Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Dziedzictwo architektoniczne i kulturowe w krajobrazie województwa śląskiego — układy przestrzenne cmentarzy żydowskich

Chodura Karolina

Wiadomości Konserwatorskie

|

2024

|

Nr 77

91--106

PL

Cmentarze żydowskie stanowią w krajobrazie województwa śląskiego niezwykle cenne dziedzictwo kulturowe, świadectwo wielokulturowej i wielonarodowej historii regionu. W granicach województwa znajdują się obecnie 64 znane cmentarze żydowskie w różnym stanie zachowania. Nekropolie te są swego rodzaju zapisem historii społeczności, stąd ich analiza, nie tylko w zakresie epitafiów oraz sztuki nagrobnej, lecz także rozwiązań przestrzennych, jest ważnym polem badawczym. Celem badań było określenie, jakie układy kompozycyjne cmentarzy żydowskich występują na terenie województwa śląskiego, czy wykazują one wzajemne podobieństwa i czy możliwe jest wyłonienie typologii układów kompozycyjnych. Artykuł prezentuje wyniki tych badań – typologię układów kompozycyjnych wraz z omówieniem układów przestrzennych wybranych cmentarzy. Zaprezentowane są w nim autorskie plany cmentarzy wykonane na podstawie badań materiałów i dokumentacji archiwalnych oraz badań in situ.

EN

Jewish cemeteries constitute extremely valuable cultural heritage in the landscape of the Silesian Voivodeship, a testimony to the multicultural and multinational history of the region. There are currently sixty-four known Jewish cemeteries within the borders of the voivodeship in various states of preservation. These necropolises are a record of the history of the community, hence their analysis is an important field of research, not only in terms of the epitaphs and grave art, but also through their spatial solutions. The aim of the research was to determine what compositional layouts of Jewish cemeteries exist in the Silesian Voivodeship, whether they display mutual similarities and whether it is possible to identify a typology of compositional layouts. The paper presents the findings of this research—a typology of compositional layouts along with a discourse on the spatial layouts of selected cemeteries. It presents original cemetery plans based on archival materials and documentation, as well as in situ research.

2

Ewolucja formy wieżowca oraz jej wpływ na rozwój miast na przykładzie Chicago i Nowego Jorku

Strzałka-Rogal Dominika

Builder

|

2024

|

R.28, nr 4

48--51

PL

W artykule omówiono ewolucję formy wieżowca oraz jego wpływ na rozwój miast amerykańskich. Studium oparto na przykładach drapaczy chmur, będących dla historii architektury symbolem pomysłowości, ambicji i sprawności architektonicznej. W analizie szczególną uwagę zwrócono na przełomowe dla epoki rozwiązania konstrukcyjne i materiałowe. Celem artykułu jest nakreślenie roli wieżowca oraz wartości dodanej, jaką pionowa struktura wnosi do miejskiego krajobrazu. Autorka wykazuje, że ówczesny kontekst kulturowy, społeczny i gospodarczy odpowiada za sukces długoterminowej wizji efektywnego wykorzystania przestrzeni.

EN

The article discusses the evolution of the skyscraper form and its impact on the development of cities. A study based on examples of skyscrapers, works as a symbol of ideas and ambition. The analysis focuses on design and material solutions that were groundbreaking for the time. The aim of the article is to outline the role of a skyscraper and the added value that a vertical structure brings to the urban landscape. The author shows that cultural, social and economic context is responsible for the successful long-term visions of space use.

3

Towards alternative strategies for the post-disaster recovery of cultural heritage sites: a case study of the Basilica of St. Benedict in Norcia, Italy

Rizzi Paola, Porębska Anna, Rogulska Aleksandra

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

Nr 73

48--56

EN

This article discusses the recovery and reconstruction of architectural and urban heritage sites damaged by natural disasters, such as earthquakes, and man-made disasters, such as armed conflicts. Analyzing the differences in the approach to the accessibility of public spaces, attention is drawn to the potentially negative consequences of the long timespans of decision-making processes. Since restoring the social dimension of the latter through temporary and semi-temporary measures can have a positive impact on social, psychological and economic recovery, alternative scenarios for pre-reconstruction interventions in the area of St. Benedict Church in Norcia, Italy, that collapsed during the 2016 Amatrice–Visso–Norcia seismic sequence, are proposed. The paper offers some insight on the potential advantages of saving places instead of saving only structures and contributes to the discussion regarding the post-disaster reconstruction of architectural heritage sites.

