Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ eliptycznego rozkładu radialnej sejsmicznej prędkości drgań na bezpieczeństwo techniczne budynku

Chrzan Tadeusz

Materiały Budowlane

|

2023

|

nr 5

14--17

PL

W artykule przedstawiono wyniki analizy warunków eliptycznego rozkładu drgań sejsmicznych generowanych podczas robót strzałowych. Podano skalę szkodliwości prędkości drgań. Bezpieczeństwo techniczne budynku w strefie drgań sejsmicznych określono prędkością drgań zawartą w II strefie skali wpływów dynamicznych [SWD I]. Udowodnioną w artykule tezą jest, że w przypadku eliptycznych i kołowych rozkładów prędkości drgań w urabianiu skał za pomocą materiałów wybuchowych [MW], istnieje kierunkowość składowej poziomej prędkości drgań Vx promieniowych. Wartość prędkości drgań zależy od kąta kierunkowego „α” pomiędzy linią otworów strzałowych a linią łączącą środek powierzchni urabianego za pomocą MW bloku skalnego z miejscem pomiaru. Eliptyczne kształty krzywych uzyskanych podczas urabiania MW złoża bazaltowego, zależne od wartości kąta kierunkowego pomiarów, porównano z kształtem kołowych krzywych prędkości Vx.

EN

The article presents the results of analysis of the conditions for the elliptical distribution of seismic vibrations generated during blasting. The scale of harmfulness of the vibration velocity is given. The technical safety of a building in the area of seismic vibrations was defined by the vibration velocity included in zone II of the influence scale of the dynamic impact scale [SWD I]. The thesis proved in this paper is that in case of elliptical and circular vibration velocity distributions in explosive rock excavation [MW], there is a directionality of the horizontal component of the vibration velocity Vx radial. The value of the vibration velocity depends on the directional angle „α” between the line of blast holes and the line connecting the centre of the surface of the rock block excavated with the BM to the place of measurement. The elliptical shapes of the curves obtained during the mining BM of the basalt deposit, which depend on the value of the directional angle of the measurements, were compared with the shape of the circular velocity curves Vx.

2

System monitorowania zagrożeń wibroakustycznych w procesach inwestycyjnych

Korbiel Tomasz

Materiały Budowlane

|

2022

|

nr 10

71--73

PL

W artykule przedstawiono koncepcję rozproszonego systemu monitorowania poziomu zagrożeń środowiskowych w trakcie prac budowlanych. System ten charakteryzuje się elastycznością oraz dużą gamą mierzonych parametrów. Ważną cechą zaprojektowanego systemu monitorującego jest szybki przepływ informacji, przede wszystkim do obsługi maszyn stwarzających zagrożenie. Rozproszona struktura oraz interdyscyplinarność systemu pozwoliła zintegrować oprócz czynników wpływających na środowisko, takich jak drgania i hałas, również inne zagrożenia, a mianowicie zapylenie, ruchy masowe gruntu, poziom wód gruntowych, obciążenie elektroenergetyczne. Opracowany system został zastosowany na placu budowy. Działanie systemu pozwoliło istotnie obniżyć wpływ m.in. drgań parasejsmicznych na budynki mieszkalne.

EN

The article presents the concept of system for monitoring the level of environmental hazard factors during construction works. This system is characterized by high flexibility and a wide range of measured parameters. An important feature of the designed monitoring system is the rapid distribution of information, in particular for operating hazardous machines. The dispersed structure and interdisciplinary nature of the system allowed to integrate, apart from factors affecting the environment, such as vibrations and noise, other threats such as dust, ground mass movements, groundwater level, power load. The developed system was used on construction site. Operation of the system significantly reduced the impact of, among others, paraseismic vibrations on residential buildings in a short distance from the ongoing construction investment.

3

Porównanie oceny oddziaływania drgań wzbudzanych robotami strzałowymi przy użyciu normy polskiej i hiszpańskiej

Pyra Józef, Biessikirski Andrzej, González Ortego Jose Luis

Przegląd Górniczy

|

2019

|

T. 75, nr 6

1--8

PL

W pracy przedstawiono analizę oddziaływania drgań, wzbudzanych wykonywaniem robót strzałowych w kopalniach odkrywkowych, w oparciu o normę polską oraz hiszpańską. Omówiono założenia norm oraz sposób prowadzenia analizy. Zauważono, że ocena oddziaływania w normie hiszpańskiej polega na naniesieniu na skalę maksymalnych wartości prędkości drgań w zależności od ich częstotliwości, zaś w normie polskiej zdarzenia poddaje się analizie w pasmach 1/3 oktawowych. Uzyskane rezultaty rozpatrywano dla dwóch przypadków obiektu architektonicznego oraz budynku w dobrym stanie technicznym. W przypadku budynku w dobrym stanie technicznym wyniki uzyskane na podstawie oceny oddziaływania względem obydwu norm wykazały, że rejestrowane drgania były nieszkodliwe dla konstrukcji. Gdy przyjęto, że obiekt chroniony był obiektem architektonicznym uzyskano przeciwstawną interpretację oceny. Różnica w ocenie wynikała z różnych dopuszczalnych wartości prędkości, określających możliwość wystąpienia uszkodzenia.

