Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zróżnicowanie nadrzecznych krajobrazów kulturowych – edukacja geograficzna nad Odrą

Angiel J.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2017

|

nr 38

85--96

PL

Celem artykułu jest przedstawienie możliwości i potrzeb edukacji geograficznej dotyczącej krajobrazów kulturowych prowadzonej nad Odrą, z perspektywy obserwowanej rzeki. Uwzględniono zakres merytoryczny i dydaktyczny tej edukacji; zaprezentowano różne typy nadodrzańskich krajobrazów kulturowych i ich elementów. Przedstawiono ich zróżnicowanie i wyjaśniono jego przyczyny (uwarunkowania i czynniki geograficzne oraz historyczne).

EN

The purpose of this article is to present the need and opportunity of geographical education about cultural landscapes which is performed on the Oder river. The author included substantive and didactical scopes of such education and presented various types of the Oder river cultural landscapes and their components, as well as emphasized their diversity and explained its causes (geographical and historical factors and conditions).

2

The Definition of Principles of Architectural and Landscape Layout of River Valley Spaces in Mountain Region (as based on the example of Ukrainian Carpathians)

Lukomska I.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2014

|

nr 13

130--134

EN

This research paper is dedicated to important integration of human and nature, which is shown in architecture and landscape design of river valley areas in the Carpathians. The author’s goal was to define special features of this integration and to ground principles of architecture and landscape layout in these terrains. The research is based on specialized literature sources, maps and field research projects. To reach the goal the notion of «mountain river valley area» and its structure was considered. The author names ten groups of factors that have impact on architectural and landscape layout of mountain river valley areas. According to these factors the analysis of extant architecture and landscape integration in river valley areas in Carpathians was made, based on which regularities and irregularities of architecture and landscape integration mechanisms in the researched terrains were defined. As a result, five principles of architecture and landscape management and development of river valley areas in the Carpathians were substantiated.

3

Rewitalization of River Valleys and Development of Tourism (Lublin and Puławy Study Case)

Bernat Sebastian

Geography and Tourism

|

2014

|

Vol. 2, No. 1

12--34

EN

River valleys are special zones in the structure of the city. In many cities, a river valley forms one of a few open spaces with free exchange of the air and specific microclimate. River valleys are also elements of social ties and concentration of inhabitants, who fulfill their own needs of social relationships, leisure and sport. Rivers have the ability to create typical places, characterized by originality of form, function and content; and magical unusual places. Thanks to them the city is recognizable and associated by inhabitants as well as visitors. Riverside areas, emphasizing individuality and unique character of cities-on-river, have become strategically important for city development. Revitalization, as the main direction of Polish cities development in the first half of the 21st century is considered as the chance for new quality of riverside urban space and improvement of river valleys functioning in cities. Revitalization activities can contribute to the improvement of life quality and increase touristic potential of cities. The main aim of the paper is to analyse the relationship between revitalisation and the development of tourism and recreation in relation to urban stretches of river valleys. The analytic-synthetic method was used in the research to show the attractiveness of urban riversides based on literature. Furthermore, comparative studies were carried out concerning the relationship of revitalisation vis-à-vis tourism and recreation”. Two locations in Lublin region were selected for this purpose: Lublin and the Bystrzyca valley (a large city and a small river, the valley forming the axis of the city), and Puławy and the Vistula valley (a medium-sized town and a large river whose valley adjoins the town). Attention is given to provisions concerning the revitalisation of river valleys (urban space within river valleys) in strategic documents, particularly local revitalisation schemes, and examples of measures improving the attractiveness of riverside areas. The final remarks present revitalisation measures carried out within urban stretches of river valleys.

4

Stateczność zboczy w dolinie rzeki Krępicy

Małecki Z. J., Paluch J., Szymańska-Pulikowska A.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska

|

2012

|

Nr 5-6

69-83

PL

W praktyce inżynierskiej w pobliżu wyerodowanego wąwozu w dolinie rzeki Krępicy mogą wystąpić osuwiska i zsuwy zboczy naturalnych lub sztucznych (skarp), w przypadku, gdy w zboczu lub skarpie siły ścinające przekroczą wytrzymałość gruntu na ścinanie. Osuwisko (usuwisko) może wystąpić w następstwie obsunięcia się gruntu w dół wzdłuż krzywoliniowej powierzchni poślizgu (powierzchnia odłamu lub ześlizgu). Na terenie zbocza północnego przyległego do wyerodowanej doliny rzeki Krępicy występują zasadniczo trzeciorzędowe iły pstre, tzw. poznańskie. W dolinie rzeki w pobliżu strumienia wyróżnić można piaski gliniaste, gliny piaszczyste oraz iły pstre zbudowane ze średnio zagęszczonych piasków drobnych, zalegają również soczewki namułów organicznych. O stabilności nasypów w dolinie rzeki Krepiny w znacznym stopniu decydują wody opadowe, zawieszone w gruntach słabo przepuszczalnych, które występują w postaci sączeń. W Przypadku podpiętrzania wód spowodowanego pojawieniem się fali wezbraniowej (powodziowej) a zarazem skutkującego podtopieniem zboczy wynikłym utrudnieniem w odbiorze (odpływie) wód gruntowych swobodnie przesączających się przez skarpę zbocza ku drenującej rzece Krępicy, może rozpocząć się powolny proces powstawania osuwiska (usuwiska).

EN

In the engineering practice near an eroded ravine of the Krępica Valley there may appear landslides and landslips of natural and artificial slopes (scarps) when transverse forces in the slope or scarp exceed the land's resistance to shearing. A landslide (landslip) may occur as a result of land sliding along a curvilinear slide surface (fraction or skid). The northern slope adjacent to the eroded Krępica Valley basically houses Tertiary varicoloured clay - the so-called Poznan clay. In the river valley near the stream you may find clay sand, sandy clay and varicoloured clay composed of medium-compacted fine sand as well as lens of organic aggradate mud. Stability of slopes in the Krępica Valley is mainly determined by rainwater suspended in poorly permeating soils taking form of filtration. When water becomes substaged due to a flood wave and simultaneously resulting in slope permeation, difficulties with underground water run-off permeating through the slope towards the draining Krępica, a slow process of landslide (landslip) formation may begin.

5

Obce inwazyjne gatunki roślin w krajobrazie dolin Świdra i Rządzy

Kołaczkowska Ewa

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2010

|

nr 13

152--163

PL

Celem pracy było udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy istnieje charakterystyczny zbiór obcych inwazyjnych gatunków roślin związanych z dolinami małych rzek mazowieckich oraz jakie typy zbiorowisk roślinnych i związane z nimi sposoby użytkowania ziemi w dolinach gatunki te preferują. Do badań wytypowano doliny Świdra i Rządzy. W dolinie Świdra zanotowano występowanie 14 gatunków inwazyjnych, zaś w dolinie Rządzy – 11. Gatunki te odnajdywano wzdłuż całej długości Świdra, natomiast wzdłuż Rządzy tylko na odcinkach najgęściej zaludnionych, w sąsiedztwie zabudowy. Wśród gatunków inwazyjnych dominowały: klon jesionolistny (Acer negundo), kolczurka klapowana (Echinocystis lobata), niecierpek drobnokwiatowy (Impatiens parviflora) i nawłoć późna (Solidago gigantea). Gatunki inwazyjne koncentrowały się na brzegach rzek, w zbiorowiskach gdzie powstaje najwięcej luk, takich jak okresowo zalewane ziołorośla czy prześwietlone bory mieszane oraz użytkowane rekreacyjnie łęgi.

EN

The aim of the study was to determine the assembly of invasive alien plant species specific for small river valleys in Masovia Lowland and to identify the vegetation and land‐use types facilitating the spread of these species. The field survey was conducted in Świder and Rządza valleys, where 14 and 11 invasive species were identified respectively. The most abundant ones were: Acer negundo, Echinocystis lobata, Impatiens parviflora and Solidago gigantea. The invasive species were observed along the whole studied course of Świder, yet in Rządza valley only along the sections of the highest human population density and located close to the settlements. The invaders reached the highest cover rate in the temporal overflooded tall herb fringe communities as well as in the intensively penetrated by humans riparian forests or sparse mixed pine forests. Abovementioned land‐cover types are rich in environmental gaps which occur due to either natural processes or human activities.

6

Evaluation of infiltration rates within the Vistula River valley, central Poland

Krogulec E.