PL

Niniejszy artykuł omawia rewaloryzację i odbudowę zabytków architektury i urbanistyki zniszczonych przez klęski żywiołowe takie jak trzęsienia ziemi oraz katastrofy takie jak konflikty zbrojne. Poprzez analizę różnic w podejściach do dostępności przestrzeni publicznych zwraca się uwagę na potencjalnie negatywne skutki długotrwałych procesów decyzyjnych. Ponieważ odnowa wymiaru społecznego tego ostatniego poprzez tymczasowe i na wpół tymczasowe środki może mieć pozytywny wpływ na społeczną, psychologiczną i ekonomiczną odbudowę, zaproponowano alternatywne scenariusze przedrekonstrukcyjnych interwencji na obszarze Bazyliki św. Benedyka w Nursji we Włoszech, która zawaliła się podczas sekwencji sejsmicznej Amatrice-Visso-Nursja. Artykuł wzbogaca wiedzę na temat potencjalnych korzyści z ratowania miejsc, zamiast ratowania jedynie obiektów, i stanowi przyczynek do dyskusji o odbudowie zabytków po klęskach żywiołowych i katastrofach.

4

The theme of ruins in contemporary art

Goranskaya Tatiana, Kazhar Nina

Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo

|

2022

|

Z. 28 (178)

13-20

PL

Artykuł analizuje różne interpretacje pojęcia „ruina” w historii kultury. Pokazano, że ruina, jako „forma symboliczna” z jednej strony jest ogniwem łączącym ze sobą fragmenty różnych epok historycznych i kulturowych obrazów świata, a z drugiej strony ucieleśnia wirtualną rzeczywistość, globalną kulturę i/lub katastrofę. Autorki wyróżniły artystyczne interpretacje ruin we współczesnej sztuce plastycznej, takie jak: ruina historyczna; ruina teraźniejszości i/lub „utraconej przyszłości”; konstrukcja semantyczna; obiekt (fragment architektoniczny) jako znak miejsca i czasu.

EN

The article analyzes various interpretations of the concept of “ruin” in the history of culture. It is shown that the ruin, as a “symbolic form”, on the one hand, is a link connecting fragments of various historical eras and cultural pictures of the world with each other, and on the other hand, it embodies the virtual reality of being, a possible global culture and/or catastrophe. The authors singled out such artistic interpretations of the ruins in contemporary fine arts as: a historical ruin; the ruin of the present and/or the “lost future”; semantic construction; object (architectural fragment) as a sign of place and time.

5

Wpływ systemu dofinansowania prac budowlano-konserwatorskich oraz nieprzewidzianych czynników zewnętrznych na zagrożenia procesu inwestycyjnego w obiektach zabytkowych

Ałykow Krzysztof, Zalisko Marek, Bednarz Łukasz, Krupa Michał, Jasieńko Jerzy

Wiadomości Konserwatorskie

|

2022

|

Nr 72

20--32

PL

Celem artykułu jest poddanie analizie zagrożeń dla realizacji prac budowlano-konserwatorskich współfinansowanych ze środków zewnętrznych na przykładzie dofinansowania Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej w ramach programu Ochrona Zabytków ze względu na jego uniwersalność, dostępność oraz wzorcowość dla programów jednostek samorządu terytorialnego. Program finansowany jest ze środków przyznawanych na podstawie rozporządzenia Ministra Kultury z 16 sierpnia 2017 oraz środków Narodowego Funduszu Ochrony Zabytków. Przedmiotowa analiza została oparta na wieloletnich doświadczeniach autorów w przygotowaniu prac budowlano-konserwatorskich w obiektach zabytkowych, realizowanych przy finansowym wsparciu instytucji rządowych i samorządowych i nadzorze nad ich realizacją. Przedstawia ona także propozycje na szczeblu krajowym, mające na celu usprawnienie procesu przygotowania i realizacji prac budowlano-konserwatorskich współfinansowanych ze środków zewnętrznych.Celem artykułu jest poddanie analizie zagrożeń dla realizacji prac budowlano-konserwatorskich współfinansowanych ze środków zewnętrznych na przykładzie dofinansowania Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej w ramach programu Ochrona Zabytków ze względu na jego uniwersalność, dostępność oraz wzorcowość dla programów jednostek samorządu terytorialnego. Program finansowany jest ze środków przyznawanych na podstawie rozporządzenia Ministra Kultury z 16 sierpnia 2017 oraz środków Narodowego Funduszu Ochrony Zabytków. Przedmiotowa analiza została oparta na wieloletnich doświadczeniach autorów w przygotowaniu prac budowlano-konserwatorskich w obiektach zabytkowych, realizowanych przy finansowym wsparciu instytucji rządowych i samorządowych i nadzorze nad ich realizacją. Przedstawia ona także propozycje na szczeblu krajowym, mające na celu usprawnienie procesu przygotowania i realizacji prac budowlano-konserwatorskich współfinansowanych ze środków zewnętrznych.

EN

The aim of this article is to analyze the threats to the implementation of construction and conservation works co-financed from external funds, on the example of the co-financing from the Minister of Culture and National Heritage of the Republic of Poland under the Monument Protection program due to its universality, accessibility, and exemplary nature for programs of local government units. The Program is funded from means distributed based on the Regulation of the Minister of Culture of August 16, 2017, and the means of the National Monument Protection Fund. The analysis in question was based on the authors’ rich experience in the preparation and supervision of construction and conservation works in historic buildings performed with the financial support of government and local government institutions. It also presents proposals at the national level aimed at streamlining the process of preparation and implementation of construction and conservation works co-financed from external funds.

