Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Polityka ochrony powietrza w Polsce wobec integracji z Unią Europejską

Karaczun Z.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

1999

|

Vol. 25, no. 2

149-162

PL

Celem prezentowanej pracy jest dokonanie analizy polityki ochrony powietrza w Polsce i na tym tle przeprowadzenie oceny jej zgodności z wymaganiami Unii Europejskiej. Najważniejsza zmiana w zakresie ochrony powietrza w Polsce związana jest ze znacznym ograniczeniem ilości zanieczyszczeń odprowadzanych do atmosfery. Niestety, uważna analiza trendu zmian wskazuje, że największy spadek emisji nastąpił w latach 1989-1992, od 1993 roku dynamika redukcji zmniejszyła się, a w przypadku niektórych zanieczyszczeń ich ilość odprowadzana do powietrza nawet wzrosła. Pokazuje to, że proste metody ograniczenia emisji uległy wyczerpaniu. Polityka ochrony powietrza będzie musiała w Polsce ulec pewnej zmianie, przede wszystkim ze względu na bliską integrację naszego kraju z Unią Europejską (EU) i obowiązkiem wdrożenia prawa EU. Chociaż cele ochrony powietrza w Polsce w zasadzie nie odbiegają od priorytetów programu Unii Europejskiej, to różne jest podejście do ochrony środowiska. Z tego względu, a także dlatego, że prawo ochrony powietrza w Unii Europejskiej jest znacznie bardziej rozwinięte niż w Polsce, należy spodziewać się, że koszty integracji w tym zakresie będą bardzo wysokie.

EN

The most important effect in the field of air protection in Poland during 1989-1997 was emission reduction of basic air pollutants. During this period emission of sulphur dioxide decreased by almost 40%, emission of nitrogen oxides by about 25%, carbon dioxide by 20%. Unfortunately a significant emission reduction occurred only during the preliminary period of economy transformations i.e. 1989-1992, whereas from 1993 the rate of emission reduction slowed down considerably. It shows that simple reserves of air protection have been exhausted and further reduction will only be possible if active measures are taken. It can also mean that Polish air protection policy is not so effective as should be. Polish Ecological Policy, including policy of air protection will have to change. It is caused primary by its unadaptation to free market condition. Additionally changes in Polish Ecological Policy will be extorted by approximation process. Therefore, Polish environment protection policy should by evaluated to see if it complies with European Union requirements. The main objective of the presented paper is to this evaluation, with focus on Polish air protection policy. In the paper the objectives and instruments of Polish air protection policy and its efficacy are reviewed. Additionally, expected changes in Polish policy have been discussed and cost of EU air protection directives implementation in Poland has been estimated.

2

Geochemistry of soils and vegetation of the Holy Cross Mts. between 1994 and 1996

Migaszewski Z.

Kwartalnik Geologiczny

|

1998

|

Vol. 42, nr 1

99-112

EN

The results of element and sulphur isotope determinations performed on soils from the Holy Cross Mts. Region showed that many elements were elevated primarily due to air pollution. The chemical analyses performed on samples collected in 1996 indicated the raised content of many elements, especially Hg, Pb and S, in topsoil. The most contaminated site was Łysica Mt., the tallest mountain of the region, showing the maximum content of many elements. In addition, the lowest pH values and the highest concentrations of PAHs were recorded here. The geometric mean values of a large number of elements, especially As, Cr, Hg, Pb and S, were higher in the Holy Cross Mts. Than those in Poland. Scots pine needles from Holy Cross Mountain National Park contained much Mg than those from the remaining part of the Holy Cross Mts. Compared to the oldest needles, the youngest from the same crop revealed the raised content of Cu, K, Mg, Ni, P and heavy sulphur isotope and the drop of Al., Ba, Ca, Fe, Hg, Mg, Pb, Sr, Ti and Zn. On the other hand, the one-year needles collected in 1994 to 1996 showed the decrease of Cu, K, Mg, Ni, P and S. The needles of all age classes yielded elevated concentrations of B, Mn, P, S, Zn and heavy sulphur isotope; the bark revealed more Al., Ba, Cd, Cr, Fe, Hg, La, Pb, Ti, V, Y and Yb. In turn the lichen species Hypogymnia physodes (L) Nyl. Was enriched in Fe, Hg, K, Mg, P, S, Ti, Zn and heavy sulphur isotope relative to pine bark. The content of sulphur in pine needles and lichens was generally close to that from Finnish Lapland or rural parts of Scandinavia. Moreover, concentrations of heavy metals in pine needles were similar, whereas those in lichens were higher compared to those in northern and eastern Finland.

