Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ocena selektywnej redukcji właściwości filtracyjnych skał porowatych w zabiegach ograniczania produkcji wody w odwiertach

Majkrzak Marcin

Nafta-Gaz

|

2022

|

R. 78, nr 4

259--268

PL

Niekontrolowany nadmierny dopływ wód złożowych do ropnych czy gazowych odwiertów eksploatacyjnych jest często występującym i trudnym do rozwiązania problemem mogącym stanowić źródło poważnych i daleko idących negatywnych skutków technologicznych, ekonomicznych czy środowiskowych. Dotyczy on w zdecydowanej większości przypadków złóż węglowodorów w okresie ich wieloletniej eksploatacji, chociaż niejednokrotnie pojawia się również już na początkowym etapie procesu wydobycia. W publikacji przedstawiono wyniki laboratoryjnej oceny skuteczności selektywnej modyfikacji właściwości filtracyjnych skał porowatych w aspekcie zabiegów ograniczania dopływu wód złożowych do gazowych odwiertów produkcyjnych z wykorzystaniem cieczy roboczej na bazie mikroemulsji. Badania przeprowadzono w dwóch wariantach – dla strefy gazowej i zawodnionej. W ramach realizacji prac, przy użyciu rozbudowanej aparatury pomiarowej umożliwiającej pomiar pośrednich spadków ciśnień płynów przepływających przez próbkę, podjęto próbę charakterystyki zmienności właściwości filtracyjnych oraz identyfikacji i wiarygodnej ewaluacji skuteczności i miejsca powstawania żelowych barier izolacyjnych ograniczających przepływ płynów złożowych. Pomiary wykonano na cylindrycznych próbkach skał porowatych, które w pierwszej kolejności scharakteryzowano pod względem podstawowych parametrów petrofizycznych (objętości porowej, porowatości i przepuszczalności absolutnej dla gazu). Wyznaczono również wartości gęstości i lepkości dynamicznej wykorzystanego w badaniach płynu złożowego. W toku prac określono zmienność właściwości filtracyjnych badanych próbek dla przepływu jednofazowego (solanki). Dla trzech z nich określono poziom nasycenia nieredukowalnego wodą złożową oraz wielkość i zasięg determinujących jego zmienność efektów kapilarnych. Końcowym elementem prac badawczych był ponowny pomiar właściwości filtracyjnych (po symulacji procesu zatłoczenia cieczy zabiegowej) z zachowaniem maksymalnie zbliżonych warunków (kierunku i ciśnienia przepływu zatłaczanych płynów) względem pomiarów początkowych. Na tej podstawie określono stopień zmian właściwości filtracyjnych w poszczególnych segmentach próbek oraz lokalizację stref o ograniczonych możliwościach przepływu płynów złożowych. Podjęto również próbę ilościowej oceny skuteczności zabiegu modyfikacji z wykorzystaniem wprowadzonego współczynnika RWP.

EN

Uncontrolled and excessive inflow of reservoir waters to production wells is a frequent and difficult to solve problem that may be a source of serious and negative technological, economic or environmental issues. It concerns, in the vast majority of cases, mature fields, although it often appears at the initial stage of the exploitation. The publication presents the results of a laboratory evaluation of the effectiveness of the selective modification of porous rocks filtration properties in water shut-off treatment in gas wells with use of a microemulsion-based treatment fluid. The research was carried out in two variants – for the gas and water zone. As part of the work, an attempt was made to selectively characterize variability of filtration properties and to identify and credibly evaluate the effectiveness and place of formation of gel insulating barriers limiting the fluids flow with the use of a multitap flow cell. In order to process measurements, cylindrical in shape core samples of porous rocks were used. The analyzed cores were characterized in terms of the basic petrophysical parameters (pore volume, porosity and absolute permeability for the gas). The values of density and dynamic viscosity of the reservoir fluid used in the research were also determined. In course of performed work, variability of filtration parameters of tested cores was determined for a single-phase flow (brine). For three selected samples, the level of irreducible water saturation as well as size and range of capillary effects were determined. The final element of work was re-measurement of the filtration properties (after simulation of treatment fluid injection), while maintaining the conditions (direction and pressure of flow of injected fluids) as similar as possible to the initial measurements. On this basis, the extent of changes in filtration properties in individual sample segments and location of zones with limited fluids flow possibilities were determined. Also an attempt was made to quantify the effectiveness of modification treatment based on introduced RWP coefficient.

