Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ocena jednorodności zanieczyszczenia kory drzew liściastych metalami ciężkimi

Pańczyk M., Świsłowski P., Rajfur M.

Proceedings of ECOpole

|

2018

|

Vol. 12, No. 2

539--549

PL

Celem badań była ocena jednorodności zanieczyszczenia metalami ciężkimi (Ni, Cu, Zn, Cd i Pb) kory drzew liściastych pobranej z lasu mieszanego na terenie gminy Ozimek (województwo opolskie). W ramach biomonitoringu pasywnego pobrano próbki kory z trzech gatunków drzew liściastych: z brzozy brodawkowatej (Betula pendula Roth.), buka zwyczajnego (Fagus sylvatica L.) oraz z dębu szypułkowego (Quercus robur L.). Metale ciężkie oznaczono za pomocą absorpcyjnej spektrometrii atomowej (AAS). Na podstawie przeprowadzonych badań można jednoznacznie stwierdzić, że kora drzew wykorzystanych do badań różni się pod względem stężeń metali ciężkich. Największe średnie zawartości Cu, Zn, Cd i Pb występują w brzozie, a największa średnia wartość Ni w korze dębu. Najniższymi średnimi stężeniami charakteryzuje się kora buka. Różnice te są spowodowane najprawdopodobniej różnicą w obrębie struktury kory poszczególnych gatunków. Analizując wartości odchylenia standardowego SD i współczynnika zmienności CV, można stwierdzić, że kora drzew jest materiałem niejednorodnym. Wykazano również, że na wysoki poziom cynku w korze może mieć wpływ sąsiedztwo potencjalnego emitora, jakim jest Huta „Małapanew S.A.”.

EN

The aim of the study was to assess the homogeneity of heavy metal contamination (Ni, Cu, Zn, Cd and Pb) of deciduous tree bark taken from a mixed forest in the commune of Ozimek (Opolskie Province). As part of passive biomonitoring, bark samples were taken from three deciduous tree species: Betula pendula Roth., Fagus sylvatica L. and Quercus robur L. Heavy metals were determined using the atomic absorption spectrometry (AAS) method. On the basis of the conducted studies, it can be clearly stated that the bark of trees used in the study differs in terms of concentrations of heavy metals. The highest mean contents of Cu, Zn, Cd and Pb are found in birch and the highest mean value of Ni in Quercus robur L. Fagus sylvatica L bark is characterized by the lowest mean concentrations. These differences are most probably caused by differences in the structure of the bark of individual species. The analysis of SD standard deviation and coefficient of variation (CV) shows that tree bark is a heterogeneous material. It was also shown that the high level of zinc in the bark may be influenced by the proximity of a potential emitter, i.e. Ironwork "Małapanew S.A.".

2

Rośliny polecane na tereny wilgotne

Zieleń Miejska

|

2017

|

Nr 11

33--35

PL

Po kilku latach suszy, która występowała w wielu regionach kraju, nagle pojawił się prawie zapomniany problem – nadmiar wody!

3

Adaptative strategy of leaf traits to drought conditions: Quercus aliena var. acuteserrata forest (The Qinling Mts. China)

Wang M., Wan P., Chai Y., Guo Y., Zhang X., Yue M.

Polish Journal of Ecology

|

2015

|

Vol. 63, nr 1

77--87

EN

In a climax community where all species are sharing relatively similar and stable habitat, there are differences in leaf traits between deciduous trees and shrubs and dominant species and companion species, especially in leaf lifespan (LLs). What are the differences of relationships among leaf traits between deciduous trees and shrubs? What are the mechanisms of this phenomenon? Here, we presented a one-year observation and recorded the LLs followed a modified method in a Quercus aliena var. acuteserrata forest in the north slope of the Qinling Mountains, China. We found that (i) Different species in the same stand performed quite differently in their LLs (P <0.005). Average LLs of shrubs was slightly longer (P = 0.05) than that of deciduous trees. (ii) LLs showed a significant negative correlation with specific leaf area (SLA) and leaf nitrogen content (LNC) (P <0.05) in deciduous trees, however, a significant positive correlation with LNC and leaf carbon content (LCC) (P <0.05) was detected in shrubs. (iii) The comparison of the traits between dominant and companion species in arbor layer and shrub layer showed that there was no significant difference in LLs, LCC and LNC, except SLA in arbor layer. Our study indicated that the amount of light, at the community scale, might be a main factor determining the LLs of wood plants in deciduous forest. The difference between trees and shrubs in relationships among leaf traits suggests that deciduous trees and shrubs may take different strategies to adapt to the environment. SLA is likely to be a marker trait to distinguish dominant and companion species in arbor layer of deciduous broad leaved forest

4

Kolorowe akcenty w mieście

Skórkowska A.

