Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The simultaneous occurrence of hydrocarbons and metallic sulphides. An example of devonian dolomites at Józefka, Holy Cross Mountains, Poland

Pawlikowski M., Nieć M.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2018

|

T. 34, z. 4

51--64

EN

Ore and non-ore mineralization in cracks filled with hydrocarbons in the dark grey Upper-Devonian limestone has been found in the Józefka quarry of Upper Devonian limestone and dolomite near the Górno village near Kielce at Holy Cross Mts. Poland. Hydrocarbons in the liquid form and iron and copper sulphides appears hear in the fault zone as joints filling. The wall rocks are impregnated by hydrocarbons giving them black color. Hydrocarbon impregnations appears also following the bedding planes The coexistence of ore mineralization and hydrocarbon suggests their common origin and migration from deep-seated sources, that may be the Silurian Ordovician or Lower to Middle Devonian black shales. The metallic-hydrocarbon compounds were suggested as metals carrier. Ore and non-ore mineralization in cracks filled with hydrocarbons in the dark grey Upper-Devonian limestone has been found in the Józefka quarry of Upper Devonian limestone and dolomite near the Górno village near Kielce at Holy Cross Mts. Poland. Hydrocarbons in the liquid form and iron and copper sulphides appears hear in the fault zone as joints filling. The wall rocks are spotty impregnated by hydrocarbons giving them black color. Hydrocarbon impregnations appears also following the bedding planes The coexistence of ore mineralization and hydrocarbon suggests their common origin and migration from deep-seated sources, that may be the Silurian Ordovician or Lower to Middle Devonian black shales. The metallic-hydrocarbon compounds were suggested as metals carrier.

PL

W kamieniołomie wapieni górno dewońskich w Józefce koło miejscowości Górno koło Kielc w Górach Świętokrzyskich stwierdzono współwystępowanie węglowodorów i siarczków żelaza i miedzi w spękaniach w strefie uskokowej. Węglowodory występują także w formie rozproszonej, plamiście w otaczających wapieniach nadając im czarną barwę oraz wzdłuż płaszczyzn ich warstwowania. Współwystępowanie węglowodorów i siarczków metali sugeruje ich wspólną genezę i migrację z głęboko położonego źródła. Skałami macierzystymi, mogły być czarne łupki występujące w utworach syluru i ordowiku oraz na pograniczu dewonu dolnego i środkowego wyróżniane jako wzbogacony w metale „poziom rudonośny”. Zwrócono uwagę, że nośnikiem metali mogły być związki metaloorganiczne. [...]

2

Charakterystyka składu mineralnego i chemicznego dolomitu dewońskiego ze złoża „Nowa Wioska” w aspekcie jego wykorzystania w przemyśle materiałów ogniotrwałych

Bagiński M.

Przegląd Górniczy

|

2017

|

T. 73, nr 6

54--62

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań składu mineralnego i chemicznego dolomitu dewońskiego ze złoża „Nowa Wioska” oraz, w oparciu o kryteria określone w normie BN-86/6761-16, dokonano wstępnej oceny przydatności kopaliny dla zastosowań przemysłu materiałów ogniotrwałych. W badanych próbkach dominującym składnikiem, widocznym w obrazie mikroskopowym był dolomit, stwierdzono również występowanie związków żelaza, chalcedonu i kalcytu, prawdopodobnie wtórnego, wypełniającego żyły. Ponadto, w dyfraktogramach rentgenowskich niektórych próbek oznaczono linie dyfrakcyjne kwarcu/chalcedonu. Dolomity dewońskie cechuje struktura różnoziarnista, grubokrystaliczna. Wyniki badania składu chemicznego wykazały, że dolomity dewońskie ze złoża „Nowa Wioska” charakteryzują zbliżone zawartości CaO, MgO, Al2O3 i Fe2O3. Badane dolomity charakteryzują się niską zawartością niepożądanych domieszek, w związku z czym mogłyby zostać zaklasyfikowane do najlepszych gatunków. Przeprowadzona wstępna ocena wskazuje na możliwość wykorzystania dolomitów dewońskich ze złoża „Nowa Wioska” dla celów przemysłu materiałów ogniotrwałych. Wymaga to jednak przeprowadzenia badań składu chemicznego i parametrów strukturalno-teksturalnych, w znacznie szerszym zakresie i przy zastosowaniu dokładniejszych metod badawczych.

