Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 11

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  dorzecze Wisły
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
Podstawowym celem tego artykułu jest pokazanie czym jest obecnie Wisła i jej dorzecze, jakie obiekty hydrotechniczne zostały zrealizowane w przeszłości i po drugiej wojnie światowej oraz jakie są ich skutki społeczne, gospodarcze i ekologiczne. W ramach tych obchodów warto zastanowić się nad tym jaka może być Wisła w przyszłości, jak będziemy ją zagospodarowywać i jakie uwarunkowania muszą temu towarzyszyć.
EN
The article aims at presentation of the current status of the Vistula River and basin, the hydraulic engineering facilities that were constructed in the past and after the World War II, as well as their social, economic and ecological effects. This year’s celebrations should become an opportunity to reflect upon the future of Vistula, its development and the conditions accompanying it.
PL
Po raz pierwszy od wprowadzenia w polskim monitoringu wód oznaczania stężeń ogólnego węgla organicznego (OWO) przedstawiono charakterystykę występowania tego parametru w rzekach dorzecza Wisły i niewielkiego powierzchniowo w granicach Polski dorzecza Niemna. Zakres stężeń OWO jest znaczny (0,5-70 mg Cdm3) i wykazuje wyraźne regionalne zróżnicowanie, relacje z rzędowością rzeki, sezonowość stężeń i dynamikę wieloletnią. Stężenia OWO wykazują ścisły związek z reżimem hydrologicznym rzek - podczas wezbrań następuje wzrost stężeń OWO i zawiesiny ogólnej. W niektórych rzekach w latach 2000-2014 odnotowano stopniowy spadek stężeń OWO, wskazujący na poprawę efektywności gospodarowania ściekami w dorzeczu.
EN
For the first time since the determination of the total organic carbon (TOC) was introduced to the monitoring of Polish rivers, an article presents a characteristic of this parameter in the rivers of the Vistula and Niemen Basins, a small surface of the latter being located in Poland. The range of the TOC concentrations is wide (0.5-70mg Cdm 3) and characterized by distinct regional differentiation, correlation with the river order, seasonal character of the concentrations and multiannual dynamics. The TOC concentrations are strictly related to the hydrological regime of the rivers - during high water stages the concentrations of TOC and total suspended solids increase. In the years 2000-2014, in some rivers a gradual decrease of the TOC concentrations was registered, indicating an improvement of effectiveness of wastewater management in the basin.
EN
An issue of mean residence time (MRT) evaluation, i.e. the period of time from rainfall until drainage of groundwater by rivers (Danube River Basin, Vistula River Basin and Narew River Basin), is discussed Asimple method of evaluating the groundwater MRT for the Danube River Basin based on tritium data is introduced. It has been confirmed that the historical tritium level in the rivers, being higher than in precipitation, has its end and is reversed, opening a new pathway in understanding the surface-groundwater interaction and specifically in evaluating MRT of groundwater. The authors have defined a separate notification for mean residence time of the whole water in the basin (τ) and mean residence time for groundwater in the basin (τwp). Based on the tritium study the obtained τ values are 6.5 and 5.7 years for the Vistula River Basin (VRB) and the Narew River Basin (NRB), respectively. In turn, the obtained τwp values are 8.0 and 6.0 years, respectively. NRB is a lowland plain and a morphologically, geologically and hydrogeologically uniform basin. The obtained τ wp of groundwater is thus representative for the whole basin. Instead inmorphologically non uniform VRB basin groundwater τwp is a generalized value,i.e.averaged over contributed parts of the basin.
PL
Wisła jest największą rzeką Polski, a drugą - po Newie - pod względem przepływu przy ujściu, rzeką zlewiska Morza Bałtyckiego. Długość Wisły wynosi 1047 km od źródeł na południu kraju na stokach Baraniej Góry w Beskidzie Śląskim, aż po ujście do Morza Bałtyckiego, w Zatoce Gdańskiej. Cały bieg Wisły znajduje się na terenie Polski jak również 87% jej dorzecza. W artykule przedstawiono możliwości jej gospodarczego wykorzystania.
EN
Vistula is the largest river of Poland and second - following Newa -river of the Baltic Sea catchment area in terms of flow at the river mouth. The Vistula River stretches at the length of 1047 km, flowing from its sources in the southern part of the country, located on the slopes of the Barania Góra Mountain in Beskid Śląski, to the Baltic Sea, in the Bay of Gdansk. The entire course of the river and 87% of its basin is located on the territory of Poland. The article presents possibilities of economic exploitation of Vistula.