EN

The evaluation of ground-born vibrations, induced by the blasting works, was made according to Polish and Spanish standard. Moreover standards assumption and construction were discussed in this paper. It was noted that evaluation of the vibrations according to Spanish standard consists on applying the peak particle velocity on the scale, while in the Polish standard vibrations have to be assess by the octave analysis. Obtained results were considered in two different cases as an architectural object and as a structure in a good technical condition. In the case of a building in a good condition, obtained results according to Polish and Spanish standard showed that recorded vibrations were harmless to the structure. In case of architectural object, a different interpretation was obtained. It was resulted from various permissible velocity values which determining the possible presence of damage.

4

Określanie procentowego zużycia budynku mieszkalnego położonego przy kopalni odkrywkowej surowców skalnych urabianych materiałem wybuchowym

Chrzan Tadeusz

Górnictwo Odkrywkowe

|

2019

|

R. 60, nr 5

15--18

PL

W artykule przedstawiono sposób określania procentowego rzeczywistego zużycia budynku mieszkalnego(Zr) uszkodzonego drganiami gruntu powstałymi w wyniku urabiania skał strzelaniem. Na podstawie sposobu „średnioważonego stopnia zużycia technicznego poszczególnych elementów” obliczane jest rzeczywiste zużycie budynku. Następnie z podanej literaturowej zależności obliczane jest zużycie naturalne budynku. Odejmując od rzeczywistego procentowego zużycia budynku, naturalne procentowe( Zn) zużycie budynku otrzymuje się przyśpieszone zużycie procentowe budynku (Zb). Opisano dwa przykłady zastosowania tego sposobu w praktyce.

EN

The article presents a way of objectively determining the percentage of actual consumption of a residential building (Zr) damaged by ground vibrations generated during rock mining by shooting. It is based on the fact that we calculate the actual consumption of a building by means of a method known from the literature of „average weighted technical wear of individual elements”. Then, from the functional relationship we calculate the natural consumption of the building. The natural (Zn) percentage of building consumption is subtracted from the actual percentage of building consumption and the percentage of building consumption (Zb) caused by the vibrations of the ground during rock mining by blasting is obtained.

5

Zastosowanie monitoringu tensometryczno-parasejsmicznego w pomiarach wpływów dynamicznych wzbudzonych detonacją materiału wybuchowego

Biessikirski A.

Przegląd Górniczy

|

2017

|

T. 73, nr 3

42--49

PL

W pracy przedstawiono zastosowanie spójnego systemu parasejsmiczno-tensometrycznego do pomiaru wpływów dynamicznych wzbudzanych robotami strzałowymi w zakresie niższych wartości częstotliwości. Przedstawiono opracowaną metodykę pomiaru oraz uzyskane przebiegi drgań i naprężeń w warunkach laboratoryjnych. Na podstawie analiz Matching Pursuit (MP) przeprowadzono badania struktury czasowo-częstotliwościowej, których celem było określenie czasów występowania PPV, maksymalnego naprężenia chwilowego oraz uzyskanych wartości energii dla każdej ze składowych. Na podstawie uzyskanych wyników zaobserwowano zależność pomiędzy przebiegami prędkości drgań a wyznaczonymi naprężeniami w całej dziedzinie czasu. Ponadto, otrzymane rezultaty dla analiz czasowo-częstotliwościowych przeprowadzonych na podstawie zarejestrowanych wartości drgań oraz odkształceń wzbudzonych detonacją materiału wybuchowego w skali laboratoryjnej potwierdziły bezpośrednią zależność pomiędzy PPV a maksymalnymi naprężeniami chwilowymi na każdej ze składowych.

EN

This paper presents the combine ground borne vibration and stress analysis measurement system. The methodology and results of the research were included. A detailed analysis in the time-frequency domain was obtained by the Matching Pursuit (MP) analysis. The MP methodology allowed to determine the occurrence of PPV and the maximum stress energy in time domain on each axis. Based on the obtained results the relation between ground – borne vibration velocity and induced stress in the concrete structure was observed in the whole time domain. Furthermore, the results of the analysis in the time – frequency domain obtained from the measured ground – borne vibration velocity and strains which were induced by blasting works on a laboratory scale, confirmed the direct relation between PPV and maximum stress at each axis.

6

Sposób określania wartości poziomej stycznej wektora prędkości drgań gruntu dla różnych odległości od źródła drgań

Chrzan T., Durał R., Rogosz M., Rogosz K.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2017

|

R. 58, nr 1

35--39

PL

W artykule przedstawiono sposób określania wartości poziomej stycznej wektora prędkości Vy drgań gruntu dla różnych odległości od źródła drgań wytworzonych poprzez odpalenie ładunku materiału wybuchowego umieszczonego w otworach strzałowych, znajdujący zastosowanie w górnictwie odkrywkowym w celu określenia czy rozkład drgań parasejsmicznych układa się kołowo. Sposób ten może być stosowany również przy urabianiu za pomocą ładunków materiału wybuchowego [MW] zamarzniętych gruntów i skał pod trasy gazociągu, ropociągu, trakcję kolejową, drogi i autostrady. Podano przykład zastosowania opisanego rozwiązania w praktyce.

