Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Polskie źródła krasowe i wywierzyska na liście światowego dziedzictwa naturalnego : realizacja projektów MIKAS oraz NIKAS

Barczyk Grzegorz, Chmiel Stanisław, Chwalik-Borowiec Anna, Małecki Jerzy, Okoń Dorota, Różkowski Jacek, Sposób Joanna, Turczyński Marek

Przegląd Geologiczny

|

2024

|

Vol. 72, nr 1

53--55

EN

In June 2022, the Most Important Karst Aquifer Springs (MIKAS) project was launched at the EUROKARST conference, aimed at creating a list of the most important karst springs and outcrops (on a global scale). Basedon the recommendations and methodology established by the Project Advisory Board, scientists from around the world presented proposals for springs, from which 200 will be ultimately selected. 14 karst springs and outcrops were proposed in Poland. We describe the basic criteria and principles that guided the selection, and the current state of progress of the project.

2

Perspektywy nowoczesnej rewitalizacji miasta Golub-Dobrzyń w kontekście jego dziedzictwa historycznego, tkanki zabytkowej oraz walorów naturalnych

Białkiewicz Joanna Jadwiga

Wiadomości Konserwatorskie

|

2022

|

Nr 70

34--49

PL

Golub-Dobrzyń to miasto o interesującej historii i z bogatą tkanką zabytkową. Walory te, właściwie zagospodarowane, powinny służyć jego promocji w skali kraju. Określenie atutów miasta i stref wymagających poprawy jest podstawą dla wyznaczenia perspektyw jego rewitalizacji, której celem jest zarówno poprawa jakości życia mieszkańców, jak i zwiększenie ruchu turystycznego. Proponowana rewitalizacja powinna objąć kluczowe strefy dziedzictwa kulturowego, takie jak stare miasto Golub i zamek, ale również obszary w chwili obecnej zaniedbane, a stwarzające pewien potencjał, jak np. brzegi Drwęcy czy zabudowa Dobrzynia. Punktem wyjścia powinna być rewitalizacja golubskiego rynku, który w swoim obecnym efekt, rewitalizacja rynku musi uwzględniać zarówno konserwację zabytkowej architektury, jak i stworzenie atrakcyjnej przestrzeni publicznej, z uwzględnieniem zorganizowanej zieleni i odpowiedniej infrastruktury.

EN

Golub-Dobrzyń is a town with an interesting history and rich historic tissue. These assets, properly managed, should promote the town on the national scale. The identification of the city’s assets and zones in need of improvement is the basis for defining the prospects of its revitalization aimed at both the improvement of the inhabitants’ quality of life and the increase of tourist traffic. The proposed revitalization should encompass the key zones of cultural heritage such as the old town of Golub and the castle, but also areas that are currently neglected but offer certain potential such as the banks of the Drwęca river or the buildings of Dobrzyń. The starting point should be the revitalization of the Golub market square, which in its current shape does not meet the expectations of the residents, nor is it attractive to tourists. To achieve the desired effect, the revitalization of the market square must include both the conservation of historical architecture and the creation of an attractive public space, including organized greenery and appropriate infrastructure.

3

A impact of administrative law regulation on models of using spatial data to promote tourism assets of Poland and its cultural and natural heritage

Świtała Krzysztof

GIS Odyssey Journal

|

2022

|

Vol. 2, no. 2

105--113

EN

The purpose of the article is to analyze the impact of legal regulations on the use of spatial data related to Poland's tourism assets and its cultural and natural heritage through spatial information services used as part of spatial information systems, both in the public and private sectors. The conducted considerations are to allow for the formulation of de lege lata remarks and de lege ferenda postulates regarding the existing legal basis for the functioning of the spatial information infrastructure. The proposed solutions should have a positive impact on improving the efficiency of using the data collected in this infrastructure for purposes related to the promotion of Poland's cultural and natural heritage.

4

Edukacja w miastach

Jakubowski K.

