Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zalesienia jako metoda rekultywacji terenów bezglebowych w górnictwie węgla brunatnego w Polsce

Wójcik Jerzy, Krzaklewski Wojciech

Inżynieria Ekologiczna

|

2019

|

Vol. 20, nr 1

24--37

PL

W artykule omówiono wybrane metody zalesiania terenów bezglebowych w górnictwie odkrywkowym węgla brunatnego w Polsce oraz przedstawiono wstępną ocenę ich efektywności. W praktyce rekultywacyjnej stosowano trzy metody zalesienia: „gatunków pionierskich”, „biodynamiczną” i „gatunków głównych”. Różnią się one udziałem w składzie gatunkowym zalesień gatunków fitomelioracyjnych głównie z rodzaju olsza oraz zakresem stosowania nawożenia mineralnego, zwłaszcza azotowego. Ocenę efektywności tych metod oparto na wynikach ilościowych badań zawartości węgla organicznego i azotu ogólnego w poziomach próchnicznych inicjalnych gleb powstających na terenach pogórniczych pod zalesieniami. Czynniki te można uznać za najbardziej dynamiczne wskaźniki przekształcania „surowych” utworów w glebę. Tempo ich zmian, w przypadku rekultywacji leśnej, zależy przede wszystkim od udziału w składzie zalesień olszy.

EN

The article discusses selected methods of afforestation of soilless areas in open brown lignite mining in Poland and presents an initial assessment of their effectiveness. In the reclamation practice, three methods of afforestation were applied: „pioneer species”, „biodynamic species” and „main species”. They differ in their share in the species composition of afforestation of phytomelioration species, mainly of the alder type, and the scope of mineral fertilization, in particular nitrogen fertilization. The assessment of the effectiveness of these methods based on the results of quantitative studies of the organic carbon content and total nitrogen in the humus levels of initial soils formed in post-mining areas under afforestation. These factors can be considered the most dynamic indicators of transforming fallow lands into the soil. The rate of their transformation, in the case of forest reclamation, depends mainly on the share in the composition of afforestation of the alder.

2

Diversity of Vascular Flora of Waste Dumps and Dumping Grounds in Lower Silesia

Koszelnik-Leszek A., Podlaska M., Tomaszewska K.

Archives of Environmental Protection

|

2013

|

Vol. 39, no. 2

81--105

EN

The paper presents results of floristic investigation conducted within the territory of waste dumps in Lower Silesia: landfill of municipal waste Wrocław-Maślice, post-metallurgic waste heap in Siechnice, serpentine dumping grounds in Grochów and slag heaps in Bielawa. The investigated flora was analyzed with regard to species composition, participation of geographical-historical groups, live forms (according to classification by Raunkiaer), as well as selected ecological factors: light indicator (L), thermal indicator (T), soil moisture (W), trophic indicator (Tr), soil reaction (pH), value of resistance to increased heavy metals content (M). On 4 waste dumps there were found 269 species of vascular plants, belonging to 51 families. Only 5 species occurred on 4 sites, which provides for 2% of all plants recorded. The most numerous families are Asteraceae, Poaceae and Fabaceae. Apophytes dominate in waste dumps flora Hemicryptophytes are the most numerous group. Analysis of the floras (selected ecological factors) of investigated objects has shown general similarities, but also apparent differences. The most significant differences concerned two parameters: trophism (Tr) and resistance to increased heavy metals content (M).

PL

Eksploatacja kopalin, rozwój przemysłu i urbanizacji powodują znaczną degradację powierzchni Ziemi, m.in. przez składowanie różnego typu odpadów. Zdegradowane przez przemysł obszary, w postaci zwałów, hałd, czy zwałowisk, stały się interesującymi obiektami badań roślinności siedlisk antropogenicznych [7, 8, 14, 28]. Tereny te przedstawiają także dużą wartość przyrodniczą, ze względu na możliwość dokumentowania faktów i zjawisk geologicznych oraz specyficznych fitocenoz [6, 8, 16, 20]. Zwały i wyrobiska to także swoiste „poletka doświadczalne”, miejsca służące do obserwacji procesów zachodzących podczas spontanicznej sukcesji, związanych z wkraczaniem gatunków pionierskich, czy też mechanizmów rozwoju zespołów roślinnych [2, 6, 8, 16, 20 27]. Podejmowane do tej pory badania dotyczyły głównie obiektów o podobnej genezie. Niniejsza praca prezentuje natomiast wyniki florystycznych obserwacji prowadzonych na obszarze 4 zwałowisk, zdecydowanie różniących się m.in. pochodzeniem i składowanym materiałem. Celem opracowania jest porównanie roślinności zasiedlającej wybrane obiekty.

3

Emisja ze zrekultywowanych zwałowisk stożkowych

Pikoń K., Bugla J.

Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska

|

2007

|

Vol. 6

55-70

PL

Zwałowiska stożkowe są miejscem składowania odpadów górniczych, które powstają w trakcie wydobycia węgla kamiennego. Mogą one stanowić poważne źródło zanieczyszczeń gazowych i pyłowych uwalnianych w trakcie ich eksploatacji i długim czasie po ich zamknięciu. Z tego względu coraz częściej podejmowane są próby ich rekultywacji. W artykule przedstawione zostały zagadnienia dotyczące rekultywacji składowisk odpadów górniczych – zwałowisk stożkowych. Porównana została emisja gazowa i pyłowa ze zwałowisk stożkowych przed pojeciem procesu ich rekultywacji, w trakcie jego trwania i po jego zakończeniu.

