W 2024 roku dostępne są programy dotacyjne, które umożliwiają odbiorcom końcowym wymianę starych, nieefektywnych źródeł ciepła na nowoczesne, a także wspierają zakup urządzeń do nowych domów lub dodanie do istniejących instalacji rozwiązań umożliwiających efektywne wykorzystanie OZE.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł dotyczy warunków dotacji na termomodernizację domów jednorodzinnych w ramach programu „Czyste Powietrze”. Przedstawiono, jak można się ubiegać o dotację, kto może to zrobić, a także jakie prace termomodernizacyjne są dotowane.
EN
The article concerns the conditions of subsidies for thermal modernization of houses single-family homes under the „Clean Air” program. It was presented how to apply for a subsidy, who can do it, and what thermal modernization works are subsidized.
Przedstawiony tekst dotyczy analizy kryteriów oceny merytorycznej wniosków o przyznanie dotacji na prace przy obiektach zabytkowych. W procedurze przyznawania dofinansowania na tego typu zadania przez organy rządowe i samorządowe wyróżnia się m.in. etapy oceny formalnej oraz merytorycznej, od których wyników zależy możliwość dofinansowania prac. Artykuł prezentuje przegląd wybranych kryteriów oceny merytorycznej stosowanych przez organy dotujące oraz przedstawia ich analizę. Występujące przesłanki dotowania podzielono na kryteria: 1) dostępu (bez których spełnienia zadanie nie powinno być dotowane), 2) przyznania (dotyczące wartości obiektu i jego stanu zachowania oraz pozwalające na uszeregowanie wniosków), 3) wpływające na ustalenie wysokości dotacji (premiujące m.in. aktywność wnioskodawcy). W końcowej treści przedstawiono rekomendacje do rewizji zasad oceny merytorycznej w celu kierowania pomocy finansowej tam, gdzie jest ona najbardziej potrzebna.
EN
The presented text concerns the analysis of the criteria for substantive assessment of applications for grants forwork on historic buildings. The procedure for granting funding for this type of task by government and local government bodies includes, among others, formal and substantive evaluation stages, the results of which determine the possibility of co-financing the work. The article presents an overview of selected substantive evaluation criteria used by granting bodies and explains their analysis. The requirements for subsidy have been divided into the following criteria: 1) access (without which the task should not be subsidized), 2) granting (concerning the value of the object and its state of preservation and allowing the ranking of applications), 3) influencing the determination of the amount of subsidy (rewarding, among others, incl. activity of the applicant).The final content presents recommendations for revising the principles of substantive assessment to direct financial assistance to where it is most needed.
The rapid surge of global oil prices, on account of the pent-up demand after COVID-19 and the Russian-Ukraine war, has significantly contributed to the cost-push inflation as well as twin deficits, predominantly in developing economies. Motivated by the intention to curb the inflation, governments of several oil-dependent economies have rolled out fiscal measures to provide immediate relief to households through subsidizing the fuel component of the consumption basket. This paper provides a case study of Pakistan, wherein the effectiveness of untargeted gasoline and diesel subsidies has been gauged against alternative direct disbursement mechanisms. The analysis reveals that under the price-control based indirect subsidy disbursement mechanism, only 11% of the total domestic subsidies were directed to the poorest 40% of the households, whereas approximately 55% of the total subsidies were allocated to the 20% of the most liquid household segment. The case study analyzes the performance of alternative direct subsidy disbursement mechanisms which transpires into the potential fiscal savings of PKR 74.63 billion, while providing coverage to 40% of the lowest household segment. The study also evaluates the implication of the pass-through of the true prices on the national consumption of gasoline and diesel in the short-term, which reveals the sharp reduction of petroleum consumption in the total bill from 37% to 23%, thereby providing substantial relief to the current account balance. The finding provides key insights for economies to institutionalize the necessary social protection system and progressively transit to the direct subsidy disbursement mechanism while striving to contain the cost-push-based inflation triggered through the rapid movement of global oil prices.