EN

The paper presents a method of determining the horizontal tangential velocity Vy of ground vibrations at different distances from the source of vibration generated by firing an explosive charge placed in the blast holes which is applied in surface mining to determine whether the paraseismic oscillation distribution is circular. This method can also be used when mining using explosive charges [MW] frozen soils and rocks under the route of the pipelines, railway traction, roads and highways. An example of using the described method in practice has been presented.

7

Wpływ balastowania torowiska na drgania parasejsmiczne w eksploatacji infrastruktury tramwajowej

Nowakowski T., Staśkiewicz T.

Problemy Kolejnictwa

|

2016

|

Z. 172

47--54

PL

Wzmożony ruch tramwajów w obszarach zurbanizowanych, jest często przyczyną wzrostu poziomu generowanych drgań parasejsmicznych. Minimalizowanie tych niekorzystnych oddziaływań jest prowadzone między innymi przez opracowywanie i wdrażanie różnych konstrukcji torowych. W Polsce najczęściej stosowaną konstrukcją są nawierzchnie podsypkowe, które nawet jeśli są zbudowane z tych samych części składowych, różnią się pomiędzy sobą balastowaniem toru. W artykule przedstawiono problem drgań komunikacyjnych związany z realizacją pracy przewozowej tramwajów w obszarach silnie zurbanizowanych. Opisano założenia metodyczne eksperymentalnych badań porównawczych torowisk tramwajowych w aspekcie drgań parasejsmicznych, generowanych w pobliżu torowiska. Badania zrealizowano na dwóch wydzielonych torowiskach sieci tramwajowej Poznania w warunkach normalnej eksploatacji jednego typu tramwajów. Na podstawie wykonanych pomiarów sygnałów przyspieszeń drgań parasejsmicznych przeprowadzono analizę ilościową i jakościową zarejestrowanych sygnałów. W analizie wyników uwzględniono różnice w wykonaniu torowisk oraz stan techniczny określony przez zarządcę infrastruktury.

EN

The increased tram traffic in urban areas is often the cause of increase paraseismic vibration level. Minimizing the negative influence is conducted among other things: through the development and implementation of different track types. The most commonly used technology in Poland is ballast track, but even built based from the same type of components, individual realizations differ among themselves in terms of track ballasting. In the presented paper presents a the problem of paraseismic vibration related to the implementation of transport due to operation trams in heavily urbanized areas. The study included experimental methodology of comparative studies tram tracks in the aspect of paraseismic vibrations generated around of the track. The research was realized on two separate tracks in Poznan tram network under normal operating conditions of one type of tram. On the basis of measurements of vibration acceleration signals carried out quantitative and qualitative analysis of the recorded signals. The analysis of the results compiles for differences in execution of tracks and the technical condition specified by the infrastructure manager.

8

Bezpieczeństwo realizacji prac rozbiórkowych przy użyciu materiałów wybuchowych

Niedziałek M., Krzewiński R.

Instal

|

2016

|

nr 1

35--37

PL

W artykule na podstawie literatury problemu [1, 2] i wieloletnich doświadczeń własnych dokonano analizy podstawowych zagrożeń wynikających z użycia materiałów wybuchowych do rozbiórki obiektów wielkoprzestrzennych i wysokich. Szczególną uwagę poświęcono charakterystyce sposobów ochrony ludzi i przyległej zabudowy.

EN

The analysis presented in this article is based on literature on the problem [1,2] and its author’s long experience in the use in question. The text analyses variants kinds of danger resulting from the use of explosives to demolition large surface and high buildings. The analysis famous on characteristing different ways of protecting people and adjoining buildings.

9

Determining acceptable explosive charge mass under different geological conditions

Pyra J., Sołtys A., Winzer J., Dworzak M., Biessikirski A.

Archives of Mining Sciences

|

2015

|

Vol. 60, no. 3

825--845

EN

This article presents a procedure for determining the safety of explosive charges for their surrounding environment, using a limestone mine as a case study. Varied geological structures, as well as other constructions in the surrounding area of a mine, sometimes necessitate the use of two or more ground vibration propagation equations, and thus a variety of explosive charges, depending on the area of rock blasting. This is a crucial issue for the contractor, as it is important to blast the rock as few times as possible, while using the maximum amount of explosive charge for each blast.