6

Graphical 3D reconstruction of the Tustan rock fortress, Ukraine, in the study and the promotion of architectural heritage sites

Cherkes Bogdan, Linda Svitlana, Rozhko Vasyl, Yasinskyi Maksym

Wiadomości Konserwatorskie

|

2022

|

Nr 69

26--35

EN

The Tustan state historical and cultural reserve was established in 1994 with the stated aim to preserve and rationally use the unique rock fortress city of Tustan, situated near the rural community of Urych in Lviv Oblast, Ukraine. Research into Tustan was initiated around four decades ago by architect and archaeologist M. Rozhko. This research resulted in the discovery of previously unknown stone fortifications. The researcher developed his own method of graphical 2D reconstruction and identified the main stages of the fortress’s development and growth. V. Rozhko created 3D graphical reconstructions of the fortress, which opened up new perspectives in the study of the structure. This paper shows how the use of modern 3D modelling methods for reconstructing the stages of the fortress’s construction helped to solve issues that could not be previously clarified with the help of traditional research methods. It was proved that contemporary 3D reconstructions are not only a new method of investigating and studying heritage sites, but also a new means of promoting them at regional and international levels.

PL

Narodowy rezerwat historyczno-kulturalny „Tustań” utworzony został w roku 1994 w celu zachowania i racjonalnego wykorzystania unikatowego skalnego miasta-twierdzy Tustań znajdującego się w pobliżu wsi Urycz w obwodzie lwowskim (Ukraina). Czterdzieści lat temu archeolog M. Rożko rozpoczął w Tustaniu badania, których wynikiem było odkrycie skalnych fortyfikacji. Badaczowi udało się opracować własną metodę graficznej rekonstrukcji 2D oraz ustalić podstawowe etapy budowy twierdzy. Architekt V. Rożko wykonał graficzny model 3D przedstawiający rekonstrukcję twierdzy, co otworzyło nowe możliwości prowadzenia badań obiektu. W artykule przedstawiono sposób wykorzystania nowoczesnych technik modelowania 3D przy rekonstrukcji etapów budowy twierdzy, co pomogło uporać się z problemami, których nie udało się wyjaśnić przy użyciu tradycyjnych metod badawczych. Udowodniono, że współczesne rekonstrukcje 3D są nie tylko nową metodą badań zabytków, lecz także nowym sposobem ich promocji na poziomie regionalnym i międzynarodowym.

7

Architectural images by Andrzej Bemer in early modern Lviv

Salata Oksana Oleksiivna, Stelmach Bolesław

Wiadomości Konserwatorskie

|

2022

|

Nr 70

28--33

EN

The study of cultural and historical heritage is extremely important in today’s world. Many architectural monuments built by Polish, German and Italian builders and architects have been preserved in Ukraine. Many of them were built in the early modern period, marked by the active development of cities, including the growth of secular construction and ecclesiastical architecture. A special style and architectural forms were used by the little-known architect and sculptor Andrzej Bemer. He created unique complexes of secular and ecclesiastical architecture, which, in fact, became the hallmarks of Lviv. It is shown how the sculptural ensembles of the master were filled with new content, changing their own structural composition and forming a new architecture of the city. Early modern times were a period when Polish and Ukrainian architects and sculptors were seeking new forms. A number of architectural masterpieces presented by Ukrainian, Polish and German architects and builders are presented. Joint masterpieces of art are unique and should therefore be preserved for future generations.

PL

Badanie kulturowego i historycznego dziedzictwa jest bardzo ważne w obecnym świecie. Wiele zabytków architektonicznych zrealizowanych przez polskich, niemieckich i włoskich budowniczych i architektów zachowało się w Ukrainie. Większość z nich powstała w okresie nowożytnym, kiedy aktywny rozwój miast przyczynił się do budowy świeckiej i kościelnej architektury. Szczególny architektoniczny styl i formy były wykorzystywane przez mało znanego twórcę Andrzeja Bemera. Tworzył on unikalne zespoły świeckich i kościelnych budowli, które stały się wizytówkami Lwowa. Ukazano, jak rzeźbiarskie zespoły tego mistrza wypełniono nową treścią, zmieniając ich kompozycję strukturalną i tworząc nową architekturę miasta. Wczesna epoka nowożytna była okresem, kiedy polscy i ukraińscy architekci i rzeźbiarze poszukiwali nowych form. Przedstawiono kilka architektonicznych arcydzieł autorstwa ukraińskich, polskich i niemieckich architektów i budowniczych. Wspólne arcydzieła sztuki są unikalne i powinny być zachowane dla przyszłych pokoleń.