6
Content available General characteristics of the Vistula and its basin
EN
The Vistula is the largest river in Poland, which flows from the south to the north. Its mouth is on the Baltic Sea. As for hydrography the Vistula is divided into three parts: Upper – from its sources to the mouth of the River San, Middle – up to the tributary Narew River, and the Lower – up to its mouth on the sea. This article covers the Vistula and its basin management plans starting from the interwar period up to the present day. The location of the Vistula and its basin as well as land cover are described. The division of Poland into river basin districts and water regions accompanied by a description of administrative division of the country are described. Climatic conditions of Poland including precipitation and air temperatures are presented. Basic hydrological data of the Vistula and its basin is given. Parts of the Vistula basin, which are included in the Program of Natura 2000 are mentioned. Brief information concerning existing, more important hydraulic and hydroenergy structures in the main Vistula channel as well as on its tributaries are described.
PL
Wisła jest największą polską rzeką, która płynie z południa na północ, a jej ujście znajduje się w Morzu Bałtyckim. Pod względem hydrograficznym Wisła dzieli się na trzy części: górną – od źródeł do ujścia Sanu, środkową – do dopływu Narwi i dolną - największą polską rzeką, która płynie z południa na północ, a jej ujście znajduje się w Morzu Bałtyckim. W artykule przedstawiono plany zagospodarowania Wisły i jej dorzecza, poczynając od okresu międzywojennego zą do chwili obecznej. Omówiono także położenie Wisły i jej dorzecza oraz pokrycie terenu z podziałem na sześć typów. Zaprezentowano podział Polski na obszary dorzecza i regiony wodne, jak również położenie dorzecza Wisły na tle podziału administracyjnego kraju. Przedstawiono warunki klimatyczne Polski, obejmujące opady atmosferyczne i temperatury powietrza. Podano również podstawowe dane hydrologiczne Wisły i jej dorzecza. Przedstawiono obszary dorzecza Wisły objęte Progamem Natura 2000. Podano krótkie informacje na temat istniejących ważniejszych budowli hydrotechnicznych i hydroenergetycznych w zasadniczym korycie Wisły, jak również na dopływach Wisły.
PL
W niniejszym artykule wyznaczone zostały charakterystyki hydrologiczne niezbędne w opracowaniach związanych z określeniem zasobów wodnych. Wielkości te to przepływy charakterystyczne stopnia drugiego opracowane na podstawie wartości średnich przepływów miesięcznych z lat 1951-1983 i rocznych z lat 1951-1983, a dla niektórych z lat 1951-1990, dla stacji wodowskazowych znajdujących się na Wiśle i na jej dopływach. Określono wskaźnik zmienności przepływów, stanowiący o ich nieregularności, a także podano wartości odpływu, konieczne przy opracowaniu bilansów wodnych.
EN
In this paper it was found of hydrologic characteristic necessary to definition of water resources. It was characteristic value of flow to specify on the basis of mean yearly and monthly flow in period 1951-1983 and for select series - period 1951-1990 in water-gauge localized on the Vistula river and its affluents. It was determine of flow variability index for identify its irregular variable and volume of outflow necessary to work out water balance.
PL
Petrograficzne badania frakcji żwirowej 5-10 mm glin lodowcowych pozwoliły scharakteryzować regionalne litotypy dorzecza Wisły. Na podstawie wyników tych badań i badań palinologicznych wyróżniono 16 stratygraficzych litotypów glin lodowcowych należących do 8 zlodowaceń: Narwi, Nidy, Sanu 1,Sanu 2– Wilgi,Liwca, Krzny, Warty iWisły. Pozwoliło to określić przybliżone granice maksymalnego zasięgu glin lodowcowych o różnych litotypach i lądolodów je akumulujących. Przedstawiono dwie wersje korelacji tych zasięgów z krzywą wskaźnika izotopów tlenu i w nawiązaniu do proponowanej stratygrafii glacjalnego plejstocenu dorzecza Wisły.