PL

Wykonywanie robót strzałowych w górnictwie polega na odpalaniu mas materiału wybuchowego (MW) celem uzyskania dużej ilości odpowiednio rozdrobnionego urobku. W momencie zwiększonego popytu na surowce skalne zakłady górnicze zmuszone są do zwielokrotnienia wykonywania prac strzałowych aby zapewnić regularne dostawy produktu. Konsekwencją takich działań jest ponoszenie dodatkowych kosztów operacyjnych. Celem ich minimalizacji oraz uzyskania jak największej efektywności prowadzonych robót strzałowych jest wydłużanie serii, a więc stosowanie coraz to większych mas ładunków materiałów wybuchowych. Efektem takiego postępowanie jest możliwość wystąpienia w otoczeniu oddziaływania o potencjalnie szkodliwym charakterze m. in. drgania parasejsmiczne. Aby wyeliminować powyższy problem oraz zapewnić niezbędny komfort mieszkańcom, Prawo geologiczne i górnicze, Prawo ochrony środowiska i rozporządzenia wykonawcze nakładają na podmiot wykonujący roboty strzałowe obowiązek ochrony otoczenia, poprzez prowadzenie działalności profilaktycznej w zakresie kontroli, monitorowania oraz wyznaczania dopuszczalnych mas ładunków MW. W momencie gdy nie ma możliwości ograniczenia niepożądanych wpływów dynamicznych po przez zmianę parametrów siatki strzałowej czy modyfikację struktury czasowo-częstotliwościowej drgań, jedyną możliwością staje się ograniczenie całkowitej masy ładunków materiału wybuchowego odpalanego w całej serii oraz mas przypadających na pojedynczy stopień opóźnienia. Podejście takie stanowi w ostateczności jeden ze sposobów minimalizowania niekorzystnego oddziaływania drgań na obiekty budowlane znajdujące się w bezpośrednim otoczeniu kopalni. Metodyka wyznaczania dopuszczalnych mas ładunków MW dla danych warunków górniczo-geologicznych, mimo że w sposób szczegółowy opisana w literaturze fachowej oraz znajdująca szerokie zastosowanie, niekiedy musi zostać zmodyfikowana w zależności od odmiennej struktury masywu skalnego, warunków topograficznych oraz urbanizacyjnych. Zróżnicowana budowa geologiczna złoża oraz struktur geologicznych na których posadowione zostały chronione obiekty budowlane determinuje strukturę częstotliwościową i sposób propagowanych drgań. Istotą w takim przypadkach staje się określenie progu szkodliwości drgań, który pozwoli na bezpieczne prowadzenie robót bez możliwości wystąpienia uszkodzeń na obiektach chronionych zlokalizowanych w otoczeniu kopalń. Dodatkowo jak przedstawiono w artykule może dochodzić do sytuacji gdzie wykonywanie robót strzałowych w jednym miejscu wyrobiska może powodować zupełnie odmienną propagację drgań w różnych kierunkach. Rozpatrując powyższe względy oraz uwzględniając, że często ma się do czynienia z bardzo bliską zabudowę znajdującą się w otoczeniu kopalni niekiedy zachodzi konieczność wyznaczenia dwóch lub więcej równań propagacji drgań parasejsmicznych. Postępowanie takie prowadzi w konsekwencji do wyznaczenia różnych, często odmiennych, dopuszczalnych mas ładunków MW, których detonacja nie powinna powodować niekorzystnego wpływu na obiekty budowlane. Zależności te są zmienne w funkcji miejsca wykonywania robót strzałowych, a tym samym kwestia ta stanowi ważne zagadnienie z punktu widzenia przedsiębiorcy, którego głównym celem jest maksymalizacja jednorazowo odpalanej w serii masy ładunków MW przy równoczesnej minimalizacji liczby odpalanych serii. Jedyne utrudnienie, które może wynikać z wyznaczania w taki sposób ładunków oraz stosowania otrzymanych zależności może dotyczyć sposobu wykonywania robót strzałowych.

10

Wpływ budowy geologicznej złoża na równanie propagacji na przykładzie kopalni Gliniany – Grupy Ożarów S.A.

Pyra J., Cichocki Z., Mazur I., Sołtys A., Winzer J.

Przegląd Górniczy

|

2014

|

T. 70, nr 10

46--51

PL

Wykonywanie robót strzałowych w kopalni odkrywkowej związane jest zawsze z generowaniem do ośrodka skalnego drgań parasejesmicznych. Ich intensywność zależy od wielu czynników, które w większym lub mniejszym stopniu winny być brane pod uwagę podczas wyznaczania równań propagacji. W artykule, na przykładzie kopalni wapienia Gliniany, należącej do Grupy Ożarów S.A., przedstawiono procedurę wyznaczania równań propagacji dla zmiennych warunków geologicznych. Zróżnicowana budowa geologiczna, bliska zabudowa w otoczeniu kopalni niekiedy powoduje konieczność wyznaczania dwóch, lub więcej równań propagacji drgań parasejsmicznych, a tym samym różnych ładunków MW, w zależności od miejsca wykonywania robót strzałowych. Jest to zagadnienie istotne z punktu widzenia przedsiębiorcy, któremu zależy na jak najmniejszej liczbie odpalanych serii, przy jednocześnie zmaksymalizowanym jednorazowym ładunku MW odpalanym w serii.

EN

Blasting operations in quarries are associated with the generation of ground vibration. Their intensity depends on a number of factors which, to a greater or lesser extent, are taken into account when determining the propagation equations. This paper presents the procedure for determining the propagation equations for the variable geological conditions, on the basis of Gliniany Quarry, belonging to the Grupa Ożarów S.A.. Diverse geology and close distance to the buildings surrounded by the quarry, sometimes makes it necessary to determine two or more vibration propagation equations and thus use different explosives charges depending on the place of blasting. This issue is important for the quarry owner point of view as he or she expects a decreasing number of blasts by maximum blast size.

11

Reakcja fundamentu budynku na niskoczęstotliwościowe drgania wzbudzane robotami strzałowymi

Biessikirski A., Dworzak M., Pyra J., Sołtys A.