2

Ocena możliwości zrzutu zasolonych wód poeksploatacyjnych do wyeksploatowanych odwiertów

Budak Paweł, Szpunar Tadeusz

Nafta-Gaz

|

2021

|

R. 77, nr 11

752--759

PL

W artykule omówiono zagadnienia zrzutu zasolonych wód poeksploatacyjnych do porowatych warstw chłonnych o niskim ciśnieniu złożowym – z zastosowaniem pompy lub bez niej. Podano warunki, jakie musi spełniać warstwa chłonna, oraz klasyfikację odwiertów zrzutowych według amerykańskiej Agencji Ochrony Środowiska (EPA) ze względu na ochronę wód pitnych. Zasygnalizowano, jakie warunki musi spełniać solanka wprowadzana do ośrodka porowatego, w tym dotyczące jej składu chemicznego, zawartości ciał stałych, obecności bakterii oraz zawartości olejów i tłuszczów. Podano sposoby określenia przepuszczalności warstwy o niskim ciśnieniu złożowym, z której brak jest samoczynnego wypływu i lustro cieczy stabilizuje się na pewnej głębokości poniżej poziomu terenu, w tym omówiono metodę tzw. slug test oraz metodę INiG – PIB opracowaną przez autorów. Podano warunki techniczne, których spełnienie wymagane jest do prawidłowego przeprowadzenia slug testu. Omówiono wady i zalety poszczególnych metod określania przepuszczalności w odwiertach, w których nie ma produkcji samoczynnej, oraz sposoby interpretacji wyników, jak również podkreślono prostotę interpretacji metodą INiG – PIB w porównaniu z metodą slug testu, wymagającą wpasowania krzywych pomiarowych do krzywych teoretycznych. Podano sposób przybliżonej oceny objętości wody zasolonej, którą można wprowadzić do otworu „na chłonność”, to jest bez użycia pompy, przy maksymalnym ciśnieniu hydrostatycznym odpowiadającym wypełnieniu otworu solanką „do wierzchu”, oraz objętości, którą można wtłoczyć za pomocą pompy przy ciśnieniu niższym od ciśnienia szczelinowania warstwy porowatej. Podano przykład obliczeniowy.

EN

Discussed are the problems related to salt water discharge into low pressure porous rocks, with or without an injection pump. Specified are conditions which the porous rock should satisfy to be classified as an injection one. The American Environmental Protection Agency (EPA) classification of injection wells is given as well as regulations regarding protection of drinking water sources. Considered are low pressure wells which do not flow to the surface i.e. in which the water table stabilizes at some depth below the ground level. It is assumed that the full column hydrostatic pressure is used to force the salt water flow into porous rock. Provided are parameters which make the salt water suitable for injection. Provided are the regulations regarding its chemical composition, solids content, presence of bacteria and oil/grease content which the salt water should meet. Discussed are the methods for evaluation of permeability of porous rocks in wells with reservoir pressure lower than the pressure exerted by the full column of salt water. Included here are slug test method and INiG – PIB method which are routinely used for evaluation of permeability of low pressure porous zones. Discussed are advantages and disadvantages of each method and analyzed are the testing procedures related to each of them. Presented is the technique for approximate evaluation of salt water volume which can be introduced into porous rock without using the injection pump and salt water volume which can be injected at pressures lower than the fracturing pressure of porous rock. Presented are the example calculations.

3

A new classification of open pits and their remaining gaps in terms of hydrogeological conditions