PL

Głównym celem trzyletnich badań gleb i roślinności w regionie świętokrzyskim było ustalenie bazowej koncentracji pierwiastków chemicznych i izotopów siarki oraz określenie ich rozkłady przestrzennego. Cel ten osiągnięto stosując pięcio -oraz czteropoziomową, niewyważoną, gniazdową analizę wariancji (ANOVA). Badaniami objęto: gleby, igły sosny Pinus sylvestris L., plechy porostów Hypogymnia physodes (L) Nyl. I częściowo Xanthoria parietina (L) Th.Fr., tkanki mchów Entodon schreberi Hedw., Hylocomium splendens Hedw. I Hypnum cupressiforme Hedw., wody ze źródeł oraz pyły przemysłowe i węgiel z największych zakładów przemysłowych regionu. Zainicjowano również oznaczenia wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA), polichlorobifenyli (PCB), pestycydów chloroorganicznych i fenoli. Najwyższy poziom glebowy zawierał podwyższoną koncentrację wielu pierwiastków, szczególnie Hg (do 0,628 ppm), Pb(do 398 ppm) i S (do 0,152%). Najwyższe zawartości wielu pierwiastków, w tym również wyżej wymienionych, stwierdzono na Łysicy. Zarejestrowano tu również najniższą wartość pH (3,3) oraz maksymalną koncentrację WWA (do 1905,83 ppb). Średnie geometryczne wielu pierwiastków, w tym As, Cr, Hg, Pb i S są wyższe na terenie Świętokrzyskiego parku narodowego i Gór Świętokrzyskich niż na pozostałym obszarze Polski, a nawet na Górnym Śląsku. Wynika to po części ze specyficznej budowy geologicznej Gór Świętokrzyskich. Znaczna ich część zbudowana jest ze zwięzłych i słabo przepuszczalnych piaskowców kwarcytycznych kambru i dewonu dolnego charakteryzujących się łabo rozwiniętym profilem glebowym (rankery). Układ ten sprzyja akumulacji wielu pierwiastków, a szczególnie siarki i metali ciężkich. Igły sosny zwyczajnej z terenu parku zawierały więcej manganu niż ich odpowiedniki z pozostałego obszaru badań. Najmłodsze igły (z 1996 r.) w porównaniu ze starszymi (1994 i 1995 r.) pochodzącymi z tego samego zbioru zawierały więcej U, K, Mg, Ni i P, wykazując jednocześnie większe wzbogacenie w cięższy izotop siarki. Igły jednoroczne pobrane w 1994, 1995 i 1996 r. ujawniały spadek zawartości Cu, K, Mg, Ni, P i S. W porównaniu z korą igły sosny reprezentujące wszystkie badane przedziały wiekowe były wzbogacone w B, Mn, P, S, Zn i cięższy izotop siarki, natomiast kora zawierała więcej Al., Ba, Cd, Fe, Hg, La, Pb, Ti, V, Y i Yb. Porosty H.physodes ujawniały w stosunku do kory wzbogacenie w Fe, Hg, K, Mg, P, S, Ti, Zn i cięższy izotop siarki. Porosty z 1996 r. wykazywały w porównaniu z porostami z 1994 r. znaczny spadek zawartości siarki. Koncentracja siarki oraz niektórych metali ciężkich i toksycznych w igłach sosny oraz siarki w porostach były prawie takie same jak w północnej i wschodniej Finlandii i Norwegii. Z kolei porosty z obszaru Gór Świętokrzyskich ujawniały wyższy poziom skażenia metalami. Skład izotopowy siarki w różnych elementach środowiska przyrodniczego oraz pyłach przemysłowych potwierdził jej pochodzenie antropogeniczne. Analiza rozkładu przestrzennego pierwiastków chemicznych w glebach oraz róży wiatrów wykazała, że zanieczyszczenia pochodzą głównie z sektora południowo-zachodniego. Nie jest zbadany jednak zasięg oddziaływania zakładów przemysłowych i kotłowni zlokalizowanych w południowo-zachodniej części badanego obszaru (Bukowa, Małogoszcz, Nowiny, Trzuskawica, Kielce) oraz w dolinie Kamiennej (Ostrowiec Świętokrzyski, Suchedniów, Skarżysko-Kamienna). Analizy chemiczne pyłów i węgli pobranych z największych zakładów przemysłowych regionu wskazują na istnienie, obok ponadregionalnego tła, szeregu lokalnych potencjalnych źródeł skażeń.

3

Zagrożenia środowiska w zasięgu oddziaływania wtórnego pylenia z transportowanych pyłów energetycznych.

Rosik-Dulewska Cz.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

1998

|

Vol. 24, no. 3

129-145

PL

Problem wtórnego pylenia z transportu popiołów energetycznych zaistniał na terenach sołectw takich jak: Rudno, Bojszów, Łącza, Taciszów, Bycina i Pławniowice należących do gminy Rudziniec. Od lat trasą tą przewożone były i są popioły i żużle, które ostatnio coraz częściej przewozi się jednak w zamkniętych wagonach. Celem prowadzonych badań było sprawdzenie, czy przewożone magistralą kolejową (przez ostatnie kilkanaście lat) popioły energetyczne przyczyniły się do zanieczyszczenia gleb i upraw na terenach rolniczych gminy. Opad pyłu na analizowanym terenie jest niewysoki i stanowi ok. 40% dopuszczalnej normy. Opad oraz średnie stężenia w roku (za lata 1988-1993) ołowiu, cynku, manganu, kadmu, chromu, niklu, miedzi i żelaza nie przekraczają dopuszczalnych norm. Gleby z punktów pomiarowych gminy Rudziniec zaliczyć należy do gleb, w których nie są przekroczone dopuszczalne (dla prowadzenia upraw) wartości metali śladowych, takich jak ołów, kadm, cynk, miedź, chrom i nikiel.

EN

The problem of dusting from transportation of energetic industry dust occurred in the area of Rudno, Bojszów, Łącza, Taciszów, Bycina and Pławniowice villages belonging to the Rudziniec commune. Slag and ash have been transported through that area for many years, however, nowadays these materials are more often transported in covered wagons. The investigation was aimed at testing to how extend the dust originated from energetic industry which has been transported for many years resulted in contamination of soil and cultivations in the agricultural areas of this region. The dustfall in that area is slight and amounts to 40% of the permissible level. In the period of 1988-1993, the deposition and mean year concentrations of lead, zinc, manganese, cadmium, chromium, nickel, copper, and ferrious do not exceed the permissible levels. The concentrations of trace metals like lead, cadmium, zinc, copper, chromium, and nickel in the soil of the Rudziniec commune do not exceed permissible levels in term of land use. Results of the experiment did not show any effect of the transported ashes on contamination of soil and plants in the areas close to the trunk line.