8

Reception of modern movement architecture of second half of the XX century in local context comparative analisys method on examples of housing estates in İzmir, Turkey and the Upper Silesia Agglomeration, Poland

Żmudzińska-Nowak Magdalena, Güler Nakip Gizem

Builder

|

2022

|

R.26, nr 9

50--53

EN

Housing architecture - multi-storey houses, housing estates, and their urban layouts - of the second half of the XX century is a spectacular representation of the transformation process from traditional to modern architecture. Modernism, referred to as the “International Style”, created numerous variations depending on local conditions. The main thesis of this study is to reveal that the reception of the Modern Movement known as “International Style” in local contexts results in differences in the form of apartment buildings and their urban layouts, among others. We study this phenomenon by examining and comparing examples of housing estates. The effects of global Modernism in the local context will be compared with selected examples from Izmir, Turkey and the Upper Silesia Agglomeration, Poland in the second half of the XX century. Analyzing how two different regions adopted modernism under different conditions, their differences and similarities, are an important point of the research problem. The main goal of this article is to present the scientific problem of the study and the methodological approach for further in-depth studies on selected examples. It is advocated that the comparative research method to be applied to local modernism is a convenient approach for understanding the transformation of housing and settlement patterns.

PL

Architektura mieszkaniowa drugiej połowy XX wieku i jej rozwój stanowi spektakularną ilustrację procesu transformacji od architektury tradycyjnej do nowoczesnej. Modernizm, zwany „stylem międzynarodowym”, stworzył wiele odmian w zależności od lokalnych uwarunkowań. Główną tezą badawczą niniejszego opracowania jest wykazanie, że recepcja i adaptacja Modernizmu zwanego „stylem międzynarodowym” w kontekstach lokalnych skutkuje różnicami m.in. w formie budynków mieszkalnych i ich układach urbanistycznych. Proces zostanie zbadany poprzez porównanie wybranych przykładów osiedli z drugiej połowy XX wieku, z terenu Izmiru w Turcji oraz z Aglomeracji Górnośląskiej w aspekcie zgodności z wytycznymi modernizmu oraz lokalnych różnic. Głównym celem artykułu jest przedstawienie problemu oraz zarysu metody analizy porównawczej, która będzie rozwijana w toku dalszych pogłębionych badań na wybranych przykładach.

9

Jewish pre-burial houses in Silesian Voivodeship - state of preservation

Chodura Karolina

Builder

|

2022

|

R.26, nr 12

59--63

EN

For centuries synagogues, houses of prayer, Jewish cemeteries with pre-burial houses were an important element of the landscape of the cities located within current borders of the Silesian Voivodeship. Unfortunately not many examples of this heritage have survived to present day - on 64 Jewish cemeteries located within the borders of the Voivodeship only 15 Jewish pre-burial houses have survived, many of them in a very poor technical condition. The aim of the article is to present state of preservation of this extremely valuable architectural and cultural heritage. Presented research is the result of in situ studies conducted in 2018-2021.

PL

Synagogi, domy modlitwy, żydowskie domy przedpogrzebowe przez wieki były ważnym elementem pejzażu miast znajdujących się obecnie w granicach województwa śląskiego, niestety niewiele z tych obiektów przetrwało do dzisiaj. Na terenie województwa śląskiego zachowało się zaledwie 15 domów przedpogrzebowych zlokalizowanych na 64 cmentarzach żydowskich, w tym wiele w bardzo złym stanie technicznym. Celem artykułu jest przedstawienie stanu zachowania tego niezwykle cennego dziedzictwa architektonicznego i kulturowego. Zaprezentowane wyniki są efektem badań in situ przeprowadzonych w latach 2018-2021

10

Dziedzictwo architektury Górnego Śląska II połowy XX wieku - problemy konserwatorskie i perspektywy badawcze

Żmudzińska-Nowak Magdalena

Builder

|

2022

|

R.26, nr 6

34--36

PL

Artykuł porusza tematykę dziedzictwa architektury Górnego Śląska II połowy XX wieku jako problemu badawczego i konserwatorskiego. Celem publikacji jest charakterystyka architektury Górnego Śląska tego okresu w szerszym kontekście rozwoju architektury w Polsce oraz wydobycie głównych problemów związanych z jej ochroną. Tekst składa się z dwóch części. W części pierwszej przedstawiono ogólną charakterystykę okresu II połowy XX wieku w rozwoju architektury w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem Górnego Śląska. Omówiono także wybrane zagadnienia ochrony architektury powojennej oraz problemy z nią związane, w tym: brak całościowej wiedzy na temat zasobów architektonicznych tego okresu, trudności związane z ich waloryzacją czy niska świadomość społeczna w zakresie ich wartości. Część druga zawiera omówienie przykładów działań podejmowanych przez autorkę w ramach współpracy pomiędzy Wydziałem Architektury Politechniki Śląskiej a Instytutem Dokumentacji Architektury Biblioteki Śląskiej. Wspólne działania mają na celu dokumentację i ochronę dziedzictwa (materialnego i niematerialnego) Górnego Śląska w zakresie architektury oraz urbanistyki. Wypracowana metodyka interdyscyplinarnych działań, realizowana z sukcesem od blisko dziesięciu lat, może stać się uniwersalnym modelem postępowania w tym zakresie.