Przegląd Górniczy

|

2014

|

T. 70, nr 10

65--70

PL

Porównując zagraniczne skale wpływów dynamicznych z wytycznymi polskimi zauważa się różnice w założeniach będących podstawą do stworzenia norm. Spostrzeżenie to prowadzi do poszukiwania alternatywnych wielkości, na podstawie których można prowadzić ocenę oddziaływania drgań. Zauważa się, że za intensywność drgań w dużej mierze odpowiada masa stosowanego ładunku MW, której maksymalną wartość wyznaczana się z równań propagacji. Müller zaznacza, że uprzednio opracowane zależności matematyczne (np. równanie Kocha) bazują na współczynnikach, które na przestrzeni czasu uległy zmianie. Konsekwencją prowadzonych badań było opracowanie tzw. „teorii oddziaływania chwilowego” oraz wynikającej z niej zależności pomiędzy rejestrowanymi na gruncie parametrami odkształcenia i maksymalnej amplitudy prędkości (PPV). Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie poruszanej przez Müllera tematyki oraz rozszerzenie jej o obserwacje relacji odkształcenie – PPV dla drgań niskoczęstotliwościowych rejestrowanych na fundamencie wybranego obiektu budowlanego.

EN

Comparing the international scale of dynamic influences with procedures in Poland, one can discover the differences in assumptions to develop standards. It allow to search alternative quantities which may enable an assessment of vibration influences. Vibration intensity is largely determined by molecular weight with maximum value evaluated from propagation equation. Müller underlines that the previously elaborated mathematic relations (e.g. the Koch’s equation) are based of coefficients which have been changing in the space of years. The result of the conducted research was a development of so called “theory of instantaneous influence” and the resulting relation between the registered deformation parameters on the ground and the maximum amplitude of velocity (PPV). This paper may show the subject area, raised by Müller, and expand its content to observation of the deformation – PPV relation for low-frequency vibrations registered in the foundation of any selected built features.

12

Prognozowanie wartości drgań parasejsmicznych szkodliwie działających na infrastrukturę drogową i mieszkalną

Chrzan T., Modrzejewski S.

Logistyka

|

2014

|

nr 5

222--232

PL

W artykule rozpatruje się urabianie skał zwięzłych w kopalniach odkrywkowych, z których produkuje się kruszywo drogowe. Skały takie urabia się w kopalni strzelaniem za pomocą MW, które powodują drgania urabianego ośrodka a następnie gruntu. Drgania te przenoszą się poprzez propagacje fal parasejsmicznych w gruncie we wszystkich kierunkach i działają szkodliwie na infrastrukturę drogowa i mieszkalną. Wielkość szkodliwego oddziaływania czyli prędkości lub przyspieszenia drgań zależy w danym terenie od wielkości odstrzeliwanego ładunku MW oraz odległości miedzy kopalnią a danym obiektem. Drgania parasejsmiczne powstające w czasie strzelania podobnie jak powstające podczas przejazdu ciężkich samochodów po nierównym bruku lub pojazdów szynowych po złączach szyn rozchodzą się w gruncie. Ponieważ przyczyną ich powstania nie są wybuchy wulkanów czy trzęsienia ziemi dlatego nazywane są parasejsmicznymi. Przeanalizowano obecnie stosowane korelacyjne zależności do obliczania wartości prędkości drgań i promienia szkodliwości drgań parasejsmicznych. Z tej analizy wynika, że niektóre stosowane zależności dają błąd dochodzący do - + 60%.Zaproponowano zatem wprowadzenie zmian które zwiększą dokładność otrzymywanych wyników.

EN

The article examines the mining of hard rock in the open pit mines of which produces road aggregate rocks such sharpens the mine shooting by explosive materials, which cause vibrations molded rock and then ground. These vibrations move through the propagation of waves paraseismic in the ground in all directions and work harm to road infrastructure and residential . Size harmful effects of speed or acceleration or vibration in a given area depends on the size of explosive soaring materials load and the distance between the mine and the, object. Parameters that were analyzed during quarrying explosive materials [EM] have an impact on the value obtained during the shooting of harmful ground vibrations acting on buildings and structures. Paraseismic vibrations generated during shooting like car rides heavy on uneven pavement or tramway rail joints propagate in the ground. Because the cause of their creation are not volcanic eruptions or earthquakes why they are called paraseismic vibrations . Correlation analyzes the currently used depending on the calculation of the velocity and the radius of harmful vibration paraseismic. In the analysis shows that some used depending coming to give error - + 60% .

13

Predykcja wybranych oddziaływań dynamicznych w strefie wpływu infrastruktury transportowej