EN

The results of the laboratory survey of mineral and chemical composition of the Devonian dolomite from the “Nowa Wioska” deposit as well as the assessment of its utility for the refractory industry applications, on the basis of the BN-86/6761-16 standard, are presented in this paper. The examined rocks are composed mainly of dolomite, but iron minerals, chalcedony and calcite, probably secondary, which fills veins, were also identified by the microscopic analysis. Moreover, in diffraction patterns of some samples quartz/ chalcedony was identified. The inequigranular, coarse-grained texture is characteristic for Devonian dolomites. The results of the chemical composition analysis show that Devonian dolomites from the “Nowa Wioska” deposit demonstrate similar calcium, magnesium, aluminum and iron oxides content. The Devonian dolomites are characterized by low content of the undesirable additives, therefore they can be classified to the prime types. The preliminary survey indicates that there are some possibilities of using Devonian dolomites from the “Nowa Wioska” deposit as raw materials in manufacturing of refractories. Again, more detailed analyses of the chemical composition and texture parameters, in wider range and by more precise analysis methods, would be required.

3

Dolomity świętokrzyskie jako surowiec do produkcji wyrobów ogniotrwałych z klinkieru nowego typu

Wyszomirski P., Niesyt M., Szydłak T., Goławski C.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2013

|

nr 85

335--344

PL

Dolomity świętokrzyskie uważane były do tej pory za nieperspektywiczne z punktu widzenia produkcji wyrobów ogniotrwałych. Dotyczyło to jednak jednostopniowej metody wytwarzania klinkieru dolomitowego. Aktualnie coraz częściej w praktyce przemysłowej znajduje zastosowanie dwustopniowy sposób przygotowania takiego klinkieru. W pierwszym etapie tego procesu wytwarzany jest dekarbonat, który stosunkowo łatwo otrzymuje się z wyjściowego surowca dolomitowego o drobnoziarnistej strukturze, w drugim zaś półprodukt ten poddawany jest zagęszczaniu i spiekaniu. Z tak uzyskanego klinkieru wytwarzane są dolomitowe wyroby ogniotrwałe. Do przeprowadzonych badań przeznaczono dolomity ze złóż Winna, Jaźwica i Laskowa. Stwierdzono, że w złożu Winna na drugim, środkowym poziomie eksploatacyjnym (284 m n.p.m.) występuje kopalina o bardzo drobnym uziarnieniu rzędu 0,01-0,03 mm i zawartości SiO2 wynoszącej około 2,47%. Przeprowadzone badania zagęszczonego dekarbonatu otrzymanego z tego surowca wykazały jego dobrą spiekalność i dużą odporność na hydratację w agresywnych warunkach komory klimatycznej (temperatura 40°C, wilgotność względna 70%). Stwarza to perspektywy produkcji dolomitowych wyrobów ogniotrwałych wysokiej jakości metodą dwustopniowego przygotowania klinkieru. W innych częściach złoża stwierdzono jednak występowanie dolomitu o mniej korzystnej, bardziej gruboziarnistej strukturze. Tak więc wykorzystanie kopaliny z Winnej w przemyśle materiałów ogniotrwałych wymagać będzie selektywnej jej eksploatacji. Surowiec dolomitowy z Jaźwicy i Laskowej uznano w świetle przeprowadzonych badań za nieperspektywiczny.