PL
Gwałtowny wzrost światowych cen ropy naftowej, spowodowany stłumionym popytem po COVID-19 i wojnie rosyjsko-ukraińskiej, znacząco przyczynił się do wzrostu inflacji oraz podwójnych deficytów, głównie w gospodarkach rozwijających się. Kierując się zamiarem ograniczenia inflacji, rządy kilku gospodarek zależnych od ropy naftowej wprowadziły środki fiskalne w celu zapewnienia natychmiastowej pomocy gospodarstwom domowym poprzez subsydiowanie składnika paliwowego koszyka konsumpcyjnego. W niniejszym artykule przedstawiono studium przypadku Pakistanu, w którym skuteczność nieukierunkowanych dotacji na benzynę i olej napędowy została porównana z alternatywnymi mechanizmami wypłat bezpośrednich. Z analizy wynika, że w ramach mechanizmu wydatkowania dopłat pośrednich opartych na kontroli cen tylko 11% ogółu dopłat krajowych kierowano do 40% najuboższych gospodarstw domowych, podczas gdy około 55% ogółu dopłat kierowano do 20% segmentu dobrze uposażonych gospodarstw domowych. Następnie w studium przypadku przeanalizowano działanie alternatywnego mechanizmu wypłaty dotacji bezpośrednich, co przekłada się na potencjalne oszczędności fiskalne w wysokości 74,63 mld PKR, przy zapewnieniu pokrycia 40% najniższego segmentu gospodarstw domowych. W tym badaniu oceniono również wpływ przeniesienia rzeczywistych cen na krajową konsumpcję benzyny i oleju napędowego w krótkim okresie, co uwidacznia się w znaczącym zmniejszeniu zużycia ropy naftowej w całkowitym rachunku z 37% do 23%, zapewniając w ten sposób duże odciążenie salda rachunku bieżącego. Ten wynik daje kluczowe wskazówki dla gospodarek, że w celu zinstytucjonalizowania niezbędnego systemu ochrony socjalnej trzeba stopniowo przejść do mechanizmu wypłat dotacji bezpośrednich, przy jednoczesnym dążeniu do powstrzymania inflacji wywołanej przez gwałtowne zmiany światowych cen ropy, poprzez powstrzymywanie wzrostu kosztów.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W jaki sposób samorządy w Polsce wspierają powstawanie dachów zielonych jako sposobu na oczyszczanie powietrza, mitygację i adaptację do zmian klimatycznych?
The purpose of this paper is to systematize the practical experience of the state protectionism in shipping industry at the current stage of its development. The reasons of protectionism in maritime transport are considered and the analysis of the world fleet ownership and flags of registration is conducted. The comparative analysis of the Dutch and Norwegian tonnage tax regimes and other current tax incentives in the different countries is made. The advantages and shortcomings of protectionist measures in shipping industry from the macroeconomic and microeconomic points of view are analysed. The results of research contains elements of novelty: the scientific representation of state protectionism in shipping industry gained further development by systematization of international experience of application of direct and indirect measures in shipping and allocation of the main trends of protectionism; the classification of protectionist measures in shipping industry is improved by the specification of the structure of indirect methods.
The main aim of this paper was to determine the efficiency and appropriateness of the support schemes used for the support of renewable energy sources in Poland and Slovakia. The results showed that the suitability of using a particular instrument depends on the conditions in the country. Based on the results, the most appropriate instrument within Poland is a factor that brings together the level of energy consumer taxation and tradeable certificates. Grants were also a suitable instrument in this country, while subsidies did not have a significant effect. In the case of Slovakia, the only significant (appropriate) instrument was the factor capturing the level of electricity taxation and the level of tariffs provided to market operators.
PL
Głównym celem tego artykułu było określenie wydajności i odpowiedniości systemów wsparcia wykorzystywanych do wspierania odnawialnych źródeł energii w Polsce i na Słowacji. Wyniki pokazały, że przydatność korzystania z określonego instrumentu zależy od warunków panujących w kraju. Na podstawie uzyskanych wyników najodpowiedniejszym instrumentem w Polsce jest czynnik, który łączy poziom opodatkowania konsumentów energii i zbywalnych certyfikatów. Dotacje były również odpowiednim instrumentem w tym kraju, a dotacje nie miały znaczącego wpływu. W przypadku Słowacji jedynym istotnym (odpowiednim) instrumentem był czynnik odzwierciedlający poziom opodatkowania energii elektrycznej i poziom taryf przekazywanych operatorom rynku.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Dotacje rządowe i unijne należą do jednych z podstawowych źródeł finansowania działalności przedsiębiorstw. Mając na uwadze, że Polska jest głównym beneficjentem środków unijnych oraz obserwowaną w 2016 roku ujemną dynamikę krajowych inwestycji ciekawym wydawało się przedstawienie danych dotyczących tej formy finansowania przedsiębiorstw. Celem niniejszego opracowania było zatem zestawienie informacji merytorycznych i ilościowych dotyczących dotacji oraz ukazanie kierunków wykorzystania tejże pomocy. W referacie przedstawione zostały formy pomocy publicznej, wartość pomocy de minimis, udział dotacji w środkach oferowanej pomocy oraz przedstawione zostały założenia perspektywy na lata 2014-2020 - informacje na temat funduszy przekazanych przez Unię Europejską na rozwój polskiej gospodarki oraz zasady ich działania.