EN
Petrographical study of gravels of 5-10 mm in diameter permitted to define regional lithotypes of tills occuring within the Vistula drainage basin area. On the base of lithological and palynological studies 16 stratigraphic lithotypes of tills representing 8 (Narevian, Nidanian, Sanian 1, Sanian 2, Liviecian, Krznanian, Wartanian and Vistulian) were distinguished. Results of studies permitted define the maximum extent of particular ice sheets as well as till horizons different age. These ice sheets and tills ranges were correlated with regional stratigraphic scheme of the Pleistocene deposits and isotopic oxygen stages.
9
Content available remote Litotypy i litostratygrafia glin lodowcowych plejstocenu dorzecza Wisły
PL
Na podstawie analizy wyników badań petrograficznych glin lodowcowych dorzecza Wisły i jego najbliższego otoczenia przedstawiono charakterystyki petrograficzne regionalnych litotypów glin lodowcowych i ich litostratygrafię. Zastosowano procedury weryfikacji statystycznej zbiorów uzyskanych wartości współczynników petrograficznych glin należących do trzech przewodnich litotypów z pięciu profilów stratotypowych. Wykazano odmienność petreograficzną tych litotypów. Wyniki badań pali- nologicznych pozwoliły na określenie pozycji stratygraficznej wszystkich litotypów regionalnych. Umożliwiło to przedstawienie uśrednionej charakterystyki petrograficznej 16 litotypów stratygraficznych glin lodowcowych z dorzecza Wisły i obszarów do niego przyległych. Litotypy te dobrze określają średni skład petrograficzny różnych stratygraficznie glin na całym badanym obszarze. Wykazano, że nie są obserwowane większe różnice składu petro- graficznego żwirów skał północnych (skandynawskich) w odmiennych genetycznie glinach lodowcowych. Petrograficzna analiza składu glin lodowcowych umożliwiła uchwycenie jedynie większej różnicy w zawartości żwirów skał północnych w glinach zdeponowanych przez oddzielne loby tego samego lądolodu. Różnica ta dotyczy dolomitów północnych, dzięki którym można śledzić drogę tzw. "szlaków dolomitowych" w Polsce północno-wschodniej. Stwierdzono, że gliny lodowcowe zawierające powyżej 10% żwiru skał lokalnych są przeważnie starsze od interglacjału mazowieckiego lub leżą na południe od pasa Wyżyn Środkowopolskich. Szerokie uwzględnienie palinostratygrafii umożliwiło zaliczenie zbadanych glin dorzecza Wisły do ośmiu zlodowaceń: narwi, nidy, sanu 1, sanu 2 (wilgi), liwca, krzny, warty i wisły. Na podstawie badań glin lodowcowych wyciągnięto wnioski dotyczące grubości lądolodu skandynawskiego w czasie poszczególnych nasunięć i przyczyn zmian klimatu po interglacjale mazowieckim. Wyznaczono przybliżony zasięg kolejnych nasunięć lądolodu skandynawskiego i wiek największego zlodzenia dorzecza Wisły przypadający na starszy stadiał zlodowacenia sanu 1. Znajomość składu petrograficznego frakcji drobnożwirowej skał północnych i ogólnej petrografii skał podłoża na obszarze Fennoskandii umożliwiła ustalenie trzech głównych kierunków nasuwania się lądolodu, a także trzech możliwych centrów zlodowaceń i prześledzenie zmian ich położenia w Skandynawii. Litotypy glin lodowcowych dorzecza Wisły i obszarów do niego przyległych charakteryzują trzy prowincje petrograficzne: szwedzką, botnicką i fińską.
PL
Artykuł prezentuje system informacji geograficznej stworzony w celu zestawienia bilansu wodnego dorzecza Wisły dla trzydziestolecia 1961-1990. Autor omawia zbiory danych numerycznych wykorzystane w opracowaniu oraz przedstawia metody i wyniki obliczeń bilansowych.
EN
The paper presents the geographical information system created with the aim of setting up the water balance of the Vistula basin for the period 1961-1990. The Author discusses the numerical data collection used in the elaboration as well the methods and results of calculation of the basin.
PL
Omówiono zastosowanie numerycznego modelu wysokościowego do wyznaczania działów wodnych. Przedstawiono procedurę postępowania oraz dokonano oceny uzyskanych wyników.
EN
The paper discusses application of the numerical elevation model to determination of watersheds. There is also presented the way of proceeding and the estimation of achieved results.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.