EN

The article deals with the subject of the architectural heritage of Upper Silesia of the second half of the 20th century in terms research and conservation problem. The aim of the publication is to characterize the architecture of Upper Silesia of that period within the broader context of Polish architecture development, and to highlight the main problems related to its protection. The text consists of two parts. The first part presents a general description of the period of the second half of the 20th century in the development of architecture in Poland, particularly emphasizing the Upper Silesian facilities. Selected issues of the protection of post-war architecture and related problems were also discussed, including: the lack of comprehensive knowledge about the architecture of this period, difficulties related to its valorization and low social awareness of its values. The second part contains a discussion of examples of activities undertaken by the author within the cooperation between the Faculty of Architecture of the Silesian University of Technology and the Institute of Architecture Documentation of the Silesian Library in Katowice. Joint activities are focused on documentation and protection of the heritage (tangible and intangible) of Upper Silesia in the field of architecture and town planning. The methodology of interdisciplinary activities, successfully implemented for nearly ten years, may become a universal model for this field development.

11

Architectural heritage as the basis for the formation of the modern image of the city

Goranskaya Tatiana

Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo

|

2021

|

Z. 27 (177)

58-62

EN

The article analyzes the artistic interpretations of objects of architectural heritage from paintings and graphics, as the basis for the formation of the modern image of the city.

PL

W artykule przeanalizowano artystyczne interpretacje obiektów dziedzictwa architektonicznego (przedstawione w malarstwie i grafice), które są podstawą kształtowania nowoczesnego wizerunku miasta. Pokazano, że współczesny wizerunek miasta jest połączeniem „ducha miejsca” i „ducha czasu” i kształtuje się w kontekście dualizmu kulturowej uniwersalizacji i dążenia społeczności lokalnych do zachowania historycznej tożsamości krajobrazu miejskego. Opisano następujące metody odtwarzania dziedzictwa architektonicznego jako podstawy obrazu miasta przez artystów: utrata indywidualności i „zanikanie” fragmentów miejskiej rzeczywistości; międzykulturowy i międzyetniczny dialog „starego i nowego” („mozaika”, „kompozycja”) oraz „życie małego miasta w dużym” („stare miasto”, „fantazje o przeszłości”).

12

Wartość społeczna zabytków architektury w świetle wybranych dokumentów UNESCO, ICOMOS, Rady Europy, kształtujących teorię ochrony dziedzictwa kulturowego

Sroczyńska Jolanta

Wiadomości Konserwatorskie

|

2021

|

Nr 65

7--19

PL

Artykuł jest przeglądem wybranych międzynarodowych dokumentów tworzonych przez UNESCO, ICOMOS, Radę Europy i inne organizacje zajmujące się ochroną dziedzictwa architektonicznego. Dobór dokumentów wskazuje, jak kształtował swą pozycję w teorii ochrony zabytków termin „wartość społeczna”. Aż do końca XX wieku ochrona zabytków była zagadnieniem związanym tylko ze specjalistami. Sytuacja zaczęła się zmieniać pod koniec XX stulecia, kiedy zaczęto akceptować aktywną partycypację społeczną w procesie konserwacji zabytków architektury. Dostrzeżenie roli lokalnej społeczności w ochronie zabytków z czasem rozciągnęło się także na akceptację wartości nadawanej dziedzictwu kulturowemu przez ludzi z tym dziedzictwem związanych. Najnowsze programy ochrony dziedzictwa wciągają już wyinterpretowane (przy współudziale społeczności lokalnej) wartości społeczne do ogólnego procesu waloryzacji miejsca i holistycznej prezentacji wartości zabytku. Działania takie nie tylko wspomagają aktywną ochronę zabytków, lecz także służą wpisaniu dziedzictwa architektonicznego w zrównoważony rozwój społeczeństw.

EN

This paper is a review of selected international documents created by UNESCO, ICOMOS, the Council of Europe and other organizations dealing with the protection of architectural heritage. The selection of documents indicates how the term “social value” shaped its position in the theory of monument protection. Until the end of the twentieth century, the protection of monuments was an issue related only to specialists. The situation began to change at the end of the twentieth century, when active public participation in the process of conservation of architectural monuments began to be accepted. The perception of the role of the local community in the protection of monuments over time also extended to the acceptance of the value given to cultural heritage by people associated with this heritage. The latest heritage protection programs draw the already interpreted (with the participation of the local community) social values into the general process of site valorization and holistic presentation of the values of the monument. Such activities support not only the active protection of monuments, but also contribute to the incorporation of architectural heritage into the sustainable development of societies.