EN
Government subsidies and unions are one of the main sources of business financing. Bearing in mind that Poland is the main beneficiary of EU funds and the negative dynamics of domestic investments observed in 2016, it seemed that the data on this form of enterprise financing appeared to be interesting. The aim of this study was to compile substantive and quantitative information on grants and to show the directions for using the aid. The paper presents the forms of state aid, the de minimis aid value, the share of grants in aid measures and the outlook for 2014-2020 - information on funds transferred by the European Union to the development of the Polish economy and the principles of their operation.
Wraz z dynamicznym wzrostem dostępu do funduszy unijnych dla realizowanych przez przedsiębiorstwa projektów (zwłaszcza innowacyjnych), bardzo ważnym dla menedżerów projektu stało się ograniczanie ryzyka oraz zabezpieczanie się przed jego skutkami. W dokumentacji aplikacyjnej coraz więcej uwagi zwraca się na to, jak zostanie zidentyfikowane ryzyko już na etapie planowania projektu i jak opisane zostaną wyniki analiz różnych przypadków ryzyka we wniosku o dofinansowanie. Przy realizacji projektów bierze się pod uwagę trzy parametry przygotowania i zarządzania projektem – zakres, czas oraz budżet projektu. W odniesieniu do każdego z tych czynników, mogą wystąpić zagrożenia wprowadzające turbulencje, a nawet uniemożliwiające realizację przedsięwzięcia, co może w skrajnych przypadkach prowadzić nawet do zwrotu przyznanej dotacji.
EN
Along with the dynamic growth of access to EU funds for projects implemented by enterprises (especially innovative projects), it became very important for project managers to limit risk and protect the project against its consequences. In the application documentation, more and more attention is paid to how the risk will be identified already at the project planning stage and how we describe the results of analyzes of various risk cases in the application. Three parameters of project preparation and management are taken into account in the implementation of projects - scope, time and budget of the project. With respect to each of these factors, there may be risks introducing turbulence, and even preventing the implementation of the project, which may in extreme cases even lead to the reimbursement of the subsidy granted.
Artykuł podejmuje rozważania teoretyczno-praktyczne dotyczące roli i skali związku funduszy pomocowych z działalnością trzeciego sektora. Na tle rozważań literaturowych, krytycznie oceniających nadmierne zbliżenie organizacji pozarządowych do biznesu, a w rezultacie rozmycie tożsamości sektora, badaniu podane zostały krajowe fundacje i stowarzyszenia. Przedmiotem szczegółowej analizy statystycznej została objęta struktura ilościowa projektów zrealizowanych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013. Milionowe granty i rodzaj realizowanych zadań okazały się odległe od teoretycznego wzorca organizacji pozarządowych reprezentujących interesy słabszych i niedostrzeganych przez państwo.
EN
The article makes theoretical and practical considerations on the role and scale of aid funds in the activity of the third sector. The detailed statistical analysis covered the quantitative structure of the projects implemented under the Operational Program Human Capital 2007-2013 by associations and foundations. The quantitative study was included in the theoretical reflections critical of the excessive convergence of non-governmental organizations to business. As a result, the identity of the sector is blurred. Millions of grants and types of tasks have turned out to be far from the theoretical model of NGOs representing the interests of the weaker and unnoticed by the state.
Artykuł, wpisany w rozważania teoretyczno-praktyczne, stanowi studium poznawcze nad ekonomizacją sektora pozarządowego. Podstawą prowadzonej analizy jest identyfikacja determinant ekonomicznych inicjowania przedsięwzięć w ramach trzeciego sektora i ich efektów, niekoniecznie zgodnych z teoretycznym wzorcem funkcjonowania organizacji pozarządowych. Zapre-zentowana synteza dowodzi stopniowego zanikania tożsamości sektora poza-rządowego zawłaszczanego przez środowiska biznesowe i polityczne.