Korzeb J.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport

|

2013

|

z. 90

3--182

PL

Eksploatacji środków transportu towarzyszy szereg zjawisk, które można ogólnie skategoryzować jako grupy szkodliwego oddziaływania na środowisko. W grupie tej jedną z dominujących ról stanowią oddziaływania dynamiczne takie jak drgania i hałas. Praca dotyczy identyfikacji oddziaływań, planowania badań, budowy modeli i ich walidacji oraz wykorzystywania metod symulacyjnych opartych na każdorazowym przeprowadzeniu pilotażowych badań eksperymentalnych w celu analizy, oceny i przejrzystej interpretacji poziomu oddziaływań dynamicznych. W niniejszej pracy szczególną uwagę poświęcono generowaniu, propagowaniu oraz ocenie oddziaływania drgań pochodzących od środków transportu i eksploatowanej infrastruktury transportowej. W pierwszych rozdziałach pracy poddano dyskusji przyczyny generowania drgań oraz zakresy amplitudowo-częstotliwościowe tych oddziaływań. Bezpośrednie otoczenie infrastruktury transportowej, zwane strefą oddziaływań dynamicznych, podzielone zostało na strefy oddziaływania bezpośredniego oraz ścieżki propagacji oddziaływań do otoczenia, w których przeanalizowano mechanizmy przenoszenia drgań, metody ich modelowania i sposoby oceny, ze szczególnym uwzględnieniem oddziaływania drgań na człowieka. Dyskusji poddano aparaty matematyczne stosowane w budowie modeli elementów ścieżek propagacji drgań oraz w badaniach symulacyjnych. Krytycznie ustosunkowano się do istniejących i obowiązujących metod badania oddziaływań, zwracając uwagę na nieścisłości i niejednoznaczności w prezentowanych wytycznych dotyczących metod ich ewaluacji, co powoduje, iż porównywanie i interpretacja wyników uzyskiwanych przez różne zespoły naukowo-badawcze są utrudnione. Ponadto przeanalizowano powszechnie stosowane metody prowadzenia badań symulacyjnych, w których wysoki wpływ na jakość otrzymywanych wyników ma wiedza ekspercka. Zwrócono uwagę na efektywność takich modeli i metod modelowania oraz wskazano miejsca czystego powstawania błędów. Pracą objęto przeprowadzenie usystematyzowania całoksztaltu czynności niezbędnych do wykonania oceny oddziaływań. W tym celu podano wytyczne do budowy Systemu Oceny Transportowych oddziaływan Dynamicznych (SOTOD) opartego o wykorzystanie modeli fenomenologicznych w badaniu zjawisk dynamicznych, takich jak propagacja drgań o charakterze parasejsmicznym. Poddano analizie wyniki własnych badań symulacyjnych i eksperymentalnych prowadzonych w ciągu ostatnich dziesięciu lat. Podjęto szereg założeń znacząco upraszczających proces przygotowania modelu oraz etap jego "dostrojenia". Przebadano efekty wprowadzania modeli uproszczonych w analizie oraz wpływ uproszczeń na jakość otrzymywanych wyników. Jako najważniejszy element badań wskazano wykonywanie pilotażowych badań eksperymentalnych, dających podstawy do prawidłowej identyfikacji dynamicznych układów propagacji drgań. W ramach pracy wprowadzono ideę budowy dynamicznie zmiennej bazy wymuszeń, zawierającej wzorcowe przebiegi typowych źródeł drgań komunikacyjnych, do której dane pozyskiwano w ramach eksperymentu z wykorzystaniem zaawansowanej obróbki danych, opartej o dekompozycję i syntezę sygnałów pomiarowych z zastosowaniem teorii falek. Głównym celem pracy było przebadanie postulatów i potrzeb, które pojawiły się w czasie prowadzenia wieloletnich prac naukowo-badawczych nad przenoszeniem drgań transportowych, pod kątem możliwości ich zaspokojenia. W tym zakresie wskazano na problemy z określeniem rzeczywistego obszaru objętego oddziaływaniami, uwzględniono potrzebę zwiększenia efektywności modelowania oddziaływań, określono sposób otrzymywania jednoznacznej, szybkiej i przejrzystej oceny oddziaływania. W ramach budowy SOTOD i wdrożenia nowej wielokryterialnej metody oceny oddziaływań, wprowadzono szereg wskaźników amplitudowych oraz o podłożu energetycznym, pozwalających na zwiększenie efektywności oceny. W celu zwiększenia przejrzystości oceny wprowadzono nowe pojęcie - potencjału szkodliwości oddziaływań, dzięki któremu umożliwiono skategoryzowanie oceny w trzech poziomach szkodliwości: niedopuszczalnym, ostrzegawczym i dopuszczalnym. Takie przyporządkowanie wprowadziło nowy element - czytelności prowadzonych badań lub prognoz dla osób niezwiązanych zawodowo z problematyką interpretacji otrzymywanych wyników badan.