Zieleń Miejska

|

2012

|

Nr 6

40-43

PL

W szerokiej ofercie szkółkarskiej z roku na rok pojawia się coraz więcej gatunków i odmian o barwnych liściach, pędach czy o obfitym kwitnieniu. Warto umieszczać je w przestrzeni miejskiej, ponieważ żywe barwy wprowadzają optymistyczny nastrój i poprawiają nasze samopoczucie.

5

Drzewa liściaste

Skórkowska A.

Zieleń Miejska

|

2011

|

Nr 11

32-35

PL

Nawet najpiękniejsza przestrzeń miejska pozbawiona jest zieleni, wydaje się nieprzyjazna. Szczególnie ważne są drzewa, bo bryły ich koron stanowią wyrazistą przeciwwagę dla obiektów architektonicznych.

6

Drzewa o kulistych koronach

Skórkowska-Szopa A.

Zieleń Miejska

|

2010

|

Nr 1

24-27

PL

Zieleń wypierana jest z przestrzeni miejskiej, trzeba więc szukać takich rozwiązań, które pozwolą . w miarę możliwości . cieszyć się wspaniałymi kompozycjami roślinnymi. Dlatego stosunkowo niewielkie rozmiary drzew o kulistym pokroju sprawiają, że tam gdzie brakuje miejsca dla roślin rozłożystych i monumentalnych, one sprawdzają się bardzo dobrze.

7

Phytophthora Cz. 1, Fytoftorozy drzew liściastych

Orlikowski L.

Zieleń Miejska

|

2008

|

Nr 1

12-14

PL

W minionych 20 latach mit o trwałości drzew, kojarzący się z wysoką zdrowotnością, został poważnie zachwiany za sprawą łatwo rozprzestrzeniającego się patogenu - Phytophthora. Dosięgnął on nawet olszy (Alnus glutionsa) - rośliny pisaków i nieużytków.

8

Ciepło spalania i wartość opałowa kory drzew liściastych i iglastych

Obidziński S.

Inżynieria Rolnicza

|

2004

|

R. 8, nr 5

223--231

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań ciepła spalania i wartości opałowej kory drzew liściastych i iglastych (dębu, brzozy, olchy, wierzby i sosny). Wartość opałowa kory drzew od ok. 15 do ok. 19,5 MJ/kg (przy wilgotności 10%) sprawia, że kora jest cennym surowcem odpadowym do wytwarzania pełnowartościowego paliwa opałowego.

EN

The problem presented in this paper results of the investigation of heat of combustion and calorific value of the deciduous and coniferous trees' bark (oak, birch, alder, willow and pine). The calorific value of the trees' bark from about 15 to 19,5 MJ/kg (near moisture 10%) inflicts, that bark is valuable of waste material to production of the balanced fuel fuel.