EN

The dolostones of the Holy Cross Mountains region so far have been considered as unsuitable for the production of refractory materials. However, this evaluation remains true only if the refractories would have been produced applying the one-stage method of a dolostone clinker manufacturing. Currently, such clinkers have been more and more often prepared applying the two-stage method. In the first stage, a decarbonate is produced which is a relatively simple process if the starting dolostone material is fine-grained; in the second stage, this semi-product is compacted and sintered. The clinker manufactured in this way is used in the production of dolostone-based refractories. Investigations were carried out on the dolostones from the Winna, Jaźwica and Laskowa deposits. It has been found that the rocks from the Winna deposit that occur at the second middle exploitation level (284 m asl) are very fine-grained (0.01-0.03 mm) and contain ca. 2.47% SiO2. Further tests on the compacted decarbonate obtained from these dolostones have revealed its good sintering properties and high resistance to hydration under aggressive conditions in a climatic cabinet (temperature 40°C, relative humidity 70%). Such a two-stage manufactured clinker is a prospective material for the production of dolostone-based refractories of high quality. As other parts of the Winna deposit contain more coarse-grained dolostones, thus inferior for the process considered, the utilization of the rock in Winna would require its selective exploitation. The dolostones from Jaźwica and Laskowa have been found to represent rocks unsuitable for the two-stage clinkering method.

4

Charakterystyka strukturalno-teksturalna wybranych dolomitów krajowych w aspekcie procesu ich dekarbonatyzacji

Niesyt M., Szydłak T., Wyszomirski P., Wodnicka K.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2012

|

nr 83

121-129

PL

Surowcom dolomitowym stosowanym m.in. do produkcji materiałów ogniotrwałych stawia się wiele wymagań, do których zalicza się odpowiedni i jednorodny skład chemiczny, a także właściwą mikrostrukturę i teksturę. Te ostatnie cechy wyrażają się zwłaszcza odpowiednimi wymiarami kryształów dolomitu, gradacyjnymi przejściami między obszarami drobno- i grubokrystalicznymi, nieznacznymi wymiarami ewentualnych skupień faz domieszkowych i ich równomiernym rozproszeniem, a także małą porowatością. Kryteria te spełniajątylko nieliczne krajowe kopaliny dolomitowe. Do badań przeznaczono dolomity z Brudzowic, Ząbkowic Będzińskich i Żelatowej (region śląsko-krakowski), Winnej (region świętokrzyski) oraz Ołdrzychowic (region dolnośląski). Zróżnicowana ich mikrostruktura - wykazana głównie w badaniach mikroskopowych w świetle przechodzącym - wpływa w istotny sposób na proces dysocjacji termicznej dolomitu CaMg[CO3]2 i właściwości otrzymanego dekarbonatu, który stanowi półprodukt w procesie wytwarzania dolomitowych materiałów ogniotrwałych. Przeprowadzone badania wykazały, że - obok tradycyjnie stosowanego w krajowej technologii dolomitu triasowego z Brudzowic - perspektywicznym surowcem może być dolomit dewoński z Winnej, m.in. ze względu na jego wybitnie drobne uziarnienie.

EN

Dolostones used, among other things, in producing refractory materials must meet many requirements, including proper and uniform chemical composition as well as appropriate microstructural and textural development. These petrographic features include the sizes of dolomite crystals, gradation of the grain size among the finer- and coarser-crystalline rock areas, insignificant dimensions of accumulations of deleterious admixtures and - if present - their uniform dispersion, and low porosity of dolostone. These criteria are met by a few dolostones quarried in Poland. This study was carried out on rock samples from Brudzowice, Ząbkowice Będzińskie and Żelatowa (Silesia-Cracow region), Winna (the Holy Cross Mountains) and Ołdrzychowice (Lower Silesia). Their microstructure observed in transmitted light microscopy is diversified and significantly affects thermal dissociation of dolomite CaMg[CO3]2 and the properties of the product obtained, i.e. the decarbonate that is a semi-product in further manufacturing dolomite refractory materials. The results indicate that besides the Triassic dolostone from Brudzowice - traditionally utilized in the domestic refractories industry - the Devonian dolostone quarried in Winna may become a perspective raw material, considering - among other things - its distinctive fine grain size.