Zieleń Miejska

|

2015

|

Nr 10

34--36

PL

Jednym ze sprawdzonych sposobów na skuteczne zarządzanie przyrodą w mieście jest jej ochrona wespół z aktywizacją. Dowodami na to są parki i obszary chronione w europejskich miastach, połączone z centrami obsługi turystyki masowej, rodzinnej i przyrodniczej.

5

Historic salt mines in Wieliczka and Bochnia

Wiewiórka J., Charkot J., Dudek K., Gonera M.

Geoturystyka

|

2009

|

nr 3

61-70

EN

Historic salt mines in Wieliczka and Bochnia are situated by the old trade road from Kraków to the east, in the region well known from salt-making from brines since the Neolith (ca. 3500 BC). In Bochnia the rock salt was discovered in 1248, whereas in Wieliczka production of the rock salt was confirmed in the town charter in 1290. At the end of the 13th century both mines were united into the Kraków Saltworks. In the 16th century it was the biggest production centre in Poland and one of the biggest in Europe. The rock-salt exploitation ended in Bochnia in 1990 and in Wieliczka in 1996. Both deposits are situated within the Miocene (Badenian - M4) folded strata of the salt-bearing complex, consisting of the Skawina Formation (at the bottom), the Wieliczka Formation (containing the evaporites), and the Chodenice beds (at the top). The Wieliczka deposit consists of the upper boulder deposit and the lower stratiform one. The boulder deposit was formed as a result of submarine flows in southern part of the evaporite basin. Both the boulder and the stratiform deposits were finally shaped by the overthrust movements of the Outer Carpathians. The Bochnia deposit is limited to the northern limb of the Bochnia anticline, at the northern edge of the Outer Carpathians. The Wieliczka Salt Mine is written into the first UNESCO List of the World Cultural and Natural Heritage (1978) and recognised as a National Monument of History (1994). Since 2000 the Bochnia Salt Mine is the National Monument of History as well. In 1997 the Małopolska voivode issued a decree comprising legal protection of 40 documentated sites, important for geology of the Wieliczka deposit, and in 2000 the Natural Reserve "Crystal Caves" in Wieliczka was established. In 2005, twenty seven documentated sites were established and provided with legal protection in the Bochnia Salt Mine.

PL

Zabytkowe kopalnie soli w Wieliczce i Bochni znajdują się przy starym trakcie handlowym z Krakowa na wschód, w rejonie znanym z warzenia soli jeszcze w neolicie (ok. 3500 lat p.n. e.). W Bochni sól kamienną odkryto w 1248 roku, podczas gdy w Wieliczce wydobycie soli kamiennej jest wzmiankowane w akcie lokacyjnym miasta z 1290 roku. Pod koniec XIII wieku obydwie kopalnie zostały połączone w jedno królewskie przedsiębiorstwo - Krakowskie Żupy Solne. W XVI wieku był to największy ośrodek produkcyjny w Polsce i jeden z największych w Europie. Wydobycie soli kamiennej zakończyło się w Bochni w 1990, a w Wieliczce w 1996 roku. Obydwa złoża znajdują się w utworach sfałdowanego miocenu (baden - M4) jednostki zgłobickiej Karpat zewnętrznych. Seria solonośna składa się z formacji skawińskiej, wielickiej (ewaporaty) i warstw chodenickich. Złoże solne Wieliczki zbudowane jest z górnego złoża bryłowego ż dolnego pokładowego. Złoże bryłowe zostało utworzone w wyniku podmorskich spływów w południowej części basenu ewaporacyjnego. Obydwie części złoża zostały ostatecznie uformowane w wyniku ruchów nasuwczych Karpat. Złoże soli Bochnia znajduje się w północnym skrzydle antykliny Bochni, na północ od brzegu Karpat. W 1978 roku Kopalnia Soli Wieliczka została wpisana na pierwszą listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO, a w 1994 roku uznana za Narodowy Pomnik Historii. Od 2000 roku Kopalnia Soli Bochnia jest również Narodowym Pomnikiem Historii. W 1997 roku dekretem wojewody małopolskiego objęto ochroną prawną, w formie stanowisk dokumentacyjnych, 40obiektów geologicznych w Kopalni Soli Wieliczka, a w 2000 roku ustanowiono rezerwat przyrody "Groty Kryształowe" w Wieliczce. W 2005 roku ochroną prawną objęto również 27 stanowisk dokumentacyjnych w Kopalni Soli Bochnia.