13

Shaping the world picture: Notes on Andrzej Piotrowski's Architecture of Thought: Part II

Salata Oksana Oleksiivna, Stelmach Bolesław

Wiadomości Konserwatorskie

|

2021

|

Nr 68S

176--182

EN

Phenomenological studies are of fundamental significance to the discipline of architecture and urban design. Gaining insight not the transformation of space by coming into contact with space “in and of itself ” has an essential weight in a period of Heidegger’s world picture. Such rarely encountered non-verbal analyses are presented by Andrzej Piotrowski in his book Architecture of Thought. The authors, in recognition of the weight and originality of Piotrowski’s studies, point to the “axiological trap” that is based on a partial formulation of evaluative hypotheses instead of epistemological analyses. We can therefore accuse them of presentism-an ahistorical perception of phenomena and mechanisms. In this context, it is necessary to bring up the thought of Friedrich Nietzsche, that only the present exist. The past and future are illusions. His concept of time forces a phenomenological perception of reality, here and now, as well as an ontic reflection via an existential, individual experience of each and every one of us.

PL

Dla dziedziny architektura i urbanistyka zasadnicze znaczenie mają badania fenomenologiczne. Poznanie przekształcania przestrzeni poprzez obcowanie z przestrzenią „samą w sobie” ma w dobie heideggerowskiego „światoobrazu” zasadniczą wagę. Takie rzadko spotykane niewerbalne analizy prezentuje Andrzej Piotrowski w swojej książce Architektura myśli (Architecture of Thought). Autorzy artykułu doceniając wagę i oryginalność badań Piotrowskiego, wskazują na „pułapkę aksjologiczną”, która polega na częściowym stawianiu tez wartościujących zamiast epistemologicznych analiz. Można tym samym zarzucić im prezentyzm – ahistoryczne postrzeganie zjawisk i mechanizmów. Trzeba w tym kontekście przypomnieć myśl Fryderyka Nietzsche, że naprawdę istnieje tylko czas teraźniejszy, przeszłość i przyszłość to iluzje. Jego koncepcja czasu zmusza do fenomenologicznego odbioru rzeczywistości, tu i teraz, do refleksji ontycznej poprzez egzystencjonalne indywidualne doświadczenie każdego z nas.

14

The new function of architectural monuments – a comparative analysis of two different cases: Palazzo Querini Stampalia and the Fondaco dei Tedeschi building

Strzałka-Rogal Dominika

Technical Transactions

|

2021

|

Vol. 118, iss. 1

art. no. e2021014

EN

This paper discusses the long-term vision of the historic city development, where buildings assume a new function over time. The discussion is based on the example of Palazzo Querini Stampalia and Fondaco dei Tedeschi – two monuments restored to Venice in a new, different role. In the comparative analysis of the transformation of the buildings, particular attention was paid to the cultural, social and economic context of the city. This article aims to review the strengths and weaknesses of the new-use scenarios, outlining the renovation of the monuments and its added value for cities. The author concluded that no matter what the new function of the building is, it is worth renovating them, because this way the heritage can survive and this should be the central objective of a long-term vision.

15

Railway water towers of Western Poland– historic networked architectural resource and its typological structure

Barełkowski Robert

Przestrzeń i Forma

|

2021

|

nr 48

283--332

EN

The article reports on the identification of the inventory of the water towers in Western Poland, the territory consisting of nine main administrative units called voivodeships. It presents the inventory of water towers both in statistical and locational terms, diagnosing architectural typologies and examining the quantitative parameters of the resource as well as its distribution in particular voivodeships. An attempt has been made here to show the resource by postulating the introduction of the concept of historic networked architectural resource (HiNAR). In this particular case, the element of historic heritage must be considered in the context of the network of buildings, as its component, so that it should be possible to read its meaning and the historical values accumulated in particular structures. This approach enables us to look more precisely at the changes in the formation of architectural form in subsequent decades.

PL

Artykuł relacjonuje rozpoznanie zasobu kolejowych wież ciśnień w Polsce Zachodniej, terytorium złożonego z dziewięciu głównych jednostek administracyjnych nazywanych województwami. Prezentuje on zasób wież w ujęciu statystycznym i lokalizacyjnym diagnozując typologie architektoniczne i badając parametry ilościowe zasobu oraz rozkład zasobu w poszczególnych województwach. Podjęto tu próbę ukazania zasobu postulując wprowadzenie pojęcia zabytkowego zasobu sieciowego architektury - historic networked architectural resource (HiNAR). W tym szczególnym przypadku element dziedzictwa historycznego musi być rozpatrywany w kontekście sieci obiektów, jako jego składnik, aby możliwe było odczytanie jego znaczenia i zakumulowanych w danej substancji wartości zabytkowych. Ujęcie to pozwala w precyzyjniejszy sposób przyjrzeć się zmianom kształtowania formy architektonicznej w kolejnych dekadach.