Lazăr Maria, Rotunjanu Ilie, Apostu Izabela-Maria, Faur Florian

Inżynieria Mineralna

|

2020

|

no. 2, vol. 2

119--126

EN

As open-pits occupy the land only temporarily, post-mining planning for sustainable land reuse represents an important stage and it can be done since the pre-exploitation stage. !ere are more possibilities to reuse former open pits depending on the nature and location of ore deposits. Coal open-pits are o"en reused as artificial lakes. Depending on local hydrology and hydrogeology the flooding process of former open-pits may be done naturally or artificially (combined). Reuse of the remaining gaps of open-pits requires a good evaluation of possibilities and limitations specific to the area. !e classification of open pits and their remaining gaps in terms of hydrogeological conditions is necessary for a better post-mining planning of the area. !is paper proposes a multicriterial classification of open pits and their remaining gaps taking into account the hydrogeological conditions and the action of some hydrogeological parameters that have an important contribution in establishing the approach to their flooding process. !e most important hydrogeological conditions of the region are investigated (the hydrogeological structure, types and number of aquifers, nature of aquifer rocks, hydrodynamic characteristics of the region) and the results are processed for the development of a multicriteria classification. Depending on the results of hydrogeological classification of open pits and their remaining gaps, the possibility of natural and/or artificial flooding can be established or, contrary, the need to consider a different reuse direction, other than flooding. !e proposed classification is useful as in literature no multicriteria classification exist, most of them being focused on single criterion classification. In this paper, more open-pits and their remaining gaps were analyzed from a hydrogeological point of view and classified based on the proposed classification which takes into account more evaluation criteria.

PL

Ponieważ odkrywki zajmują teren tylko tymczasowo, planowanie prac po zakończeniu eksploatacji w celu zrównoważonego ponownego wykorzystania gruntów stanowi ważny etap i można to zrobić już na etapie przedeksploatacyjnym. W zależności od charakteru i lokalizacji złóż rudy istnieje więcej możliwości ponownego wykorzystania dawnych wyrobisk odkrywkowych. Odkrywki węgla są często ponownie wykorzystywane jako sztuczne jeziora. W zależności od lokalnej hydrologii i hydrogeologii proces zalewania byłych odkrywek może odbywać się w sposób naturalny lub sztuczny (łączony). Ponowne wykorzystanie pozostałych odkrywek wymaga dobrej oceny możliwości i ograniczeń specyficznych dla tego obszaru. Klasyfikacja odkrywek i pozostałych wyrobisk pod względem warunków hydrogeologicznych jest niezbędna dla lepszego planowania terenu po zakończeniu eksploatacji. W artykule zaproponowano wielokryterialną klasyfikację odkrywek i pozostałych wyrobisk z uwzględnieniem warunków hydrogeologicznych i oddziaływania niektórych parametrów hydrogeologicznych, które mają istotny wpływ na zapełnianie wyrobiska wodą. Badane są najważniejsze warunki hydrogeologiczne regionu (budowa hydrogeologiczna, rodzaje i liczba warstw wodonośnych, charakter skał wodonośnych, charakterystyka hydrodynamiczna regionu), a wyniki są przetwarzane w celu opracowania wielokryterialnej klasyfikacji. W zależności od wyników klasyfikacji hydrogeologicznej odkrywek i pozostałych wyrobisk, można ustalić możliwość naturalnego i / lub sztucznego zalania lub przeciwnie, konieczność rozważenia innego kierunku ponownego wykorzystania. Zaproponowana klasyfikacja jest innowacyjna, ponieważ w literaturze opisano do tej pory klasyfikacji wielokryterialnej, a większość publikacji skupia się na klasyfikacji jednokryterialnej. W niniejszej pracy więcej odkrywek i wyrobisk poeksploatacyjnych przeanalizowano z hydrogeologicznego punktu widzenia i sklasyfikowano w oparciu o zaproponowaną klasyfikację uwzględniającą ocenę wielokryterialną.

4

Hydrological drought index based on reservoir capacity – Case study of Batujai dam in Lombok Island, West Nusa Tenggara, Indonesia

Yasa I. W., Bisri M., Sholichin M., Andawayanti U.

Journal of Water and Land Development

|

2018

|

no. 38

155--162

EN

Hydrological drought index analysis has been widely developed and applied for the development of water resources. The island of Lombok, which is largely a dry land, requires a significant hydrological drought index to be sourced from measurable data analysis. This research focused aims to obtain hydrological drought index in Lombok Island using the capacity change of reservoir. The analysis includes reservoir data especially in the event of El-Nino. The main parameters analysed in this work are data homogeneity, decrease line of reservoir volume, increase in the line of reservoir volume, reservoir volume deficit, and hydrological drought index (RDI). The basic equation uses the water balance in the reservoir, which is the inflow–outflow and change of reservoir. The results of the analysis show that in the event of El-Nino, the drought hydrological index indicates different levels depending upon the water level of the reservoir. The criteria for the drought level are as follows: weak RDI = from −0.46 to −0.01 at an reservoir elevation of 90.88 to 92.33 m a.s.l, moderate RDI: from −0.59 to −0.46 at water level of reservoir from 90.27 to 90.88 m a.s.l, sever RDI: from −0.80 to −0.59 at water level of reservoir from 88.83 to 90.27 m a.s.l. and very severe RDI: from −0.89 to −0.80 at water level of water reservoir 87.78–88.83 m a.s.l. The duration of drought was 9 months, i.e., from February to November.