EN
Presented article is based on a consideration of theoretical and practical. The article is a presentation of considerations of the economization of the NGO sector. The basis of analysis is to identify the determinants of economic initiate projects within the third sector and their effects (not necessarily consistent with the theoretical model of the functioning of non-governmental organizations). Presented synthesis demonstrates the gradual disappearance of the identity of the NGO sector being taken over by business and political influence.
Wraz z nadejściem 2016 r. spodziewaliśmy się istotnej poprawy jakości programów dla domów jednorodzinnych oferowanych przez NFOŚiGW. Jak jest w połowie 2016 r? Trudno to dziś do końca ocenić (co już samo w sobie jest wymowne), ale o euforii z pewnością trzeba zapomnieć, żeby nie powiedzieć - coś się kończy. Zresztą, przyjrzyjmy się szczegółom.
W artykule opisano możliwości pozyskania pieniędzy na inwestycje związane z komunikacją publiczną w perspektywie unijnej na lata 2014–2020. Nowa konstrukcja funduszy UE powoduje, że nie są to pieniądze wprost na transport. Miejskie projekty komunikacyjne w regionalnych programach operacyjnych (RPO) i krajowym Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) realizują cele związane z niską emisyjnością, a zatem jest to cel ekologiczny, a nie transportowy. Dlatego samorządy muszą pamiętać, aby projekty wpisywać w ramy środowiskowe. Pomimo tych „utrudnień” śląskie samorządy realizują zadania warte setki milionów euro. Autor opisuje największe z nich.
EN
The paper describes possibilities of raising money for investments related to the public transport in the EU perspective for years 2014-2020. A new structure of EU funds makes that this is not money directly for transport. Municipal transport programmes in regional operational programmes (RPO) and in the national Infrastructure and Environment Operational Programme (POIiŚ) implement objectives related to a low emissivity, hence this is an ecological and not transport objective. Therefore local governments must remember about placing their programmes in environmental frameworks. Despite those ‘impediments’ Silesian local governments implement tasks worth hundreds million euro. The author describes the biggest of them.
Środki unijne przeznaczone na rozwój przedsiębiorczości cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem zarówno wśród przedsiębiorców, jak i osób rozpoczynających działalność na własny rachunek. Jednak korzystanie z nich, jak wskazują przeprowadzone badania, wykorzystywane jest często jako bezzwrotna pomoc mająca na celu doraźną poprawę sytuacji finansowej firmy, szczególnie wśród małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) stanowiących najliczniejszą grupę podmiotów w Polsce. Artykuł stanowi podsumowanie rezultatów i bezpośrednich efektów badań prowadzonych w 2014 r. w Instytucie Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN (IGSMiE PAN) w Krakowie. Prezentowane wnioski bazują na wynikach badań ankietowych przeprowadzonych na bazie ściśle wyselekcjonowanej próbie badawczej 250 małopolskich przedsiębiorców. Uzyskane rezultaty zostały porównane z badaniami prowadzonymi na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie. W Małopolsce, w latach 2008-2013 powiatowe urzędy pracy oraz instytucje dysponujące dotacjami wsparły prawie 39,7 tys. osób rozpoczynających działalność gospodarczą. Firmy korzystające z dotacji to głównie forma samozatrudnienia. Część z nich tworzy także dodatkowe miejsca pracy, zwiększając popyt na usługi oraz przyczyniając się do zmniejszenia ilości osób bezrobotnych w regionie. W artykule dokonano próby oceny wpływu dotacji unijnych na funkcjonowanie i rozwój nowo powstałych firm w Małopolsce. Analizowano m.in. okres przeżywalności podmiotów, poziom inwestowania oraz działalność eksportową MSP. Badano również strukturę otrzymanej pomocy z uwzględnieniem dostępnych w tym czasie programów, i na tej podstawie sformułowano wnioski dotyczące sposobów wykorzystania środków unijnych. Wskazano podstawowe determinanty wpływające na skuteczność i efektywność dotacji oraz na podstawie przeprowadzonych badań scharakteryzowano beneficjentów korzystających z instrumentów wsparcia.