9

Wpływ poziomu fluorków na reakcje liści i igieł drzew miasta Poznania i okolic

Gramowska H., Siepak J.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2002

|

Tom 4

455-478

PL

Fluor jest pierwiastkiem szeroko rozpowszechnionym i zajmuje 13 miejsce pod względem występowania w przyrodzie. W postaci fluorków występuje we wszystkich komponentach środowiska: wodzie, glebie, powietrzu oraz organizmach żywych. Naturalnym źródłem związków fluoru są złoża mineralne. Do wód przenika w wyniku procesów wietrzenia skał i ługowania, a także w opadach atmosferycznych. Zarówno w powietrzu, w wodzie jak i w glebie fluorki mogą występować w szerokim przedziale stężeń. Problem zanieczyszczenia środowiska fluorem zrodził się dopiero we współczesnym świecie, w związku z działalnością przemysłową człowieka, co doprowadziło do nagromadzenia toksycznych związków fluoru w powietrzu, wodzie i glebie. Najwięcej, bo aż 56,6% globalnej emisji pochodzi z hut aluminium, kolejne źródła to fabryki nawozów fosforowych i kwasów fosforowych - 17,1% oraz huty żelaza i stali z udziałem 15,5% [16]. W mniejszym stopniu swój udział mają emaliernie, huty szkła, cegielnie i zakłady ceramiczne używające zanieczyszczonej fluorem gliny i węgla. Do tego doliczyć należy energetykę cieplną opartą na węglach. Z danych opublikowanych wcześniej [41] dotyczących zawartości fluoru w roślinach w okolicach Lubonia wynika, że skażenie środowiska tym pierwiastkiem było znaczne i utrzymywało się na poziomie kilkuset mg/kg w materiale roślinnym. Uzyskane podczas przeprowadzonych badań wyniki sugerują spadek emisji związków fluoru do atmosfery, a zarazem imisji. Obniżenie emisji fluoru było wynikiem działań podjętych przez Zakład, a mianowicie: zaniechano produkcji fluorku glinowego; ograniczono znacznie produkcję superfosfatu pylistego i kwasu fluorowodorowego; uruchomiono dwie linie produkcyjne nawozów mineralnych, granulowanych metodą beztermiczną eliminując szkodliwe wyziewy obecne przy metodzie termicznej; starą 80-letnią kotłownię węglową zastąpiono kotłownią gazową; dzięki wykorzystaniu ługów pokrystalicznych w budownictwie wyeliminowano problem składowania tych odpadów na terenie Zakładu lub na wysypisku. Ponadto udoskonalono systemy absorpcyjne, co również spowodowało dalsze zmniejszenie emisji fluoru do atmosfery. Wyniki badań otrzymane w niniejszej pracy porównano z rezultatami badań przeprowadzonymi w Słowacji [40] w 1995 r. dla czterech punktów pobierania próbek; w terenie od praktycznie wolnego od wpływu toksycznych gazowych zanieczyszczeń emitowanych przez hutę alumunium (Źiar nad Hronom) (punkt 1) do silnie skażonego przez tę emisję (punkt 4). Zawartość fluoru w dwuletnich igłach świerka pospolitego wynosiła odpowiednio 10 mg/kg (punkt 1), 34 mg/kg (punkt 2), 92 mg/kg (punkt 3) i 301 mg/kg (punkt 4) w roku 1970. W 1990 r. wartości te wynosiły : punkt 1 - brak danych, punkt 2 - 102 mg/kg, punkt 3 - 170 mg/kg i punkt 4 - 310 mg/kg. W tym kontekście zawartości fluoru w igłach świerka w Obornikach i Czapurach są znacznie mniejsze niż zawartości fluoru stwierdzane w terenach silnie skażonych i wynoszą dla fluoru uwalnianego kwasami 107 mg/kg (Oborniki), 126 mg/kg (Czapury). Wartości fluoru w igłach sosny wahają się od 250 mg/kg do 310 mg/kg i są porównywalne z uzyskanymi przez Maňkovską i Steinnes - 310 mg/kg, a Świeboda [37] u tego samego gatunku podaje wartość 462 mg/kg dla terenów silnie skażonych. Analizując otrzymane wyniki pod kątem określenia udziału formy fluoru rozpuszczalnego w wodzie w stosunku do fluoru całkowitego (uwalnianego kwasami) nie stwierdzono żadnej korelacji. Zawartość tego pierwszego waha się w granicach 20÷60% [11]. Wpływają na to nie tylko indywidualne cechy roślin, ale także w dużym stopniu warunki meteorologiczne.

