more attention to the development of ecological farming than before, including a radical change of assumptions of the Common Agricultural Policy based on access to world market and extensive ecologisation. This strategy is a chance for Poland as regards the development of ecological farming and other pro-ecological activities.

13

Czynniki efektywności wykorzystania produktu

Michaliszyn B., Krupanek J.

Ekonomia i Środowisko

|

2000

|

nr 2

43--52

PL

Powszechne skutki naruszeń ekologicznych, wpływ generowanych zanieczyszczeń oraz pełne uświadomienie faktu, jakim jest skończoność zasobów środowiska, spowodowały poszukiwanie nowych wzorców rozwoju oraz konieczność opracowania kierunków polityki ekologicznej opartej na paradygmacie zrównoważonego rozwoju. Nieodłącznym elementem polityki ekologicznej każdego państwa dążącego do osiągnięcia trwałego i zrównoważonego rozwoju jest problem kształtowania zrównoważonej konsumpcji, będącej funkcją odczuwanych potrzeb i sposobu ich realizowania. Jednym z celów tej polityki jest maksymalizowanie efektywności wykorzystania produktów. W artykule przedstawiono analizę czynników efektywnego wykorzystania produktu.

EN

In the paper, there are discussed efficiency factors of product usage. Three categories of factors are determined: - features of product (economical, esthetical, technical, safety), - features of actors and of their mutual relations (psychological, sociological, organisational, aspects of management), - features of the consumption ambient conditions, including economic factors and structural conditions of the civilisation system, such as features of developmental processes, and social, information, ecological and technological conditions. Special attention is paid to inherent features of product such as: durability, functionality, recycling opportunities. Psychological features which influent the actor attitudes are viewed as crucial for the whole process, among them environmental awareness, knowledge, skills, creativeness, interaction in relation with other actors are highlighted. It is important especially in the case of the consumers. Analysis of factors of product use ecological efficiency should be taken into account, in decision-making processes concerning product strategies. Shaping of these factors is one of the tasks of ecological policy.