EN
EU funding for the development of entrepreneurship enjoys high interest from both entrepreneurs and people starting out on their own account. However, the use of financial support, as it is shown in these studies, often is used as a non-refundable help aimed at the temporary financial position of the company, especially among small and medium-sized enterprises (SMEs), which are the largest group of entities in Poland. This article shows a summary of the results and the direct effects of the research conducted by the Institute of Mineral and Energy Sciences (MEERI PAN) in Krakow. The presented findings are based on surveys carried out on the basis of strictly-selected study sample of 250 Małopolska entrepreneurs and the findings are compared with the other results of the study. In the years 2008-2013 in the Małopolska region, county employment agencies and granting institutions have supported nearly 39,700 people setting up a business. Companies which received a grant, work mostly as a form of self-employment. Some of them also created additional workplaces leading to the increase in demand for services and to the reduction in unemployed people in the region. The article attempts to assess the impact of the EU grant on the functioning and development of start-ups in the Małopolska region, based on e.g., length of entities' survival, level of investment and export activities of SMEs. The analysis covered the structure of the received support, taking into account available programs. The conclusions about the most common uses of the EU funds were identified. The basic determinants that affect the effectiveness and efficiency of grants, and characteristics of the beneficiaries of support instruments were indicated.
15
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Celem artykułu jest analiza ekonomicznych podstaw działalności Polskich Kolei Państwowych S.A. Badaniom szczególnie poddano raporty finansowe Spółki oraz raporty Najwyższej Izby Kontroli na jej temat. W toku rozważań przedstawiono również obecną sytuację PKP S.A. oraz innych kolei państwowych na świecie, w ujęciu historycznym oraz w kontekście modeli rozwoju gospodarczego (równomiernego i nierównomiernego). Ponadto w artykule opisano problem dotacji polskich kolei. Na podstawie najefektywniejszych przykładów wykorzystania transportu szynowego na świecie wskazano obszary z potencjałem do rozwoju PKP S.A.
EN
The objective of the article is an analysis of the economic foundations underlying the operation of Polish State Railways (Polskie Koleje Pahstwowe S.A., PKP). In particular, the company's financial reports and reports about the company released by the Supreme Audit Chamber are examined and the present situation of PKP is elaborated alongside that of other state rail companies, in both a historical context and the economic growth model (balanced and imbalanced). In addition, issues of state funding for the Polish rail sector are also discussed. Examples of international best practices are cited in order to point out areas for potential growth within Polish State Railways.
The issue of efficiency in Slovak Republic as well as in other countries of the Visegrad Four was opened in the period of transformation of their economies and preparations for their accession to the European Union. The accession of these countries to EU changed the whole system of the former agricultural support. The V4 countries have undergone by dramatic development that significantly affected the structure of their economy, including agriculture. Therefore, the financial management creates an important part of the overall management of enterprises in the agricultural sector. The aim of this paper is to compare the volume of subsidies in the V4 countries on average per farm with a detailed analysis of their structure.
PL
Kwestia wydajności w Republice Słowacji, jak również w innych krajach Grupy Wyszehradzkiej została otwarta w okresie transformacji ich gospodarek i przygotowania do akcesji do Unii Europejskiej. Przystąpienie tych krajów do UE zmieniło cały system dotychczasowego wsparcia dla rolnictwa. Kraje V4 przeszły radykalny rozwój, który znacząco wpłynął na strukturę ich gospodarki, w tym rolnictwa. Dlatego też zarządzanie finansami tworzy istotną część ogólnego zarządzania przedsiębiorstwami w sektorze rolnym. Celem niniejszego artykułu jest porównanie wielkości dotacji w krajach V4 średnio na gospodarstwo ze szczegółową analizą ich struktury.
17
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Celem opracowania jest ustalenie, czy subsydia z funduszy ekologicznych i funduszy zagranicznych mogą być środkiem przełamywania barier zrównoważonego rozwoju i ochrony zasobów naturalnych.
EN
Diversity of processes of the economic management of modern and their excessive nuisance to the environment became a reason for the development new growth directions. Overcoming the limitations of taking into account the assumptions of sustainable development in government policies and programs, and their later realization are possible by public instruments. This study attempts to determine in which areas the new green economic order fosters “greening-up” the economy of the European Union and Poland, and whether public subsidies promote low-carbon economy and break down the barriers of sustainable development?