Acta Geologica Polonica

|

2010

|

Vol. 60, no. 4

617-628

EN

The Vistula river valley groundwater system has a strong hydraulic connectivity with the surface waters of the Vistula River. Typically, it is dominated by infiltration, and may at the same time represent a transitional system, in which lateral baseflow discharge takes place from surrounding units (e.g. plateau) to the river valley. A relatively simple mechanism of infiltration represents one of the elements of a complex water circulation system in the valley unit. The recognition of the entire recharge mechanism in a valley unit allows indicating a variable but significant role of infiltration. Evaluation of the value of infiltration on a regional scale has been made for the Vistula River valley in the Kampinoski National Park (KNP) area. Data on the spatial distribution of infiltration, averaged for a particular time interval, are indispensable e.g. for balance calculations as well as for evaluation of groundwater vulnerability to contamination. Evaluation of infiltration into the groundwater system of the KNP area was made using the following methods: meteorological and empirical methods, water table fluctuation (WTF), runoff hydrograph sub-division (BFI), and numerical simulations.

7

Aspekty ekonomiczne i ekologiczne rekultywacji wyrobisk po eksploatacji żwiru na przykładzie dolin rzek karpackich

Stryszewski M.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2008

|

nr 2

57-61

PL

Po zakończeniu eksploatacji zasobów kruszyw żwirowych istnieje konieczność rekultywacji wyrobisk i przywrócenie ich do społecznego wykorzystania. Jedynym możliwym sposobem jest tu rekultywacja wodna i wykorzystanie wybranej przestrzeni dla towarowej hodowli ryb, bądź w kierunku sportowo-rekreacyjnym. Zależnie od przyjętego sposobu rekultywacji istnieje różny zakres prac, różny stopień wykorzystanych zasobów i znacząco różne koszty. Artykuł jest analizą organizacyjną i ekonomiczną wyboru kierunku rekultywacji.

8

Modelowa ocena zasilania i drenażu wód podziemnych w dolinie Wisły

Krogulec E.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2008

|

nr 431, Hydrogeologia

105-110

PL

Dolina Wisły tworzy system hydrogeologiczny zasilany wskutek infiltracji opadu atmosferycznego oraz dopływu lateralnego ze strony hydrogeologicznych jednostek otaczających. Zasilanie infiltracyjne warstwy wodonośnej w dolinie Wisły stanowi jeden z podstawowych dynamicznych czynników, od których zależy system krążenia wód, bilans wodny oraz podatność wód podziemnych na zanieczyszczenia. Ocenę wielkości zasilania i drenażu wód podziemnych przeprowadzono w rejonie Kampinoskiego Parku Narodowego (KPN) oraz Włocławka przy zastosowaniu modelowania numerycznego, co umożliwiło określenie intensywności tych procesów w wydzielonych podobszarach, uzyskanie wartości średnich dla całego obszaru badań oraz przeprowadzenie obliczeń bilansowych. Wyniki badań modelowych wskazują na różny udział zasilania infiltracyjnego w systemie krążenia wód w dolinie Wisły. Wielkość zasilania infiltracyjnego jest szczególnie zróżnicowana w poszczególnych hydrostrefach w rejonie KPN i wynosi 74,0-160,9 mm/r w pasach wydmowych, 10,5-43,9 mm/r w pasach bagiennych oraz 56,1-94,5 mm/r na tarasie zalewowym Wisły. Średnia wartość zasilania infiltracyjnego dla całego obszaru KPN wynosi 87 mm/r i jest zbliżona do rejonu Włocławka, gdzie osiąga wartość nieco ponad 110 mm/r.

EN

The Vistula River valley forms a hydrogeological system recharged by the infiltration of precipitation as well as lateral inflow from the surrounding hydrogeological units. Infiltration recharge of the aquifer in the Vistula River valley is one of the main dynamic factors influencing groundwater circulation, water balance and groundwater vulnerability to contamination. Evaluation of groundwater recharge and drainage has been carried out in the vicinity of the Kampinos National Park (KNP) and Włocławek with the application of numerical modelling, what allowed determining the intensity of these processes in selected sub-regions, obtaining mean values characterizing the entire area, as well as making balance calculations. The results of modelling indicate that infiltration recharge may vary between particular parts of the water circulation system in the Vistula River valley. The value of infiltration recharge differs mainly in the particular hydrozones in the KNP area, and reaches 74.0-160.9 mm/y in dune belts, 10.5-43.9 mm/yr in swamp zones, and 56.1-94.5 mm/y in the Vistula River floodplain. The mean value of infiltration recharge for the entire KNP area attains 79 mm/y and is similar to the value of infiltration recharge from the Włocławek area, where it reaches just over 110 mm/y.