5

Dolomit dewoński z Brudzowic i jego wstępna ocena jako surowca przemysłu materiałów ogniotrwałych

Wyszomirski P., Goławski C., Kielski A., Wodnicka K.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2011

|

nr 81

197-208

PL

W kamieniołomie w Brudzowicach k. Siewierza eksploatowany jest dolomit triasowy wykorzystywany przez firmę ArcelorMittal Refractories Sp. z o.o. do produkcji dolomitowych wyrobów ogniotrwałych. W poszukiwaniu surowca dolomitowego o dużej czystości chemicznej zbadano podstawowe właściwości fizykochemiczne i technologiczne dolomitu dewońskiego występującego również w tym złożu. Stwierdzono, że odznacza się on wyraźnie większą czystością chemiczną w porównaniu z dolomitem triasowym (większa zawartość MgO, mniejsza - SiO2, Al2O3 i Fe2O3), dorównując najwyższej klasy surowcom stosowanym przez czołowych światowych producentów wyrobów ogniotrwałych. W związku z tym przeprowadzono w skali laboratoryjnej próby spiekalności tego dolomitu oraz - porównawczo - dolomitu triasowego z Brudzowic w gatunku DK i wysokiej jakości dolomitu hiszpańskiego ze złoża Bueras (Cantabria) stosowanego przez firmę Dolomitas del Norte S.A. Próby te wykonano w piecu laboratoryjnym w temperaturach 1400 i 1600 stopni Celsjusza modelując jedno- i dwustopniowy proces spiekania dolomitu na klinkier. Przeprowadzone badania wykazały, że dolomit dewoński z Brudzowic spieka się podobnie jak dolomit hiszpański, jakkolwiek gorzej w porównaniu z dolomitem triasowym z tego samego złoża ze względu na jego znacznie większą czystość chemiczną. Wprawdzie warunki eksploatacyjne dolomitu dewońskiego ze złoża Brudzowice są trudniejsze w porównaniu z dolomitem triasowym, to jednak lepsza jakość klinkieru przeznaczonego do produkcji dolomitowych wyrobów ogniotrwałych powinna zrekompensować ewentualne większe koszty wydobycia tego surowca. Badania w tym zakresie będą kontynuowane na Wydziale Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie oraz w firmie ArcelorMittal Refractories Sp. z o.o. Kraków.

EN

The quarry in Brudzowice near Siewierz provides currently the Triassic dolomite used by ArcelorMittal Refractories Ltd. for the production of dolomite refractory materials. When searching for a dolomitic raw material with a high chemical purity, the authors analysed major physical, chemical and technological properties of the Devonian dolomite also occurring in this quarry. They established that the Devonian variety has distinctly higher chemical purity (higher content of MgO, and lower contents of SiO2, Al2O3 and Fe2O3) than the Triassic one. These properties are close to those of the highest-class dolomitic materials used by leading world producers of refractories. Therefore, the authors carried out laboratory firing tests of this rock and - for comparison - of the Triassic dolomite of the DK quality from the Brudzowice deposit and the high-class Spanish dolomite from Bueras (Cantabria) deposit, utilized by Dolomitas del Norte S.A. The samples were fired at 1400 and 1600°C modelling the one- and two-stage process of dolomite firing into clinker. The results indicate that the clinker obtained from the Devonian dolomite from Brudzowice is comparable to that produced from Spanish dolomite, but it is inferior in comparison to that produced of the Triassic Brudzowice dolomite. Much higher chemical purity of the Devonian rocks is the reason of this difference. Admittedly the quarrying conditions of the Devonian dolomite from the Brudzowice deposit are more difficult than those of the Triassic variety, but better quality of obtained clinker that intended to be used in the production of refractories may offset possibly higher exploitation costs of the Devonian rock. Further investigations will be continued at the Faculty of Materials Engineering and Ceramics (AGH-UST, Kraków) and ArcelorMittal Refractories Ltd. (Kraków).