EN

Exploitation of transport modes is accompanied by a number of occurrences that can be generally categorized as a group of environmental destructive impact. In this group, one of the dominant roles create dynamic influences such as vibration and noise. The paper concerns the identification of influences, planning of studies, building of models and their validation, using of simulation methods based on carrying out the experimental pilot studies each time for the purpose of analysis, evaluation and transparent interpretation of dynamic influences level. In this paper, particular attention is given to generating, promotion and evaluation the impact of vibrations caused by transport means and exploited transport infrastructure. The first few chapters discuss the sources of vibrations generation and amplitude and frequency ranges of these influences.Close surrounding of the transport infrastructure, called the zone of dynamic influences, divided into a zone of direct influence and path of influences propagation to the environment, which the mechanisms of vibration transmission have been analyzed, methods of modeling and methods of evaluation, with particular consideration of the impact of vibrations on human. There were math tool discussed used in the models construction of the vibration propagation paths elements and in simulation studies. Existing and in force methods of interactions examination were taken an critical attitude, taking into consideration the inconsistencies and ambiguities in presented guidelines for the methods of their evaluation, which makes that comparison and interpretation of results obtained by different research teams is difficult. At the same time commonly used methods of carrying simulation studies were analyzed, in which a substantial impact on the quality of the obtained results is expertise. Attention was paid to the effectiveness of such models and modeling methods, and the place of frequent errors generation was indicated. The work includes carrying systematization of all the tasks necessary to complete the evaluation of impacts. For this purpose, there were provided guidelines for the construction of Dynamic Transport Influences Evaluation System (DTIES), based on the use of phenomenological models in dynamic occurrences examination such as the propagation of paraseismic vibrations. The results of simulation studies and experimental studies, conducted with the author's contribution in recent years, were analyzed. The number of assumptions were established, meaningly simplifying the process of model preparation and the stage of its "tuning", also the effects of simplified models introduction in the analysis were investigated and the impact of simplification on the quality of results. The work introduced the idea of building a dynamically changeable base of coercions, containing the reference waveforms of typical communication vibrations sources, to which the data was collected during the experiment with the use of advanced data processing based on the decomposition and synthesis of measurement signals using the theory of wavelets. The main purpose of this paper was to investigate the demands, postulates and needs, that have appeared during conducting the many years scientific research works on the transmission of transportation vibrations, in terms of possibilities of satisfying them. In this filed, there were indicated problems with determining the actual area covered by the interactions, the need of increase the efficiency of modeling interactions was taken into account, the method how to obtain a unambiguous, rapid and transparent impact assessment was defined. Within the DTIES construction, and implementation of a new multicriterial method of interactions evaluation, a number of amplitude indicators, and indicators with energetic basis were introduced, to increase the efficiency of evaluation method. In order to increase the transparency of the evaluation a new concept was introduced - the harmfulness of influences potential, which gave the opportunity to categorize the evaluation in three harmful levels: unacceptable, warning, and allowable. This assignment has introduced a new element - the legibility of conducted studies or predictions for non-professionals with problems of obtained results interpretation.

14

Research review of the influence of millisecond delay on intensity and structure of vibrations induced with blasting works in Polish strip mines

Pyra J.

AGH Journal of Mining and Geoengineering

|

2013

|

Vol. 37, no. 1

81--91

EN

In the article research presented and results reviewed referring to the subject of the influence of millisecond delays on intensity and frequency structure of vibrations induced by blasting works in Polish strip mines of raw rock materials. It demonstrates how opinions have changed due to the new possibilities of inducing delay. The conclusions presented have taken many years to compile.

PL

W artykule przedstawiono przegląd badań i ich wyniki na temat wpływu opóźnienia milisekundowego na intensywność i strukturę częstotliwościową drgań wzbudzanych robotami strzałowymi w polskich kopalniach odkrywkowych surowców skalnych. Ukazano, jak zmieniały się opinie wraz z nowymi możliwościami zadawania opóźnień i przedstawiono wnioski sformułowane na przestrzeni wielu lat.

15

Wavelet descriptors of paraseismic vibrations in building protection

Krzyworzeka P., Mężyk J.

Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej

|

2011

|

Vol. 60, nr 1

211-220

EN

In quarries, blasting works usually result in creation of serious danger for the surrounding buildings and constructions. Most methods used currently for low-frequency vibration hazards estimation are usually based on simple spectral analysis. Such an analysis is not really adequate to the nature of such a signal consisting of non-stationary series of impulses. The authors of the paper suggest usage of wavelet analysis for paraseismic signal description. With the proper choice of wavelet function, scanning of the scalogram allows: good localization in time and good localization in frequency of events critical for sake of the signal maximum power and energy; it also allows for testing events relation depending on series of explosions and the millisecond delays in between fired explosives. Having accessed a vast experimental results from blasting works, the authors elaborated signal descriptors in a form of vector of hazards, which is simpler than a 1/3 octave spectrum and more sensitive to the blasting conditions and parameters and wave propagation in the ground. The results of the research are potentially a base for standards and safety-related guidelines development. Also suggestions for quantitative comparison factors are presented for the eventual reference scale.

PL

Drgania gruntu związane z pracami strzałowymi w kopalniach odkrywkowych mogą stwarzać zagrożenie dla pobliskich budynków. Jego ocena dokonywana jest zazwyczaj w oparciu o prostą analizę spektralną mało adekwatną impulsowej i niestacjonarnej naturze drgań w miejscu posadowienia budynku. Autorzy proponują wykorzystanie analizy Falkowej. Właściwy wybór falki pozwolił na dobrą lokalizację czasowo-częstotliwościową lokalnych maksimów mocy i w konsekwencji selekcję i opis ilościowy cech sygnału krytycznych z punktu widzenia potencjalnych zagrożeń. Ich zbiór uzyskany w oparciu o bogaty materiał eksperymentalny in situ uzasadnia zdaniem autorów wprowadzenie charakterystyki wektora zagrożeń jako syntetycznej charakterystyki docelowej stwarzającej potencjalną podstawę bardziej precyzyjnej organizacji robót strzałowych, zwłaszcza odstępów czasowych i kolejności wybuchów. Przedstawiono przykłady analizy realnych sygnałów.