9

The application of geomorphological analysis of the Vistula River, Poland in the evaluation of the safety of regulation structures

Falkowski T.

Acta Geologica Polonica

|

2007

|

Vol. 57, no. 3

377-390

EN

Investigations within the channel zone of the Middle Vistula River have shown the presence of protrusions of the alluvial basement composed of deposits resistant to erosion. On their surface, and in the basal part of the present-day channel facies, occur residual lags composed of gravels and pebbles. These lags indicate exposure of the surface of the alluvial basement in the channel bottom during high-water stages. Protrusions of the resistant alluvial basement often show a complex morphology which influences the course of the thalweg, particularly during floods. The constant trend to concentrate the high-water stream may be the reason for the damage to regulation and flood control system structures. The concentration of the high-water flow causes the formation of specific erosional and depositional forms on the terrace surface. Such forms can thus serve as indicators of the zones of alluvial basement protrusions. The paper presents examples of three reaches of the Middle Vistula River Valley (The Mid-Polish Lowlands).

10

Uwarunkowania użytkowania rzeki i doliny w Małopolskim Przełomie Wisły

Łoś M. J.

Gospodarka Wodna

|

2006

|

Nr 7

268-278

PL

Omówiono problemy związane z użytkowaniem dolin rzecznych objętych siecią Natura 2000. Zwrócono uwagę na potrzebę kompleksowej analizy uwarunkowań przyrodniczych. Dla Małopolskiego Przełomu Wisty przedstawiono przykład takiej analizy wraz z propozycją działań mających zapewnić optymalne ukształtowanie stanu doliny z uwagi na spływ wielkiej wody.

EN

The problems connected with utilization of river valleys being comprised by the network of the Natura 2000 have been discussed. Attention has been paid to the need for a complex analysis of natural conditions. There has been presented an example of such an analysis for the Vistula Gorge of the Little Poland including a proposal of actions needed to ensure an optimum shape of the valley taking into consideration the flow of the flood wave.

11

Obszary Natura 2000 w dolinach rzek administrowanych przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie : szanse i obawy

Nowicki W.

Gospodarka Wodna

|

2006

|

Nr 7

279-281

PL

Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej pociąga za sobą konieczność ustanowienia nowej formy ochrony zasobów przyrodniczych - obszarów Natura 2000. W artykule omówiono stan realizacji przez Polskę tych unijnych zobowiązań oraz scharakteryzowano obowiązujące na istniejących obszarach Natura 2000 regulacje, ze szczególnym zwróceniem uwagi na obszary ustanowione w dolinach rzek. Przedstawiono związane z tym szansę r zagrożenia.

EN

Poland's accession to the European Union involves the necessity for establishing the new from of protection of natural resources - the areas Natura 2000. In the paper there is discussed the state of implementation of those obligations by Poland and have been characterized the regulations being in force on the existing areas Natura 2000, with particular attention being paid to the areas established in river valleys. There are presented connected with it chances and misgivings.

12

Zagospodarowanie przestrzenne Doliny Białej Łady w Biłgoraju jako czynnik rewitalizacji miasta

Borchulski Zbigniew, Chrzanowska Anna

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2005

|

T. 1

206--215

PL

Bilgoraj, jedno z najbardziej dynamicznie rozwijających się miast woj. lubelskiego, staje w obliczu wielu barier rozwojowych. Najważniejsza z nich jest niedostatek terenów pod zabudowę. Jest to przyczyna wzrastających nacisków, aby rozszerzyć tereny zabudowane o dolinę Białej Łady. Dolina, będąc przyrodniczą osią miasta, stanowi również istotne naturalne ogniwo w systemie ekologicznym miasta i regionu. Chociaż ogniwo to straciło tak wiele ze swych wartości przyrodniczych i krajobrazowych, to wciąż spełnia znacząca funkcję przyrodniczą w systemie i powinno pozostać zachowane jako przestrzeń niezabudowana. Pierwszy etap planu rewitalizacji Biłgoraja określał przestrzenną, funkcjonalną i przyrodniczą możliwość realizacji takiej rewitalizacji doliny Białej Łady. Na podstawie ekspertyzy i diagnozy oceniono przyrodnicze i ekologiczne potencjały doliny oraz ich zewnętrzne powiązania z sąsiednimi, cennymi przyrodniczo obszarami Roztocza i Puszczy Solskiej. Wyniki tej oceny zostały załączone w postaci studium ekologiczno-fizjograficznego. W następnej fazie opracowano politykę zagospodarowania przestrzennego miasta, a potem biorąc pod uwagę wytyczne ustalone w studium - przygotowano koncepcję rewitalizacji doliny. Jej sednem jest odtworzenie półnaturalnych wartości środowiska oraz krajobrazu doliny, przy powstrzymaniu dalszego rozwoju zabudowy. Jedynie nieszkodliwe funkcje otwartych przestrzeni miejskich (parki, tereny sportowe itp.) mogą być akceptowane. To restrykcyjne podejście, wykazuje duże korzyści dla atrakcyjności miasta i jakości życia jego mieszkańców.