16

Dom przedpogrzebowy na cmentarzu żydowskim w Katowicach jako dziedzictwo architektoniczne i kulturowe

Chodura Karolina

Builder

|

2021

|

R.25, nr 7

30--32

PL

Dziedzictwo architektoniczne związane z kulturą żydowską stanowi ważny element wielokulturowej tradycji i historii województwa śląskiego. Niestety do naszych czasów zachowała się nieznaczna jego część. Artykuł prezentuje wyniki badań nad dziedzictwem architektonicznym oraz kulturowym cmentarzy żydowskich na terenie województwa śląskiego na przykładzie domu przedpogrzebowego wchodzącego w skład kompleksu cmentarza żydowskiego w Katowicach. W artykule przedstawiona jest charakterystyka i stan zachowania zabytku. Wyniki są efektem badań in situ, analizy źródeł archiwalnych, bibliograficznych, dokumentacji, przeprowadzonych w latach 2018-2021.

EN

The architectural heritage related to Jewish culture is an important element of the multicultural tradition and history of the Silesian Voivodeship. Unfortunately, only a small part of it has survived to our times. The article presents the results of research on the architectural and cultural heritage of Jewish cemeteries in the Silesian Voivodeship on the example of a pre-burial house in the Jewish cemetery complex in Katowice. The aim of the article is to present the characteristics and condition of the monument - results of analysis of archival and bibliographic sources and in situ research carried out in 2018-2021.

17

,,Podlinnostʹarhitekturnogo naslediâ": k voprosu traktovki ponâtiâ (II častʹ)

Goranskaa T.

Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo

|

2020

|

Z. 26 (176)

37-43

RU

V nastoâŝee vremâ «podlinnostʹ arhitekturnogo naslediâ» âvlâetsâ odnim iz osnovnyh ponâtij restavracionnoj teorii i praktiki. V statʹe predstavleny sovremennye traktovki «podlinnosti»v gumanitarnyh naukah, každaâ iz kotoryh raskryvaet opredelennyj aspekt ponâtiâ. Pokazano, čto predstavleniâ o «podlinnosti» izmenâûtsâ s tečeniem vremeni, otličaûtsâ v različnyh kulʹturnyh tradiciâhi obuslovlenym irovozzreniem opredelennoj istoričeskoj èpohi. Vydeleny dva podhoda k tolkovaniû «podlinnosti arhitekturnogo naslediâ»: istoričeskij, osnovoj kotorogo âvlâetsâ ponimanie pamâtnika zodčestva kak dokumentalʹnogo svidetelʹstva prošlogo i svâzi vremen, i strukturnyj, kotoryj otvergaet preemstvennostʹ i dopuskaet vozmožnostʹ «zameny» častej celogo.

EN

Currently, the “authenticity of architectural heritage” is one of the basic concepts of restoration theory and practice. The article presents modern interpretations of “authenticity” in the humanities, each of which reveals a certain aspect of the concept. It is shown that the idea of “authenticity” changes over time, differs in various cultural traditions and is determined by the world view of a particular historical era. Two approaches to the interpretation of the “authenticity of architectural heritage” are distinguished as follows: the historical approach, the basis of which is the understanding of the architectural monument as documentary evidence of the past and the connection of the times, and the structural approach, which rejects continuity and allows the possibility of “replacing” parts of the whole.

18

«Podlinnost' arhitekturnogo naslediâ»: k voprosu traktovki ponâtiâ (1 častʹ)

Goranskaa T.

Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo

|

2019

|

Z. 25 (175)

33-39

RU

V nastoâŝee vremâ ≪podlinnostʹ≫âvlâetsâ odnim iz osnovnyh diskussionnyh voprosov restavracionnoj teorii i praktiki. V stat'e predstavlena dinamika traktovok ponâtiâ ≪podlinnost' архитектурного наследия≫ v istorii evropejskoj kul'tury (I čast') i opredeleny sovremennye napravleniâ v egointerpretacii v gumanitarnyh naukah (II čast'). Pokazano, čto predstavleniâ o ≪podlinnosti≫ izmenâûtsâ s tečeniem vremeni, otličaûtsâ v različnyh kulʹturnyh tradiciâh, obuslovleny mirovozzreniem opredelennoj istoričeskoj èpohi, a takže èvolûciej otnošeniâ čelovekak srede svoego obitaniâ. Vydeleny dva podhoda k tolkovaniû ≪podlinnosti arhitekturnogo naslediâ≫: istoričeskij, osnovoj kotorogo âvlâetsâ ponimanie pamâtnika zodčestva kak dokumentalʹnogo svidetelʹstva prošlogo i svâzi vremen, i strukturnyj, kotoryj otvergaet preemstvennostʹ i dopuskaet vozmožnostʹ ≪zameny≫ fragmentov celogo.