6

Aktualny przegląd krajowych złóż dolomitów w aspekcie wykorzystania w przemyśle materiałów ogniotrwałych

Bąk B., Radwanek-Bąk B., Wyszomirski P.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2011

|

T. 27, z. 1

21-47

PL

Krajowa baza zasobowa dolomitów jest duża. Ich łączne zasoby bilansowe, udokumentowane w 62 złożach - wykazywanych w aktualnych statystykach zasobów kopalin - wynoszą 1 500 mln t. Mimo tego występuje deficyt wysokiej jakości tzw. dolomitów konwertorowych, które mają zastosowanie do produkcji materiałów ogniotrwałych. Dla tego celu wykorzystywane są od wielu lat dolomity triasowe ze złóż Brudzowice i Ząbkowice Śląskie I, z regionu śląsko-krakowskiego. Do innych potencjalnie interesujących złóż tego regionu, ze względu na charakter i właściwości dolomitów, należy złoże Libiąż. Wątpliwa, choć niewykluczona wydaje się możliwość wykorzystania dolomitów ze złóż Nowa Wioska i Stare Gliny. Wymaga to jednak przeprowadzenia bardziej dokładnych badań ich składu chemicznego i podatności do spiekania. Jak dotąd bowiem, dolomity z tych złóż są rozpoznane i aktualnie eksploatowane na znaczną skalę przede wszystkim dla potrzeb drogownictwa i budownictwa. Niestety, pogarszająca się jakość dolomitów zalegających w innym, dużym i udostępnionym złożu tego regionu - Żelatowa - była przyczyną zaniechania wykorzystania tej kopaliny do produkcji materiałów ogniotrwałych. Spośród złóż rezerwowych najkorzystniejszymi właściwościami wyróżniają się cztery: Chruszczobród, Chruszczobród I, Chruszczobród 2 i Libiąż Wielki. Przeprowadzona analiza wskazuje także na możliwość wykorzystania dla celów przemysłu materiałów ogniotrwałych kopalin ze złóż Winna i - w mniejszym stopniu - Radkowice-Podwole. Wymaga to jednak przeprowadzenia bardziej szczegółowych badań ich składu chemicznego i struktury, a zwłaszcza określenia wielkości ziaren. Odrębne zagadnienie stanowi kwestia wykorzystania marmurów dolomitowych ze złóż regionu dolnośląskiego. Tradycyjnie uważa się, że są one nieprzydatne do produkcji materiałów ogniotrwałych z uwagi na grube uziarnienie. Kopalina ta występuje jednak w kilku odmianach, reprezentując również struktury drobno i średniokrystaliczne. Najczystsze i najbardziej drobnoziarniste odmiany mogą być interesujące do produkcji materiałów ogniotrwałych. Wymaga to jednak prowadzenia selektywnej ich eksploatacji.

EN

The Polish basis of dolomites is remarkable. Their total reserves reported in the 62 deposits listed in current data bases of mineral resources amount to 1,500,000 t. However, there is a shortage of the so-called converter dolomites of high quality applicable in manufacturing of refractory materials. Such dolomites of the Triassic age have been quarried for many years in the Brudzowice and Ząbkowice Śląskie I deposits in the Silesian-Cracow region. The Libiąż deposit is perspective of this area, considering the character and properties of its dolomites. The dolomites of the Nowa Wioska and Stare Gliny deposits belong into the same group although their applying as refractories seems to be disputable at the moment and would require more detailed analyses of the chemical composition and firing properties of the rocks mentioned. The reason is that the dolomites of these deposits have been reported andmassively quarried up to now mainly for civil engineering (roads, buildings, etc.). Unfortunately, worsening properties of the dolomites occurring in Żelatowa, still another large and developed deposit of the region, have been excluded using these rocks in producing of refractories. Among the group of reserve converter dolomite deposits, the best rock properties have been found in four of them, i.e., Chruszczobród, Chruszczobród I, Chruszczobród II and Libiąż Wielki. The survey presented indicates that there are some possibilities of including dolomites of the Winna and, to a lesser degree, Radkowice-Podwole deposits as the raw materials in manufacturing of refractories. Again, more detailed analyses of the chemical composition and petrographical development, mainly of the grain size distribution, would be required. Dolomitic marbles of the Lower Silesia region represent a separate problem. Traditionally, they have been considered to be non-applicable in manufacturing of refractories because of too coarse grain size of these rocks. It should be stressed, however, that the Lower Silesian marbles occur in several varieties and among them also fineand coarse-grained dolomites occur. Their finest and chemically purest varieties can be an interesting option in extending the basis of refractory dolomitic raw materials in Poland, although selective quarrying would be required in such a case.