EN

Hard coal dumping grounds are the places of disposal of coal mine industry waste. It could be treated as a important source of gas and ash emission released during exploitation and after its closure. Because of reasons quoted above – dumping grounds are frequently subject of restoration. In the paper some facts about restoration of coal mine dumping grounds are discussed. Comparison of gas and ash emission from dumping grounds before, during and after its restoration has been presented.

4

Ocena zbiorowisk roślinnych na zrekultywowanych zwałowiskach w Zabrzu w celu określenia ich dalszych funkcji w planie zagospodarowania przestrzennego

Patrzałek A.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2005

|

z. 267

207-219

PL

Na zwałowiskach odpadów górniczych w Zabrzu przeprowadzono ocenę żywotności i składu gatunkowego zbiorowisk roślinnych, które powstały przed około 8 do 35 laty. Określono także zaawansowanie procesu glebotwórczego na tych powierzchniach. W glebie inicjalnej wyróżniono poziom ściółki i butwiny z opadłych liści oraz około 30 cm poziom próchniczny przerośnięty korzeniami drzew. Warstwy te zalegają na masie skalnej. Gleba ma odczyn kwaśny i bardzo niskie zasolenie. Przyjęty w przeszłości leśny lub zadrzewieniowy kierunek rekultywacji nie dał oczekiwanego rezultatu. Udatność nasadzeń była mała. Pozostałe z nasadzeń drzewa i krzewy cechuje osłabiona żywotność, wydziela się z nich duża ilość posuszu. Obecnie na starszych zwałowiskach zadrzewienia tworzy głównie Betula verucosa, która wyrosła z tzw. nalotu nasion z otoczenia. Słabo wykształcona warstwa runa tworzona jest przez gatunki nieleśne. Usychające zadrzewienia topolowe wymagają usunięcia. Stanowiska po nieudanym zadrzewieniu opanowuje Calamagrostis epigejos. Szata roślinna o obniżonej żywotności i małych walorach przyrodniczych nie powinna stanowić przeszkody w przeznaczaniu zwałowisk na cele gospodarcze. Przeprowadzone badania mogą posłużyć do opracowań ekofizjograficznych niezbędnych dla planów zagospodarowania przestrzennego gmin.

EN

On dumping grounds in Zabrze the evaluation of plans collection vitality and species composition were performed. It concerned the plans collections formed before 8 to 35 years. The soil forming process advance was evaluated. In the initial soil the bedding and rotten leaves level were determined, as well as 30 cm thick humus level with tree roots grown into. These beds lie on the rock ground. The soil is of acid reaction and very Iow salinity. The former established land reclamation direction into afforestation or trees planting has not given the expected results. Setting of trees was not successful. The survived trees and bushes are of weak vitality, and they produce a lot of dead branches. Nowadays on the older dumping grounds there lives only Betula verucosa, which grows up from wilding. The poorly developed ground cover is created by no forest species. Drying out poplar trees need elimination. The leaved positions are taken over by Calamagrostis epigejos. Yegetation with Iow vitality and poor natural valour should not be an obstacle for destination the dumping grounds for economic purposes. The carried analysis could be used for ecophysiographic case studies essential for regional spatial planning.

5

Ocena właściwości sorpcyjnych zrekultywowanych utworów zwałowiskowych

Bykov R.

Inżynieria Środowiska / Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie

|

2001

|

T. 6, z. 2

243-257

PL

Do podstawowych substancji glebowych tworzących kompleks sorpcyjny zalicza się koloidy organiczne (próchnicę) oraz mineralne (minerały ilaste), mniejsze znaczenie mają: uwodnione tlenki żelaza i glinu, fosforany oraz koloidalna krzemionka. W niniejszym artykule podjęto próbę określenia zdolności sorpcyjnej zrekultywowanych utworów zwałowiska zewnętrznego kopalni siarki "Piaseczno". Do badań wytypowano 6 profili glebowych, w tym: 3 ilaste, 2 piaszczyste oraz 1 pylasty. Pojemność sorpcyjną określono metodą wskaźnikową błękitu metylenowego, zaś dla usunięcia substancji organicznej zastosowano metodę wody utlenionej. Przeanalizowano wpływ zarówno organicznej, jak i mineralnej składowej kompleksu sorpcyjnego. Uzyskane wielkości pojemności sorpcyjnej minerałów ilastych badanych utworów mieszczą się w zakresie podawanych danych literaturowych. Zakumulowana materia organiczna utworów zwałowiskowych nie wykazuje właściwości sorpcyjnych w pełni wykształconej próchnicy. Nie stwierdzono korelacji sorpcji organicznej składowej kompleksu sorpcyjnego z odczynem gleb.

EN

Main substances responsible for adsorbing abilities of soil are organic (humus) and mineral (clay minerals) colloids, hydroxides of iron and aluminium, phosphates and colloidal silica are of less importance. In this article the author tries to quantify the sorption abilities of recultivated soils of dumping grounds of sulphur mine "Piaseczno". 6 profiles including, 3 clay sols, 2 sand sols and 1 silt sols were used. Sorption capacity was determined by methylen blue method and organic matter was decomposed with the use of hydrogen peroxide. The influence of both mineral and organic part of sorption complex has been analysed. The values obtained for sorption capacity for clay minerals are in agreement with literature data. Accumulated organic matter, doesn't show, however, the sorption abilities of fully developed humus. No correlation between the sorption capacities of organic part of soils and their pH has been found.