EN

Now, „authenticity” is one of the main debate issues of restoration theory and practice. The article presents the dynamics of interpretations of this concept (hereinafter referred to as „authenticity") in the history of European culture (Part I) and defines modern directions in its interpretation in the humanities (Part II). It is shown that the concept of „authenticity” changes over time, differs in various cultural traditions, due to the worldview of a particular historical era, as well as the evolution of a person’s attitude to his environment. Two approaches to the interpretation of the „authenticity of the architectural heritage” are distinguished: the historical one, the basis of which is the understanding of the architectural monument as documentary evidence of the past and the connection of the times, and the structural one, which rejects the continuity and ... the possibility of „replacing” fragments of the whole.

19

Beauty of historic urban centres - evolution in conservation theory

Bardzińska-Bonenberg Teresa, Bączkowska Magdalena

Architecture Civil Engineering Environment

|

2019

|

Vol. 12, no. 1

7--17

EN

The paper aims to investigate if the changing principles in the protection of historic urban spaces arose as a result of evolving rationale of modern architecture and town planning over the last two centuries. The research was performed using a chronological comparison of the literature, source texts and analyses of graphic materials. Considerations include the concept of beauty of a city upgraded by its reconstruction and conservation, in the perspective of the 19th century great theoreticians representing two different aesthetic attitudes: Viollet-le-Duc and John Ruskin. The theory concerning beauty as an essential value of a city underwent a radical change in the 2nd half of the 20th century. The initial theories were followed by expert groups and institutions resulting in formulating directives and charters, e.g. the Venice Charter. Conventions and regulations concerning the protection of architectural and urban heritage were the achievement of communities, also beyond Europe. They expanded the concept of beauty of a city by the aspect of cultural heritage, taking into account the human being and the role of aesthetic experience (Cesare Brandi). The research reveals a new understanding of historic urban centres. Starting with monuments protection, now conservation encompasses heritage spaces as a whole, implements legal provisions and often influences development of new methods and technologies with social aspect: sustainability and preservation of cultural continuity.

20

Numerical verification of the wooden structure of fortified settlement from the early iron age in Biskupin

Terlikowski Wojciech, Gregoriou-Szczepaniak Martyna, Sobczyńska Ewa, Wasilewski Kacper

Archives of Civil Engineering

|

2018

|

Vol. 64, nr 4/I

233--245

EN

Biskupin is one of the most recognizable archaeological site in Poland and Central Europe. The origins of the excavations dates back to year 1934 and had lasted almost continuously until 1974. In the framework of the grant from the Ministry of Culture and National Heritage interdisciplinary team of scientists from Archaeological Museum in Biskupin and Warsaw University of Technology performed multi-dimensional analysis of the settlement. Based on the integrated vector documentation, resulting from the photographic documentation, numerical models of structural systems of main types of buildings and defensive rampart were prepared. The aim of the analysis was a verification of the earlier findings of archaeological and architectural researches. The analysis allowed to verify both the arrangement of individual parts of structure of buildings, their work and the interconnection, as well as the possible dimensions of the individual components.

PL

Jednym z najbardziej spektakularnych osiągnięć przedwojennej polskiej archeologii było odkrycie grodu z przełomu epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w Biskupinie, stanowisko 4. Podstawowymi drewnianymi konstrukcjami kształtującymi zabudowę tego terenu były zewnętrzne ulice, falochrony, mury obronne, ulice wewnętrzne i budynki gospodarcze. Gród został zniszczony i odbudowany dwukrotnie podczas swojego istnienia. Badania dendrochronologiczne dowodzą, że większość materiału drewnianego użytego do budowy budynków ze starszej fazy osady została wycięta w latach 739-736 p.n.e. W ramach grantu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego interdyscyplinarny zespół naukowców z Muzeum Archeologicznego w Biskupinie i Politechniki Warszawskiej przeprowadził wielowymiarową analizę zabudowy. Na podstawie zintegrowanej dokumentacji wektorowej, powstałej w oparciu o dokumentację fotograficzną, opracowano modele numeryczne układów konstrukcyjnych głównych typów budynków zarówno z etapu starszego, jak i młodszego oraz wału obronnego. Celem badań była identyfikacja i weryfikacja układów i rozwiązań konstrukcyjnych, określenie parametrów geometrycznych elementów tworzących układ konstrukcyjny wykorzystywany w budynkach kultury łużyckiej w Biskupinie jak i konstrukcji wału obronnego. Kolejnym celem była ocena wpływu warunków gruntowych na pracę konstrukcji nośnej analizowanych budynków. Ponadto oceniano wpływ niektórych rozwiązań konstrukcyjnych, takich jak wpływ sumików na sztywność przestrzenną budynku, wpływ ciągłości zabudowy i wpływ półpiętra na nośność wyboczeniową słupa wewnętrznego. Analizy przeprowadzono na modelu budynku przedstawionym w literaturze(Rys. 2), a także zrekonstruowanym na podstawie zachowanej dokumentacji.