EN

Fluorine is widespread in nature and in the form of fluorides occurs in all elements of the natural environment: water, soil, air and living organisms. In all these elements fluorine can occur in a wide range of concentrations. The question of environmental pollution with fluorine appeared relatively recently as a result of the industrial development. The disturbance of ecological equilibrium by excessive amounts of fluorine poses threats to the functioning of living organisms. In the natural conditions plants contain insignificant amounts of fluorine taken from the soil, where fluorine is usually present as species non-available for them. In special conditions or under soil pollution, it can be taken in by plants in excessive amounts. The most characteristic symptom of fluorine poisoning of plants are necroses appearing when the concentration of this element exceeds a certain critical point, characteristic of a plant species. The process of necrosis begins at the leaf margin and develops towards its base. The leaves undergo discoloration, whose actual shade depends on the plant species. Accumulation of fluorine is also a function of its concentration in the air, time of exposure and a number of environmental factors and plant characteristics. The study was performed for plants of different sensitivity to fluorine compounds, growing on non-polluted areas or in direct vicinity of fluorine emission sources. The isolation of fluorine from biological material was performed by the distillation method according to Hall, preceded by dry mineralisation. After the isolation, fluorides were determined by the potentiometric method with an ion-selective electrode. Two fractions of fluorine were determined: the water-soluble one and the acid-released one. For the samples coming from the Wielkopolski National Park area, assumed as non-polluted the results of the fluorine determinations were: the fluorine released by acids determined in leaves of beech tree was 1.95 mg/kg, oak tree - up to 8.05 mg/kg and in needles of the coniferous trees it varied from 2.5 mg/kg to 10.8 mg/kg, the water-soluble fluorine determined in leaves of deciduous trees varied from 0.85 mg/kg (beech, oak) to 2.23 mg/kg (oak); and in coniferous trees from 1.12 mg/kg to 2.93 mg/kg. The values obtained for the samples collected from all sites chosen are within the limits of the natural fluorine concentrations. Fluorine was also determined in samples from the areas subjected to anthropopressure. In the samples collected from the city of Poznan, the natural level of fluorine concentration was exceeded only at two sites, while the level of fluorine in the samples from Oborniki, Czapury and Lubon indicated considerable pollution of the areas with this element. The fraction of the water-soluble fluorine made from 10.8 to 53.9% of that released by acids.

10

Zmiany wilgotności naturalnej iłów ekspansywnych po usunięciu grupy drzew na podstawie obserwacji poligonowych

Kumor M. K, Gorączko A.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo i Inżynieria Środowiska / Akademia Techniczno-Rolnicza w Bydgoszczy

|

2001

|

Z. 33(239)

85-94

PL

W artykule przedstawiono wyniki wieloletnich obserwacji zmian wilgotności podłoża ekspansywnego zbudowanego z iłów trzeciorzędowych, poddanego oddziaływaniu dużej grupy drzew. Badania wykonano w skali naturalnej, na poligonie doświadczalnym Katedry Geotechniki Wydziału Budownictwa i Inżynierii Środowiska ATR. zlokalizowanym w Bydgoszczy przy ulicy Toruńskiej. Szczegółową analizą objęto zwłaszcza proces odbudowy wilgotności naturalnej w podłożu w okresie kilku lat po usunięciu roślinności. Podjęto także próbę analitycznego opisu redystrybucji wilgotności w funkcji głębokości i czasu, z uwzględnieniem cech geotechnicznych podłoża gruntowego.

EN

The present paper presents a multi-year observations of changes in expansive clay water content as affected by a considerably large group of deciduous trees. The research was conducted in the experimental field of the Department of Geotechnics, Faculty of Civil and Environmental Engineering of the University of Technology and Agriculture in Bydgoszcz. A thorough analysis covered, first of all, the process of natural water content restoration over a few years after cutting down the trees. An attempt has been made to provide an analysis of water content redistribution, including depth and time and geotechnical expansive clay.