16

Analiza wpływu drgań gruntu na odkształcenia rurociągów w warunkach ich dodatkowego obciążenia statycznego

Gawędzki W.

Pomiary Automatyka Kontrola

|

2010

|

R. 56, nr 8

879-882

PL

W artykule przedstawiono metodę analizy oraz wyniki badań eksperymentalnych wpływu drgań gruntu na odkształcenia rurociągów poddanych obciążeniom statycznym o zróżnicowanej wielkości. Zaproponowana w artykule czasowo-częstotliwościowa metoda transformacji Fouriera STFT, może stanowić podstawę wnioskowania odnośnie wpływu drgań pochodzących od zewnętrznych

EN

This paper presents results of experimental research and method of analysis of ground vibrations influence on deformations of pipelines under static load of different values. Time-frequency method is proposed in this paper. It could be a basis for inference about influence of vibrations coming from external paraseismic effects during pipelines fatigue process. Measurement stand, as well as research and analyzing method of data obtained during measurement process are shown in this paper. For analysis of non-stationary seismic phenomenon, a time-frequency, short-time Fourier transform method has been used (STFT). This article shows that force of pipeline's static tension has major impact on pipeline's reaction on dynamic ground vibrations effect. The analyzing method is a good tool for detection of such influences. Moreover low frequency character of pipeline - ground influence has been shown in this article. It is especially dangerous in situation of fatigue process of pipeline's material.

17

Skale SWD - zastosowanie wyników analizy Matching Pursuit do oceny oddziaływania drgań na obiekty

Sołtys A.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2010

|

R. 34, z. 2

573-584

PL

W artykule przedstawiono problematykę analizy drgań parasejsmicznych, wzbudzanych robotami strzałowymi prowadzonymi w kopalniach odkrywkowych, przez zastosowanie różnych metod czasowo-częstotliwościowych, dających informacje o czasie trwania sygnału, jego strukturze częstotliwościowej jak również jego energii. Tak szeroki zakres informacji pozwala na zaproponowanie zastosowania wyników metody dopasowania krokowego (MP) do oceny oddziaływania drgań na obiekty budowlane.

EN

The problems of analysis of vibrations induced by blasting works in open cast mines by the application of the various methods temporarily-frequency, giving information about during signal, its frequency structure as well as its energy in this paper. As a wide range of information makes it possible to propose the results of Matching Pursuit (MP) method to assess the impact vibrations on the building constructions.

18

Zastosowanie metod czasowo – częstotliwościowych do analizy drgań wzbudzanych robotami strzałowymi w górnictwie odkrywkowym

Sołtys A., Pyra J.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2010

|

nr 5

29-39

PL

W artykule omówiono zagadnienie analizy drgań parasejsmicznych, wzbudzanych robotami strzałowymi prowadzonymi w kopalniach odkrywkowych, przez zastosowanie różnych metod czasowo – częstotliwościowych, dających informacje o czasie trwania sygnału, jego strukturze częstotliwościowej jak również jego intensywności.

EN

This article discusses an issue of analysis of paraseismic vibrations, induced by shooting and blasting carried out in the opencasts through application of different voltage-to-time and -frequency conversion methods informing about signal duration, its frequency structure, as well as its intensity.

19

Strefa drgań parasejsmicznych wzbudzanych robotami strzałowymi prowadzonymi w odkrywkowych zakładach górniczych

Biessikirski R., Sieradzki J., Winzer J.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2008

|

nr 4

11-15

PL

Wyznaczanie strefy szkodliwych drgań wzbudzanych robotami strzałowymi jest ważnym elementem sporządzania dokumentów umożliwiających prowadzenie działalności górniczej. Przedstawione w artykule wątpliwości oraz związane z nimi problemy z interpretacją tej strefy wskazują na potrzebę uporządkowania obowiązujących w tym zakresie przepisów.

EN

Assignment of the harmful vibration zone activated by blasting operations is an important element of drawing up documents necessary for conducting mining activity. Doubts presented in the article and problems with interpretation of the zone indicate the need to arrange legal regulations in this field.

20

Procedura określania zasięgu oddziaływania robót strzałowych prowadzonych w górnictwie odkrywkowym na otaczające środowisko

Modrzejewski Sz., Łabuda I.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2008

|

nr 5

20-24

PL

Określono ogólne zasady i procedury wyznaczania stref zagrożeń środowiskowych, towarzyszących robotom strzałowym wykonywanym w odkrywkowym górnictwie skalnym. Opisano metodę określania zasięgu niebezpiecznych stref drgań para-sejsmicznych, rozrzutu i podmuchu. Przedstawiono reguły matematycznego prognozowania opisanych zagrożeń oraz podano uwarunkowania technologiczne istotnie wpływające na rozmiar tych zagrożeń. Prezentowane metody mogą być czynnikiem optymalizacji technologii robót strzałowych.

EN

Fundamental rules and procedures of defining environmentally endangered zones resulting from blasting works in the rock opencast mining are presented. The method of defining the range of dangerous paraseismic zones of vibrations, scatter and blast is also described. Rules of mathematical forecasting of described risk are presented as well as technological conditions that significantly influence the scale of that risk. Presented methods may serve optimization factor of blasting works technology.