PL

Analiza wskaźnika suszy hydrologicznej ma szerokie zastosowanie w zarządzaniu zasobami wodnymi. Na ubogiej w wodę wyspie Lombok wskaźnik suszy powinien być określany na podstawie analizy mierzalnych danych. Przedstawione w niniejszej pracy badania miały na celu ustalenie wskaźnika dla wyspy z wykorzystaniem zmian pojemności zbiornika. Podstawą analiz były dane o zbiorniku, szczególnie podczas wystąpień El-Niño. Głównymi parametrami analizowanymi w tej pracy były: homogeniczność danych, linia spadku objętości zbiornika, linia wzrostu objętości zbiornika, deficyt objętości zbiornika i wskaźnik suszy hydrologicznej (RDI). Podstawowe równanie ujmuje bilans wody w zbiorniku, tzn. dopływ, odpływ i zmiany objętości. Wyniki analiz wskazują, że w trakcie trwania El-Niño wskaźnik suszy hydrologicznej przyjmował różne wartości w zależności od poziomu wody w zbiorniku. Kryteria natężenia suszy były następujące: słaba susza – RDI od –0,46 do –0,01, gdy poziom wody w zbiorniku wynosił od 90,88 do 92,33 m n.p.m., umiarkowana susza – RDI od –0,59 do –0,46, gdy poziom wody od 90,27 do 90,88 m n.p.m., silna susza – RDI od –0,80 do –0,59, gdy poziom wody od 88,83 do 90,27 m n.p.m. i bardzo silna susza – RDI od –0,89 do –0.80, gdy poziom wody od 87,78 do 88,83 m n.p.m. Susza w trakcie bardzo silnego El-Niño trwała 9 miesięcy od lutego do listopada.

5

Rola dopływów rzeki Odry w kształtowaniu wrocławskich fortyfikacjach nowożytnych na przełomie XIX/XX w.

Pardela Ł., Stodolak R.

Architektura Krajobrazu

|

2009

|

nr 4

48-51

EN

Among numerously preserved cultural heritage of the Odra Valley, which is strongly connected with the river itself, greatest attention should be paid to the relics of modern-area fortifications of Wrocław. They originate from the 19th and 20th centuries, the period of great regulation works and the building of Wrocław Water Junction. This was also a period of touristic and leisure splendor of the Odra River. The course of fortifications of a light annular fortress which was built around the city was decided by its tributaries the Bystrzyca, Oława, Ślęza, Widawa and Czarny Potok. Most of the fortifications with an efficient influence on military functioning of the fortresses in this period had military water dams on the Widawa and Ślęza. They were used to flood the area in the foreground of the fortress at the moment the city was threatened. The external defense ring of the city comprised of small stable fortifications. Water obstacles together with the system of planned masking greenery creating something in the form of a "buckle" and sealing the spaces between fortress buildings. The article comments on the importance of 'military water dams' in the concept of protection of Wrocław Fortress, historical outline of their creation, taking into consideration the present anti-flood system. The connection between them and shaping city suburbs has also been indicated.

6

Hydrografia rzeki Lubszy

Szymańczyk A.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2004

|

nr 131(12)

353-362

PL

W artykule przedstawiono hydrografię rzeki Lubszy. Opisano bieg rzeki oraz wszystkich jej dopływów. Przedstawiono miejsca źródeł i ujść, długości poszczególnych cieków, przepływy oraz tereny zlewni. Wyjaśniono kwestie nazwy niektórych cieków.

EN

In article was presented the hydrography of river Lubsza. Rriver Lubsza route and all her tributaries were described. The places of sources and estuaries, length the rivers, flows and grounds drainage basins were presented. Problems of some river names it were explained.

7

Skład chemiczny wody potoku Wołosaty i jego dopływów

Granops M., Kukuła K., Płużański A.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska

|

2000

|

z. 32[180], cz.2

87-92

EN

The paper presents water chemistry of the Wołosaty river and the tributaries in 1983-85 and 1995-1997 in the National Park of Bieszczady.