EN

Bilgoraj, one of most dynamically expanding towns in the Lublin region, faces many developing barriers. The gravest one is scarcity of grounds for development. That is the reason of the increasing building pressure on Biala Lada river valley. The valley being a natural axis of the town, constitutes also an important natural link in the ecological system of the town and its region. Though the link lost so far many of its original natural and landscape values, still plays an essential natural function in the system and should be preserved as an open land. The first stage of Bilgoraj revitalization plan was defining the spatial, functional and natural feasibility of such a revitalization of the Biala Lada river valley. On the basis of the survey and diagnosis, the valley's natural and ecological potential and its outer links with the neighbouring, environmentally valuable areas of Roztocze and Solska Forest were assessed. The results of the assessment were enclosed in an eco-physiological study. In the second stage the land-use policy of the town was elaborated and next - taking into account the study guidelines - the vally's revitalization concept prepared. Its essence is restoring semi-natural values of environment and landscape of the valley, preventing further development there. Only non-detrimental open-space urban functions (parks, sport grounds etc.) can be acceptable. This restrictive approach proves to be beneficial to attractiveness of the town and the quality of life of her inhabitants.

13

Próba oceny wpływu dolin rzecznych na kształtowanie się wybranych parametrów meteorologicznych

Gołaszewski D.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2004

|

Vol. 13, No. 2

55--64

EN

Estimation of meteorological parameters is important especially for regions with local climate conditions which are different than the conditions of surrounding areas. River valleys are the examples of such regions. Main aims of the paper were assessment of influent of valley broadness and depth on basic meteorological parameters and consequently on evaporation and other elements of meteorological water balance.

14

Przekroje poprzeczne dolin rzek

Piechowiak K., Wiśniewski J.

Gospodarka Wodna

|

2002

|

Nr 2

65-68

PL

Artykuł traktuje o zakończonym kontrakcie na przekroje poprzeczne dolin rzek realizowanym w ramach Projektu Usuwania Skutków Powodzi z kredytu Banku Światowego. Kontrakt ten wygrało polskie Konsorcjum Odra-Wisła-Przekroje. W ramach kontraktu w rekordowym czasie (wrzesień 2000 -wrzesień 2001 r.) wykonano 3152 przekroje poprzeczne dolin rzek o długości 4287,545 km. Wyniki pomiarów mogą służyć do analiz zjawisk w korytach i dolinach rzek.

EN

The paper treats on the carried out contract for development of cross sections of river valleys realized in the framework of the Programme of Liquidation of Flood Effects and financially supported by a credit given by the World Bank. The contract has been won by the Consortium Odra-Wiste-Cross-sections. The 3152 cross-sections of river valleys of total length 4287,5 km have been done in a very short period September 2000-September2001. The results of measurments may be utilized in analysis of occurrences in river beds and valleys.

15

Susza w 2000 roku w rejonie rzeki Supraśli

Gej B., Kiryluk A.

Gospodarka Wodna

|

2001

|

Nr 4

172-174

PL

Przedstawiono część wyników doświadczenia łąkowego, prowadzonego w dolinie rzeki Supraśli. Omówiono zmiany poziomu wody gruntowej i uzyskane plony siana na tym terenie w nawiązaniu do suszy panującej w 2000 r.

EN

A part of results of the meadow experiment being carried on in the valley of the river Suprasl has been presented. With reference to the drought in the year 2000 there have been discussed changes in the level of the underground water and yield of hay obtained from that area.