11

Wpływ zanieczyszczenia atmosfery na lasy Krainy Karpackiej

Gawrońska G.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2000

|

Tom 2

195-204

PL

Źródłem zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego jest emisja wielu toksyn pochodzących z działalności przemysłowej, głównie z energetyki oraz źródeł komunalnych, a także ich importu z zagranicy. Istnieje wiele systemów informacyjnych dotyczących tej problematyki (Truszkowska R. i inni 1986, Berbeka K. 1995, Gawroński K. 1997). Zanieczyszczenia powietrza wpływają negatywnie na las powodując trwałe uszkodzenia. Różne gatunki drzew odznaczają się różnym stopniem wrażliwości na działanie zanieczyszczeń powietrza. Drzewa liściaste są na ogół mniej wrażliwe niż drzewa iglaste częściowo dlatego, że całkowita powierzchnia ich liści, czyli powierzchnia narażona na działanie zanieczyszczeń jest mniejsza niż powierzchnia igieł. Częściowo też dlatego, że liście opadają co roku i w związku z tym są pod działaniem zanieczyszczeń przez krótszy okres czasu niż igły. Świerk, sosna i buk są drzewami, które jak dotychczas doznały największych uszkodzeń. U świerka powszechnymi objawami uszkodzeń jest przebarwienie igliwia na żółte a nawet brązowe, wypuszczanie pędów zastępczych, zwisające pędy boczne, obumieranie korzeni i osłabiony przyrost, słabsza odporność pnia na złamanie. U sosny również występuje przebarwienie igliwia oraz przerzedzenie korony ze względu na przedwczesny opad igieł. U buka obserwuje się przedwczesne opadanie liści, a także tworzenie się pęknięć i guzów na korze. Poza tym zakłóceniu ulega typowy sposób ugałęzienia. Zwykle dobrze rozwinięte gałęzie górne przybierają wygląd długich biczów z krótkimi, zdegenerowanymi pędami bocznymi. Celem niniejszego artykułu jest oszacowanie strat w przyroście masy drzewnej spowodowanych zanieczyszczeniem atmosfery w lasach górskich Krainy Karpackiej w poszczególnych jej dzielnicach (rys. 1): Podsumowanie W wyniku przeprowadzonych szacunków określono sumaryczne straty w obu drzewostanach, tj. iglastym i liściastym w Krainie Karpackiej. Wynoszą one 716 tys. m3 za 1990 r. i są zbieżne z wynikami uzyskanymi przez J. Fabijanowskiego i A. Jaworskiego (1995). Ocenili oni zmniejszenie się przyrostu lasów karpackich w 1988 r. na 691 tys. m3 w oparciu o propozycję podaną przez T. Tramplera i J. Smykałę (1988), co potwierdza prawidłowość zastosowanej metody. Podstawowym krokiem, który należy podjąć w celu poprawy stanu zdrowotnego i żywotnego lasów karpackich jest wydatne zmniejszenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery przez stosowanie w przemyśle nowoczesnych technologii bezodpadowych, stosowanie filtrów odpylających, zastąpienie paliw węglowych gazem ziemnym, energią elektryczną lub energią ze źródeł odnawialnych. Stworzyło by to możliwość dla naturalnej regeneracji naszych lasów i racjonalnego odnawiania powierzchni powstałych po obumarłych drzewostanach. Bowiem zabiegi pielęgnacyjne stosowane w lasach mają jedynie charakter profilaktyczny, zabezpieczający drzewostany przed gradacjami szkodliwych owadów i grzybów (Z. Capecki 1988).

EN

The paper presents an assessment of losses in the timber biomass increase caused by atmospheric pollution in the Carpathian Mountains forests as stated in 1990. The analysed losses in the tree biomass were calculated for broadleave and conifer stand separately because these two groups show different sensitivity to air pollution. In 1988, a large-area forest stand survey and inventory was performed in the Carpathian Mountains region (J. Fabijanowski, 1990). Its outcomes demonstrate the timber stand deemed sound covers only 22% of the surface. J. Zawada (1987) and S. Król (1988) also stated the fact of Carpathian forests facing a danger of being damaged especially higher than 1.000 m above sea level. The deterioration in soundness of Carpathian forests effects in the decreasing timber production capacity of Carpathian forests. In the paper, an assessment of losses resulting from the degraded timber biomass increase in the Carpathian Country is made using a method developed and described by the author in her paper: (G. Gawrońska, 1998). Losses produced by the degraded timber biomass increase (103m3/annum) amount to: where: Pd - forest area in the province of 103 ha; Ud - percentage of the surface covered by broadleave or conifer stands in the province; Vd - an annual increase in timber biomass including shrub stratum; it amounts to 3.2 m3/ha*annum (T. Trampler 1960) as for broadleave or conifer stands; a joint increase rate was assumed for the two stands because the broadleave stand is almost 80% of the total stand; Bd - indicator of degraded timber biomass increase according to BIGLEB: The accomplished survey proved that broadleave stand losses are not present in the Mountain Ranges of Beskid Niski and Bieszczady (the loss rates equalled zero), and in the Tatra Mountains and Podhale Region they are insignificant. The highest broadleave stand loss rates were stated in the region called Pogórze Środkowobeskidzkie (Central Beskidy Foothills) (85.2 thousand m3). The lowest losses in the conifer timber biomass increase are registered in the Tatra Mountains (14.4 thousand m3), and Podhale Region (16.9 thousand m3), and the highest losses - in the region of Pogórze Środkowobeskidzkie (Central Beskidy Foothills) (162.1 thousand m3). The calculated sum of losses in the broadleave and conifer stands in the Carpathian Country amounts to 716 thousand m3 (1990), and it is in accord with the outcome obtained by J. Fabijanowski and A. Jaworski (1995). According to the two latter authors, the Carpathian forests increment decreased to 691 thousand m3 in 1998; they calculated this total basing on a method as suggested by T. Trampler and J. Smykała (1988); thus, the correctness of the method applied in the survey has been confirmed.