6

Geomorfologia w ochronie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego : wymiar globalny i lokalny

Migoń P.

Landform Analysis

|

2008

|

Vol. 9

25--29

7

Geological heritage and museums

Jakubowski K.

Polish Geological Institute Special Papers

|

2004

|

Vol. 13

21-28

EN

Natural history museums gathering valuable collections play an important role in the protection of geological heritage. This role is inherently associated with the fundamental mission of museums concerning the protection of natural and cultural heritage. For the purpose of methodology, two categories of the inanimate nature monuments are distinguished: (1) immovable geological heritage (immobile monuments of inanimate nature) that cannot be removed from the surrounding environment and should be protected in situ, and (2) movable geological heritage (mobile monuments of inanimate nature) protected ex situ, within a museum. The paper presents the scientific and didactic criteria of the valuation of the main types of museum collections constituting the movable part of the geological heritage. New tendency in active preservation of geosites are indicated. These trends consist of the use of in situ museum techniques of conservation, exposition and of the construction of special museum pavilions and protective halls.

PL

Muzea przyrodnicze gromadzące cenne kolekcje spełniają ważną rolę w ochronie dziedzictwa geologicznego. Wiąże się ona integralnie z podstawową misją muzeów w zakresie zachowania dziedzictwa przyrodniczego i kulturalnego. Dla celów metodologicznych wyróżniono dwie kategorie zabytków przyrody nieożywionej: (1) nieruchome dziedzictwo geologiczne (nieruchome zabytki przyrody nieożywionej), nierozerwalnie związane z otaczającym środowiskiem i chronione in situ oraz (2) ruchome dziedzictwo geologiczne (ruchome zabytki przyrody nieożywionej), chronione ex situ w przestrzeni muzealnej. Przedstawiono naukowe i dydaktyczne kryteria waloryzacji głównych typów kolekcji muzealnych, stanowiących ruchomą część dziedzictwa geologicznego. Wskazano na nowe tendencje czynnej ochrony geostanowisk, polegające na zastosowaniu muzealnych technik konserwacji i ekspozycji in situ oraz budowie specjalnych pawilonów muzealnych.

8

Ochrona dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego w strefie podmiejskiej i na obrzeżach Sztokholmu na przykładzie historycznych założeń parkowo-ogrodowych

Augustyn-Lendzion E.

Architektura Krajobrazu

|

2002

|

nr 3-4

72-78

EN

In the article entitled Cultural Heritage and Natural Protection in Suburban Areas and Outskirts of Stockholm Based on an Example of Historical Park- Garden Foundations the attention of the reader was drawn to green areas, both natural and founded by man which are under great concern in The Swedish Kingdom. Particular attention was paid to areas with not only natural value but also constituting cultural heritage on a domestic scale, and sometimes even the European one. Such objects include among others historical park-garden sets. The author of the present publication discusses in detail two foundations exemplifying different styles of garden art. These are: gardens of Gripsholm Castle and the palace park in Drottningholm. They are situated in Stockholm's suburban area on Melar lake. Both described sets have great value for Swedish culture. Moreover Drottningholm was included in UNESCO's relics of the past list in 1991, and Gripsholm Castle is one of ten Swedish Royal castles included in national cultural heritage. Restoration works undertaken in both cases are run with exceptional care and under the surveillance of authorised organs and public opinion.